ديپلماسي كردها پشت درهاي بسته

بولتن نیوز: سرانجام ديدار نچيروان بارزاني از تهران، ديدار با مقام‌هاي سياسي و امنيتي بود كه حزب دموكرات كردستان عراق، تصميم گرفت از چشم رسانه‌ها به دور باشد؛ هرچند گروه كرد را هياتي سياسي به نمايندگي از مقامات محلي اقليم كردستان عراق توصيف كردند اما در واقع بيشتر اعضا را افراد حزب‌هاي غالب تشكيل دادند. اينكه ناگهان درها را به روي مطبوعات بستند نشانه‌اي بر حزبي بودن هيات سياسي است. رسانه‌هاي كردستان عراق هم پس از اعلام محدود رسانه‌هاي ايراني، خبر سفر هيات كردستان به ايران را منتشر كردند. خود نچيروان بارزاني، شغلي رسمي در دولت فعلي يا اقليم ندارد و برخي منتقدان هم وي را دولت سايه و موازي «برهم صالح» مي‌شناسند.


شايد گفتار منتقدان درست باشد كه اگر سخنگوي گروه دكتر «خسرو گل‌محمدي» بود كه داراي تحصيلات آكادميك و تجريه امنيتي است يا برهم صالح يا نمايندگان ديگر احزاب عرصه سياسي كردستان هم حضور مي‌يافتند، اين ديدار تاثير بيشتر و قوي‌تري مي‌داشت. در ديدار نچيروان بارزاني با رياست‌جمهوري اسلامي ايران بيشتر بر ضرورت تحكيم و تقويت روابط سياسي، امنيتي و اقتصادي ايران و اقليم سخن رفت و عرفا از نظر تشريفاتي بر وجود روابط تاريخي و اشتراكات فرهنگي انگشت گذاشتند و نشست را هم مثبت و دوستانه ناميدند، اما بخش حايزاهميت ديدار بارزاني با دبير شوراي‌عالي امنيت ملي بود كه طرفين در مورد ناامني‌هاي اخير و مشكلات امنيتي مرزي و چگونگي جلوگيري از ايجاد ناامني در مرزها گفت‌وگو كردند.

 اما گاهي مقامات محلي اقليم مواضع متفاوت و دوگانه‌اي دارند كه عملا به تخريب موقعيت سياسي كردها در موزاييك قدرت منطقه منجر مي‌شود؛ با توجه به اينكه كردهاي عراق در ساختار قدرت عراق، مشاركت قابل توجهي داشته اما برخي عملكردهاي دوگانه مانع توسعه سياسي آنان شده. شايد قوم‌گرايي صوري، يكي از عواملي است كه موجب اعمال ضرر و تزلزل موقعيت كردهاي عراق مي‌شود كه مثلا به طور علني به نيروهاي كرد مخالف ايران، كمك‌هاي مالي و نظامي مي‌دهند و در مذاكرات پشت پرده مقامات امنيتي ايران، اعلام داشته‌اند كه بنا به حفظ افكار عمومي و عدم تحريك آنان، نمي‌توانند عملا عليه سياست اين گروه‌ها و سازمان‌هاي سياسي موضع‌گيري كنند؛ مساله‌اي كه درباره پ.ك.ك هم صادق است. در گفت‌وگوهاي امنيتي اقليم با كشورهاي همسايه، تركيه و ايران همواره اظهار داشته‌اند كه سعي در آرام نگه‌داشتن پ.ك.ك و پژاك دارند، اما گاه سياست كردستان عراق را دوگانه و غيرشفاف توصيف كرده‌اند، زيرا صرفا بيان اين نكته كه حضور نيروهاي پ.ك.ك امري مسبوق به سابقه است و نمي‌توانند مناطق صعب العبور قنديل را پاكسازي كنند، منطقي نيست.


 البته حكومت خودگردان محلي اقليم، از حكومت مركزي عراق خواسته است كه با ارتش خود در امور كردستان، دخالت نكند، اين موضوع نيز در درازمدت، مورد پذيرش حكومت عراق نخواهد بود و با خروج نيروهاي آمريكايي و دوران بعد از دولت مالكي و طالباني، موقعيت كردها دستخوش تغييرات خواهد شد. بنابراين ديپلماسي حكومت اقليم، اگر غيرشفاف باشد موجب تحميل ضرر و زيان‌هاي زيادي مي‌شود كه از نظر مطالعات امنيتي، موقعيت اقليم را لرزان و بي‌ثبات مي‌كند و از نظر دو كشور همسايه مهم – ايران و تركيه – روابط‌اش تحت تاثير قرار خواهد گرفت و به ناچار يا بايد انحراف افكار عمومي و مردم عامي كردستان را رها كند و به نيروهاي دو كشور مزبور در پاكسازي نيروهاي پ.ك.ك كمك كند يا اينكه نمي‌تواند افكار عمومي خود را راضي نگه دارد كه زندگي عادي‌شان مختل شده، در آن صورت، بازهم فلسفه وجودي اقليم چه خواهد بود كه قادر به كنترل خاك و امنيت خود نيست؟ در جلسه نچيروان با دبير شوراي‌عالي امنيت ملي، دوباره بر اين نكته‌ها اشاره رفت تا راهي بيابند كه بمباران‌ها باعث تحميل خسارت به مردم عادي نشود؛ خسارتي كه حضور پ.ك.ك بر اقليم و زيست مردمانش، تحميل كرده است.


از روز نخست اوجالان، بزرگ‌ترين تهديد براي امنيت كردستان بود، زيرا باوري به تمرين ديپلماسي آنان نداشته و ندارد و خود را رهبر كردستان مي‌داند و حتي در رسانه‌هايش به‌طور توهم‌آميزي خود را «مسيح كرد» مي‌نامد. در شرايط فعلي بنا بر حضور پ.ك.ك و تحمل غيرضروري اقليم، شايد بنا به توافق پشت پرده با مقام‌هاي امنيتي ديگر كشورها، وضع امنيتي اقليم مناسب نباشد و آسايش و امنيت بر مناطق مرزي، رمز بقاي اقليم است، زيرا حفظ تماميت ارضي عراق و لاجرم رعايت حسن همجواري از وظايف اقليم مي‌باشد.


شايد حضور اين گروه در ايران، موجب توقف بمباران نوار مرزي شود، اما با احضار سفير تركيه در عراق براي توقف بمباران؛ آيا اين ديدارها براي برگرداندن منافع اقتصادي و حفظ امنيت اقليم و تعامل پايدار و ثبات است يا دخالت در عدم اضمحلال پ.ك.ك توسط ايران و تركيه كه با هم قرارداد امنيتي مشترك دارند؟ اما سود كردها در شيوه‌اي عقلاني و داراي برنامه درست استراتژيك براي گرداندن حكومت اقليم كردستان است و شايد در همين راستا بود كه مسعود بارزاني و پارلمان كردستان عراق، هم در تازه‌ترين موضع‌گيري خود خواهان خروج پ.ك.ك و پژاك از خاك اين سرزمين شده‌اند.

منبع : روزنامه شرق