دنياي اقتصاد – وام ودیعه مسکن که تصور میشد به محض صدور مجوز برای پرداخت آن، انبوه متقاضیان را به بانکها بکشاند، اکنون با گذشت یک ماه و نیم از ارائه، هنوز با استقبال مواجه نشده است. معاون وزیر مسکن در اینباره میگوید: مالکان خانههای قدیمی در صورت اطلاع از امکان دریافت وام 10 میلیونی اجاره، بلافاصله مراجعه خواهند کرد، اما انبوهسازان شرایط سخت دسترسی به این وام را عامل عدم مراجعه متقاضیان میدانند.
مردم اطلاع ندارند يا شرايط دريافت تسهيلات سخت است؟
تسهيلات اجاره مسكن كه از اوايل آبانماه براي پرداخت به آن دسته از مالكان بافتهاي فرسودهاي كه قصد نوسازي دارند، آماده پرداخت شد تاكنون به دليل عدم مراجعه متقاضي به بانك، عملا ارائه نشده است.
وام وديعه با اعتبار حدود 100 ميليارد تومان به عنوان مكمل وام ساخت كه اعتبار آن 1100 ميليارد تومان است به ساكنان خانههاي قديمي پرداخت ميشود، بهطوريكه 10 ميليون تومان براي رهن موقت و 20 ميليون تومان براي تخريب و نوسازي از اين دو محل به مالك تسهيلات داده ميشود، اما آنطور كه يك معاون وزير مسكن ميگويد «بياطلاعي» متقاضيان واجد شرايط از اين وام باعث «عدممراجعه» براي دريافت تسهيلات شده است.
اين در حالي است كه برخي انبوهسازان فعال در بافتهاي فرسوده معتقدند شيوه پرداخت وام وديعه مسكن به قدري سخت و دشوار است كه قابل دريافت نيست. اين سازندهها به بحث «تجميعپلاك» اشاره كردهاند كه طبق اين شرط، بانك به يك ملك فرسوده به تنهايي وام وديعه پرداخت نميكند، بلكه حداقل بايد سه پلاك- شامل سه ملك- بهصورت جمعي براي دريافت وام به بانك مراجعه كنند.
مسوول طراحي و اجراي طرح «واموديعه» در وزارت مسكن در پاسخ به «دنياياقتصاد» درباره علت بلااستفاده ماندن اين وام بعد از يكماه و نيم، گفت: اينكه مردم در اين مدت براي دريافت وام مراجعه نكردهاند را نبايد ناشي از عدم استقبال آنها دانست، بلكه خيلي از افرادي كه واجد شرايط دريافت وام وديعه هستند، از اين وام اطلاع ندارند. احمد صادقي در عين حال پيشبيني كرد: در ماههاي آتي با تبليغات زياد توسط دفاتر نوسازي محلات، استقبال از وام وديعه به قدري افزايش پيدا ميكند كه با كمبود اعتبار مواجه خواهيم شد.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه در محلههای مختلف حاضر و نظرات مختلف مردم را در خصوص چالشهای بافتهای فرسوده جویا شدهام، به این نتیجه رسیدهام که عدم آگاهی مردم از فرآیند نوسازی باعث شده تا تمایل آنها برای اخذ وام ودیعه کاهش پیدا کند.
صادقی تاکید کرد: در واقع بسیاری از مردم تصور میکنند که برای نوسازی بافتهای فرسوده باید نقدینگی بالایی داشته باشند و به این مساله واقف نیستند که اگر فقط زمین خود را به عنوان آورده ارائه وتسهیلات بانکی برای ساخت دریافت کنند به راحتی میتوانند ملک خود را نوسازی کنند. به اذعان صادقی، همین ذهنیت باعث شده است که فعلا مردم برای دریافت وام ودیعه مراجعه نکنند. اما در این بین ایرج رهبر، رييس هیات مدیره کانون سراسری انبوه سازان کشور براین باور است که باتوجه به تبلیغات متعددی که از سوی صداوسیما برای نوسازی بافتهای فرسوده صورت گرفته است از این رو بعید به نظر ميرسد که عدم رغبت مردم برای دریافت وام ودیعه مشکل اطلاع رسانی باشد.
