سفیر ایران در بغداد: عراق دیگر برای ایران تهدید نیست / تروریست‌ها در عراق همگی از کشورهای عربی هستند/ منافقین باید تا پایان ۲۰۱۱ عراق را ترک کنند

سابقه حضور حسن دانایی‌فر در عراق به سال‌های ابتدایی جنگ تحمیلی و به طور جدی سال ۱۳۶۴ برمی‌گردد که به گفته وی این حضور لزوما از جنس سخت نبوده است. وی که سال‌ها درکنار معارضان عراقی بوده است، همراهی با جلال طالبانی، رییس اتحادیه میهنی و رییس‌جمهور فعلی عراق، مجموعه‌هایی که پیرامون استان سلیمانیه و شمال عراق بوده‌اند و نیز همراهی با مجموعه مجلس اعلا و حزب الدعوه را نیز در پرونده خود دارد.

سفیر ایران در عراق معتقد است پس از سقوط صدام به مطالبات انباشت شده اکثریت جامعه عراق در سالیان دراز پاسخ داده شد و در حکومت جدید عراق از دیکتاتوری جلوگیری شد.

حسن دانایی‌فر، سفیر ایران در عراق در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی‌از عراق پس از اشغال آمریکا و سقوط صدام با بیان این‌که یکی از موضوعات مهمی که در این‌باره باید به آن توجه کرد، انباشت مطالبات در عراق است که به قبل از حزب بعث و حتی قبل از ۱۹۲۰ باز می‌گردد، اظهار کرد: در طول تاریخ عراق به طور دائم، یک اقلیت بر اکثریت قریب به اتفاق جامعه این کشور حکومت کرده است. بر اساس آمار رسمی دولت عراق ۶۳ تا ۶۴ درصد مردم عراق شیعه بوده و هستند، اما از ۱۹۲۰ تا سقوط صدام حتی یک نخست‌وزیر شیعه نداریم، مگر یک نفر که فقط برای سه ماه نخست وزیر بود. حتی در پست‌های مهم وزارتخانه‌ای شیعیان نقشی نداشته‌اند.

وی ادامه داد: هم‌چنین این وضعیت برای اکراد که به طور رسمی ۱۷ درصد و به گفته‌ی اکراد حدود ۲۰ درصد جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند، وجود دارد. بر این اساس حدود ۸۰ درصد از جمعیت عراق در طول سالیان دراز نقشی در حاکمیت عراق نداشته‌اند و حاکمیت در اختیار اقلیت ۱۵-۱۶ درصدی بوده است. بنابراین فضا برای پاسخ به مطالبات انباشت شده اولیه که اکثریت جامعه عراق در سال‌های طولانی از آن محروم بودند پس از سقوط صدام فراهم شد.

دانایی‌فر اظهار کرد: این شرایط باعث شده همه در امر حکومت دخالت کنند، از این رو از نوعی دیکتاتوری جلوگیری شده است. عراق دیگر برای ایران تهدید نیست سفیر ایران در عراق درباره تاثیر فضای جدید عراق بر روابط با ایران گفت: به طور طبیعی همگرایی به وجود آمده میان ایران و عراق نسبت به دوران قبل قابل مقایسه نیست. یک دهه قبل هر لحظه احتمال می‌دادیم از مرزهای غربی ایران به ایران حمله شود، اما امروز چنین نگرانی وجود ندارد و تهدیدها از مرزهای غربی ایران برداشته شده است.

وی ادامه داد: امروز بیشترین مسافرت ایرانی‌ها به خارج از ایران به عراق صورت می‌گیرد. در سال گذشته بیش از یک میلیون و دویست هزار ایرانی به زیارت عتبات عالیات رفته‌اند و در مقابل بیش از ۶۰۰ هزار نفر از عراق به ایران آمده‌اند که به نسبت جمعیت عراق رقم قابل توجهی است. بنابراین عراق دیگر برای ایران تهدید نیست، همان طور که ما برای آنها تهدید نیستیم و این یک دستاورد بزرگ است.

