باستر کیتون ؛ وروجک صورت سنگی یا بزرگترین کمدین تاریخ؟ (+فیلمی از تصاویر خلاقانه کیتون)

عصر ایران ؛ علی نجومی ــ نامش را باستر گذاشته بودند به معنای وروجک چون در 6 ماهگی از پله های ساختمان سقوط کرد ولی هیچ صدمه ای ندید. اما در سینما لقبش صورت سنگی بود و بسیاری از هنرمندان و منتقدین او را بزرگترین بازیگر همه اعصار نامیده اند. شاید چهره ی فوتوژنیک چارلی چاپلین که هم چون یویو بین خنده و گریه تغییر می کرد تصویر مرسوم تری از یک بازیگر سینمای صامت باشد اما این کیتن بود که بدون زدن کوچکترین لبخندی می توانست دل از بینندگان برباید.

بازیگری برای او در حرکت خلاصه شده بود. از پریدن از روی سقف یک واگن به سقف واگن دیگر در فیلم (ژنرال )تا تعقیب و گریزهای پر از تعلیق (شرلوک جوان) تا در آب راه رفتن و شنا کردنش در ( دریانورد) او موفق شده بود بازیگری را تبدیل به هنری بی زمان کند اعتقاد او بر این بود که میمیک و حرکات عضلات صورت در گذر زمان و از نسلی به نسل دیگر دچار دگرگونی می شود و دیگر مانند سابق باور پذیر نخواهد بود اما به باور او چالش فیزیکی قهرمان داستان و موقعیت قهرمانی تنها که گویا با دنیا به جنگ رفته است هیچگاه تازگی خود را از دست نخواهد داد.

این فیلم تدوین شده از کارهای خلاقانه باستر کیتون را ببینید

دانا استیونز منتقد مجله ی اسلیت در وصف بازی کیتن می گوید : نوع مینی مال بودن خویشتن داری و شاعری عمیق باستر کیتن از مرزهای قرن بیستم فراتر رفت. به اعتقاد او سکون خویشتن دارانه کیتن برگ برنده اوست. مثلا در سکانسی ماندگار از فیلم فیلم بردار به سمت زنی هل داده می شود و در همان لحظه که بسیار به او نزدیک شده به او دل می بازد. چهره کیتن علیرغم غوغا و شلوغی اطرافش در آرامش محض است

او صحنه های دشوار و خطرناک فیلمهایش را بدون بدلکار و با بازی خودش انجام می داد چون معتقد بود بدلکار نمی تواند مردم را بخنداند و شاید راز افول بازیگریش علاوه بر ورود صدا به سینما در این واقعیت نهفته بود که وقتی در سال 1928 قرار دادی با کمپانی مترو گلدن مه یر بست از استقلال عمل خودش به عنوان یک هنرمند چشم پوشید و اولین تاثیر این تصمیم آن بود که طبق دستور کمپانی مجبور شد از بدلکار برای فیلم هایش استفاده کند

در دهه 1930 که مترادف با افول دوران طلایی او بود همسرش از او طلاق گرفت و کمپانی مترو گلدن مه یر هم قراردادش را با او فسخ کرد و کیتن به الکل پناه برد و دیگر هیچگاه به روزهای اوجش بازنگشت. حضور هر چند کوتاهش در سانست بولوار بیلی وایلدر و روشنایی های صحنه چارلی چاپلین علاقه مندان سینما را در حسرتی فرو می برد که چنین الماسی چه قدر بیشتر می توانست بر روی پرده سینما بدرخشد

در سال 1959 اسکار افتخاری دریافت کرد و در سال 1966 بر اثر سرطان ریه از دنیا رفت. زمانی اورسن ولز که فیلمش همشهری کین دهه ها است تقریبا در هر لیستی به عنوان بهترین فیلم تاریخ شناخته می شود در توصیف مهم ترین فیلم کیتن یعنی ( ژنرال ) گفت : بهترین کمدی تاریخ .... شاید هم بهترین فیلم تاریخ

کانال عصر ایران در تلگرام