نابودی آب انبار 200 ساله اراک با دستور شهرداری

مهر: آب انبار معروف به سپهداری که از آثار تاریخی محدوده بافت تاریخی شهر اراک با 200 سال قدمت بود توسط شهرداری اراک به دلیل آنچه که معذورات سیاسی شهردار عنوان شد با دستور شفاهی مسئولان استان مرکزی به صورت کامل تخریب شد.

در پی تخریب کامل این آب انبار از سوی شهرداری، افرادی با تلاش برای گودبرداری این اثر تخریب شده تلاش کرده و کوشیدند که با حفر گودالی به عمق هشت متر نسبت به ایجاده سازه ای بتنی به جای این اثر اقدام کنند که با حضور تعدادی از اعضای شورای شهر و مسئولان در عصر روز چهارشنبه با حکم معاون دادستان اراک از انجام این اقدام جلوگیری شد.

عضو شورای شهر اراک در این زمینه با ابراز تاسف از تخریب این اثر تاریخی در اراک گفت: آب انبار تاریخی سپهداری اراک از نادرترین آب انبارهای موجود و تاریخی کشور بود چرا که این آب انبار دو سقفه بوده است که وجود دو سقف در آن این آب انبار را در میان سایر آب انبارهای موجود در کشور کم نظیر کرده است.

سید علی قائم مقامی با اشاره به اینکه این اثر تاریخی در زمره آثار به ثبت رسیده میراث فرهنگی قرار داشته است، اظهار داشت: متاسفانه وضعیت این آب انبار و ویژگی های آن برای مسئولان استان به خوبی تشریح نشده است زیرا اگر وضع آن به خوبی برای مقامات تشریح می شد هرگز شاهد تخریب این اثر تاریخی و از بین بردن بخشی از تاریخ گذشته اراک نبودیم.

وی اضافه کرد: برای حل مشکل کمبود فضا برای طلاب مدرسه سپهداری در جنب این آب انبار نباید دستور تخریب این اثر صادر می شد بلکه به راحتی امکان داشت با مرمت مناسب و رسیدگی به این اثر و بازسازی بخش های مختلف آن مشکل فضای مورد نیاز برای طلاب را بدون آسیب زدن به این بنای تاریخی حل و فصل کرد.

رئیس کمیسیون حقوقی و املاک شورای شهر اراک در ادامه با اشاره به اینکه شورای شهر اراک در تصمیم گیری غیرکارشناسی شده تخریب این اثر نقشی نداشته است، گفت: شهردار اراک بدون مشورت با شورای شهر و دریافت مجوز برای تخریب این اثر تاریخی بر اساس دستور مقامات استانی و با تکلیف استانداری به صورت شفاهی و نه کتبی دست به تخریب این اثر به صورت کامل زده است و در این میان به دلیل شفاهی بودن دستور استانداری برای تخریب این اثر شاهد آن هستیم که کسی زیر بار مسئولیت تخریب این اثر نمی رود.

قائم مقامی با اشاره به اعتراض شدید مردم و رسانه ها از تخریب این بنای تاریخی بیان داشت: در مرحله اول تخریب این اثر با اعتراض مردم و پیگیری رسانه های گروهی شاهد توقف عملیات تخریب این اثر تاریخی بودیم ولی هم اینک با آغاز دور دوم تخریبها شاهد آن هستیم که طراحی هایی برای ساخت و سازهای بتنی در محوطه بافت تاریخی اراک به انجام رسیده است که دارای هشت متر عمق است که در صورت اجرایی شدن آن بافت تاریخی بازار اراک به شدت تهدید خواهد شد.

به گفته وی، تمام سازهای بافت تاریخی شهر اراک خشتی و گلی است و میراث فرهنگی نباید اجازه ساخت و ساز در قالبهای دیگر را به افراد صادر کند و در این میان نقش شهرداری بافت تاریخی اراک بسیار مهم و حساس است.

