"جمعه سیاه" یا "بلک فرایدی" روزی است که در آن تقریبا همگی اجناس در فروشگاههای آنلاین و حضوری در اکثر کشورها با "تخفیفهای ویژهای" به مشتریان عرضه میشوند. این شیوه جلب مشتری پیش از جشنهای کریسمس و سال نوی میلادی سالهاست در کشورهای غربی و همچنین کشورهایی که سال نوی میلادی را جشن میگیرند، رواج دارد.
به گزارش دویچه وله، "بلک فرایدی" به طور سنتی جمعه بعد از جشن شکرگذاری در آمریکا برگزار میشد که روز ویژه خرید برای خانوادههای آمریکایی به حساب میآمد.
بعد از دهه هشتاد میلادی جشنوارههای خرید "بلک فرایدی" جهانی شد.
این روز به عنوان بزرگترین رویداد تخفیفها و پیشنهادهای ویژه خرید برای جلب مشتریان بیشتر و ربودن گوی سبقت در بازار شب عید شناخته شده است.
چند سالی است که "بلک فرایدی" حتی به صورت زودهنگام و تقریبا از هفته اول نوامبر سر میرسد.
وجه تسمیه این روز به دهه ۵۰ میلادی و به پلیس فیلادلفیا منتسب شده که روز جمعه ۲۹ نوامبر را به دلیل ازدحام و هجوم حومهنشینان به شهر فیلادلفیا در این روز برای خرید را "جمعه سیاه" نامید.
تاکنون تحقیقات زیادی درباره راستیآزمایی تخفیفهای ویژه مرتبط با "جمعه سیاه" انجام شده و نتیجه آنها هشدار به مصرفکنندگان درباره قیمتهای کالاهای به حراج گذاشته شده در این روز بوده است.
بسیاری از این تحقیقات نشان دادهاند قسمت اعظم معاملات "جمعه سیاه" شش ماه قبل از این حراجیها و یا در سال پیش با قیمتهای مشابه یا حتی پایینتری عرضه شدهاند.
مدافعان محیط زیست حراجیهای "جمعه سیاه" را نکوهش کرده و آنها را در راستای اشاعه فرهنگ مصرفگرایی و تجمل پرستی و به ضرر محیط زیست و کره زمین دانستهاند. این فعالان با برپایی تظاهراتهای گوناگون مقابل شرکتهای بزرگ از رویدادهای "جمعه سیاه" انتقاد کردهاند.
علیرغم تفاوت زمانی سال نوی میلادی با سال نوی شمسی، در سالهای اخیر "جمعه سیاه" در ایران هم رواج پیدا کرده و فروشگاههای آنلاین و حضوری برای جلب مشتری به برگزاری آن روی آوردهاند.