حقایقی در باره هتل‌های بی‌ستاره‌ تهران قدیم

کاروانسراها در تهران قدیم برای مسافرانی که کلی رنج سفر را تحمل می‌کردند حکم هتل چند ستاره را داشتند. در تهران قدیم معمولاً بیشتر کاروانسراها به دلیل موقعیت تجاری بازار و همچنین به دلیل اینکه محل تخلیه بار بود، بیشتر در حوالی همین محدوده می‌ساختند. قصه کاروانسراهای اودلاجان را اینجا بخوانید.

در نقشه‌های قدیمی آثار حدود ۱۶ کاروانسرا در قلب تهران و حوالی محله عودلاجان وجود داشت. برای مثال در همین محله اودلاجان که زمانی جزء محله‌های لاکچری‌ تهران محسوب می‌شد چندین کاروانسرا ساخته ساخته شده بود که خدمات فراونی برای مسافران در راه مانده و تجار می‌دادند.

به گزارش همشهری آنلاین، مثلاً همین کاروانسراهای محله اودلاجان که علاوه بر خدماتی که به مسافران می‌دادند یکی از مکان‌های ذخیره اقلام و کالای تجاری به تهران از جمله برنج از شمال کشور به تهران بود. چرا که بیشتر این محصولات به تهران از طریق دروازه‌های شمیران وارد می‌شد که محله لاکچری‌نشین اودلاجان هم در همسایگی همین دروازه بود و به طبع احتیاج به کاروانسرا داشت.

برای مثال، یکی از قدیمی‌ترین کاروانسرادارها آقای کور بود. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، در این‌باره می‌گوید: «آقای احمدپور از نعمت بینایی محروم بود اما از چهره‌های سرشناس شهر تهران در دوران صفویان بود که حسابی مورد توجه شاه طهماسب بود و حتی این پادشاه صفوی در وصفش شعری هم سرود. این آقای احمدپور پدر سید امین احمد رازی نویسنده کتاب تذکره هفت اقلیم بود و در بازار تهران و محله اودلاجان کاروانسرا داشت. هر چند امروز از این کاروانسراها اثری باقی نمانده است اما زمانی مامن مسافران خسته بود.»

البته ناگفته نماند که در گذشته کاروانسراها از سوی پادشاهان یا نیکوکاران ساخته و به همین دلیل کاروانسراها به چند دسته تقسیم می‌شدند. تعداد زیادی از این افراد در کنار کاروانسراها بناهایی مانند مسجد، مدرسه و ساختمان‌های خیریه می‌ساختند که هزینه آنها را فرزندان یا اشخاص مورد اعتمادشان پرداخت می‌کردند.

زمانی در بخش دیگر صحبت‌هایش از دیگر کاروانسراهای معروف محله اودلاجان یاد می‌کند: «کاروانسرای اودلاجان در غرب محله سادات، کاروانسرای حاج عبدالکریم در محدوده سرچشمه حصار پایین، کاروانسرای حاج عبدالکریم در محدوده سرچشمه پایین، نزدیک حصار، کاروانسرای حاج محسن در جنوب محله شرق گذر مسجد حوض، کاروانسرای حاج سید ابراهیم در حوالی دروازه شمیران جنوب باغ وزیر مختار روس، کاروانسرای حاج عباس در محدوده سرچشمه نبش کوچه عین‌الملک، کاروانسرای حاجی مهدی در کوچه نقاره‌چی‌ها و کاروانسرای سرچشمه در محدوده سرچشمه پایین بودند.»