نه تنها تاکنون دستگاه‌های مختلف در این زمینه حرکت جدی از خود نشان نداده اند بلکه در خود وزارت کار نیز کارکنان منتظر آینده این کار هستند و سعی می کنند فعلا دست نگه دارند تا ببینند چه خواهد شد.

دولت در حالی 29 دستگاه را موظف به اجرای طرح "دورکاری" کرده که تا کنون هیچ لیستی از مشاغلی که به خانه‌ها منتقل خواهند شد ارائه نشده است اما برآوردهای مهر نشان می‌دهد که احتمالا بیش از 619 هزار کارمند شامل این طرح می‌شوند.

به گزارش مهر، دورکاری واژه ای جدید در ادبیات بازار کار و اشتغال کشور، بحثی که در دولت دهم با محوریت معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور و وزارت کار و امور اجتماعی مطرح و کم کم رنگ و بوی جدی به خود گرفت؛ موضوعی که کارکنان از آن تغییر محل و نحوه ادامه کار خود را برداشت می کنند.

دورکاری؛ واژه‎ ای جدید در ادبیات بازار کار

بر پایه این گزارش، با افزایش روزافزون مسافرتهای درون شهری، ترافیکهای سنگین صبحگاهی و عصرگاهی، افزایش هزینه های رفت و آمد افراد از محل کاربه خانه ها، ایجاد آلودگی در شهرهای به ویژه بزرگ، اتلاف زمان افراد برای رسیدن به محل کار، از بین رفتن انرژی و مسائل دیگری از این دست را می توان به عنوان موضوعاتی دانست که طبق آن ایده های دور کاری مطرح شد.

لطف الله فروزنده معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور نیز اعلام کرده است که 29 دستگاه باید به اجرای طرح دورکاری بپیوندند تا از این طریق بتوانیم 30 درصد از کل مشاغل عمومی کشور را در قالب دورکاری به منازل ببریم.

619 هزار کارمند "دورکاری" می‌شوند

براساس آمارهای موجود، تعداد کارکنان نظام اداری در پایان سال 1388 بیش از دو میلیون و 65 هزار نفر اعلام شده است که اگر 30 درصد این رقم را محاسبه کنیم، رقم بیش از 619 هزار نفر به دست می‌آید. برهمین اساس، احتمال بیش از 619 هزار نفر شامل طرح "دورکاری" می‌شوند.

در این میان، برای نیل به هدف اجرای طرح دورکاری نیز توسط دستگاه‌ها، کارگروه‌هایی برای تحقق دورکاری تشکیل شده است. در مورد اجرای طرح دورکاری، حمید حاجی عبدالوهاب معاون سابق وزیر کار نیز به مهر گفت: دور کاری در حقیقت به این صورت مطرح شد که با توجه به پیشرفت تکنولوژی در کشور، کسی که کار تحقیقی و پژوهشی می کند می تواند برخی امور را در منزل انجام دهد و یا مطالعه و ترخیص گزارشات، تهیه آمار، اطلاعات و خیلی موارد دیگر نیز قابلیت انجام در منزل را دارد.

وی خاطر نشان کرد: در اجرای طرح دورکاری موضوع تغییر نظام روزمزدی به کارمزدی نیز دنبال می شود به نحوی که افراد در قبال کاری که انجام خواهند داد مزد می گیرند. البته به دلیل اینکه افراد در این طرح به منازل می روند بیشتر از مردان این زنان هستند که از آن استقبال می کنند.

عبدالرضا شیخ الاسلامی وزیر کار و امور اجتماعی دلیل اصلی مطرح شدن موضوع دورکاری را مسئله ای می داند که در وزارت کار برای وی پیش آمده بود به نحوی که او گفت: در یکی از روزها برای تایپ نامه ای فوری و مهم به مشکل برخورد کردند چون آن ساعت خارج از ساعت کاری تایپیست ها بوده است، بنابراین به این فکر افتاد که اگر شرایطی فراهم شود تا افراد بتوانند از منازل خود کارها را انجام دهند بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.

شیخ الاسلامی خاطر نشان کرد: بهتر است مشاغلی که در دستگاه‌ها قابلیت انجام از راه دور را دارند به منازل منتقل شوند تا کارکنان آن پست ها بتوانند زمان بیشتری را در کنار خانواده خود سپری کنند و از این طریق شغل خود را نیز داشته باشند.

البته کمی پس از طرح این مسائل، موضوع اخراج تدریجی و برنامه ریزی برای کاهش کارکنان دستگاه‌ها، وزارتخانه ها و نهادها مطرح شد که خود شخص وزیر کار، معاونین وی و مسئولان وزارت کار به شدت این موضوع را تکذیب کردند و در صدد برآمدند تا این مسئله را توضیح دهند.

وزیر کار اخیرا اعلام کرده است که حاضر است برای کارکنان دورکار وزارتخانه تحت مدیریت خود ملزومات مورد نیاز را از کامپیوتر، اینترنت و سایر موارد نیز تامین کند و حتی حقوق افراد دورکار را نیز به نسبت زمانی که در وزارتخانه و یا دستگاه حضور داشته اند بیشتر خواهد کرد.

