بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها و با افزایش قیمت بنزین، حمل و نقل و سایر اقلام، موسسه خیریه تبریز قادر به تامین سرویس ایاب و ذهاب و هزینه های بیشتر نیست و مشکل کمبود بودجه هر روز بیش از قبل خودنمایی می کند.

مهر: در کنار وعده های بی حاصل دولتی، تنها امید نابینایان تبریز، انجمن خیریه ای است که تمام توانایی اش ایجاد اشتغال برای معلولان نابینا و کم بینای شهر با روزی 1000 تومان دستمزد است.

کارگاه تولیدی جاروهای دستی و تی های نظافتی در تبریز یکی از معدود مراکزی است که با ایجاد اشتغال برای معلولان نابینا و کم بینای شهر در نهایت توانسته تنها 30 نفر از این افراد را با دستمزد بسیار پایین تحت پوشش و حمایت قرار دهد.

عباس افتخاری، مسئول این کارگاه می گوید: تنها درآمد این کارگاه از فروش چرتکه و جاروهای تولیدی و حمایت خیران زیر نظر موسسه خیریه تبریز است.

افتخاری، هدف از تاسیس این مرکز را حمایت و ایجاد اشتغال برای افراد نابینا و کم بینا بیان کرده و می گوید: در سال 74 عده ای از خیران شهر برحسب اطلاعات موجود به بهزیستی مراجعه و با استعداد سنجی و در نظر گرفتن توانایی نابینایان اقدام به راه اندازی یک کارگاه تولیدی چرتکه و جاروهای نظافتی به شکل سنتی کردند.

بنا به گفته های مسئول کارگاه تولیدی چرتکه و جاروهای نظافتی این کارگاه در ابتدا با استخدام شش نفر نیروی کار افتتاح شد و در طول همان سال با معرفی همین افراد و اعلام آمادگی افراد دیگر به صورت داوطلبانه اقدام به جذب تعداد بیشتری از افراد نابینا کرده و در طول این سالها با 30 نفر، فرد شاغل در این مکان به کار خود ادامه داده است.

وی بر امکان جذب و اشتغالزایی برای بیش از 100 نفر در این حرفه اشاره کرده و یادآور می شود: با توجه به کمبود فضای کافی و بودجه پایین کارگاه، توانایی ایجاد اشتغال برای تعداد افراد بیشتری را نداریم.

عباس افتخاری تاکید می کند: در طول 16 سال گذشته بودجه این کارگاه توسط افراد خیّر تامین شده است و همواره همراه با پرداخت حقوق و دستمزد مقرر این افراد سعی کرده ایم با تامین سرویس ایاب و ذهاب آنها، سبد کالایی مناسب، ‌سبد رمضان،‌ مبلغ عیدی کافی و ... را تامین کنیم.

وی در ادامه می افزاید: اما متاسفانه بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها و با افزایش قیمت بنزین، حمل و نقل و سایر اقلام، موسسه خیریه تبریز قادر به تامین سرویس ایاب و ذهاب و هزینه های بیشتر نیست و مشکل کمبود بودجه هر روز بیش از قبل خودنمایی می کند.

مدیرعامل جامعه نابینایان آذربایجان شرقی نیز در رابطه با سختی کار افراد نابینا و کم بینای شاغل در کارگاه چرتکه بافی و درآمد پایین آنها، می گوید: برای انجام حمایتهای بیشتر از این افراد مذاکراتی با نهادهای مختلف انجام داده ایم اما هرگز نتوانستیم نتیجه مطلوبی کسب کنیم و تنها اقدام مثبت و عملی صورت گرفته بیمه درمانی آنها بوده که یکسال قبل محقق شد.

علی اصغر امیرانلوی تاکید می کند: در همین کارگاه تاکنون بارها حوادث مختلفی برای این افراد پیش آمده که متاسفانه در صورت بروز حادثه و یا بیماری آنها نیز وضع بدتر شده و هیچ سازمان و نهادی از آنها حمایت نمی کند.

