ابهام در ریاست ایران بر اوپک پس از انحلال وزارت نفت

با تصویب کلیات ادغام وزارت نفت و نیرو انتخاب رئیس جدید اوپک در گروی تصمیم رئیس جمهور است ضمن آنکه در صورت تاخیر، عراق ریاست یکصد و پنجاه و نهمین نشست اوپک در وین را بر عهده می گیرد.

به گزارش خبرنگار مهر، ایران با در اختیار داشتن 155 میلیارد بشکه ذخایر نفت، سهم 13 درصدی از تولید سبد نفتی و ظرفیت تولید روزانه چهار میلیون بشکه نفت خام همواره در 50 سال تاسیس اوپک یکی از کشورهای تاثیر گذار و محوری این مجموعه بین المللی بوده است.

تا پیش از پیروزی انقلاب با توجه به اینکه وزارتخانه ای به نام نفت وجود نداشت همواره وزیران وقت اقتصاد و دارایی به عنوان نماینده ایران در نشستهای سالانه اوپک حاضر می شدند تا اینکه پس از پیروزی انقلاب وزارت نفت تاسیس شد.
 
در اواسط دهه 60 شمسی مهمترین هدف دولتمردان وقت از تاسیس وزارت نفت افزایش مدیریت و نظارت بر شرکت ملی نفت ایران و به تبع آن مخازن نفت و گاز کشور بود و با ایجاد این وزارتخانه جدید، وزیر نفت به عنوان نماینده ایران در اوپک همواره در نشستهای سالانه این مجموعه حاضر شده است.
 
سال 2007 میلادی با وجود آنکه ایران به عنوان نامزد دبیرکلی اوپک ثبت نام کرده بود اما عبدالله سالم البدری اهل لیبی با حمایت کشورهای عربی و به ویژه لیبی به عنوان دبیر کل سازمان اوپک انتخاب شد که این انتخاب با انتقاد برخی از کشورهای عضو و به ویژه وزیر وقت نفت ایران همراه شد.
 
در نهایت با پیشنهاد ایران اعضای اوپک از سال 2007 میلادی تصمیم گرفتند مطابق با ترتیب حروف الفبا به صورت دوره ای و سالانه یکی از کشورهای عضو را به عنوان ریاست کنفرانشهای اوپک انتخاب کنند و بر این اساس الجزایر، آنگولا، اکوادر و در سال 2011 میلادی ایران به عنوان رئیس اوپک انتخاب شد.
 
مرتضی بهروزی فر کارشناس اقتصاد انرژی با تاکید بر اینکه رئیس کنفرانسهای اوپک بر خلاف دبیر کل از اختیارات محدودی در یکسال دوره ریاست خود برخوردار است به مهر گفت: در دوره یکساله رئیس اوپک در دو تا سه نشست سالانه مسئولیت اداره نشستهای این سازمان را بر عهده دارد.
 
وی با اعلام اینکه رئیس اوپک در سالهای اخیر به ترتیب حروف الفبا انتخاب می شود، تصریح کرد: برای انتخاب رئیس دوره ای اوپک هیچ گونه رای گیری انجام نمی شود و از سال 2012 میلادی هم عراق به عنوان رئیس جدید اوپک انتخاب خواهد شد.
 
رئیس جمهور رئیس جدید اوپک را تعیین می کند
 
به گزارش مهر، روز گذشته اعضای کابینه دولت برای ادغام وزارتخانه های نفت و نیرو چراغ سبز نشان دادند و با تصویب کلیات این تغییرات ساختاری تا اطلاع ثانوی مجید نامجو مامور تاسیس وزارت انرژی شده است.
 
اما این تغییرات جدید مدیریتی و ساختاری در سطح وزارتخانه های نفت و نیرو انجام می شود که خرداد ماه سالجاری اعضای اوپک در وین نشست عادی و سالانه خود را برگزار می کنند.
 
