شجونی: حلالیت طلبیدن از مشایی از ته دل نبود

نام بعضی‎‎ها با جنجال و خبرسازی عجین شده است؛ گویی که چیزی جز حاشیه از آنان ظهور و بروز پیدا نمی‎کند! البته در دنیای سیاست، تاکتیک برخی سیاستمداران بر ستون حاشیه و خبرسازی استوار است و این امکان هم وجود دارد که از این حواشی، منفعت‎‎های بسیار به آنان برسد.

دی‎ماه 1388 بود که جامعه وعاظ اعلام کرد اظهارات و عملکرد یکی از دولتمردان سبب ایجاد شک و شبهه‎‎ها و سئوالاتی برای آنان شده و جامعه وعاظ قصد دارد برای رفع این تشکیکات از این سیاستمدار توضیح و جواب بخواهد. واضح است که این دولتمرد کسی نبود جز اسفندیار رحیم‎مشایی، رییس دفتر دکتر محمود احمدی‎نژاد، که از او با عنوان اثرگذارترین و پرنفوذترین چهره حاضر در دولت یاد می‎شود.

می‎خواهیم شفاف‎سازی کنیم

هجدهم دی‎ماه 1388، حجت‌الاسلام جعفر شجونی، دبیرکل جامعه اسلامی وعاظ، اعلام کرد که طی نامه‎ای از آقای رحیم‎مشایی دعوت کرده‎اند تا با حضور در جمع روحانیون جامعه اسلامی وعاظ، به سئوالات آن‎‎ها درخصوص اظهاراتش در مورد امام زمان(عج) پاسخ دهد.

شجونی تأکید کرد که اکثر سئوال‌‎های روحانیون جامعه وعاظ به اظهارات اعتقادی مشایی برمی‌گردد. چراکه وی درخصوص مباحث اعتقادی مردم سئوالات فراوانی را در ذهن آن‎‎ها به‎وجود آورده است که جامعه وعاظ تلاش دارد درخصوص این شبهات شفاف‎سازی کند.

اما کدام شبهه؟ بدون شک، این شبهات در اثر اظهارات مشایی درخصوص انبیای الهی، نقد وی نسبت به مدیریت انبیاء و همچنین دیدار‎های او با برخی ‌هنرپیشه‎‎ها ایجاد شده بود.
دو هفته بعد، خبری منتشر شد که بر مبنای آن، مشایی به دعوت جامعه وعاظ پاسخ مثبت داده بود. این خبر را حجت‎الاسلام محمد امیری‎فر، عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی وعاظ، اعلام کرد.

مشایی در میان جامعه کنجکاو و جویای حقیقت وعاظ اسلامی

چند روز پس از اعلام این خبر، مشايي، در میان اعضای جامعه وعاظ حاضر شد. در ظاهر امر و چند روز پس از این دیدار، همه چیز رو به راه بود و خبری از فحوای این نشست به بیرون درز پیدا نکرد. اظهارات شجونی، دبیر کل جامعه وعاظ، هم هرچند از به خیر و خوشی تمام شدن این جلسه خبر می‎داد، اما از عمق سخنانش دامن نزدن به این مسئله و مصلحت‎اندیشی برای پیشگیری از جنجال‎‎های رسانه‎ای استنباط می‎شد. نتایجی که این دیدار در پی داشت و واکنش‎‎هایی که نسبت به آن صورت گرفت، بازخوانی و بررسی این مسئله را توجیه‎پذیر می‎کند؛ به‎ویژه اگر یکی از نتایج این نشست، ایجاد شکاف در جامعه وعاظ باشد. از این‎رو، واکاوی این موضوع را باید از درون خود این دیدار جست و طلب کرد؛ زیرا واکنش‎‎های بیرونی به‎نوعی بازتاب واکنش‎‎های درونی نسبت به اظهارات میهمان است.

مشایی چه گفت؟

نخستین فردی که با انجام مصاحبه، عدم رضایت کلیت اعضای جامعه وعاظ از پاسخ‎‎های مشایی را آشکار کرد، خود حجت‎الاسلام شجونی بود. او طی مصاحبه‎ای تصریح کرد که سئوالات زیادی مانده که هنوز از مشایی پرسیده نشده است.

