دلیل محبوبیت فردوسی‌پور بیرون از قاب تلویزیون چیست؟

افراد اثرگذار، بزرگ‌ترین سرمایه‌های هر جامعه‌ای هستند و مسئولان جامعه باید در تمامی سطوح، توجه‌شان معطوف به این سرمایه‌ها باشد. عادل فردوسی‌پور فراتر از ورزش، در فرهنگ ما بسیار تأثیرگذار بوده است.

مجدالدین مستعان مشاور خانواده و روان‌شناس ورزشی، در گفت‌وگو با عصر ایران درباره جایگاه «عادل فردوسی‌پور» در جامعه امروز ایران، گفت: برای صحبت درباره عادل فردوسی‌پور و بدون اصرار بر ارائه نظر شخصی، باید به گونه‌ای صحبت کنیم که سه‌گانه علم، عمل و مردم را در دل خود جای بدهد. دلیل اصلی محبوبیت عادل فردوسی‌پور اتفاقا در همین نزدیکی به مردم است. زنده‌یاد شجریان می‌گفتند که برای محبوب ماندن باید در دل مردم جای داشته باشید و از این منظر عادل فردوسی‌پور یک شخصیت کاملا کاریزماتیک دارد.

مستعان افزود: عادل منهای برنامه «نود» هم کاریزمای خود را داشت. کاریزمایی که مربوط به تن صدا، زبان بدن و دیگر ویژگی‌های شخصی اوست که او را خارج از قاب برنامه «نود»، تبدیل به شخصیتی تأثیرگذار بر اطرافیانش هم کرده بود. این ویژگی شخصیتی در همه افراد نیست. شاید همه آرزو داشته باشند به چنین جایگاهی برسند اما هر کسی نمی‌تواند مانند یک هدف در مسیر تحقق آن حرکت کند.

مستعان تأکید کرد: از این منظر معتقدم عادل فردوسی‌پور به پشتوانه همین کاریزما، فارغ از برنامه «نود» و فوتبال، در هر حوزه دیگری هم که ورود می‌کرد می‌توانست به اندازه امروز اثرگذار باشد. همین ویژگی وقتی به علاوه فوتبال می‌شود، به‌دلیل تأثیرگذاری‌ای که فوتبال بر متن جامعه دارد، ضریب دوچندان هم پیدا می‌کند. این دست از افراد، فارغ از حیطه‌ای که در آن تخصص کسب کرده‌اند، واجد ویژگی‌های شخصی‌ای هستند که اثرگذاری آن‌ها را ضریب می‌دهد. عادل فردوسی‌پور هم منهای فوتبال و «نود»، فردی اثرگذاری و دوست‌داشتنی در زندگی شخصی خود است.

این روان‌شناس ورزشی در ادامه درباره برند شدن «عادل» در جامعه امروز هم گفت: فارغ از ویژگی‌های شخصی‌ای که به آن اشاره کردم، بخشی از این فرآیند به‌صورت اکتسابی به‌دست آمده که من آن را حاصل از هوش‌هیجانی بالای عادل فردوسی‌پور می‌دانم. هوش هیجانی را ما در قالب تعاملات و خودآگاهی‌هایی که داریم، کسب می‌کنیم و دسترسی به آن کاملا آگاهانه اتفاق می‌افتد.

وی افزود: یکی از این رویکردها ایجاد تعادل میان تحصیل و کار است. عادل حتی در مقطعی که تحصیل و رشته کاری‌اش به‌ظاهر ارتباطی با هم نداشتند هم تلاش کرد میان آن‌ها تعادلی را ایجاد کند. همین مسیر نشان از خودآگاهی بالای چنین فردی دارد که البته به راحتی هم به دست نمی‌آید. او هم تحصیلاتش را ادامه داده و هم به‌خوبی توانسته علایقش را دنبال کند.

