فارکس در ایران از ابتدا تاکنون

فردا: امروز سازمان بورس و اوراق بهادار در پي دريافت اخبار و گزارش‌هايي مبني بر فعاليت برخي از اشخاص، مؤسسات و شرکت‌ها در بازار ارز خارجي (Forex)، فرابورس بين‌الملل و بورس‌هاي اوراق بهادار و کالايي خارجي در ايران و تلاش آنها براي فريب مردم و جذب سرمايه‌ها و پس‌اندازهاي آنان در فعاليت‌هاي به اصطلاح پربازده و به دنبال ناکامي شرکتهاي هرمي، اطلاعيه مهمي را صادر کرد.

اين اطلاعيه بر اساس تصميمات کارگروه مقابله با فعاليت هاي غير قانوني در بازار ارز خارجي، بورس ها و فرابورس کشورهاي ديگر متشکل از نمايندگان دادستان کل تهران، وزارت اطلاعات، بانک مرکزي و سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر شده است.

در اين اطلاعيه آمده است: بدين وسيله به اطلاع عموم هموطنان عزيز، به ويژه صاحبان پس‌اندازها و سرمايه‌ها و فعالان بازار پول و سرمايه مي‌رساند فعاليت تمامي اشخاص حقيقي و حقوقي که با معرفي خود به عنوان يکي از فعالان بازار ارز خارجي (Forex)، فرابورس بين‌الملل و بورسهاي خارجي هموطنان را در اقصي نقاط کشور به سرمايه‌گذاري در اين گونه فعاليتها دعوت مي‌کنند و مدعي سودآوري سرشار در اين بازارها هستند، غيرقانوني است و هيچ‌گونه مجوزي از بانک مرکزي و سازمان بورس و اوراق بهادار دريافت نکرده اند.

لذا ضمن هشدار به تمامي هموطنان مبني بر خودداري از پرداخت هرگونه وجه و پرهيز از در اختيار قرار دادن حسابهاي بانکي و اندوخته‌هاي خود به اين گونه موسسات و شرکتها، تأکيد مي‌كند هيچ کارگزار خارجي در کشور ما به طور قانوني فعال نيست و هيچ شخص حقيقي و حقوقي مجوز فعاليت در بازار ارز خارجي (Forex)، بورس‌هاي اوراق بهادار يا بورس‌هاي کالايي خارجي را ندارد و اتخاذ عناوين ياد شده برخلاف قانون و صرفاً به انگيزه سودجويي و منفعت‌طلبي صرف است.

در بخش ديگري از اين اطلاعيه آمده است: از اين رو، ضرورت دارد کساني که با فريب تبليغات يا آموزشهاي جهت‌دار اين‌گونه اشخاص، شرکتها و موسسات وجوهي را به آنان پرداخت کرده‌اند براي پرهيز از فعاليتهاي غيرقانوني و جلوگيري از فعاليتهاي غيرقانوني فورا به روابط خود با شرکتهاي فوق‌الذکر خاتمه داده و مبالغ پرداختي خود را بازپس گيرند.

به گزارش پايگاه اطلاع رساني بازار سرمايه، در پايان اين اطلاعيه تاکيد شده است: کساني که راسا يا از طريق ثبت و تأسيس شرکت يا گشايش دفتر، آموزش و تبليغات اينترنتي يا روزنامه‌اي يا به هر طريق ديگر و معرفي خود تحت عناوين فوق‌الذکر اقدامي به عمل آورند تحت پيگيرد قانوني قرار خواهند گرفت.

فارکس در جهان

فاركس، بازار جهانى خريد و فروش ارز است؛ بازارى كه بانك ها و مؤسسات مالى بزرگ در آن ارزهاى مختلف جهان مانند دلار و يورو را معامله مى كنند. اين بازار برعكس بازارهاى سهام كه در مكان فيزيكى خاصى انجام مى شود در جاى خاصى متمركز نيست به اين معنى كه كار بازار سهام آمريكا با باز شدن تالار بورس نيويورك در خيابان وال استريت آغاز مى شود. اما خريد و فروش دلار مكان خاصى همچون تالار وال استريت ندارد و فقط از طريق تلفن يا شبكه ارتباط بين بانك ها و امروزه اينترنت جريان مى گيرد. بازار ارز بين المللى (Foreign Exchanage) هر دوشنبه با باز شدن بانك هاى استراليا شروع به كار مى كند.

