۰۶ آذر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۶ آذر ۱۴۰۳ - ۰۷:۰۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۱۹۶۸۵۱
تعداد نظرات: ۶۵۱ نظر
تاریخ انتشار: ۱۰:۴۳ - ۲۲-۱۰-۱۳۹۰
کد ۱۹۶۸۵۱
انتشار: ۱۰:۴۳ - ۲۲-۱۰-۱۳۹۰

بررسی افکار و رویکردهای استیفن هاوکینگ: فیزیکدان جنجالی

دکتر رضا منصوری
عصر ایران، هومان دوراندیش - در روزهای اخیر، استیفن هاوکینگ، فیزیکدان نظری و کیهان شناس بزرگ بریتانیایی، در صدر اخبار محافل علمی جهان قرار داشت. هشتم ژانویه 2012، استیفن هاوکینگ هفتاد ساله شد.

استیفن هاوکینگ مشهورترین فیزیکدان و کیهان شناس دنیای امروز است. نبوغ علمی، پشتکار حیرت انگیز علیرغم معلولیت جسمی شگفت انگیز، آرای جنجالی و نهایتاً حضور چشمگیرش در رسانه ها، علل اصلی شهرت هاوکینگ در این جهان پررویداد است.

هاوکینگ در سال 2011، از اعتقاد پیشین خود درباره خلقت جهان از جانب خداوند دست کشید و این ایده را مطرح کرد که جهان کنونی نیازمند آفریدگار نیست. وی البته خدا را انکار نکرد بلکه خلقت عالم از سوی خداوند را انکار کرد؛ ولی به هر حال رای تازه او درباره منشاء پیدایش عالم، موجی از خبر و تحلیل را در رسانه های علمی و غیرعلمی جهان برانگیخت.

آنچه در پی می آید، گفتگوی عصرایران است با دکتر رضا منصوری، استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف و موسس و مدیر مسئول مجله نجوم. رضا منصوری یکی از بنیان‌گذاران پژوهشگاه دانش‌های بنیادی است و چندین سال نیز ریاست انجمن فیزیک ایران را عهده داشت. وی در این گفتگو به نقد دیدگاه هاوکینگ درباره خلقت عالم و نیز نقش رسانه ای او به عنوان دانشمندی بزرگ در جهان امروز می پردازد. 

***

 ابتدا کمی دربارۀ جایگاه علمی هاوکینگ در فیزیک نظری و کیهان‌شناسی توضیح بفرمایید. بعضی‌ها هاوکینگ را یک شومن و برخی نیز او را دانشمندی بزرگ می‌دانند. شما چه نظری دربارۀ هاوکینگ دارید؟


هاوکینگ کسی است که در نسبیت عام و کیهان‌شناسی کارهای بنیادی خوبی انجام داده است.
در دهۀ 1960 قضایای تکینگی در کیهان را مطرح کرد که قضایای هاوکینگ – پنروز هم نامیده می‌شود. این قضایا برآمده از محاسباتی بود که این دو نفر در نیمۀ دوم دهه 1960 انجام دادند.

طرح این قضایا تقریباً همزمان بود با کشف تابش زمینۀ کیهانی و منجر به پذیرش مهبانگ یا انفجاربزرگ شد. این کار هاوکینگ و پنروز زمینه‌ساز تحولی جدی در کیهان‌شناسی شد.
پس از آن بالاخره کیهان‌شناسان پذیرفتند که عالم ما از یک انفجار بزرگ شروع شده و در حال انبساط است.

تکینگی یعنی چه؟

در فیزیک تکینگی به جایی در زمان و مکان گفته می‌شود که در آن بعضی از کمیت‌ها، مثل چگالی، بی‌نهایت می‌شوند و یا حجم صفر می‌شود.

هاوکینگ و پنروز، هر دو، نسبیت دان های ورزیده و مهمی هستند. فرق آن دو این است که پنروز دانش‌پیشه‌ای رسانه‌ای نیست ولی هاوکینگ از ابتدا رسانه‌ای و خبرساز بوده است.
علت این امر شاید وضعیت جسمانی هاوکینگ بوده باشد. بسیاری از نسبیت دان ها به‌رغم اهمیت شان وارد رسانه نشده‌اند و برای مردم شناخته شده نیستند.