این دیپلمات برجسته کشورمان گفت: به لحاظ سیاسی امروز روابط دو جانبه میان تهران ـ بغداد در تمامی سطوح برقرار است، البته نه به این معنا که نغمه‌های مخالفت با ایران در حکومت جدید عراق نیست؛ چون ساختار حکومت فعلی به گونه‌ای است که همه طیف‌ها را در بر گرفته است و شنیدن برخی سخنان‌ مبنی بر دخالت ایران و یا مخالفت با ایران طبیعی است.

از هر سه دلار کالای غیرنفتی صادراتی ایران، یک دلار به عراق می‌رود

دانایی‌فر با بیان این‌که امروز رابطه اقتصادی تهران ـ بغداد بسیار ویژه است، تصریح کرد: از هر سه دلار کالایی غیرنفتی که از ایران به خارج صادر می‌شود یک دلار آن به عراق می‌رود. این در حالی است که به نظر ما این میزان تعامل تجاری و بازرگانی متناسب با ظرفیت‌های دو طرف نیست.

وی با تاکید بر این‌که البته افزایش تعامل اقتصادی مربوط به طرفین است، افزود: هرچند میزان تعامل نسبت به گذشته رشد چشمگیری داشته است، اما این میزان باید افزایش بیشتری پیدا کند. در بخش خدمات فنی ـ مهندسی، سرمایه‌گذاری، ساخت و ساز مسکن، تولید برق و صنعت آمادگی‌های خوبی از سوی دولت عراق برای حضور شرکت‌های دولتی و خصوصی در ایران وجود دارد.

هنوز برخی اولویت‌های دولتی و شبه دولتی ما داخلی است/ اقتصاد درون‌گرای ایران در گسترش نیافتن سرمایه‌گذاری‌ها در عراق تاثیرگذار است

سفیر ایران در بغداد درباره گسترش حضور تجاری و اقتصادی در عراق و محدود بودن سرمایه‌گذاری در این کشور تصریح کرد: بخشی از این مساله به درون‌گرا بودن اقتصاد ایران مربوط است. بعد از انقلاب با توجه به شرایط بین‌المللی که برای ایران وجود داشت و از طرفی کشور بر اساس شعار استقلال در اقتصاد به تامین نیازهای داخلی کشور توجه می‌کرد طبیعی است که امروز نسبت به سرمایه‌گذاری در خارج از کشور با حساسیت بیش‌تر برخورد کنیم و ریسک سرمایه‌گذاری در خارج از کشور نداشته باشیم. هنوز برخی اولویت‌های دولتی و شبه دولتی ما داخلی است. با این حال روابط اقتصادی ما با عراق بعد از روابط سیاسی‌مان در سطح خوبی قرار دارد.

"درهم‌تنیدگی” و "فرو‌رفتگی”‌های بسیار زیاد فرهنگی با عراق داریم

وی به روابط ایران و عراق در بخش فرهنگی اشاره کرد و گفت: در این بخش روابط سنتی ایران و عراق حتی در دوران صدام هم قطع نشده است و به طور کلی "درهم‌تنیدگی” و "فرو‌رفتگی”‌های بسیار زیاد فرهنگی با عراق داریم که با هیچ کشوری دیگری نداریم. پیوندهای سببی و نسبی میان دو ملت با وجود دو زبان متفاوت بسیار قابل توجه است. با وجود اختلافات طبیعی و اختلافاتی که از سوی دشمنان ایجاد می‌شود دو ملت این قدر به هم نزدیک هستند که این سطح از پیوندها به وجود می‌آید.

بیش از ۲۲ هزار ازدواج دختر ایرانی با مرد عراقی صورت گرفته است

بیش از هزار سال است جامعه عراق رهبری مذهبی علما ایرانی‌ها را پذیرفته است

دانایی‌فر تاکید کرد: بیش از هزار سال است که جامعه عراق رهبری مذهبی علمای ایرانی‌ها را پذیرفته است و البته گه‌گاهی بالعکس آن هم بوده است. در طول ۳۰ سال عراقی‌هایی که به واسطه مباززه علیه صدام به ایران هجرت کردند و در این روند بیش از ۲۲ هزار ازدواج دختر ایرانی با مرد عراقی صورت گرفته است که این تعداد بعد از سقوط صدام در عراق زندگی می‌کنند، البته جغرافیای طبیعی دو کشور هم به گسترش این پیوندها بسیار کمک کرده است.