بانك هاى اين قاره شروع به معامله ارز و دادن قيمت به مشتريان در كليه نقاط دنيا مى كنند، سپس وقتى اين بانك تعطيل مى شود بانك هاى كشورهاى آسيايى كه صبح را آغاز كردند اين كار را ادامه مى دهند تا اين چرخه به بانك هاى اروپا و آمريكا برسد. اين چرخه زمانى پنج روز هفته بدون يك ثانيه توقف تا روز شنبه ادامه دارد. به عبارتى بزرگ ترين بازار معاملاتى دنيا با ۱‎/۶ ميليارد دلار معامله روزانه (۴۰ درصد بازار تجارت الكترونيكى) حتی یک لحظه هم تعطیلی ندارد!

بازيگران بازار

بازيگران قديمى اين بازار، بانك ها هستند. اما در حال حاضر با کمک اينترنت، شركت هاى بزرگ، صادركنندگان، وارد كنندگان، سفته بازان و مردم عادى نيز به اين بازار دسترسى دارند. از سال ۱۹۹۸ كه اينترنت، دسترسى مردم عادى را به اين بازار راحت تر كرد و خريد و فروش از طريق اينترنت مورد استقبال فراوان معامله گران (Dealers) كشورها قرار گرفت، فاركس هم مرز كشورها را پشت سر گذاشت و افراد عادى در كشورهاى مختلف مانند آمريكا، روسيه، هند، اوكراين و حتى ايران بازيگران جديد اين بازار شدند.

فارکس يک بازار بين بانکي است که در سال 1971 زماني که تجارت جهاني از قيمتهاي ثابت به قيمتهاي شناورتغيير کرد تاسيس شد. فارکس مجموعه اي است که در آن مبلغ مشخصي از پول براساس ارز رايج يک کشور به ارز رايج کشور ديگربا نرخ برابري مشخص وتوافق شده و درتاريخ معين توسط تعدادي معامله گر تبادل مي شود. در طول تبادل نرخ برابري يک ارز نسبت به ارز ديگر به راحتي تعيين مي شود-براساس عرضه و تقاضا- تبادلي که هر دو طرف معامله با آن موافق هستند.
 
دامنه معاملات در بازار جهاني ارز دائما" رو به رشد است، که اين امر بستگي به پيشرفت تجارت بين المللي و محدوديت هاي ارزي در بسياري از کشورها دارد. تبادلات روزانه معاملات جهاني در اواسط 1998 به 1.982 بيليون دلار رسيد(بازار انگلستان 32% و بازارنيويورک بيش از 18% و بازار آلمان10% معاملات روزانه را تشکيل مي دادند). نه تنها گسترش دامنه معاملت بلکه نرخ توسعه بازار نيز بسيار جالب است. در سال 1977 ميزان مبادلات روزانه 5 بيليون دلارآمريکا بود، اما بعد از ده سال به600 بيليون دلار امريکا و در سال 1992 به 1 تريليون رسيد. معاملات احتکاري يعني محاسبه نرخ هاي برابري که در بيش از 80% مجموع تبادلات وجود دارد سود گرفت. اين محاسبات تعداد زيادي از گروهها را اعم از سرمايه گذاران خرد را به خود جلب مي کند.

کاربران اصلی فارکس در جهان

امروزه فارکس در اینترنت معنی میشود. بر اساس آمارهایی که گوگل منتشر کرده است ده کشور اولی که به در دنیای مجازی دنبال فارکس هستند عبارت است از: نیجریه، سوئد، پاکستان، مالزی، اندونزی، سنگاپور، فنلاند، آفریقای جنوبی، هندوستان و روسیه.

همچنانکه میدانید، در بین این ده کشور، هیچ کدام از کشورهای قدرتمند اقتصادی به چشم نمی خورند. جز روسیه و هدوستان که در انتهای فهرست قرار دارند، کشورهایی نظیر ایالات متحده امریکا، چین، آلمان، فرانسه و... در این لیست حضور ندارند. نیجریه، کشور افریقایی فقیر، سوئد کشوری با اقتصادی دولتی در اروپا، پاکستان کشور همیشه بحرانی جنوب آسیا با اقتصادی نه چندان قدرتمند، سه کشور اولی هستند که به دنبال فارکس می گردند! در نمودار ها می توانید تعداد مراجعات به سایت های مرتبط با فارکس را در سطح جهان مشاهده کنید.


