در عربستان چه خبر است؟

عصرایران - نشانه های واضحی از عربستان برای تغییرات عمده در پست های کلیدی و مهم در این کشور دیده می شود.

بر این اساس پیش بینی می شود ولیعهد، وزیر کشور، وزیر دفاع، وزیر خارجه ، حاکم ریاض و دیگر سمت های ارشد عربستان دستخوش تعییراتی شوند.

 

هم اکنون ملک عبدالله بن عبدالعزیز (پادشاه و رئیس هیئت وزیران)، شاهزاده سلطان‌ (ولیعهد، وزیر دفاع و امور هواپیمایی و معاون اول رئیس هیئت وزیران)، شاهزاده نایف ( وزیر کشور و معاون دوم هیئت وزیران) و شاهزاده سلمان (حاکم منطقه ریاض) چهار برادری هستند که به ترتیب قدرتمندترین و بانفوذترین افراد امروز عربستان سعودی هستند.

 

نظام حکومتی عربستان، پادشاهی مطلقه است و شخص ملک عبدالله، ریاست کابینه و هیئت وزیران را برعهده دارد.
این کشور، مهمترین هم پیمان آمریکا در منطقه است و با تولید روزانه حدود 9 میلیون بشکه نفت خام، بزرگترین تولید کننده و صادرکننده نفت خام جهان به شمار می رود.

پزشکان در هفته گذشته به دلیل بیماری پادشاه عربستان - که دیسک کمر عنوان شده - برای وی استراحت کامل تجویز کردند. با این حال وی برای ادامه معاینات، دیروز عربستان سعودی را به مقصد آمریکا ترک کرد.

این درحالی است که شاهزاده سلطان 82 ساله برادر پادشاه نیز از لحاظ جسمی وضعیت مناسبی ندارد و از دو سال پیش تاکنون وقت خود را برای درمان در آمریکا یا سپری کردن دوره نقاهت در مراکش می گذراند.

همین موضوع باعث شد در مارس 2009، پادشاه عربستان در حکمی برادر دیگرش یعنی شاهزاده نایف که سمت وزارت کشور را برعهده دارد، به عنوان معاون دوم خود در هیئت وزیران منصوب کند.

شاهزاده نایف 76 ساله از 35 سال پیش تاکنون وزیر کشور است هر چند که  اخیرا بارها در زمینه های اقتصادی، سیاسی و نظارت بر روند اداره برنامه حج سخنرانی کرده و به  وظایف وزارت کشور بسنده نکرده است.

وی برخلاف برادر بزرگترش یعنی ملک عبدالله پادشاه عربستان -که نزدیک به غرب است و تمایلات اصلاح طلبانه دارد و از سیاست های باز و تسامح و تساهل دینی حمایت می کند - فردی نزدیک به نهادهای دینی است و میانه ای با اصلاح طلبان و رفتارهای باز سیاسی ندارد.

پادشاه فعلی عربستان به دلیل رویکرد اصلاح طلبانه خود از گسترش روابط با ایران و تعامل با شیعیان عربستان استقبال کرد و زمینه را برای ایجاد اقدامات گریز از مرکز در میان شیعیان عربستان فراهم نکرد.

پادشاه عربستان همچنین در ابتدای آغاز بیماری خود در اوایل هفته گذشته، به دلیل حضور ولیعهد در خارج از کشور، شاهزاده نایف را مسئولیت اداره امور کشور کرد.

البته پس از چند روز وی تصمیم به سفر به آمریکا برای ادامه معاینات پزشکی گرفت. تصمیمی که باعث شد تا ولیعهد به سرعت از مراکش به عربستان بازگردد تا در این مدت، عهده دار امور مملکتی باشد.

به هر حال باید گفت که عربستان این غول نفتی جهان این روزها به دلیل بیماری همزمان نفر اول و دوم (پادشاه و ولیعهد) و شفاف نبودن جایگاه و قدرت نفر سوم (وزیر کشور، معاون دوم هیئت وزیران)، روزهای متفاوتی را تجربه می کند .

از آن جایی که توافق عمومی میان شاهزادگان درباره پیروی از نفر سوم عربستان یعنی وزیر کشور و معاون دوم رئیس هیئت وزیران وجود ندارد، پادشاه عربستان قبل از ترک این کشور ، از برادر کوچکترش یعنی شاهزاده سلطان ولیعهد خواست تا به سرعت از مراکش به عربستان بازگردد و در غیاب وی، مسئولیت اداره کشور را برعهده داشته باشد.

البته برخی منابع نیز می گویند که فرزندان ولیعهد، وی را مجبور کردند تا به سرعت به کشور بازگردد تا ضمن جلوگیری از در حاشیه قرار گرفتن، مانع از ایفای نقش بیشتر وزیر کشور در جایگاه معاون دوم رئیس هیئت وزیران شود.

از سوی دیگر شاهزاده سلمان بن عبدالعزیز دیگر برادر پادشاه و حاکم منطقه ریاض (پایتخت ) از دیگر شخصیت های قوی و مهم عربستان سعودی است که بازگشت ناگهانی وی به همراه ولیعهد نگاه ها را به سمت وی جلب کرد.
وی به همراه ولیعهد در خارج از عربستان به سر می برد و هر دو ، برادر تنی و با پادشاه برادر ناتنی هستند.

گارد ملی نیروی نظامی فعال در زمینه های مختلف از جمله پشتیبانی از وزارت کشور در تامین امنیت داخلی است. این نیروی نظامی، زیر مجموعه وزارت دفاع نیست و نیروهای داوطلب نیز جزئی از اعضای آن را تشکیل می دهند.

با انتصاب متعب به ریاست گارد ملی، روند انتقال مناصب حاکمیتی به نسل دوم فرزندان ملک عبدالعزیز نیز آغاز شد و بعید نیست محمد نیز جایگزین پدرش شاهزاده نایف در وزارت کشور شود. ملک عبدالعزیز  (1873 تا  1953)  موسس دولت مدرن عربستان سعودی است که تمامی پادشاهان این کشور نیز تاکنون فرزندان وی هستند.

به ویژه اگر شاهزاده نایف که هم اکنون نفر سوم کشور است ، سمت ولیعهدی را برعهده بگیرد، در این صورت فرزندش محمد، جای خالی پدر را در وزارت کشور پر خواهد کرد.

از دیگر موضوعات مورد اختلاف که به نظر می رسد زمینه ای برای جنگ قدرت ایجاد شود پست وزارت خارجه است.