یکی از عمده ترین مشکلات شاغلان این کارگاه که همگی میانسال و مسن بوده و متاهل هستند و بعد از سالها فعالیت، یک سال قبل با تلاشها و پیگیریهای مجمع خیریه تبریز بیمه شده اند، مسئله دوری راه و رفت و آمد سخت و سنگین است.

عباس افتخاری در این رابطه می گوید: هر کدام از آنها ساکن مناطق مختلفی از شهر هستند که اغلب در مناطق باسمنج، باغمیشه، ‌ائل گولی، لاله، رضوانشهر و ... و در منازل استیجاری و یا در خانه پدری زندگی می کنند و یکی از بزرگترین دغدغه های ما رفت و آمد ایشان است که در طول مسیر همواره با مشکلات و حوادث گوناگونی درگیر هستند.

افتخاری در رابطه با تلاش این هیئت برای جذب کمکهای بیشتر می گوید: در طول سالهای گذشته چند بار گزارشهایی توسط صدا و سیما و باشگاه خبرنگاران و ... تهیه شده، اما همواره تلاشهای ما برای برقراری ارتباط با مسئولان دولتی و کشوری بی نتیجه بوده است.

سرپرست کارگاه تولیدی چرتکه و جاروهای نظافتی سنتی ادامه می دهد: ما هیچوقت درخواست حمایتهای میلیاردی نداشته ایم و فقط شماره حساب این مجمع را اعلام می کردیم تا شاید با جذب چند میلیون کمکهای خیران استان، دفتر ریاست جمهوری، نهاد رهبری و ... بتوانیم برای تامین مشکلات عمده شاغلین این کارگاه و تامین نیازهای اولیه زندگی آنها اقدام کنیم.

وظیفه خطرناک؛ یک نابینا در حال کار با دستگاه سوراخکاری

نابینایان و کم بینایان شاغل در این کارگاه، هر روز از ساعت 7:30 صبح تا 14 ظهر در این مکان به تولید جاروهای نظافتی مشغول هستد و با وجود اینکه کارکردشان در مقایسه با افرادی که بینایی کاملی دارند بسیار پایین است اما دقت و توجه بسیار بالایی در کار خود دارند و از لحاظ کیفی تولیدات بهتری ارائه می دهند.

بالاترین دستمزد این کارگاه متعلق به حسین.خ است که با دستگاه دریل برقی کار کرده و توسط قالب چوبهای پایه جاروها را با دریل سوراخ می کند. حسین که کاملا نابیناست و تنها با کمک حس لامسه و با انگشت محل سوراخهای چوب جارو را تشخیص می دهد روزانه هزار تومان دستمزد می گیرد؛ روزی یک اسکناس سبز کوچک که هر روز ارزش کمتری یافته و شاید تنها تامین کننده هزینه رفت و آمد وی باشد. بدین صورت که او پولی خواهد داشت برای خروج از خانه تا محل کار و برگشتن به منزل به امید یک روز دیگر...

سرپرست این کارگاه دستمزد پایین این افراد را اینگونه تشریح می کند: حتی پیش می آید که گاهی بعضی از این افراد به دلیل بالا بودن هزینه رفت و آمد یک روز در میان سر کار خود حاضر می شوند، در حالیکه این مسئله باعث می شود همین دستمزد پایین را در روز غیبت از دست بدهند.

افتخاری می گوید: مهمترین هدف تاسیس این کارگاه ایجاد شغلی مناسب برای افراد نابینا و کم بینا بود تا درآمدی داشته باشند، سربار خانواده خود نبوده و به مشاغل کاذب و یا حتی تکدی گری روی نیاورند اما هیئت ما قادر به تامین دستمزد بیشتری برای آنها نیست.

وی اضافه می کند: ما همکاران خود را به صندوق حمایت مستمندان تبریز معرفی کرده ایم اما حمایتهای این صندوق نیز درحد حمایتهای خیریه و شبیه به مجمع خیریه است و با توجه به تورم اقتصادی و افزایش قیمتها قادر به تامین زندگی یک خانواده نیست.

