ملک سلیمان؛ تحولی در سینمای جذاب دینی(+عکس)

فیلم سینمایی ملک سلیمان، روایت مقطعی از زندگی حضرت سلیمان نبی (ع) است؛ فیلمی که با بهره گیری از فناوری های پیشرفته در طراحی، پردازش تصاویر سینمایی CGI و DI تولید شده است.

به گزارش تابناک، در بخش نخست «ملک سلیمان»، داستان از مشاهدات حضرت سلیمان(ع) آغاز می‌شود؛ خداوند از طریق آن زمینه‌ای فراهم می‌کند تا حضرت سلیمان(ع)، متوجه ضعف‌های بنیادین حکومت خودش شود.

حضرت سلیمان به واسطه نشانه‌ها درمی‌یابند که خداوند، ملک ایشان را به جسدی بی‌جان و بی‌روح تشبیه می‌کند. ایشان درمی‌یابند که دلیل نبود این روح چیست و در نتیجه خداوند او را کمک می‌کند تا ملک بی‌بدیل خود را بنا کند.

 نخستین گام برای بنا کردن این ملک، نزدیک شدن به عالم اجنه و شیاطین و سرانجام، به تسخیر درآوردن آنان است؛ راهکاری که خداوند در قرآن مطرح و در آن مردم را به رعایت تقوا و اطاعت از ولی خود رهنمون می‌کند.

این راهی است که می‌تواند مردم را در دنیای مادی و در میان سرگشتگی‌های دنیایی سالم نگه دارد و به منزل مقصود برساند. سلیمان نبی(ع) موفق به تسخیر فضای شیطانی حاکم شده بر ملک خود و غلبه بر فضای فتنه‌گون سرزمین و امت خویش می‌شود و همه این داستان در بخش نخست فیلم مطرح است.

این فیلم از نخستین تجربه های حرفه ای فیلمسازی دیجیتال در سینمای ایران به شمار می رود که از این نظر، فرآیندی قابل استناد است؛ برنامه ریزی، طراحی و مدیریت تولید و پس از تولید این نوع فیلمسازی از نظر به کارگیری عوامل، روش ها، خدمات و عناصر تولید با روندهای جاری فیلمسازی سنتی متفاوت بوده و نگاهی جدید همراه با مفاهیم، تعاریف و ساز و کارهای جدیدی را در فیلم سازی دیجیتالی مطرح می کند.

فارغ از اینکه آیا «ملک سلیمان» به واسطه مفاهیم به کار برده در داستان، توانسته مفاهیم ناب قرآنی را برای مخاطب تصویرسازی کند یا خیر، باید گفت این فیلم، تلاشی برای بومی کردن روش ها و دستاوردهای فنی فیلم سازی و ارتباط سینمای ایران با این فناوری هاست که این رویه می تواند در استاندارد سازی و معرفی ظرفیت ها و قابلیت های کمی و کیفی سینمای ایران به جهان نیز کارساز باشد.

مراحل تولید تا هزینه ساخت فیلم

سال 1383 پیشنهاد ساخت فیلمی فاخر از سوی محمدمهدی حیدریان، معاون امور سینمایی مطرح و از سوی مجلس شورای اسلامی هم بودجه​ای برای تولید این فیلم تصویب شد. صحبت​ها درباره هزینه تولید «ملک سلیمان» بسیار بوده و گاه رقم​هایی غیرمرتبط برای آن مطرح شده است؛ اما باید گفت کل جریان تولید این فیلم سینمایی، پنج میلیارد تومان هزینه داشت که از بخش مصوب در مجلس شورای اسلامی تأمین شد.

این فیلم در ردیف تولیدات عظیم سینمای ایران ( Big Production) دسته بندی می شود؛ دکورهای عظیم در منطقه بادخیز شهریار، ساخت مکانیکی برخی از وسایل و اجزای صحنه، طراحی موجودات افسانه ای، طراحی و اجرای فضاها و ساختمان های فیلم در فضای مجازی، ایجاد سایت تخصصی پردازش تصاویر در درون کشور و ضرورت انجام پاره ای از امور فنی در مرحله پس از تولید در بیرون از ایران، از جمله فعالیت های انجام گرفته در این پروژه است.

همه اینها زمینه آن را فراهم کرد تا شهریار بحرانی به عنوان کارگردان، سراغ ساخت «ملک سلیمان» برود. وی در این باره می گوید: ما بدون اینکه برنامه​ای مشخص برای ساخت فیلمی تاریخی و قرآنی داشته باشیم، تحقیقاتی را آغاز کرده بودیم و زمانی که پیشنهاد ساخت فیلمی قرآنی مطرح شد، فیلمنامه «ملک سلیمان» را با موضوع زندگی حضرت سلیمان (ع) مطرح کردیم.

فیلمنامه این کار 39 بار بازنویسی شد و فیلمنامه 150 صفحه​ای و پردیالوگ اولیه با نسخه 60 صفحه​ای نهایی تفاوت​هایی جدی داشت. بحرانی درباره این تفاوت​ها اینگونه توضیح می دهد: روشن است که ما هیچ علاقه​ای به انتقال اطلاعات صرفاً به واسطه دیالوگ​ها نداشتیم؛بنابراین، خواستیم بار تصویری کار بالاتر باشد و کمتر به دیالوگ​ها متکی باشیم.