وضعیت جسمانی هاوکینگ به گونه‌ای است که مردم مایلند رسانه‌ها به او بپردازند. یعنی آدمی که تمام بدنش فلج است ولی مغزش خیلی خوب کار می‌کند. این وضعیت موجب تحریک حس کنجکاوی مردم درباره هاوکینگ می‌شود.
رسانه‌ها هم یک طعمۀ خوب پیدا کرده‌اند و از او استفاده می‌کنند. او هم از رسانه‌ها استفاده می‌کند و از طریق حضور در رسانه‌ها کسب درآمد می‌کند.
هاوکینگ به پولی که از رسانه‌ها می‌گیرد احتیاج هم دارد زیرا خرج زندگی و درمان او خیلی زیاد است.

دربارۀ هاوکینگ این نکته هم گفته می‌شود که بعضی از کتاب‌های غیرتخصصی‌اش را با هدف تأمین مخارج بالای زندگی‌اش منتشر می‌کند.

بله. الان هر چه که هاوکینگ بنویسد و منتشر شود، درآمد بسیار زیادی برای ناشر و خود هاوکینگ دارد.

رویکرد رسانه‌ای هاوکینگ موجب پایین آمدن عیار علمی سخنانش شده است؟

بله. البته رویکرد رسانه‌ای علی‌الاصول نباید عیار علمی حرف یک دانشمند را پایین بیاورد. برخی از دانشمندان معتقدند که نباید رسانه‌ای شوند. اما این حرف درستی نیست.

بالاخره تلاش‌های علمی انسان هم بخشی از زندگی اجتماعی اوست و پیشرفت علم نیازمند حمایت لایه‌های گوناگون اجتماع است. بنابراین بخشی از کسانی که کار علمی می‌کنند، لازم است که وارد رسانه و یا رسانه‌ای شوند. اما وقتی که دانشمندی وارد رسانه می‌شود و به دلایل گوناگون حرف‌هایی می‌زند که فاقد صحت علمی‌اند، چنین فردی عیار علمی خودش را پایین آورده است. هاوکینگ کمابیش وارد این مرحله شده است.

یعنی حرف‌های او صحت علمی ندارد؟

بله، هاوکینگ حدود 25 سال پیش اعلام کرد علم کیهان‌شناسی به انتهای خودش رسیده و فقط اندازه‌گیری بعضی از کمیت‌ها باقی مانده است و اگر این کار انجام شود، ما دیگر مشکلی در کیهان‌شناسی نداریم. این حرف خیلی مسخره بود. یعنی همه در جهان علم، بدون استثناء، به این حرف هاوکینگ خندیدند.

چرا؟

برای اینکه همه می‌دانستند که کیهان‌شناسی با معضلات و پیچیدگی‌های بسیار زیادی مواجه است. یعنی هنوز خیلی چیزها باید در علم کیهان‌شناسی محاسبه می‌شد و نظریات و رصدهای جدیدی باید مطرح می‌شدند و صورت می‌گرفتند. اتفاقاً دهه 1360/1980 دهه‌ای بود که هنوز مسألۀ مادۀ تاریک حل نشده بود و نظریۀ تورم هنوز مبهم بود.
در چنین شرایطی وقتی که کسی بگوید کیها‌ن‌شناسی به اتمام رسیده است، حرف خیلی نادرستی را مطرح کرده است.

هاوکینگ دو سه سال بعد از آن حرف، در کنفرانسی در ژاپن، که اتفاقاً خود من  هم در آن جا حضور داشتم، بابت حرف قبلی‌اش عذرخواهی کرد و گفت که آن حرف من اشتباه بود. هر دو اظهارنظر هاویکنگ باعث رسانه‌ای شدن او شد. یعنی هم وقتی که گفت که کیهان‌شناسی در حال به پایان رسیدن است و هم وقتی که گفت کیهان‌شناسی هنوز راه درازی تا رسیدن به انتهای کار خود دارد، رسانه‌ها به او اقبال گسترده‌ای کردند. این شیوۀ عمل هاوکینگ نشان می‌دهد که او روالی را در برخورد با رسانه‌ها در پیش گرفته است که از نظر سایر دانش‌پیشگان قابل قبول نیست.

احتمالاً دانشجویان کیهان‌شناسی هم می‌دانند که این علم راه درازی تا رسیدن به نقطۀ پایان خودش دارد. به نظر شما چه انگیزه‌ای باعث می‌شود هاوکینگ چنان اظهارنظر عجیبی بکند؟ آیا او واقعاً به آن حرف خودش اعتقاد داشت؟

نه، من فکر می‌کنم او به حرف‌هایی از این دست معتقد نیست.
البته گاهی ما حرف‌هایی غیرجدی در محفلی خصوصی می‌زنیم. اما گاهی هم در محیطی علمی سخنان فکرشده و جدی می‌گوییم. وقتی که آدم به مرحله‌ای می‌رسد که رسانه‌ها حرفش را بزرگ می‌کنند و سخن او در جامعه تأثیر می‌گذارد، دیگر هر حرف فکرنشده و غیرجدی‌ای را نباید بر زبان بیاورد و به خورد افکار عمومی بدهد.