سفیر ایران در بغداد خاطرنشان کرد: بیش از ۱۲۰ هزار عراقی داریم که از کشورشان به جرم این که ایرانی هستند، رانده شده و به ایران آمدند. طبق قانون عراق شهروندان عراقی می‌توانند دو شناسنامه یا دو تابعیتی باشند، بنابراین سقوط صدام شرایط نو و فرصت خوبی برای نزدیکی دو کشور و ملت ایران و عراق فراهم کرد.

قرارداد ۱۹۷۵ بهانه جدی صدام برای آغاز جنگ با ایران بود/ تیم‌های اجرایی دو طرف در حال اجرا کردن مفاد قطعنامه ۱۹۷۵ هستند

وی در ادامه درمورد آخرین وضعیت اجرای قرارداد ۱۹۷۵ با بیان این‌که این بحث برای ایران بسیار اهمیت دارد، گفت: قرارداد ۱۹۷۵ از جمله بهانه‌های جدی صدام برای آغاز جنگ با ایران بوده است و خون‌های زیادی به خاطر آن بر زمین ریخته شد. الان در مرحله میله‌گذاری‌ها هستیم و تیم‌های اجرایی دو طرف در حال اجرا کردن مفاد قطعنامه ۱۹۷۵ هستند.

ایران عمق استراتژیک روابط عراق با خارج از این کشور است/ ایران به طور طبیعی و سنتی در عراق حضور غیرفیزیکی و نفوذ فرهنگی و اجتماعی دارد

سفیر ایران در عراق درباره اتهامات مقامات عراقی به ایران مبنی بر دخالت در امور داخلی این کشور با بیان این‌که با توجه به استقبال ایران از معارضان عراقی در سال‌های گذشته و حساسیت عراق به لحاظ منافع و امنیت ملی‌ ایران نمی‌توانیم به مرزهای غربی‌مان با عراق بی‌تفاوت باشیم، افزود: مقامات عراقی در گروه‌های مختلف بارها اعتراف کرده‌اند که ایران عمق استراتژیک روابط عراق با خارج از کشورشان است. امروز تمام مقامات و احزاب عراقی همه به این مساله اعتقاد دارند که باید با جمهوری اسلامی ایران ارتباطات عمیق و استراتژیک داشته باشیم، چون دو کشور در مسایل امنیت ملی یکدیگر تاثیرگذار هستند. علاوه بر این ایران به طور طبیعی و سنتی در عراق حضور غیرفیزیکی و نفوذ فرهنگی و اجتماعی دارد که خود به خود مسایلی را به وجود می‌آورد. رفت وآمد علما و روحانیون و مقامات دو کشور تاثیر و تاثراتی را به وجود می‌آورد که به عنوان یک واقعیت باید پذیرفته شود، اما نمی‌توان این مسایل را دخالت دانست.

وی با تاکید بر این‌که ما به هیچ وجه در امور داخلی عراق دخالت نداریم، ادامه داد: کسانی که مدعی دخالت ایران در عراق هستند، کشورهای خارجی و غیر‌عراقی‌اند. برخی کشورهای عربی در منطقه وآمریکایی‌ها این ادعا را مطرح می‌کنند.

تروریست‌ها در عراق همگی از کشورهای عربی هستند / ما با تمام توان برای امنیت عراق تلاش می‌کنیم / در تلاش هستیم ترانزیت مواد مخدر و تروریست از سمت ایران به عراق ختم نشود

دانایی‌فر خاطرنشان کرد: این که اگر بین دو جریان شیعی و سنی در عراق اختلاف نظر و درگیری به وجود آید و ایران بتواند برای حل این مشکل و اختلاف نظر به درخواست عراقی‌ها به حل این مساله کمک کند، به معنای دخالت است؟ ما با تمام توان برای امنیت عراق تلاش می‌کنیم و این تلاش در سطوح ملی و بین‌المللی قابل فهم و درک است. ایران در مسیر ترانزیت تروریسم و مواد مخدر است و برای این‌که این دو مساله به عراق ختم نشود در تلاش هستیم و از افتخارات ماست که هیچ یک از اقدامات و عملیات انتحاری در عراق از مرزهای ایران وارد نشده‌اند. اتفاقا کسانی که اقدام به این کارها می‌کنند از مرزهای غربی عراق وارد شدند؛ یک نفر فارس در بین این افراد نیست و همگی عرب هستند. آن‌ها به دنبال ایجاد اختلال در روابط ایران و عراق‌اند. کسانی که ادعای دخالت ایران در مسایل عراق دارند، خودشان در امور این کشور دخالت می‌کنند.