علی اصغر امیرانلوی، مدیرعامل جامعه نابینایان آذربایجان شرقی نیز تعداد متوسط افراد نابینا و کم بینا در استان را حدود 13 هزار و در تبریز چهار هزار و 500 نفر اعلام کرده و می گوید: از این تعداد حدود 20 تا 25 درصد از واجدان شرایط مشغول به کار هستند و مابقی به دلایلی چون ناتوانی و مشکلات جسمی دیگر علاوه بر نابینایی، کم سوادی و بی سوادی و یا بدلیل بی علاقگی بیکار محسوب می شوند.

امیرانلوی ادامه می دهد: بیش از 80 درصد این شاغلان نیز در نهادها و در بخشهای خدماتی و شرکتی و استخدام رسمی هستند.

وی در رابطه با نوع اشتغال نابینایان و میزان توانمندی آنها می گوید: در دنیا 90 شغل برای نابینایان و کم بینایان تعریف شده، اما در کشور ما این افراد تنها در 9 شغل پذیرش می شوند که از این میان اغلب به عنوان اپراتور تلفن ادارات، تدریس در سطوح مختلف آموزگاری و دبیری و یا مشاور و کارشناس در بهزیستی و سازمانهای مرتبط استخدام می شوند.

وی از عدم شناخت و آگاهی جامعه درباره زندگی و مشکلات این افراد ابراز تاسف کرده و یادآور می شود: متاسفانه در کشور ما تنها در دو روز از سال آنهم در روز عصای سفید و روز حمایت از معلولان یادی از این افراد می شود.

مدیرعامل جامعه نابینایان استان به قانون جامع حمایت از حقوق معلولان اشاره کرده و تاکید می کند: طبق این قانون 60 درصد اپراتورهای ادارات باید از میان افراد نابینا و کم بینا انتخاب شوند و در استان آذربایجان شرقی بالغ بر 155 اداره وجود دارد که متاسفانه این قانون در آنها نادیده گرفته می شود و در صورت عمل به این قانون حدود 160 خانواده حمایت خواهند شد.

علی اصغر امیرانلوی خاطر نشان می کند: در سال 88 و 89 ، بیش از 17 نفر بازنشسته شده اند که جایگزین آنها افراد نابینا نبوده اند که این مسئله به عدم شناخت و آگاهی مسئولان و مردم از توانمندیهای معلولین و نابینایان مربوط است.

وی با بیان اینکه متاسفانه در جامعه ما فرد نابینا به عنوان فرد ناتوان شناخته شده است، تاکید می کند: امروزه مسئله مناسب سازی شهری به بحثی داغ و جدی تبدیل شده است اما جامعه ایرانی به مناسب سازی فکری بیش از مناسب سازی شهری نیاز دارد و باید قبل از ایجاد تحولات سازه ای شهری باید فرهنگ سازی مناسب انجام شود.

***

اینکه معلولان به ویژه نابینایان به عنوان اقشار آسیب پذیر جامعه نه تنها باید از حقوق اجتماعی برابر با افراد عادی برخوردار باشند، بلکه لازم است حمایتهای ویژه ای نیز از آنها به عمل آید، موضوعی است که هیچگاه از زبان مسئولان مختلف دولتی نمی افتد.

از سوی دیگر با وجود دستگاههای عریض و طویل حمایتی در کشور و صرف هزینه های هنگفت در بخشهای مختلف، اما هنوز حمایت از اقشار آسیب پذیر تنها در حد شعار باقی مانده و به نظر می رسد مسئولان مربوطه تنها "ژست" حمایت از اقشار محروم،‌ آسیب پذیر و معلول جامعه را به خود می گیرند.

به راستی آیا فردی در این روزگار با روزی هزار تومان می تواند هزینه های رفت و آمد خود را نیز تامین کند؟؟