حجت‎الاسلام جعفر شجونی با بیان این‎که درخصوص دیدار هدیه تهرانی و رحیم‎مشایی از او سئوال کرده است، گفت: «رحیم‎مشایی گفت که برای دیدن نمایشگاه هدیه تهرانی به این نمایشگاه رفته و خطاب به خانم تهرانی گفته که عکس‌‎های شما توحیدی است و انسان را یاد خدا می‌اندازد، که در این حال خانم تهرانی گریه کرد و خطاب به مشایی گفته است که شما اولین کسی هستید که این مسائل را به من می‌گوید.»

شجونی افزود: «مشایی درخصوص عکس خود با هدیه تهرانی نیز گفت که برخی‌‎ها شیطنت‌کرده و با امکانات کامپیوتری فاصله من با خانم تهرانی را در این عکس نزدیک کرده بودند که باید گفت که این عکس غیرواقعی است.»

فقط برای یک سال در خصوص این موضوعات اظهارنظر نکنید

در ادامه یکی از روحانیون معترض به سخنان مشایی، خطاب به وی می‎گوید: شما مدعی هستید از سن 13 سالگی سخنرانی می‌کنید. آقای رحیم‎مشایی این درست است که با سخنان شما روزنامه‎‎ها و مردم حساس شوند و در این وضعیت شرایط برای دولت سخت شود؟ آیا فقر و بیکاری و مشکلات مردم حل شده است که شما با این اظهارات خود بر سر راه دولت و نظام مانع درست می‌کنید؟ من به شما دوستانه می‌گویم و به شما پیشنهاد می‌دهم که یک سال درخصوص این موضوعات سخن نگویید، شما رییس دفتر رییس‌جمهوري هستید و کار خودتان را انجام دهید.» اظهارات این فرد با تشویق حاضران مواجه می‎شود.

یکی دیگر از حاضرین هم خطاب به مشایی می‎گوید اگر شما علاقه به نظریه‌پردازی دارید به‎کار نظریه‌پردازی مشغول شوید. ما که پای سخنرانی شما نشستیم، روحانیون معمولی نیستیم. بنده به‎عنوان یک روحانی به اندازه وزن شما کتاب و مقاله دارم.

امیری‎فر: تعدادی از منتقدان مشایی از او طلب حلالیت کردند

یک هفته بعد، حجت‎الاسلام امیری‌فر عضو شورای مرکزی جامعه وعاظ اظهار کرد که مشایی از جمله افراد ولایتمداری است که در مسیر ولایت قرار دارد و این جلسه باعث شد تا سوء‎تفاهم‎‎هایی که به‎وجود آمده بود از بین برود.

امیری‎فر افزود: «این جلسه سبب شد که افرادی که منتقد سخنان مشایی بودند، قانع شوند؛ به‎طوری که پس از پایان جلسه، تعدادی از آنان از وی طلب حلالیت کردند. بنده آخرین نفری بودم که جلسه را ترک کردم، ندیدم کسی از این جلسه ناراضی باشد و یا قانع نشده باشد.»

حجت‎الاسلام امیری‎فر گفت: «در این جلسه مشایی با سعه‎صدر تمام به سئوالات و انتقادات مطرح شده پاسخ گفت که همین امر باعث شد که افراد حاضر در جلسه راضی باشند.»
وی درخصوص ولایتمداری رحیم‎مشایی گفت: «مشایی در این جلسه بار‎ها و بار‎ها تأکید کرد که سرباز ولایت است و به‎طور کامل از رهبری تبعیت دارد و سخنان ایشان را به‎عنوان فصل‎الخطاب می‎داند.»