عضو شورای شهر اراک در ادامه با انتقاد از رویه کاری شهردار اراک بیان داشت: بر اساس قانون شهردار نباید از هر کسی در استان و شهر دستور بگیرد و تنها شورای شهر مرجع صادر کننده دستور برای اجرای فعالیت در شهرداری است ولی به نظر می رسد شهردار در اقدامی ناشیانه و اشتباه و به دلیل برخی مسائل سیاسی و معذورات خاص نسبت به تخریب این آب انبار اقدام کرده است.

قائم مقامی با اشاره به اینکه همه افراد باید خود را در اجرای قانون مسئول بدانند و به آن عمل کنند، بیان داشت: از امام جمعه اراک و استاندار مرکزی درخواست دارم که به قوانین جمهوری اسلامی احترام گذاشته و در صورتی که قانون اجازه می دهد چنین ساخت و سازها و تخرب هایی صورت گیرد مطابق قانون عمل کنند و در صورتی که چنین اجازه ای به افراد داده نمی شود جلوی چنین اقداماتی را بگیرند.

وی با بیان اینکه در مقابل نیاکان خود در برابر چنین اقداماتی مسئول هستیم اظهار داشت: نسل های آینده کشور به وجود آثار تاریخی برای شناخت هویت خود نیازمند هستند و باید با پاسداری از این اماکن نسبت به انتقال آن به نسل های آینده اقدام کرد.

رئیس کمیسیون حقوقی و املاک شهرداری اراک در پایان خاطرنشان کرد: همه افرادی که در صدور دستور تخریب این اثر تاریخی و اجرای این دستور نقش داشته اند باید در  مقابل مردم در مورد عملکرد خود پاسخگو بوده و به مردم این شهر در این زمینه جواب بدهند.

عضو دیگر شورای اسلامی شهر اراک نیز گفت: شورای شهر اراک از تخریب آب انبار 200 ساله سپهداری اراک بی خبر بوده است و دیر در جریان این اقدام قرار گرفته است ولی شهرداری اراک در اقدامی عجیب بدون اعلام موضوع به شورای شهر نسبت به تخریب این اثر اقدام کرده است.

اشرف بهادری افزود: متاسفانه رسیدگی به بناهای تاریخی در شهر اراک از سوی مسئولان به خوبی به انجام نمی رسد و در حالیکه آثار و ابنیه تاریخی در شهرهای دیگر کشور به عنوان ثروت ملی مورد توجه و تکریم قرار می گیرد در اراک این آثار یکی پس از دیگری یا تخریب می شود یا مورد بی مهری قرار می گیرند که این موضوع پسندیده نیست.

وی اضافه کرد: یکی از راههای مقابله با جنگ نرم دشمن حفظ، احیای و رسیدگی به ابنیه تاریخی در دسترس و موجود در کشور است زیرا می توان با استفاده از این آثار و معرفی آن به جوانان بخشی از هویت تاریخی، فرهنگی و دینی مردم گذشته را برای آنان تشریح کرد و جوانان را در مقابل هجمه های فرهنگی دشمن مصون نگاه داشت ولی با این اقدامات جوانان از داشتن زمینه های لازم فکری برای در امان ماندن از این ترفندهای دشمن محروم می شوند.

بهادری با اشاره به نقش مهم میراث فرهنگی در حفظ و پاسداری از آثار تاریخی اراک بیان داشت: میراث فرهنگی گنجینه ای ارزشمند از آثار تاریخی را در اختیار دارد و همانگونه که آثار موجود در موزه ها باید مورد حفظ و حراست قرار گیرند و هرگونه دست اندازی به آن اقدامی مجرمانه است رسیدگی و حفظ ابنیه تاریخی نیز باید مورد توجه قرار گیرد و با افرادی که به آن دست اندازی می کنند مطابق قانون برخورد کند.