درباره انتخاب بازیگران این فیلم نیز با توجه به انتخاب های کارگردان، می توان به این نکته رسید که این گونه نبوده که به دلیل فضای فیلم و داستان قرآنی آن دقت ویژه​ای برای استفاده از بازیگران متشرع در فیلم شود، ولی به هر روی، تلاش بر این بود که فضای سالمی در پشت صحنه ایجاد شود.

کارگردان این فیلم بر این نکته تأکید دارد که سفره ما قرآنی بود، نه فردی و در نتیجه منیت و خودبینی را کنار گذاشتیم. تبلیغات مردمی بهتر از هر شکل تبلیغی دیگری می​تواند تماشاگران را به سالن سینما بیاورد. مردم برای انتخاب یک فیلم باید به آن اعتماد کنند و اقدام برخی درباره فیلم​هایشان که بیشتر جنبه نمایشی دارد، هیچ​گاه نمی​تواند اعتماد مخاطب را جلب کرده و آنان را به سالن سینما بیاورد.

بحرانی امیدوار است «ملک سلیمان»، مسیر شناخته شده از سوی مردم و تبلیغ توسط آنان را به خوبی پشت سر بگذارد و بر این باور است این رخ می دهد؛ حتی اگر مدت کوتاهی پس از رسیدن به این شهرت زمان اکران فیلم به پایان برسد.

فیلم «ملک سلیمان» شاید در ژانر فیلم دینی قرار گیرد؛ هرچند سینما باید در قالب​های سینمایی تعریف شود اما «ملک سلیمان» سینمای آرمانی «شهریار بحرانی» است که برای بیان مفاهیم قرآنی و انسانی از مدیوم سینما استفاده کرده است؛ مدیوم سینما برای کارگردان ابزاری بوده تا بتواند مفاهیم دینی و قرآنی مورد نظر خود را به مخاطبان منتقل کند و همه تلاش خود را برای جریان تولید فیلم در این زمینه متمرکز کرده است.

«ملک سلیمان» پس از نمایش جشنواره​ای با نقدهای مثبت و منفی بسیاری روبه رو شده است. کارگردان این فیلم آماده شنیدن همه نقدهای مربوط به این فیلم است، ولی در عین حال، بر این باور است برای نقد سازنده، باید رودروی هم نشست تا در تعامل با یکدیگر سخنان و دیدگاه های خود را بهتر بیان کرد تا پاسخ​های منطقی​تر و عقلانی​تر به یکدیگر داد، نه آنکه هر کسی در فضای ذهنی خود، سخن خودش را بگوید و دیگران را قبول نداشته باشد.

تأثیرات فرهنگی را نمی‎ توان با پول اندازه ‌گیری کرد

داستان ملک سلیمان، داستان بشر امروز است. در شرایطی که دنیای امروز پر از حیرت و سرشکستگی و فتنه است؛ همان گونه که در فیلم اشاره می‌شود، راه نجات یافتن از فتنه توسط همه پیامبران به مردم داده شده است:

نخست اینکه تقوا پیشه کنند

دوم آنکه از پیامبرشان و ولی‌شان پیروی و اطاعت کنند

 هرچند در اکران ‌روزهای نخستین به دلیل تبلیغات نامناسب، استقبال خوبی از فیلم نشد و حتی چند سینما، فیلم را از اکران برداشتند، ولی پس از اینکه مخاطبان فیلم را دیدند و تبلیغ شفاهی آن را آغاز کردند، به یکباره تقاضا برای دیدن فیلم زیاد شد، به گونه ای که برای نخستین بار در سال جاری، رکورد فروش یک فیلم در یک روز از مرز چهارده میلیون تومان فراتر رفت و خیلی از سینماها فیلم را دوباره به چرخه اکران برگرداندند.

مجتبی فرآورده، تهیه کننده این فیلم در این زمینه بر این باور است: تأثیرات فرهنگی را نمی‎ توان با پول اندازه‌گیری کرد. هرچند پرفروش بودن مهم است، برای ما ملاک نیست، برای ما اول مخاطب ملاک است و بعد پرفروش بودن فیلم. در همه جای دنیا در بخش فرهنگ این دولت‌ها هستند که سرمایه‌گذاری می‌کنند چون در این حوزه، نباید انتظار برگشت سرمایه را داشت بلکه باید به انتظار تأثیرات بلند‌مدت آن نشست.

«ملک سلیمان» از نگاه مخاطب

با این که «ملک سلیمان»، تبلیغات شهری گسترده ای ندارد، به دلیل تبلیغات شفاهی و دهان به دهان، فروش به طور روزافزون در حال افزایش است. نتایج نظرسنجی ها، نشان از رضایت بیش از 90 درصدی مخاطب از این فیلم دارد، به گونه ای که در آخرین نظرسنجی که در برنامه تلویزیونی هفت انجام شد، 75 درصد بینندگان، این فیلم را عالی و 15 درصد آن را خوب توصیف کردند. همچنین بر پایه نظرسنجی خبرگزاری فارس، 75 درصد فیلم را خیلی خوب و 8 درصد نیز آن را خوب دانستند.

نکته چشمگیر در استقبال مردمی از «ملک سلیمان»، حضور بخشی از مردم در سالن های نمایش این فیلم است که سال هاست به سینما نمی روند. به عبارت بهتر، این فیلم قرآنی، سبب آشتی دوباره بخشی از مردم با سینما شده است.