ارتش آمریکا برای یافتن دشمنان در جنگلها و مزارع متراکم ویتنام، مناطقی وسیع را با استفاده از علفکشهای قوی سمپاشی کرد. این ماده شیمیایی که به شکل مه نارنجیرنگی دیده میشد، توسط هواپیماهای باری و هلیکوپترها پخش شد.
به گزارش روزیاتو، بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۷۱، آمریکا بیش از ۸۰ میلیون لیتر از این علفکش را طی ۶,۵۰۰ عملیات هوایی در ویتنام پخش کرد. گفته میشود که این عملیات نزدیک به ۲۰ درصد از جنگلهای جنوب ویتنام را تخریب کرده است.
اما استفاده از این ماده بهعنوان یک سلاح جنگی پیامدهای جبرانناپذیری را به همراه داشت. برآورد شده که حدود سه میلیون نفر در ویتنام از مشکلات شدید سلامتی ناشی از این علفکش سمی رنج میبرند. در این میان، ۱۵۰ هزار کودک با نقصهای مادرزادی شدیدی متولد شدهاند که تصاویر آنها بسیار تأثربرانگیز است. این داستان تلخ درباره «عامل نارنجی» است؛ یکی از بیرحمانهترین سلاحهای شیمیایی استفادهشده در تاریخ جنگها.
این ترکیب شیمیایی که اولین بار در بحران مالایا توسط بریتانیاییها استفاده شده بود، در ویتنام نیز مورد استفاده قرار گرفت. اولین پروازهای سمپاشی در سال ۱۹۶۲ در جنوب ویتنام انجام شد و ارتش آمریکا مناطق هدف را برای این عملیات مشخص کرد.
اما این ماده حاوی «دیوکسین» بود که بهعنوان یکی از سمیترین مواد شیمیایی شناخته میشود. بیش از چهار میلیون نفر بهطور مستقیم در معرض این ماده قرار گرفتند.
طبق اعلام صلیب سرخ، حدود یک میلیون نفر به مشکلات سلامتی ناشی از «عامل نارنجی» دچار شده و نوزادانی با انگشتان اضافی، ناهنجاریهای شدید و ناتوانیهای ذهنی متولد شدهاند.
والدین این کودکان نیز با نرخ بالایی به بیماریهای مختلف مبتلا شدهاند که پزشکان آن را به «عامل نارنجی» نسبت میدهند. پزشکان معتقدند که این مشکلات از طریق شیر مادر به نسلهای بعد منتقل شده اند. مطالعات دهه ۱۹۷۰ نیز سطوح بالای دیوکسین را در بدن مادران ویتنامی نشان داده است. چندین نوع سرطان کشنده نیز با این ماده ارتباط دارد؛ از جمله سرطان خون مزمن، لنفوم هوچکین، سرطان پروستات و سرطان ریه و دستگاه تنفسی.
با وجود این شواهد، مقامات آمریکایی سالها تأثیرات این ماده را کماهمیت جلوه دادند و ادعا کردند که این علفکش نمیتواند باعث آسیبهای جدی شود.
اما یک سال پس از پایان جنگ، اولاف پالمه، نخستوزیر پیشین سوئد، استفاده از این ماده را «جنایت زیستمحیطی» خواند. در سالهای بعد، قربانیان شکایات متعددی علیه تولیدکنندگان این مواد شیمیایی مطرح کردند.