دانایی‌فر تصریح کرد: کسانی که این ادعا را درباره ایران مطرح می‌کنند به دنبال به انفعال کشاندن ایران هستند و ما نباید در مقابل جنگ تبلیغی و روانی تحمیلی دچار واکنش شویم و به کنش‌های منطقی خودمان ادامه دهیم. سفیر ایران در عراق در مورد آخرین وضعیت منافقین در عراق گفت: صدام از سال‌های ۱۹۸۶ -۱۹۸۷ ارکان قوای اجرایی‌اش سه رکن استخبارات، منافقین و ارتش بود، از این رو در ا کثر عملیات‌هایی که علیه ایران صورت می‌گرفت منافقین درگیر می‌شدند و حتی از ارتش عراق موفق‌تر عمل می‌کردند و بسیاری از رزمندگان ایرانی را هم به شهادت رساندند. آن‌ها در عملیات مرصاد در ایران و در انتفاضه ۱۹۹۰ (شعبانیه) در عراق بخش‌های اساسی بغداد و منطقه کردستان را به بهانه حفظ امنیت در اختیار گرفتند. بعد از سقوط صدام استخبارات و ارتش از هم پاشید، اما منافقین باقی ماندند که دارای تجهیزات نظامی کافی و در شمال بغداد مستقر شدند. آمریکایی‌ها بعد از مدتی آن‌ها را خلع سلاح کردند، اما سازمان‌شان را منحل نکردند. در حال حاضر ۳۴۰۰ نفر در اردوگاه اشرف حضور دارند که تاکنون تعداد هزار نفرشان به ایران بازگشته‌اند و ۷۵۰ نفرشان از طریق صلیب سرخ خواهان ترک اردوگاه هستند.

دانایی‌فر با اشاره به شرایط زندگی‌ منافقین به لحاظ اجتماعی و روانی تصریح کرد: شرایط آن‌جا مناسب نیست. این افراد به لحاظ دسترسی به شبکه‌های اینترنتی، ‌ماهواره‌ای، تلفن و حتی‌گفت‌وگوی دو یا چند نفره بسیار تحت فشار و محدودیت هستند و هر روز هم باید اقرار به گناه کنند؛آن هم درباره تصورات گناه آلودشان. به تمام معنا حق انتخاب و آزادی برایشان وجود ندارد.

وی ادامه داد: ‌در حال حاضر منافقین از اردوگاه به شدت مراقبت و محافظت می‌کنند تا کسی از آن‌جا فرار نکند، چون از این نظر بسیار لطمه می‌خورند. اخیرا دو نفر از اعضای شورای رهبری از این گروه جدا شدند که لطمه بسیار زیادی به آن‌ها وارد شد. منافقین اصرار دارند اردوگاه اشرف باقی بماند، چون سرمایه‌شان آنجاست. همه سازمان و تشکیلات‌شان آنجاست، اما دولت عراق مخالف حضور منافقین در کشورش است.

منافقین یک سازمان با تشکیلات مشخص و ثبت شده هستند نه پناهنده

سفیر ایران در بغداد گفت: آمریکایی‌ها پس از اشغال معتقد بودند به استناد بند ۴ کنوانسیون ژنو مبنی بر این‌که وقتی کشوری اشغال می‌شود نیروی اشغال‌کننده وظیفه دارد از تمامی شهروندان و مجموعه‌های که در آن کشور است حمایت کند از منافقین حمایت کرده‌اند. بعد از این‌که پرونده امنیتی عراق به عراقی‌ها منتقل شد و پرونده عراق از فصل ۷ منشور سازمان ملل خارج شد، خود به خود حفاظت از منافقین توسط آمریکایی‌ها لغو شد. آن‌ها مدعی‌اند به عراق پناهنده شده‌اند، اما در کجای دنیا به افراد پناهندگی داده می‌شود؟ منافقین یک سازمان با تشکیلات مشخص و ثبت شده است. از سویی سوال این است که چه کسی به این‌ها پناهندگی داده است؟ باید سند و مدرکی وجود داشته باشد که نیست. صدام این‌ها را همین طوری وارد عراق کرده است.