مستعان تأکید کرد: زمانی که عادل فردوسی‌پور وارد عرصه گزارشگری شد، گزارشگران ورزشی بسیاری مشغول به کار بودند و باسابقه‌تر هم بودند، اما وقتی جوانی وارد این عرصه می‌شود که به پشتوانه تحصیلات دانشگاهی در حوزه زبان، می‌تواند تعابیر، اسامی و اصطلاحات ورزشی را به درستی ادا کند، همین ویژگی منجر به اعتبار و اعتمادسازی در نگاه مخاطب می‌شود. او در مسیر علاقه خود به فوتبال، به‌خوبی توانست اطلاعات خود را به روز نگه دارد و همین ویژگی باعث اعتبار بیشتر او در ادامه همین مسیر شد. این ویژگی را ما «انگیزه پیشرفت درونی» می‌گوییم.

این روانشناس ورزشی درباره استمرار محبوبیت فردوسی‌پور حتی بعد از حذف از قاب تلویزیون، گفت: افراد اثرگذار در یک جامعه، افرادی هستند که معمولا با دو وجه با جامعه ارتباط دارند؛ یکی وجه شخصی‌شان است و دیگری وجه حیطه تخصصی‌شان. اشاره کردیم که عادل فردوسی‌پور در بخش ویژگی‌های شخصی، کاریزما دارد. بخش تکمیل‌کننده این اعتبار و محبوبیت اما ورود او در حیطه تخصصی‌اش به میدان‌هایی است که دیگران به آن ورود نمی‌کردند.

وی افزود: زمانی که در مواجهه با یک صحنه فوتبالی، گزارشگر از کلمه‌ای استفاده می‌کند که در ذهن جامعه پیامی را مرتبط با اتفاقی بیرون از زمین فوتبال متبادر می‌کند، این باعث یک همانندسازی در ذهن مخاطب و همذات‌پنداری او با گزارشگر شود. همین ارتباط میان عادل و فوتبال‌دوستان است که همچنان برقرار است، حتی به‌رغم نبودنش در جایگاه گزارشگر تلویزیونی. مخاطبان معمولا خروج افراد از دایره‌های تعیین‌شده را دوست دارند و وقتی کسی حرفی را می‌زند که در دل آن‌ها هست و دیگران از بیان آن ابا دارند، قطعا بین آن‌ها ارتباط ذهنی عمیقی شکل می‌گیرد.

مستعان با اشاره به احساس خوبی که گزارشگری عادل فردوسی‌پور در آپارات اسپرت میان علاقه‌مندان فوتبال ایجاد کرد، گفت: وقتی عادل در ابتدای همین گزارش از ۲ هزار و ۶۴ روز دوری از گزارشگری و دل‌تنگی‌اش می‌گوید، مخاطب احساس بسیار خوبی دریافت می‌کند که حاصل همان ارتباط ذهنی‌ای است که به آن اشاره کردم.

وی تأکید کرد: در راستای همان هوش هیجانی، عادل فردوسی‌پور مثل خیلی از ما، وقتی سنگ جلوی پایش انداختند و از تلویزیونی حذفش کردند، ناامید نشد و تلاش کرد از مسیرهای دیگر ارتباط خود را با مخاطبانش ایجاد کند. در هر برنامه نود، در حدود ۲ تا ۳ میلیون مخاطب در نظرسنجی‌ها شرکت می‌کرد و ما شاهد بودیم که گزارش فردوسی‌پور در صفحه ای‌اف‌سی در اینستاگرام هم همین میزان مخاطب داشت. پلفترم‌ها امروز بستری تازه‌ای برای استمرار این ارتباط به‌وجود آورده‌اند.

این روانشناس در پایان تأکید کرد: افراد اثرگذار، بزرگ‌ترین سرمایه‌های هر جامعه‌ای هستند و مسئولان جامعه باید در تمامی سطوح، توجه‌شان معطوف به این سرمایه‌ها باشد. عادل فردوسی‌پور فراتر از ورزش، در فرهنگ ما بسیار تأثیرگذار بوده است. او فردی است که تعادلش در زندگی فردی می‌‌تواند الگوی جامعه باشد و در عین‌حال در زمینه‌هایی مانند فرهنگ کتاب‌خوانی، به‌خوبی نقش‌آفرین بوده و از این به بعد هم می‌تواند در این زمینه اثرگذاری بسیار بالایی داشته باشد.