دستگاه‌ها چه کرده اند؟

هرچند دستگاه‌ها و به ویژه وزارتخانه ها پس از طرح جدی مسئله دورکاری موظف شده اند تا لیست مشاغل قابل انجام از راه دور و در منازل را احصاء کرده و مقدمات دورکاری کارکنان آن مشاغل را فراهم کنند ولی تاکنون دستگاه‌ها گزارشی از عملکرد خود در این حوزه نداده اند.

نه تنها تاکنون دستگاه‌های مختلف در این زمینه حرکت جدی از خود نشان نداده اند بلکه در خود وزارت کار نیز کارکنان منتظر آینده این کار هستند و سعی می کنند فعلا دست نگه دارند تا ببینند چه خواهد شد.

به هر حال در شرایط فعلی مسئولان دولتی باید تمام زوایای پیدا و پنهان دورکاری اعلام کنند تا کارمندان هم اقبالی برای این کار نشان دهند.

این مسئله که کارکنان وزارت کار باید تاکنون نسبت به تقاضا برای دورکار شدن اقدام می کردند ولی به دلایل ذکر شده این اتفاق نیفتاد باعث شد تا وزیر کار چند روز پیش اعلام کند در جلسه شورای معاونان این موضوع را بررسی می کند و چشم بسته می تواند بگوید که 50 درصد مشاغل وزارت کار باید به خانه ها منتقل شوند و او این کار را خواهد کرد.

البته این میزان جدیت و سخت گیری در اجرای مصوبه طرح دورکاری در سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه ها وجود ندارد و یا دست کم تاکنون چیزی از آن اعلام نشده است. هرچند تایپیست ها به عنوان یکی از آماده ترین گروه‌ها برای انجام دورکاری توسط وزیر کار بارها اعلام شده است ولی به صورت کلی مشخص نیست که واقعا چه مشاغلی، با چه کیفیتی و چگونه بار خود را به مقصد خانه ها خواهند بست.

دور کاری موفق می شود اگر...

ولی الله داودآبادی عضو شورای عالی اشتغال در گفتگو با مهر در این خصوص که آیا در شرایط فعلی اجرای طرح دورکاری در کشور قابل تحقق است یا خیر؟ گفت: به نظر می رسد تا زمانی که همه زیرساختها و ملزومات اجرای چنین طرحی فراهم نباشد موفقیتی در آن حاصل نخواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه البته مطرح شدن خود این موضوع مثبت است ولی چگونه و از چه روشی بتوان آن را اجرایی کرد مسئله ای است که باید مورد بررسی دقیق و کارشناسی قرار گیرد.

داودآبادی همچنین به طرح موضوع مربوط به دورکاری در جلسات آینده شورای عالی اشتغال اشاره کرد و بیان داشت: من به عنوان یکی از اعضای شورای عالی اشتغال و نماینده کارفرمایان در آن، این موضوع را مطرح خواهم کرد.

وی خاطر نشان کرد: باید در مورد نحوه اجرای دورکاری که در عین حال با موفقیت نیز همراه باشد بحث و بررسی صورت گیرد چرا که بخش دولتی هم اکنون با یک بخشنامه شاید بتواند بخشی از مشاغل خود را دورکار کند ولی آیا بخش خصوصی نیز به این طرح خواهد پیوست یا خیر؟

نماینده کارفرمایان در شورای عالی اشتغال با بیان اینکه برخی از مشاغل در حوزه تحقیقاتی را می توان در منازل انجام داد، افزود: در نقطه مقابل بسیاری از مشاغل هستند که باید فرد در محل کار خود حاضر باشد تا بتواند ماموریت خود را انجام دهد.

به گفته داودآبادی، مدت زیادی از مطرح شدن استفاده از خدمات الکترونیک در بانکداری می گذرد ولی واقعیت این است که مردم برای انجام بسیاری از کارهای خود هنوز به بانکها مراجعه می کنند؛ بنابراین شاغلین دولتی این بخش نخواهند توانست راهی خانه ها شوند و باید در محل کار خود حاضر باشند.

این مقام کارفرمایی خاطر نشان کرد: تشویق مردم به انجام خرید از راه دور می تواند یکی از مواردی باشد که زمینه دورکاری را فراهم خواهد کرد چرا که از این طریق می توانیم به این سمت حرکت کنیم. البته در این صورت نیز مشاغل بسیار زیادی هستند که نمی توان در مورد دورکاری آنها صحبت کرد.

عضو شورای عالی اشتغال خواستار برنامه ریزی برای ایجاد فرهنگ دورکاری در مردم شد و بیان داشت: در هر حال تحقق این امر بدون فراهم کردن زیرساختهای مورد نیاز مانند اینترنت و همچنین تصویب قوانینی که حفظ اشتغال دورکاران را مانند افراد حاضر در محیط کار تضمین کند، میسر نخواهد بود.