شما فرض کنید که رئیس بانک مرکزی ایران هر چند وقت یکبار مصاحبه کند و حرف‌هایی عجیب و غریب بر زبان بیاورد. مثلاً یک روز بگوید ما می‌خواهیم چهار تا صفر از اسکناس‌ها حذف کنیم، یک روز هم بگوید قرار است چند صفر دیگر به اسکناس‌ها اضافه کنیم و روز دیگر بگوید ما می‌خواهیم نرخ دلار را بالا ببریم و بعد بگوید نرخ دلار را پایین می‌آوریم. کاملاً طبیعی است که این حرف‌های او در جامعه و در فضای اقتصادی کشور ایجاد تلاطم می‌کند.

کسانی که در زمینه‌ای خاص مسئولیت، توانایی و اطلاعاتی ویژه دارند، نباید به‌صورت دلبخواهی هر حرفی را در فضای عمومی مطرح کنند و چند وقت بعد هم حرفی کاملاً متناقض با حرف نخست را پیش روی افکار عمومی بگذارند. این حکم شامل حال دانش‌پیشگان هم می‌شود. ولی هاوکینگ از بیان چنین سخنانی ابا ندارد و حرف‌هایی می‌زند که در جامعه ایجاد تلاطم می‌کند. او قطعاً از این رویه استفادۀ مالی می‌برد. حالا انگیزۀ هاوکینگ چه مادی باشد و چه غیرمادی، نتیجۀ این رویۀ او چیزی جز انتفاع مالی وگمراهی عموم نیست.



در واقع شما معتقدید که هاوکینگ تقوای علمی ندارد و به تعبیر دیگر، محققانه حرف نمی‌زند.

قطعاً ؛ هاوکینگ حرف‌هایی می‌زند که به هیچ‌وجه قابل دفاع نیست. خیلی‌ها به خدا اعتقاد ندارند. این نظر شخصی آنهاست و حق دارند که نظر خودشان را بیان کنند. ولی وقتی کسی مدعی شود که علم می‌گوید خدا وجود ندارد، حرفی غیرعلمی را مطرح کرده است.

من ممکن است بگویم به خدا اعتقاد دارم. من حق دارم این نظرم را، درست باشد یا نادرست، بیان کنم. اما اگر بگویم فیزیک اثبات می‌کند که خدا وجود دارد، این حرف نه تنها قابل قبول نیست بلکه من به‌عنوان یک فیزیکدان حق بیان آن را هم ندارم؛ زیرا اگر من بگویم علم فیزیک وجود خدا را اثبات می‌کند، سخنی غیر علمی گفته‌ام.

مگر هاوکینگ صراحتاً گفته است که علم می‌گوید خدا وجود ندارد؟

این جمله را به کار نبرده است. اما حرف او این است که کیهان‌شناسی مدرن نیازی به خدا ندارد. او می‌داند که رسانه‌ها و مردم تعبیر خواهند کرد که پس علم می‌گوید خدا وجود ندارد! این حرف هم درست است و هم غلط. از این رو درست است که کار علمی، چه کیهان‌شناسی چه فیزیک و چه ریاضیات، مانند هر حرفۀ دیگری نیازی به خدا ندارد. اما از این رو نادرست است که القاءکننده این دیدگاه است که خدا وجود ندارد. هاوکینگ هم به‌خوبی می‌داند که این حرف او چنین دیدگاهی را القاء می‌کند. قرار نیست که ما خدا را در علم وارد کنیم. خدا مقوله‌ای است و علم مقوله‌ای دیگر، همان‌گونه که نجار معتقد به خدا یک چیز است، کار نجاری چیز دیگر!

بشر در دوران قدیم میزانی از علم و دانش را در اختیار داشت. آیا او در دوران جدید ، با توجه به مجموعه اطلاعات علمی‌ای که ظرف چندهزار سال از طریق علوم گوناگون به‌دست آورده است، فارغ از اینکه نظرش درست باشد یا غلط، نمی‌تواند مدعی شود که خدا احتمالاً وجود دارد یا ندارد؟

نه، نمی‌تواند چنین حرفی بزند.

یعنی علم لزوماً باید درباره خدا سکوت کند؟

نه، علم انواع و اقسام مختلفی دارد.

