مدرس علوم ارتباطات: توقیف تاسف‌بار «اکنون» صلاحیت صداوسیما برای تنظیم‌گری را زیر سوال برد

توقیف برنامه «اکنون» پیامدهای منفی بدی دارد، این تصمیم به‌عنوان یک سانسور تلقی می‌شود و می‌تواند به محدود شدن فضای گفت‌وگو و نوآوری در تولید محتوا منجر شود، همچنین با توقیف برنامه‌های موفق و نوآور، رقابت بین پلتفرم‌های VOD تضعیف می‌شود و این به زیان مخاطبان خواهد بود.

پژوهشگر و مدرس علوم ارتباطات و رسانه و نویسنده کتاب «تاثیر تلویزیون بر کودکان» در گفتگو با ایبنا گفت: «من فکر می‌کنم، تصمیم ساترا برای توقیف تاسف‌بار برنامه به دلیل اشاره به برنامه «کتاب باز» و دلایل ذکر شده، سوالات جدی را درباره استقلال و صلاحیت ساترا و نحوه تنظیم مقررات در فضای رسانه‌ای کشور و سوق دادن مخاطب به پلتفرم‌های بیرونی مطرح می‌کند.»

قادر باستانی تبریزی ادامه داد: «ساترا به‌عنوان نهاد تنظیم‌گر رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی، ظاهراً وظیفه نظارت بر همه محتواهای منتشر شده در این فضا را بر عهده دارد اما با توجه به وابستگی ساختاری این نهاد به صداوسیما، سوال این است که آیا ساترا می‌تواند به‌عنوان یک نهاد مستقل و بی‌طرف عمل کند؟»

باستانی با بیان اینکه درباره توقیف برنامه «اکنون»، به نظر من، ساترا بیش از آنکه به دنبال رعایت حقوق مالکیت معنوی باشد، به دنبال محدود کردن رقابت پلتفرم‌های VOD با صداوسیما است، افزود: «در اینجا اشاره به برنامه «کتاب‌باز» بهانه‌ای شده تا برنامه‌ای که ظرفیت جذب مخاطب زیادی دارد، متوقف شود.

این در حالی است که صداوسیما خود سال‌هاست از فرمت‌ها و ایده‌های برنامه‌های خارجی و حتی برنامه‌های داخلی دیگر استفاده می‌کند و کمتر به این موضوع پرداخته شده است. همه موسیقی‌هایی که صدا و سیما از آهنگسازان و خوانندگان، در ده‌ها شبکه صدا و سیما، سال‌هاست پخش می‌کند، متاسفانه بدون اجازه و پرداخت حقوق صاحبان آثار بوده است.»

به‌گفته وی، توقیف برنامه «اکنون» پیامدهای منفی بدی دارد، این تصمیم به‌عنوان یک سانسور تلقی می‌شود و می‌تواند به محدود شدن فضای گفت‌وگو و نوآوری در تولید محتوا منجر شود، همچنین با توقیف برنامه‌های موفق و نوآور، رقابت بین پلتفرم‌های VOD تضعیف می‌شود و این به زیان مخاطبان خواهد بود.

باستانی با طرح این موضوع که تصمیمات سلیقه‌ای و غیرشفاف نهادهای غیراصولی مثل ساترا می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی به رسانه‌های داخلی و ریزش مخاطبان به نفع رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور و پلتفرم‌های بیرونی منجر شود، افزود: «برای بهبود وضعیت موجود، پیشنهاد مشخص این است اولاً ساترا باید از صداوسیما جدا شده و به یک نهاد کاملاً مستقل تبدیل شود تا بتواند به صورت بی‌طرفانه و به دور از سوگیری و عصبیت، به وظایف خود عمل کند.

همچنین قوانین و مقررات مربوط به تولید محتوا و حقوق مالکیت معنوی باید به صورت شفاف و دقیق و با در نظر گرفتن حقوق مخاطبان، تدوین و منتشر شوند تا همه فعالان این حوزه از آن‌ها آگاه باشند.»

وی با بیان اینکه لازم است، سازوکارهای مستقل و بی‌طرف برای رسیدگی به شکایات مربوط به نقض حقوق مالکیت معنوی ایجاد شود تا از اعمال سلیقه‌های شخصی جلوگیری شود، گفت: «باید به رقابت بین پلتفرم‌های VOD به‌عنوان یک عامل مهم در ارتقای کیفیت محتوا نگاه شود و از ایجاد موانع غیرضروری برای این رقابت خودداری شود.

به نظر من، توقیف برنامه «اکنون» نشان می‌دهد که رقابت نادرست بین صداوسیما با آن همه امکانات و بودجه هنگفت عمومی و پلتفرم‌های VOD و دخالت‌های سلیقه‌ای، به فضای تولید محتوا در کشور آسیب جدی وارد می‌کند. برای بهبود این وضعیت، نیازمند تغییرات اساسی در ساختار و عملکرد و آزادی بیشتر رسانه ملی و همچنین شفاف‌سازی قوانین و مقررات هستیم.»