قانون - استاد محمد احصایی، خوشنویس، گرافیست و هنرمندی نامآشناست. نقاشیخطهای او بسیار دیدنی است. دیری است نشانوارههای او هم برای چشمان ما آشناست، در سردر خیلی از ادارات، روزنامهها و فرهنگستانها. اما خبر بدی را دیروز در روزنامهها خواندیم که احصایی، مرد رکورددار هنرهای تجسمی ایران، کشورش را به مقصد کانادا ترک کرد.
محمد احصایی به این دلیل ایران را ترک کرده است، تا به کانادا برود و در آنجا به کتابت قرآن به خط «محقق» بپردازد. او میگوید ایران را خودخواسته ترک میکند و آرزویش این است که آنقدر زنده بماند تا کتابت قرآن را تمام کند. آنطور که از این آرزو برمیآید، انگار این مهاجرت برای همیشه و تا پایان عمر استاد، خواهد بود.
گویا باید به شنیدن اینگونه اخبار مهاجرت هنرمندان پایه اول کشورمان عادت کینم. این مسئله تکراری، در یک نگاه درازمدت و آسیبشناسانه، ضربههایی سنگین به بنیانهای هنر فاخر این سرزمین خواهد زد.
ترک ایران توسط استاد احصایی که میتوانست با همت و اصرار متولیان در همین خاک با فراهمآوردن وسایل و امکانات بماند و به قول خودش آسایشی بیابد، سوالی را به ذهنم میکشاند.
سوال این است حال که سازمانهای متولی امر از جمله سازمانهای تبلیغات اسلامی و دارالقران بودجههای کلان و مجهزترین چاپخانهها را برای نشر آثار قرانی در اختیار دارند، چرا نباید انگیزهها و امکانات کافی را در اختیار هنرمندان نامآور ایران قرار دهند تا آنان نیز با فراغ بال بیشتری در ایران بمانند و عزم سفر نکنند؛ که رفتن اینان به گمشدن یک عتیقه گرانبها میماند که هم خود میرود و هم یک کوله بار تجربه، علم و هنر. مهمتر اینکه امکان استفادهکردن از مقام استادیشان، از خیل علاقهمندان به شاگردی، گرفته میشود.
به هرکسی که لازم بدانیم توضیح میدهیم!
ابتدا علت را از سازمان تبلیغات اسلامی جویا شدیم. مصاحبه باید با آقای خاموشی رییس سازمان تبلیغات اسلامی انجام میشد که ایشان حاضر به گفتوگو در این زمینه نشدند و به ناچار گفتوگو با مسئول دفتر ایشان انجام شد.
سازمان تبلیغات اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا برای حمایت از هنرمندان بزرگی مثل آقای احصایی و تشویق ایشان برای نوشتن قرآن در ایران اقداماتی انجام شدهاست، سازمان را موظف به پاسخگویی ندانست و گفت: «ما دلیلی نمیبینیم که در این مورد به شما پاسخ بدهیم. به هر کسی که لازم بدانیم توضیح میدهیم.»
وی در ادامه گفت: «اینکه ایشان رفته است به ما ربطی ندارد. در واقع این به ما ربطی ندارد که یک خوشنویس میخواهد برود کانادا و در آنجا یا برای آنها قران کتابت کند. ما وظیفهای نداریم که از رفتن ایشان جلوگیری کنیم. ما با کسان دیگری برای کتابت قران همکاری میکنیم، اما شاید ایشان مورد سلیقه سازمان تبلیغات نبودهاند. این ذهنیت که هر کسی به صرف اینکه خوشنویس است باید مورد حمایت سازمان ما قرار بگیرد درست نیست.»
اگر هنرمندی مورد بیمهری واقع شد نباید سریع مملکت خودش را ترک کند.
حاج شریف از مدیران سازمان دارالقرآن اسلامی نیز پس از ابراز بیاطلاعی از خبر رفتن استاد احصایی از ایران گفت: «ایشان تا به حال قرآن ننوشتهاند. از قرآن بیشتر قطعاتی کوتاه و یکخطی نوشتهاند. ما ایشان را نه به عنوان قراننویس، بلکه بیشتر با نقاشیخطهایشان میشناسیم.»
آقای حاج شریف در مورد حمایت دولت از استاد محمد احصایی، ضمن اشاره به دستمزدهای بالایی که ایشان در قبال آثارش میخواهد، گفت: دولت تا به حال سفارشی در زمینه کتابت قرآن به ایشان ندادهاند. زیرا قیمتهایی که ایشان بر روی کارهایشان میگذارد، خیلی بالاست، و ما نمیتوانیم از عهده حمایت از ایشان برآییم. فقط شیخهای عربی هستند که بابت کارهای ایشان میلیاردی پول میدهند. چنین پولی را بابت آثار ایشان نه خصوصیها میتوانستند بدهند و نه دولتیها!»
وی در ادامه گفت: «دولت به صورت کلی از هنرمندان حمایت میکند نه به صورت جزیی. اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول دولتی مستقیم حمایت از هنرمندان است و در حد وسع مالی از همه هنرمندان حمایت میکند.»
حاج شریف، از مدیران سازمان دارالقرآن در ادامه گفت: «هنرمندان باید به خاکشان غیرت و تعصب داشته باشند و به هیچ قیمتی حاضر به ترک ایران نشوند. باید در مملکت خودشان بمانند و به سرزمین خودشان خدمت کنند. دولت حمایت کرد، کرد؛ نکرد هم باید زندگیاش را با حداقلها بگذراند و هرگز جا نزند. اگر هنرمندی مورد بیمهری واقع شد نباید سریع مملکت خودش را ترک کند. هنرمندان باید به جای اینکه نیمه خالی لیوان را ببینند نیمه پر را هم ببینند.
همیشه میپرسند آیا دولت وظایفش را انجام میدهد؟ اما این هنرمندان هیچ وقت از خود نمیپرسند که آیا خودشان وظیفهشان را در قبال کشورشان انجام دادهاند یا نه؟
حاجشریف در پایان ضمن تاکید بر برخی کوتاهیها از جانب مسئولان گفت: «البته بدیهی است که ایراداتی به دولت هم وارد است. یک ایرادی که نباید از آن گذشت این است که بعد از انقلاب، قرآنی کتابت نشدهاست که بتوانیم بگوییم از لحاظ هنری و کتابت نمونهاش را نداشتهایم، زیرا دولت زیر بار هزینههای کتابت نمیرود.»