منظور من علم به‌معنای science است.

علم به معنای science  کاری با وجود یا عدم وجود خدا ندارد. این علم نوعی حرفۀ پیچیده است که کارکردهایی در زندگی بشر دارد. شاید گفته شود که علم در پی کشف حقیقت است اما این‌گونه نیست. علم سوال‌هایی را مطرح کند و با ابزاری که در اختیار دارد، جواب‌هایی برای آن سوال‌ها پیدا می‌کند؛ فقط همین. علم از جامعه پول و امکانات می‌گیرد تا ابزار لازم را بدست آورد تا بتواند جواب سوال‌هایی را بدهد که پیش رویش قرار گرفته است. سوال‌ها هم ممکن است از داخل علم و یا از جای دیگری برخیزد. در واقع در حالت دوم، جامعه سوال‌هایی را در پیش روی علم می‌نهد.

پس به نظر شما سوال " آیا خدا وجود دارد؟ "، سوالی نیست که علم بتواند به آن پاسخ دهد.

بله. لااقل علمی که بشر تا به امروز داشته است، علمی نیست که بتواند به این سوال بپردازد. البته ما نمی‌دانیم هزار سال دیگر چه خواهد شد. اما علم کنونی بشر نمی‌تواند اساساً به این سوال بپردازد. ما الان می‌گوییم که بودن یا نبودن خدا مسأله‌ای اعتقادی است و علم به اعتقادات بشر نمی‌پردازد. به نظر من تنها اعتقادی که در علم مدرن وجود دارد، این است که علم پیشرفت می‌کند و به نتیجه می‌رسد و این اعتقاد کمی نیست!

منظورتان از اعتقاد، گزاره‌ای متکی به ایمان است؟

بله. این اعتقاد قطعاً متکی به ایمان است و در واقع اعتقادی است ورای علم. من از کجا می‌دانم که علم پیشرفت می‌کند؟ من از کجا می‌دانم که انسان می‌تواند راز کیهان را کشف کند؟ این یک اعتقاد است. دانش‌پیشگان معمولاً به این توانایی انسان ایمان دارند و نمی‌توانند آن را اثبات کنند!
البته برخی از دانشمندان چنین اعتقادی ندارند و می‌گویند علم روزی تمام می‌شود و به چنین مراحلی در شناخت عالم نمی‌رسد. اما اکثر دانشمندان وقتی که کار علمی می‌کنند، معتقدند که علم رشد می‌کند و ناشناخته‌ها را پیدا می‌کند.

به نظر شما فیلسوفان می‌توانند به فیزیکدانان و منجمان بگویند شما حق ندارید دربارۀ خدا اظهار نظر کنید ولی ما حق چنین حقی داریم.

فیلسوف ممکن است به خودش اجازه بدهد که دامنۀ موضوعات مورد تحقیق خودش را هر طور که می‌خواهد تعریف کند. اما علم جدید طوری تعریف شده است که اساساً کاری به خدا ندارد. اعتقادات فیزیکدانان دربارۀ خدا، هرچه باشد، جزئی از علم فیزیک و برخاسته از آن نیست. ممکن است فیزیکدانی کتابی در رد یا اثبات خدا بنویسد. این قبیل آثار فیزیکدانان در اجتماع فیزیکدانان، غیرفیزیک تلقی می‌شود نه بخشی از علم فیزیک.

ولی ظاهراً در عموم جوامع دینی، وقتی یک دانشمند بزرگ سخنی در تأیید وجود خدا می‌گوید، دینداران به‌شدت از حرف او استقبال می‌کنند اما اگر آن دانشمند سخنی در رد وجود خدا بگوید، می گویند علم و دانشمندان حق ندارند سخنی دربارۀ خدا بگویند.

علتش این است که انسان‌ها همیشه تمایل دارند که دیگران در تأیید باورهای آنها حرف بزنند. افراد مذهبی خیلی دوست دارند که کسی بگوید علم فلان اعتقاد شما را اثبات کرده است. ما انواع و اقسام کتاب‌ها را ترجمه کرده‌ایم تا نشان دهیم علم جدید فلان اعتقاد دینی ما را تأیید می‌کند. در کار ترجمه هم به سراغ آثار غربی‌هایی رفته‌ایم که با علم جدید آشنا بوده‌اند و در آثارشان نکاتی در تأیید باورهای ما وجود دارد. این یک گرایش طبیعی است. یعنی ما دوست داریم دیگران اعتقادات ما را تأیید کنند.