از سوی دیگر با توجه به بحرانهای سیاسی در خاورمیانه و شمال آفریقا و نوسانهای شدید قیمتی طلای سیاه در بازارهای جهانی برگزاری یکصد و پنجاه و نهمین نشست را به یکی از حساس ترین نشستهای دوره ای این سازمان در سالهای اخیر تبدیل کرده است.
 
اهمیت برگزاری این نشست برای جمهوری اسلامی ایران دو چندان است زیرا کنفرانس آینده اوپک باید با ریاست و مدیریت وزیر نفت ایران برگزار شود و این در حالی است که تغییرات جدید ساختاری تعیین رئیس جدید اوپک با را ابهاماتی روبرو کرده است.
 
سیدمحمد علی خطیبی در گفتگو با مهر با تاکید بر اینکه ریاست اوپک هم اکنون به عهده ایران است، گفت: بنابراین هر فردی که در کشور مسئولیت وزارت جدید را به عهده می گیرد ریاست اوپک را نیز به طور طبیعی به عهده خواهد داشت.
 
نماینده ایران در اوپک با تاکید بر اینکه در واقع ریاست اوپک قائم به فرد نیست، تصریح کرد: سال 2010 میلادی هم به دلیل تغییرات مدیریتی که وزارت نفت اکوادور پیش آمد وزیر جدید به عنوان رئیس اوپک معرفی شد.
 
این مقام مسئول با اعلام اینکه بر همین اساس ایران با ارسال نامه ای رسما به اوپک شخص جدید را در صورت هرگونه تغییر معرفی می کند، بیان کرد: تاکنون هم مسعود میرکاظمی این مسئولیت را به عهده داشته است و از این پس یا وی یا هر فرد دیگری که به تشخیص رئیس جمهور سکاندار وزارتخانه جدید شود ریاست اوپک را به عهده می گیرد.
 
به گفته خطیبی مشکلی در این رابطه وجود ندارد و در اجلاس آینده اوپک که ژوئن 2011 در وین برگزار می شود رئیس اوپک هر فردی باشد حضور خواهد یافت.
 
احتمال تصاحب ریاست اوپک توسط عراق
 
برخی از کارشناسان اقتصاد انرژی معتقدند تغییر وزیر نفت ایران و به تبع رئیس دوره ای اوپک در کاهش اعتبار ایران در این مجموعه بین المللی اثرگذار است.
 
جواد یارجانی کارشناس بازار نفت با تاکید بر اینکه مهمترین ماموریت رئیس کنفرانس اوپک مدیریت نشستهای سالانه این سازمان است به مهر اعلام کرد: با توجه به اینکه انتخاب رئیس دوره ای اوپک به ترتیب حروف الفبا انتخاب می شود اگر تعللی در معرفی وزیر جدید انجام شود در نشست وین وزیر نفت عراق ریاست اوپک را بر عهده می گیرد.
 
محمود خاقانی کارشناس انرژی هم با تاکید بر اینکه قطعا تغییرات متعدد مدیریتی منجر به خدشه به اعتبار 50 ساله ایران در اوپک خواهد شد به مهر اظهار داشت: ریاست اوپک قائم به فرد نیست و از این رو این احتمال وجود دارد که ریاست اوپک به مجید نامجو وزیر نیرو واگذار شود.
 
مرتضی بهروزی فر کارشناس اقتصاد انرژی هم با اعلام اینکه اعتبار کشورهای عضو اوپک به میزان ذخایر نفت خام و میزان تولید و صادرات نفت است، تاکید کرد: تغییر وزیر نفت هیچ خدشه ای به اعتبار بین المللی ایران در اوپک وارد نمی سازد.
 
وی با یادآوری اینکه رئیس کنفرانس همچون دبیرکل اوپک از اختیارات گسترده ای برخوردار نیست، بیان کرد: اما قطعا این تغییرات گسترده در دیپلماسی انرژی ایران در بازارهای بین المللی و جهانی تاثیر گذار است.
 
در نشست یکصد و پنجاه و هفتمین اجلاس وزارتی اوپک با تصمیم 12 عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت، ریاست اوپک در سال 2011 میلادی پس از 36 سال به وزیر نفت ایران واگذار شده است.