شجونی: حلالیت طلبیدن‎‎ها از ته دل نبود

اما حجت‎الاسلام شجونی، دبیرکل این جامعه، نظری غیر از نظر امیری‎فر داشت. شجونی بلافاصله پس از اظهارات امیری‎فر طی مصاحبه‎ای با سایت خبرآنلاین با صراحت هرچه تمام‎تر گفت: «نمی‎توان گفت کسانی که از مشایی حلالیت طلبیند از ته دل این کار را کردند.»

شجونی با بیان این‎که «من از آقای مشایی خواستم که به‎جای ادامه سخنرانی به سئوالات پاسخ دهد»، در پاسخ به این‎که آیا همه اعضای جامعه وعاظ حاضر در جلسه اخیر این تشکل با رییس دفتر رییس‎جمهوري از توضیحات وی در مورد مسایل مختلف رضایت داشتند، اظهار داشت: «لغت همه درست نیست. در این جلسه حدود 170 نفر از پیرمرد‎ها و جوان‎‎ها حضور داشتند که جوان‎‎ها با صدای بلند یا نوشته اعتراض خود را نشان دادند که آقای مشایی به برخی از سئوالات پاسخ گفت.»

وی با اشاره به مقدمه طولانی مشایی در این نشست اظهار داشت: «با توجه به محدودیت زمانی، من از آقای مشایی خواستم که به‎جای ادامه سخنرانی به سئوالات پاسخ دهد.»
شجونی با بیان این‎که وی از توضیحات مشایی قانع نشده است، گفت: «سئوالی که هنوز برای من و خیلی‎‎ها باقی است این است که چرا باید فردی که وارد یک مجموعه شده جنجال بیافریند و اصول‎گرایان یا آقای احمدی‎نژاد را زیر سئوال ببرد. ایشان باید در حد مدیریت خودشان مدیریت کند.»

وی ادامه داد: «در جلسه اخیر جامعه وعاظ با رییس دفتر رییس‎جمهوري حتی برخی از طلاب جوان از وی خواستند که یک سال حرف نزند و تنها مدیرت کند که وی پاسخ داد من انتقادپذیرم.»

دبیر جامعه وعاظ با تأکید بر این‎که سئوال ما از آقای مشایی همچنان باقی است، خاطرنشان کرد: «قرار بود که ایشان بار دیگر نیز در جلسه جامعه وعاظ حضور پیدا کرده و به بقیه سئوالات پاسخ بگوید.»

وی با اذعان به قانع شدن برخی از اعضای جامعه وعاظ از توضیحات مشایی گفت: «این سخن که برخی از وی حتی حلالیت طلبیدند، درست است ولی آیا ته دل همه این بوده، نمی‎توانیم بگوییم. بنده هنوز هم عقیده دارم که آقای مشایی چه داعیه‎ای برای بیان حرف‎‎ها و سخن‎‎های سئوال برانگیز، چند پهلو و ابهام‎انگیز دارد؟»

رفتن رييس‌دفتر به جامعه همان و انشقاق در جامعه همان

واکنش‎‎ها به اظهارات مشایی در این جلسه تنها در حد مصاحبه و انتقاد باقی نماند. رفتن او به این نشست در نهایت سبب انشقاق در جامعه‎ای شد که سال‎‎های سال مسیرش را در یکپارچگی طی کرده بود. اوایل تیرماه 1389 جامعه وعاظ رسما به دو جامعه بدل شد؛ جامعه وعاظ قدیم و جامعه وعاظ جدید (با نام جامعه وعاظ ولایی).

هرچند در ظاهر، مخالفت شجونی، دبیرکل جامعه وعاظ، به جهت حضور حجت‎الاسلام والمسلمین حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات، در جلسه هفتگی این جامعه سبب این انشعاب اعلام شد، اما ریشه انشعاب از جای دیگری آب خورده بود. حجت‎الاسلام ابراهیم بهاری، عضو تشکل انشعابی از جامعه وعاظ، در گفت‎وگویی که مهر آن را منتشر کرد با اشاره به این جلسه و احتمال لغو آن به‎دلیل عدم هماهنگی با شجونی گفت: «با این وجود، این جلسه به‎دلیل کثرت حضار تشکیل و مقرر شد در مکان جدیدی برگزار شود.»