قرآن می گوید در آثار خدا بنگرید تا به وجود خدا پی ببرید. علوم طبیعی هم مشغول مطالعه پدیده‌هایی هستند که در قرآن به‌عنوان نشانه‌های وجود خدا قلمداد شده‌اند. اما سخن شما ظاهراً  مفروضی بر خلاف این توصیۀ قرآنی دارد. یعنی شما می‌فرمایید که ما نمی‌توانیم با مطالعۀ طبیعت مدعی شویم خدا وجود دارد.  

 ممکن است که یک دانشمند یا یک آدم معمولی بگوید این یافته‌های علمی دلیلی بر وجود خداست.  این‌ها دو چیز متفاوتند. کسی که کار علمی می‌کند، ممکن است با انگیزه‌های گوناگون (کشف آثار خدا، کشف رموز طبیعت، کسب ثروت و قدرت و شهرت و ... ) مشغول کار علمی باشد. علم امروزه یک حرفه است؛ حرفه‌ای که به‌دنبال ناشناخته‌ها می‌رود. اما این هم طبیعی است که انسان با کشف رموز بیشتر طبیعت تمایل دارد آنها را به‌ خدا نسبت دهد. ‌

حرف اصلی من این بود که قرآن به انسان می‌گوید تو حق داری به یافته‌های علمی استناد کنی تا به وجود خدا معتقد شوی. اگر انسان حق دارد که برای اثبات خدا به یافته‌های علمی استناد کند، منطقاً این حق را هم دارد که با استناد به یافته‌های علمی خدا را رد کند. می‌خواهم بگویم با این توصیه قرانی پای علم به بحث خداشناسی باز می‌شود.

نه، پای علم باز نمی‌شود. در طول تاریخ دیده شده است که وقتی که یک انسان در اضطرار شدید قرار می‌گیرد، بیشتر به یاد خدا می‌افتد. حالا آیا ما باید کاری کنیم که همه مضطر شوند تا خدا را بهتر بشناسند؟ بدیهی است که چنین کاری نمی‌کنیم. بشر به دنبال رفاه است نه به دنبال اضطرار. آیا این درست است که ما کاری کنیم که همه مردم دچار بیماری لاعلاج شوند تا به فکر خدا بیفتند؟

شما فرض کنید که یک منجم بزرگ بگوید من چهل سال در علم نجوم تحقیق کرده‌ام و معتقدم که یافته‌های علم نجوم مؤید وجود خدا هست ( یا نیست ). یعنی او از آن حیث که یک منجم ( نه یک انسان معمولی ) است، وارد بحث وجود خدا می‌شود.  

این کار اشتباه است. او به‌عنوان یک انسان وارد این بحث می‌شود؛ اما انسانی که چهل سال در یک رشتۀ علمی فعالیت کرده است. اینکه آن منجم فلان عقیده را دربارۀ خدا مطرح می‌کند به این معنا نیست که علم نجوم نیز همان رأی او را دربارۀ خدا دارد. ما به چیزی "یافتۀ علمی" می‌گوییم که اجتماع علمی آن را بپذیرد نه یک دانشمند خاص. اجتماع علمی هم هیچ‌وقت نمی‌گوید که ما خدا را دیده‌ایم ( یا ندیده‌ایم ). اصلاً غیرقابل باور است که اجتماع علمی در این باره حرفی بزند و موضعی بگیرد. اجتماع علمی مدرنی که از زمان نیوتن تکوین یافته و امروز در جهان وجود دارد، علم را حرفه‌ای می داند برای یافتن پاسخ پاره‌ای از سئوال ها.‌

پس دست علم از دامان خداشناسی کوتاه است.

من این تعبیر را نمی‌پسندم. بهتر است بگوییم علم مدرن نسبت به این سئوال خنثی است. یعنی تلاش برای یافتن پاسخ این سئوال در حیطۀ فعالیت او نیست. خنثی بودن علم غیر از کوتاه بودن دست اوست. علم وارد این قضیه نمی‌شود و نمی‌تواند بشود. حالا دیگر اینکه بگوییم یافته‌های علمی به کار اثبات یا رد وجود خدا می‌آید، رأی شخصی افراد است. واینبرگ هم فیزیکدانی مشهور در آمریکاست که معتقد است علم مدرن وجود خدا را رد می‌کند.


اگر رد مفهوم خدا از سوی دانشمندانی نظیر هاوکینگ و واینبرگ ارزش چندانی ندارد، پس اثبات خدا از سوی نیوتن و امثال او نیز مشمول همین حکم می‌شود.  

بله، همین طور است.