وی تاکیدکرد: در همین حال با توجه به اینکه در محلههایی که بافت فرسوده وجود دارد دفاتر نوسازی دایر است مردم به خوبی در جریان جزئیات روند نوسازی بافتهای فرسوده هستند.
رهبرخاطرنشان ساخت: هر چند کانون سراسری انبوهسازان کشور آمار دقیقی از درخواستهای مردم برای دریافت وام ودیعه ندارد، اما در هرحال اگر آنطور که مسوولان اذعان دارند از این وام استقبالی نشده است باید مشکل را در جای دیگری جستوجو کرد.
محلهسازی به جای انفراديسازي
به گزارش دنیای اقتصاد، در حالی که استقبال مردم برای نوسازی بافتهای فرسوده بنا به گفته مسوولان تاکنون کم بوده است، اما وزارت مسکن تصمیم به تغییر در فرآیند نوسازی بافتهای فرسوده را در دستور کار خود قرار داده و مقرر کرده است که به جای تک سازی ،محوطه سازی را در بافتهای فرسوده اعمال کند.
انفرادی سازی در بافتهای فرسوده باعث ميشود که استفاده بهینه از زمینهای موجود در این بافتها تا سقف 30 درصد از بین برود. این در شرایطی است که اگر به جای پراکندهسازی، بلوکسازی انجام شود در این صورت ساختوساز به بهترین شکل ممکن محقق خواهد شد. در این بین گفته ميشود تصویب تخصیص 50درصد از خط اعتباری مسکن مهر به نوسازی بافتهای فرسوده در برنامه پنجم باعث شده است تا مسوولان وزارت مسکن در بافتهای فرسوده این امکان را پیدا کنند تا با اتکا به این اعتبار، محلهسازی و بلوکسازی را در بافتهای فرسوده در دستور کار خود قرار دهند.
صادقی، معاون وزیر مسکن و ریيس شرکت عمران و نوسازی شهری در اینباره به دنیای اقتصاد گفت: با توجه به تجاربی که وزارت مسکن در این زمینه کسب کرده و با توجه به افزایش سهم اعتبار نوسازی بافتهای فرسوده، مقررشده است که از سال آینده به جای خردسازی، محلهسازی و بلوکسازی در بافتهای فرسوده اعمال شود.
معاون وزیر مسکن خاطرنشان ساخت: یک نمونه از محله سازی در تبریز و در محلهای به نام محله «گر» را اخیرا آغاز کردهایم که دارای 245 خانوار است که 100 درصد آنها برای مشارکت در نوسازی بافتهای فرسوده به شیوه بلوکسازی اعلام آمادگی کردند که مقرر شده است 600 واحد مسکونی توسط انبوهسازان در این محله ساخته شود. وی خاطرنشان ساخت: وزارت مسکن برای تسریع در نوسازی بافتهای فرسوده از روشهای مختلفی استفاده خواهد کرد و اگر تاپیش از این ساختوساز به روش تجمیع پلاک را تبلیغ ميکرد، اما از این به بعد در این مسیر یک بازنگری صورت خواهد گرفت و به جای تجمیع پلاک، محلهسازی و بلوکسازی تبلیغ خواهد شد.
در همین حال محمد آیینی، کارشناس بافتهای فرسوده نیز با تایید محلهسازی به جای انفرادیسازی در نوسازی بافتهای فرسوده تاکید کرد: با توجه به اینکه محلهسازی با مزایای بیشماری همراه است، بنابراین تصمیم گرفتهایم که به جای تکسازی و پراکندهسازی در نوسازی بافتهای فرسوده، محلهسازی و بلوکسازی در دستور کار قرار گیرد. وی افزود: معمولا 30درصد از سطح مساحت محلههای بافتهای فرسوده را محلهها و کوچههای تو در تو تشکیل ميدهد که اگر قرار باشد نوسازی به صورت تکسازی صورت گیرد این فضاها به عنوان فضاهای پرت محسوب خواهد شد؛ این در شرایطی است که با محله سازی از این فضاها استفاده بهینه خواهد شد. وی افزود: محلهسازی صرفا به نوسازی خانههای قدیميمحدود نميشود، بلکه ساخت مراکز تفریحی، رفاهی و آموزشی نیز دنبال ميشود.