او خاطرنشان کرد: «پس از اعلام مخالفت شجونی با حضور مصلحی به‎دلیل عدم هماهنگی بخشی از اعضای تشکل با تغییر مکان این مراسم به ساختمان سیدالشهدا در میدان هفت‎تیر این انشعاب رسما آغاز شد.»

دبیرکل جامعه وعاظ نیز با عزل امیری‎فر شخص دیگری را به‎عنوان دبیر جامعه وعاظ انتخاب کرد. بهاری همچنین اشاره کرد که شجونی اتهام حمایت از مشایی را به این بخش از جامعه وعاظزده است.

شجونی: نمی‎خواستیم دولتی باشیم و از بیت‎المال بهره‎برداری کنیم

در عین‎حال حجت‎الاسلام جعفر شجونی، دبیرکل جامعه اسلامی وعاظ تهران، دلیل این انشعاب را عزل دبیر سابق این جامعه عنوان کرد و به مهر گفت: «در پی عزل، تعدادی جوان طلبه، انشعابی به نام جامعه وعاظ ولایی کشور را تشکیل دادند.»

شجونی در بیان دلایل عزل امیری‎فر اظهار داشت: «هرچه ما گفتیم مایل نیستیم جلسه و کمک‎‎ها دولتی باشد، وی (امیری‎فر) توجه نمی‎کرد و اصلا معلوم نبود کمک‎‎های دولتی و غیردولتی را از کجا می‎آورد! دیگر این‎که این رفتار‎ها روحانیت را گدا معرفی می‎کرد و هر مهمانی را که به جلسه جامعه وعاظ دعوت می‎کردند به آنان می‎گفتند برای روحانیت هدیه بیاورید.» شجونی با اشاره به این‎که این رفتار به معنی تحقیر روحانیت بود، افزود: «مثلا در جلسه چند وقت گذشته که یک رییس آموزش و پرورش را دعوت کرده بودیم، وی با خودش 200 چادر برای خانم‎های آقایان هدیه آورده بود. اگر پول این هدایا را خودش داده بود که هزینه سنگینی به وی تحمیل شده و اگر از بیت‎المال داده باشد که این کار، حرام است.»

وابستگی به مشایی، اعتبارمان را از بین برد

چهاردهم تیرماه 1389، حجت‎الاسلام شجونی در گفت‎وگو با «تهران امروز»، از آخرین وضعیت فعالیت‎‎های جامعه وعاظ سخن گفت.

او در پاسخ به این پرسش که به‎نظر می‎رسد که جامعه وعاظ نسبت به گذشته، نشست‎‎ها و فعالیت‎‎های سیاسی‎اش کم‎رنگ شده است؟ خاطرنشان کرد که جامعه وعاظ مثل همیشه فعالیت می‎کند و همچنان هم به فعالیت‎هایش ادامه می‎دهد اما متأسفانه مشکلاتی پیش آمد که بسیاری از اعضای اصیل و قدیمی آن را ناراحت کرد.

شجونی گفت: «برخی مشکلات باعث شد که اعضای جامعه وعاظ به‎جای این‎که تمرکزشان را بر روی کار‎ها و اهداف مهم و مدنظر جامعه وعاظ بگذارند، توجه‎شان به روی مسائل فرعی جلب شود و انرژی‎شان برای حل مشکلات صرف شود. آقای امیری‎فر به‎عنوان دبیر اجرایی این جامعه، عامل کم‎شدن فعالیت جامعه وعاظ است، چراکه در حالی‎که جامعه وعاظ حتی پول کافی برای برگزاری یک جلسه کوچک را ندارد، ایشان با وابسته شدن به برخی افراد مثل آقای مشایی، اعتبار این جامعه قدیمی و اصیل را از بین برد. نداشتن بودجه کافی و این‎که اعضای این جامعه می‎خواستند وابسته به هیچ فرد یا گروهی نباشند، باعث برخی اختلافات شد که روی فعالیت‎‎های این گروه تأثیر زیادی گذاشت.»

منبع: هفته نامه پنجره