هاوکینگ در سخنان اخیرش گفته است: " با مشاهدات ماهوارۀ دبلیومپ از تابش زمینۀ  کیهانی، که شاهدی از جهان در روزگار بسیار ابتدایی است، بشر راز خلقت جهان را گشوده است. " نظر شما درباره این سخن هاوکینگ چیست؟

ببینید این حرف مثل یک شوخی است. ما وقتی که کار رصدی انجام می‌دهیم، داده‌هایی پیدا می‌کنیم که بعضی از مدل‌ها را تأیید نمی‌کنند و بعضی از مدل‌ها را نیز تأیید یا تصحیح می‌کنند. دبلیومپ هم این کار را انجام داده است. یعنی بعضی از اطلاعات ما در زمینۀ تابش زمینۀ کیهانی را تصحیح یا تکمیل کرده است. مثلاً ما الان اطمینان بیشتری داریم که چگالی عالم و انرژی تاریک چقدر است. این چه ربطی به ادعای کشف راز خلقت دارد؟ مهمترین راز خلقت این است که تکینگی اول عالم چیست؟ چون مهبانگ از آن جا شروع شده است.  ما نمی‌دانیم که عالم چگونه شروع شده است. اگر اغراق نباشد، می‌توانم بگویم که به تعداد کیهان‌شناسان مدل وجود دارد برای درک دوران مهبانگ. ما هنوز چیزی درباره مهبانگ نمی‌دانیم.

پس در این زمینه هنوز اجماعی هم بین دانشمندان حاصل نشده است.

تنها اجماعی که وجود دارد اجماع در این خصوص است که ما اصلاً نمی‌دانیم در دوران مهبانگ چه خبر بوده و چه اتفاقی افتاده است.

این‌طور که شما می‌فرمایید، ادعای کشف راز خلقت عالم سخن شاذی است.

این حرف خیلی بچه‌گانه است. دانشمندان تا پیش از این نسبت به میزان چگالی عالم تردید داشتند اما الان تقریباً مطمئن شده‌اند که چگالی عالم 1 است.

می‌توان گفت که هاوکینگ به‌لحاظ شخصیتی به گونه‌ای است که از یک کشف علمی چنان به سر شوق می‌آید که ناگهان احکام قاطع صادر می‌کند؟

بله، شاید! کیهان‌شناسان برخی از مسائل را غیرقابل حل می‌دانند و معتقدند که جواب آنها صد سال یا دویست سال بعد معلوم می‌شود. برخی از مسائل را نیز در ده سال یا بیست سال آینده قابل حل می‌دانند. وقتی که یک دانشمند به امکان حل قریب‌الوقوع پاره‌ای از مسائل علمی پی می‌برد، ‌بسیار خوشحال می‌شود و ممکن است چنین احساساتی از خودش بروز دهد. هاوکینگ، در خوش‌بینانه‌ترین حالت، چنین فردی است. یعنی اگر نگوییم این حرف‌ها ناشی از دغلبازی برای رسیدن به ثروت است، باید بگوییم که او از برخی از کشف‌های علمی به‌حدی ذوق زده می‌شود که ناگهان چنین احکامی صادر می‌کند.

فکر نمی‌کنید  شخصیت هاوکینگ و نوع حضورش در رسانه ها، عاملی انگیزه ساز برای روی آوردن دانش آموزان به علوم طبیعی باشد؟
 
نه، من اصلاً این حرف را قبول ندارم. این حرف‌ها نوعی اشتیاق کاذب در مردم و به‌ویژه جوان ها پدید می‌آورد و آنها را جذب علم می‌کند. شاید در ابتدا بعضی‌ها در نتیجۀ این حرف‌ها جذب علم شوند ولی اشتیاق آنها معمولاً دو سه سال بیشتر دوام نمی‌آورد؛ زیرا به‌تدریج در می‌یابند که علم عرصه‌ای کاملاً متفاوت از آن چیزی است که آنها در آغاز تصور کرده بودند. یعنی بعد از اینکه وارد کار علمی شوند، می‌بینند که یک دانش‌پیشه گاه باید ده‌ها سال زحمت بکشد تا یک یافته کوچک علمی به‌دست آورد. مثلاً گروه‌های علمی چندصد نفره یا چندهزار نفره باید زحمت بکشند تا یافته‌هایی کوچک در علم فیزیک به‌دست آید.

 در نشریات علمی مقالاتی با سه هزار اسم منتشر می‌شود. یعنی سه هزار نفر زحمت کشیده‌اند تا این مقاله منتشر شود. شما ببینید چقدر زحمت کشیده می‌شود تا چنین مقالاتی نوشته شود. تازه نهادهای علمی باید کلی تلاش کنند تا بودجه‌های لازم برای آنها تصویب شود و بعد سال ها کار می‌کنند تا نیم صفحه گزارش علمی منتشر شود.

