ورود بوشهر به آستانه ذخیره بحرانی آب ؛ زنگ خطر برای نخلستان ها به صدا درآمد

عصرایران ؛ حسین دلیر - بحران آب در بوشهر دیگر نه احتمال است و نه هشدار دور. امروز چشم نگران همه به آمارهای رسمی است که نشان ‏می‌دهد آورد رودخانه‌های استان نسبت به میانگین بلندمدت ۸۵ درصد کاهش یافته. این عدد یک معنا را بازتاب ‏می‌دهد؛ جان جنوب ایران به‌ویژه در بخش کشاورزی به مخاطره افتاده است.

 کاهش بی‌سابقه منابع سطحی و ‏زیرزمینی اکنون به مرحله‌ای رسیده که دیگر نمی‌توان آن را با کوشش‌های ناچیز، جبران کرد. اگر دیروز از تنش آبی ‏سخن گفته می‌شد، امروز بوشهر بی‌هیچ تعارفی وارد مرحله ذخیره بحرانی آب شده است.‏

اصلی‌ترین پشتوانه تامین آب استان، سد رئیسعلی دلواری است که ‏اکنون حدود ۲۲ درصد آب دارد. رقمی که نسبت ‏به سال گذشته ۵۰ درصد کمتر شده است. سد خائیز تنگستان نیز با کاهش ۸۴ درصدی ذخایر، به کمترین اندازه ‏خود در سال‌های واپسین رسیده. این عددهای به‌ظاهر ساده، پیامی روشن دارند.

نخلستان‌هایی که روزگاری سرسبزی ‏و شکوفایی دیار خود را نمایندگی می‌کردند، امروز در جدال تشنگی و حتی خشکی به سر می‌برند. کسی چه می‌داند ‏بسیاری از زمین‌های کشاورزی و نخیلات در پی گسترش بحران، چشم‌انتظار آبی بمانند که شاید دیگر نرسد.‏

در چنین شرایطی، تقاضای آب در استان همچنان از توان تامین فراتر می‌رود. جمعیت بوشهر برای مصرف خانگی، ‏روزانه ۴۲۰ هزار مترمکعب آب نیاز دارد وانگهی کل تولید و تامین در بهترین شرایط به حدود ۳۸۰ هزار مترمکعب ‏می‌رسد. نتیجه این اختلاف هر روزه؛ خود را با افت فشار و جیره‌بندی در مناطقی مانند دشتستان، جم و بخش‌هایی ‏از عسلویه نشان می‌دهد. فشار کم‌آبی نه‌تنها زندگی روزانه را سخت، که حس آسودگی سکونت در بسیاری نقاط ‏استان را با تهدید روبرو می‌کند.‏

در کنار تهدید آب شرب، اقتصاد بوشهر نیز از این افت منابع آسیب می‌بیند. بیش از ۸۰ درصد آب استان به مصرف ‏بخش کشاورزی می‌رسد، بنابراین ادامه کشت محصولات آب‌بر همچون نخیلات و صیفی‌جات در شرایطی که ‏رودخانه‌ها توان آبی خود را از دست داده‌اند، به بازنگری جدی نیاز دارد. مادامی که کاهش منابع آبی همچنان ادامه ‏یابد، ممکن است نه‌تنها نخلستان‌ها که ساختار معیشتی هزاران خانواده در استان بوشهر تغییر کند. این بحران، ‏منحصر به یک بحران آبی نیست؛ آینده زندگی صدها هزار نفر از ساکنان جنوب کشور با بحران ناترازی آبی تهدید ‏می‌شود.‏

در این میان، دریای شور به‌عنوان واپسین امید و با سخاوت تمام، کرانه‌های خود را به‌سوی برنامه‌ریزان آبی پهن کرده ‏است. در حال حاضر ۱۰ تا ۱۲ واحد آب‌شیرین‌کن در استان فعال است که هر روزه حدود ۱۰۵ هزار مترمکعب آب ‏تولید می‌کنند. این حجم تولید آب شیرین، اما تنها بخشی از نیاز بوشهر را پوشش می‌دهد. چشم امید به پروژه‌های ‏بزرگ‌تری است که در حال تکمیل هستند؛ پروژه‌هایی مانند واحد ۷۰ هزار مترمکعبی نیروگاه اتمی که با بهره‌برداری ‏از آن، گنجایش تولید آب شیرین استان به ۲۳۵ هزار مترمکعب در روز افزایش می‌یابد و می‌تواند به مقدار قابل ‏توجهی از تنش آبی خانوارها را بکاهد.‏

با این همه، رویارویی با بحران تنها با ساخت تاسیسات جدید شدنی نیست. شبکه فرسوده انتقال آب همچنان ‏هدررفت بالایی دارد و مدیریت تقاضا به‌ویژه در بخش پرمصرف کشاورزی باید قاطعانه‌تر دنبال شود. اصلاح الگوی ‏کشت و توسعه آبیاری نوین، مسیری اجباری برای حفظ باقیمانده میراث نخلستان‌های بوشهر است. اگر امروز این ‏تصمیم‌ها گرفته نشود، فردا ناگزیر به اتخاذ تصمیم‌های بسیار سخت‌تر خواهیم بود.‏

بوشهر اکنون در نقطه‌ای ایستاده که راه بازگشت از آن به نظر دشوار می‌باشد. این خط بحران، خط زندگی مردم ‏است. آبی که کمتر می‌رسد، امیدی است که فروکش می‌کند. هنوز فرصت هست؛ فرصتی که بیش از هر آب ‏دیگری، روی به تبخیر می‌گذارد.‏

محمد بنا سکان هدایت تیم ملی کشتی فرنگی جمهوری آذربایجان را بر عهده گرفت

بیشتر بخوانید:

آیا مقایسه اقلیمی ایران با همسایگان درست است؟

افزایش ۴ برابری سدهای زیر ۵ درصد در ۲۰ روز

تماشاخانه

دو دقیقه «خشونت واقعی و بی‌رحم» در سینمای گانگستری (تماشا کنید)

بحرین چگونه از ایران جدا شد ؟ نزدیک به ۲۰۰ سال کشمکش ؛ از مرگ کریم‌خان زند تا مصاحبه عجیب شاه / وقتی شاه نگران جزایر سه‌گانه بود (فیلم)

فیلم های دیگر