منافقین باید تا پایان ۲۰۱۱ عراق را ترک کنند

وی گفت: یکی از ارکان هر دولت حاکمیت و سیادت (اعمال حاکمیت) است، یعنی هر عراقی می‌تواند به هر نقطه کشورش وارد شود. ماجرای چند هفته پیش درباره منافقین این بود که آن‌ها به ارتش عراق اجازه ورود به این پادگان را نمی‌دهند. عراقی‌ها بخشی از زمین اطراف پادگان که خالی از سکنه بود را می‌خواستند به کشاورزان بدهند و منافقین به همین دلیل با ارتش عراق درگیر شدند که در این درگیری حدود ۴۰ نفر کشته و بیش از ۳۰۰ نفر هم زخمی شدند و ارتش عراق هم بخشی از پادگان را تصرف کرد. هم‌چنین جلال طالبانی، رییس‌جمهور عراق علاوه بر سفرای اتحادیه اروپا با سفرای روسیه و ترکیه دیدار کرد و اعلام کرد که منافقین باید از عراق بروند.

دانایی‌فر گفت: بزرگترین ائتلاف پارلمان عراق (ائتلاف ملی) در اعلامیه‌ای خواستار خروج منافقین از عراق شدند و این مساله نیز در هیات دولت مطرح و مصوب شد تا پایان ۲۰۱۱ باید عراق را ترک کنند.

ساکنین اشرف از نظر ما عفو هستند

وی درباره شرایط ایران برای پذیرش و عفو منافقین گفت: تمام ساکنین اشرف از نظر ما عفو هستند مگر کمتر از صد نفر از آن‌ها که دارای پرونده قضایی‌اند. سایرین می‌توانند به کشور عزیزمان بازگردند و یا هر جایی که مایل هستند مسافرت کنند.

از شش سال پیش منافقین عضوگیری جدید نداشته‌اند

سفیر ایران در عراق درباره عضوگیری گروهک منافقین اظهار کرد: اکثر کسانی که در اردوگاه اشرف‌اند، قدیمی‌اند. از شش سال پیش تاکنون عضوگیری جدید نداشته‌اند و آخرین افراد از اروپا و ایران بوده‌اند.

دانایی‌فر درباره برخی اخبار مبنی بر کشف گورهای دسته جمعی در اردگاه اشرف با بیان این‌که در این‌باره اخباری را شنیده‌ام اما نمی‌توانم به طور دقیق آن را تایید کنم، گفت: گفته شده است که در مقرشان در اردوگاه اشرف که ۸۰ کیلومتری شمال بغداد است و اردوگاه دیگری نزدیک زندان ابوغریب گورهای دسته جمعی بوده است. اما درباره اردوگاه اشرف به طور قطعی خبری ندارم.

سفیر ایران در بغداد درباره توافق‌های وزیر دادگستری عراق با دستگاه قضایی ایران در سفری که اخیرا به تهران داشت، اظهار کرد: با توجه به حجم روابط دو کشور به ویژه روابط انسانی و مرزهای طولانی متاسفانه تاکنون هیچ‌گونه یادداشت تفاهم و قرارداد قضایی بین‌ تهران ـ بغداد وجود نداشته است. هفته گذشته سه قرارداد زیربنایی در زمینه استرداد مجرمین، انتقال محکومین و همکاری قضایی بخش کیفری به امضاء رسیده است که باید در مسیرهای قانونی‌اش تا تصویب نهایی قرار گیرد. هم‌چنین تلاش داریم قرارداد همکاری مدنی را هم به امضا برسانم.

دانایی‌فر ادامه داد: طرفین این اراده را دارند که این قراردادها با فوریت به مجلس و دولت دو کشور رفته و به تصویب نهایی برسند.