در واقع شما می‌فرمایید هاوکینگ در علم مثل ویترینی است که ارتباط چندانی با داخل مغازه ندارد.

بله، دقیقاً. من معتقدم این نوع ورود دانشمندان به رسانه ها، نه تنها به علم بلکه به کل جامعه ضرر می‌زند.

هاوکینگ در سخنان اخیر خودش گفته است: "جهان می‌تواند به‌طور خود به خود، خودش را از هیچ به‌وجود بیاورد. " لطفاً این جمله را کمی بشکافید و بعد بفرمایید که این رأی در دنیای فیزیک و نجوم امروز تا چه حد قابل قبول است.

" هیچ " در فیزیک معنای خاصی دارد. یعنی متفاوت از لفظ هیچ در زبان مردم عادی است. هیچ در فیزیک یک میدان است. بنابراین هیچ در فیزیک چیز خاصی است. وقتی که ما در رسانه‌ها و برای مردم عادی می‌گوییم جهان می‌تواند خودش را از هیچ به‌وجود بیاورد، با توجه به معنای لفظ هیچ در ذهن عموم مردم، در واقع داریم می‌گوییم برای پیدایش جهان نه خدا لازم است و نه ماده. پس باید بیشتر توجه کرد و جلوی تعبیر اشتباه این گزاره را گرفت.

میدانی که در فیزیک " هیچ " نامیده می‌شود، چه ویژگی هایی دارد؟

این میدان تولید انرژی می‌کند و واقعیتی فیزیکی در پشت آن وجود دارد. کمااینکه خلاء در فیزیک ویژگی های زیادی دارد و اصلاً انرژی از خلاء بوجود می‌آید.
 
مفهوم " عدم " در فلسفه، در فیزیک معادلی دارد؟

نه. این مفهوم در فیزیک اصلاً به کار نمی‌رود. حتی مفهومی نزدیک به این مفهوم نیز در علم فیزیک وجود ندارد. ما در فیزیک خلاء و هیچ داریم اما عدم نداریم.

به نظر شما هاوکینگ " هیچ " را در معنای فیزیکی اش به کار برده است؟

بله. از اواسط دهه 1960، مدلی در کیهان شناسی پدید آمد که بر اساس این مدل، جهان و عالم ماده از هیچ تولید می‌شود. هنوز هم در کیهان‌شناسی کسانی طرفدار این مدل اند.

اما عموم افرادی که آن جمله هاوکینگ را می‌خوانند، هیچ را به معنای عدم تلقی می‌کنند.

بله. به همین دلیل می‌گویم که دانشمندان نباید در رسانه ها این‌گونه حرف بزنند. بسیاری از مفاهیمی که در فیزیک به‌کار می‌روند، معنایشان متفاوت از معنای همین مفاهیم در زبان محاوره است.

فیزیک و نجوم با  ماقبل " هیچ " کاری ندارند؟

هیچ چیزی نیست که با طبیعت مرتبط باشد و فیزیک با او کاری نداشته باشد. قبل از " هیچ " هم برای فیزیکدان ها مهم است. ما هر تعریفی که از " هیچ " بدهیم، ماقبل آن هم برایمان اهمیت دارد. مگر اینکه بگوییم ماقبل " هیچ " فاقد زمان بوده است؛ یعنی با آفرینش کیهان از هیچ زمان هم به‌وجود آمده است.

الان مفهوم " خدا " برای فیزیکدان ها و منجمان تا چه حد زنده است؟

این یک امر کاملاً شخصی است. ممکن است شما آمار بگیرید و بگویید فلان درصد دانشمندان به خدا اعتقاد دارند یا ندارند؛ مثلاً مجله نیچر هر چند وقت یکبار این کار را می‌کند. نتایج آمارگیری چند سال پیش این مجله – که الان درست به خاطر ندارم که جامعه مطالعاتی اش، دانش‌پیشگان انگلستان بود یا دنیا -  نشان می‌داد که در قیاس با صد سال پیش، درصد دانش‌پیشگانی که به خدا اعتقاد ندارند، افزایش یافته است.

الان اکثر چهره‌های جامعۀ علمی ( به همان معنای ساینتیست‌ها ) به خدا اعتقاد ندارند؟

هیچ معلوم نیست. اصلاً نمی‌توان با اطمینان چیزی در این باره گفت. هر اظهارنظری در این باره منوط به انجام تحقیقی گسترده است، که در آن باید عبارت "اعتقاد به خدا" معلوم باشد به چه معنی است!