فارکس در ایران؛ آغاز شتاب از سال 86

در ایران سال هاست که تبلیغات پر آب و تاب فارکس، دعوت به شرکت در کلاس های فارکس و... به طور رسمی در روزنامه های کثیر الانتشار اقتصادی و عمومی به چشم می خورد. کم نیستند مجلاتی که طی این سال ها مقالات سریالی د زمینه فارکس را منتشر ساختند.

هم اکنون تنها 26 عنوان پر تیراژ در زمینه آموزش فارکس در کتابخانه ملی به ثبت رسیده است. حدود 2 میلیون صفحه اینترنتی در خصوص فارکس به زبان فارسی انتشار یافته است. این یعنی به ازای هر 35 ایرانی، یک صفحه اینترنتی به زبان فارسی در خصوص فارکس وجود دارد!

بیش از 2 میلیون و 200 صفحه انجمن های اینترنتی در خصوص فارکس در محیط سایبری فارسی وجود دارد. انبوه وبلاگ ها، شرکت ها و موسسات، کلاس های آموزشی، کلاب های ویژه اعضا و... مسائلی هستند که باید به آنها توجه شود.


پیش از سال 2007 میلادی(یعنی تا قبل از دیماه 1386) فارکس در دنیای مجازی فارسی طرفدار چندانی نداشت. تعداد مراجعه برای فارکس در محیط سایبر آنقدر کم بوده که نرم افزارها، هیچ موردی را ثبت نکردند. اما از دیماه 1386، نا گهان جستجو برای فارکس افزایش میابد.

در سال 2008 شیراز و تهران شهرهای اول مراجعه برای فارکس هستند. در سال 2009، شیراز، یزد و تهران رتبه داران کاربران فارکس می شوند. در سال 2010 شیراز، یزد و تهران به ترتیب صاحب رتبه های اول مراجعه برای فارکس هستند. در سال 2011 تهران همچنان رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

در یک بررسی کلی، طی این سه سال اخیر که بازار فارکس در کشور داغ شده است، بیشترین مراجعات به سایت های بین المللی و انگلیسی زبان فارکس در این سالها به ترتیب از شهرهای: کرج، شیراز، یزد، تهران، مشهد، اصفهان و تبریز بوده است.

همچنین مخاطب سایت های فارسی زبان در این سال ها از ایران به ترتیب در شهرهای: زنجان، شیراز، کرج، یزد، مشهد، قم، اصفهان، تبریز، اهواز و تهران مستقر بودند.

سیر نزولی مخاطبان فارکس

بر اساس اطلاعاتی که خبرنگار فردا اخذ کرده است، روند نزولی برای فارکس از ایران از ابتدای جوئن 2011 (دیماه 1389)آغاز شده است. طی 12 ماه اخیر یزد، تهران و شیراز صاحبان رتبه برای سایت های فارکس بودند.

بی شک اگر کارگروهی قدرتمند شامل نهادهای نظارتی و امنیتی تصمیم به متلاشی کردن گروه های فعال در زمینه فارکس را گرفته باشند، به زودی این اتفاق چون ماجرای گلدکوئست خواهد افتاد و این سیر نزولی با شتاب بیشتری ادامه خواهد یافت.

اما پس از اینکه گلدکوئست، شرکت های هرمی مشابه و... متلاشی شدند و گردانندگان آن نیز به مجازات رسیدند، حالا موضوع فارکس مطرح شده است. حال دو پرسش مطرح مي شود. نخست آنکه چرا اینگونه پدیده ها در کشور ما ابتدا شکل مي گیرد، بزرگ می شود و پس از آنکه عده زیادی در آن درگیر شدند با آن برخورد می شود؟ و دیگر آنکه جوانان در اقتصادکشور ما که کشوری در حال توسعه به شمار می رود، چرا باید به جای اینکه به سمت فعالیت های تولیدی و خدماتی روی آورند، به سمت چنین بازارهایی جذب می شوند؟