هشدار در مورد شیوع بيماري برفك

فارس: مديركل دامپزشكي استان قزوين گفت: همه افرادي كه با دام‌ها سر و كار دارند نظير دامداران،‌ دامپزشكان، كاركنان كشتارگاه‌ها و ... دست‌هاي خود را پس از تماس با دام به خوبي بشويند و از تماس دست با چشم قبل از شستشو پرهيز كنند.

به گزارش روابط عمومي دامپزشكي استان قزوين، محمد‌جواد اميدواريان بيان داشت: براساس تحقيقات به عمل آمده در مركز مجازي پ‍ژوهش‌هاي راهبردي دامپزشكي درباره بيماري تب برفكي (FMD) {Foot and Mouth Disease} لازم است عموم نسبت به اين بيماري دقت‌هاي لازم صورت گيرد.

وي ادامه داد: نظر به شيوع سويه O India تب برفكي در كشورمان و لزوم آگاهي دامپزشكان، پزشكان و تمام كارشناسان بهداشت و سلامت،‌ توجه نامبردگان را به 13 نكته جلب مي‌كنيم.

مديركل دامپزشكي استان قزوين اضافه كرد: عامل ايجاد اين بيماري ويروسي از خانواده Picornaviridae و از جنس Aphthovirus است كه هفت سروتيپ به نام‌هاي Asia1,SAT3,SAT2,SAT1,C,O,A دارد.

وي اعلام كرد: ويروس عامل بيماري تب برفكي در دماي بيش از 50 درجه سانتي‌گراد غيرفعال مي‌شود،‌ pH پايين‌تر از شش و بالاتر از 9 ويروس را غيرفعال مي‌كند در ضمن اين ويروس به وسيله سديم هيدروكسا 2 درصد، سديم كربنات 4 درصد و سيتريك اسيد 2/0 درصد غيرفعال مي‌شود و نسبت به يدوفورها، تركيبات چهارتايي آمونيوم، هيپوكلريت و فنل مقاوم است.

اميدواريان خاطرنشان كرد: ويروس عامل تب برفكي در عقده‌هاي لنفاوي و مغز استخوان در pH خنثي فعال مي‌ماند اما در عضلات وقتي pH پايين‌تر از شش (‌در شرايط rigor mortis ‌يا جمود نعشي‌) باشد ويروس تخريب مي‌شود. در ضمن در محيط معمولي و روي وسايل و ابزار كار دامداري و در منابع غذايي دام‌ها هم تا بيش از يك ماه مي‌تواند در صورت مساعد بودن درجه حرارت و pH باقي بماند.

وي افزود: ميزبان اين ويروس گاو، گوسفند، ‌بز‌، خوك و همه نشخواركنندگان وحشي هستند، البته شتر در اين بين با احتمال كمتري مبتلا مي‌شود، همچنين بيماري تب برفكي از مهم‌ترين بيماري‌هاي واگيردا بين دام‌ها است كه موجب خسارات اقتصادي قابل توجهي مي‌شود كه در گاوهاي بالغ احتمال كشندگي آن كم است اما در اثر ايجاد ميوكارديت در كم سن و سال‌ترها كشندگي بالايي دارد.

مديركل دامپزشكي استان قزوين تصريح كرد: اين بيماري Air-borne است و انتقال ويروس با تماس مستقيم (بين دام‌ها) و غيرمستقيم (از راه وسايل نقليه و لباس كار و...) صورت مي‌گيرد.

وي عنوان داشت: منبع ويروس گوشتي كه pH آن كمتر از شش نباشد،‌ دام‌هاي بيمار از نظر باليني و ناقلين (بيماران در دوره نقاهت و دام‌هاي واكسينه)، ترشحات تنفسي،‌ بزاق،‌ مدفوع و ادرار،‌ شير و مايع مني تا چهار روز قبل از بروز علائم باليني است.

اميدواريان تأكيد كرد: دوره كمون اين بيماري دو تا 14 روز و بهبود از بيماري هشت تا 15 روز و علائم باليني در گاو شامل تب،‌ بي‌اشتهايي، اُفت توليد شير به مدت دو تا سه روز، ‌سپس سائيدن دندان‌ها به هم، ريزش بزاق، ‌لنگش، ‌لگدزدن و پا به زمين زدن به دليل وجود تاول روي مخاط داخلي گونه ‌و بيني و يا بين سم و تاج آن است تاول‌ها كه حتي روي پستان گاو هم ديده مي‌شوند، اين تاول‌ها پس از 24 ساعت پاره مي‌شوند جراحت زبان،‌ عفونت ثانويه ناشي از جراحات،‌ بدشكلي سم،‌ اُفت دائمي توليد شير، ميوكارديت، سقط، مرگ حيوانات جوان و كاهش مستمر وزن از جمله عوارض ثانويه اين بيماري است.

وي عنوان داشت: در تشخيص تفريقي تب برفكي بايد به بيماري‌هايي نظير طاعون،‌ بيماري مخاطي،‌ رينوتراكئيت عفوني گاوان،‌ زبان آبي، ورم پستان،‌ استوماتيت پاپولي گاوان و BVD هم توجه داشت، البته تشخيص آزمايشگاهي بيماري به وسيله ELISA جداسازي ويروس و آزمون خنثي‌سازي ويروس صورت مي‌گيرد.

مديركل دامپزشكي استان قزوين گفت: براي نمونه‌برداري از تاول‌ها بايد از تاول‌هاي تازه تشكيل و پاره نشده نمونه گرفت و نمونه را در مجاورت يخ و در pH بين 2/7 تا 7/4 به آزمايشگاه ارسال كرد، قرنطينه براي جلوگيري از ورود ويروس تب برفكي به كشور در مرزها و واكسيناسيون دو راه مهم پيشگيري از ابتلاي دام‌ها به اين بيماري است.

وي توضيح داد: گر چه اين بيماري از دام به انسان قابل انتقال است و حتي در طول ساليان گذشته موارد معدودي از ابتلاي انسان‌ها و حتي مرگ كودكان (كمتر از انگشتان يك دست) در اثر مصرف فرآورده‌هاي دامي آلوده گزارش شده،‌ اما عوارض آن نظير بروز تاول در دهان كه به راحتي با محلول‌هاي ضدعفوني‌كننده برطرف مي‌شود در انسان بسيار كم و قابل اغماض است و به هيچ‌وجه جاي نگراني در اين زمينه نيست با اين حال لازم است همه افرادي كه با دام‌ها سر و كار دارند نظير دامداران،‌ دامپزشكان، كاركنان كشتارگاه‌ها و... دست‌هاي خود را پس از تماس با دام به خوبي بشويند و از تماس دست با چشم قبل از شستشو پرهيز كنند.

اميدواريان خاطرنشان كرد: هر چند براي جلوگيري از انتقال بسياري از بيماري‌هاي قابل انتقال از حيوان به انسان بايد گوشت به خوبي پخته و شير و فرآورده‌هاي لبني به صورت پاستوريزه مصرف شود و جداً‌ اهتمام به اين موضوع توصيه مي‌‌شود اما در مورد تب برفكي معمولاً‌ اين ويروس توسط اسيد معده غيرفعال مي‌شود و از اين نظر هم جاي نگراني نيست.