وی با سئوال برانگیز خواندن عملکرد شهرداری اراک در جریان تخریب این آب انبار یادآور شد: شهرداری اراک و شهرداری بافت تاریخی آن در این زمینه باید مورد سئوال قرار گیرند که چگونه این اتفاق بدون مجوز شورای شهر اراک در محدوده بافت تاریخی شهرداری اراک به وقوع پیوسته است.

عضو کمیسسیون فرهنگی شورای شهر اراک در ادامه با بیان اینکه شهرداری بافت تاریخی شهر اراک وظیفه حراست و نگهداری از این ابنیه را در دستور کار و شرح وظایف خود دارد، گفت: باعث تاسف است که مسئولان در میراث فرهنگی به آثار تاریخی به قدری بی مهری می کنند که این آثار که می تواند به مرکزی برای جذب گردشگر تبدیل شود تبدیل به مرکزی برای تهدید و نامانوس شدن چهره شهر می شود چرا که در صورت رسیدگی و مرمت ابنیه تاریخی نه تنها این ابنیه تهدید نیستند بلکه فرصت هایی برای معرفی بیشتر اراک با قدمت 200 ساله اش به مردم سایر مناطق کشور و حتی جهان هستند.

به گفته وی، شهرداری بافت تاریخی شهر اراک یک میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبار دارد که در متمم بودجه شهرداری اراک به منظور افزایش زمینه های حفظ و نگهداری آثار محدوده بافت تاریخی اراک این اعتبار افزایش خواهد یافت.

در این میان معاون حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی از مخالفت شدید این سازمان با موضوع تخریب آب انبار 200 ساله سپهداری اراک خبر می دهد و می گوید که برای احیا و بازسازی این آب انبار بی نظیر مراحل تهیه نقشه و نیز عملیات ابتدایی بازسازی به انجام رسیده بود.

محسن علمدار با اشاره به اینکه در هر دو مرحله تخریب این اثر تاریخی میراث فرهنگی مخالفت خود را با هرگونه تخریب اعلام کرده بود بیان داشت: بر اساس برخی دلایل در دو مرحله تخریب آب انبار سپهداری اراک به انجام رسید که در هر دو مرحله با این اقدام ازسوی میراث فرهنگی مخالفت و اعتراض شده است ولی پس از تخریب باا موضوع جدید ساخت و سازهای بتنی نامتناسب با بافت تاریخی شهر اراک روبه رو هستتیم که در صورت اجرای این سازه های بتنی بافت تاریخی بازار اراک دچار تنش شده و در نهایت این بافت از میان خواهد رفت.

وی با بیان اینکه تنها می توند در این زمینه مخالفت خود را اعلام کند، بیان داشت: در صورتی که مخالفت ما اثری نداشته باشدد تا همینجا مخالفت می کنیم و تا جایی که زورمان برسد پیگیر موضوع خواهیم بود.

علمدار با بیان اینکه این آب انبار به شماره 1285 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است بیان داشت: تخریب این اثر و آثار تاریخی دیگر بر اساس تصریح قانونگذار عملی مجرممانه است ولی نحوه برخورد با مججرمین در این موضوع نیازمند تصمیم مدیریتی است که از سوی مدیر سازمان باید اتخاذ شود.

معاون حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی بیان داشت: بر اساس مواد 585 و 586 قانون مجازات اسلامی قانونگذار موارد تنبیهی لازم را برای برخورد با متخلفان در حوزه میراث فرهنگی وضع کرده است ولی بنا به مصلحت مدیران و مسئولان با متخلفان برخورد خواهد شد.

وی گفت: بافت تاریخی شهر اراک با 14 هکتاروسعت در مجموع در قالب یک پلاک به ثبت ملی رسیده است و هرگونه عملیات عمرانی و ساخت و ساز در آن باید با مجوز مراث فرهنگی و با رعایت ضوابط و استانداردهای این سازمان به انجام برسد و عملکرد شهرداری اراک به دلیل نبود مجوز از سوی میراث فرهنگی لکه سیاهی است که در کارنامه شهرداری اراک باقی می گذارد.