ریچارد داوکینز در یکی از سخنرانی هایش خطاب به حاضرین در جلسه می‌گفت شما همه دانش‌پیشه هستید و بنابراین ممکن است ده درصدتان به خدا اعتقاد داشته باشید.

ولی او این حرف را در جمع خاصی بیان کرده است. اما ما در دنیا بیش از یک میلیون دانش‌پیشه داریم و باید از این یک میلیون نفر آمارگیری کنیم.

شما هیچ آمار دقیقی از میزان خداباوری دانشمندان علوم طبیعی کشورهای پیشرفته ندارید؟

آخرین آمارگیری در این زمینه، همان آمار مجله نیچر بوده است که نشان می‌داد بیش از پنجاه درصد از ساینتیست ها به خدا اعتقاد نداشتند. البته باید دید که نشریه نیچر از چه گروهی از و دقیقاً در چه کشورهایی آمار گرفته است.

به نظر شما چرا با پیشرفت علم اعتقاد به خدا هم در بین دانشمندان در حال کمرنگ شدن است؟

ببنیید ما باید این آمار را از لایه های مختلف اجتماعی بگیریم. مثلاً درباره میزان اعتقاد مردم عادی هم تحقیق کنیم. حدس من این است که درصد افراد نامعتقد به خدا در بین مردم عادی بیش از دانش‌پیشگان باشد. یعنی رشد بی‌اعتقادی در بین مردم عادی سریع‌تر بوده است. بنابراین، این امر ربطی به علم ندارد بلکه یک پدیدۀ اجتماعی است. البته اوضاع هر کشوری از این حیث متفاوت از کشورهای دیگر است. مثلاً آمریکا الان پیشرفته¬ترین کشور دنیاست اما تحقیقات نشان می‌دهد که هشتاد درصد آمریکایی¬ها به خدا اعتقاد دارند. احتمالاً در جهان سوم هم اوضاع به همین شکل است اما در مردم اروپا عدم اعتقاد به خدا بیشتر است. بنابراین عامل اصلی در این جا فقط پیشرفته بودن کشورها نیست بلکه نوع کشور هم مهم است.

شما مردم عادی را کنار بگذارید. سئوال من این بود چرا بي ديني در جهان فعلي در مقایسه با صد سال پیش بیشتر شده است؟
 
نقش تاریخی مذهب در اروپا در این جا اهمیت زیادی دارد. الان درصد کلیساگریزی در اروپا خیلی زیاد است. همزمان با نقش تاریخی و سلطۀ کلیسا در اروپا، علم هم رشد کرد و رشد علم موجب شکل گیری جدال علم و دین در اروپا شد. این جدال در آمریکا شکل نگرفت. وقتی چنین جدالی شکل می‌گیرد و مردم از منافع علم هم آگاه می‌شوند، طبیعی است که بی اعتقادی مذهبی رشد می‌کند. درمورد کشورهای اسلامی بسیار زود است اظهارنظر بکنیم. من نمی‌دانم پنجاه سال دیگر ایرانیان چگونه فکر بکنند. این بسیار بستگی دارد به نقش دین در جامعۀ فعلی ما.

این تبیین شما برای رشد بی اعتقادی مذهبی در قرون هفدهم تا بیستم کفایت می‌کند. اما در پنجاه سال اخیر که سلطۀ کلیسا در غرب وجود نداشته است. اما ظاهراً در  نيم قرن گذشته نیز عدم اعتقاد به خدا در بین دانشمندان علوم طبیعی بیشتر شده است. سئوال من این است که چرا چنین شده است؟

آمار مجلۀ نیچر متعلق به یک محدودۀ فرهنگی خاص است. اما وضع جامعۀ علمی آمریکا این‌طور نیست. این وظیفۀ جامعه¬شناسان است که در این باره تحقیق کنند. جامعه شناسان همچنین باید در این‌باره هم تحقیق کنند که درصد بی اعتقادی در بین مردم عادی بیشتر شده یا در بین دانشمندان. مردم فکر می‌کنند که دانشمندان ضد دین هستند. ولی مگر مردم اروپا این‌گونه نیستند؟ امروزه در سوئد کلیساهای زیادی متروک مانده است؛ به‌گونه ای که نگهداری آنها هم مشکل شده است. یعنی هزینۀ نگهداری این کلیساها از طرف مردم تأمین نمی‌شود؛ زیرا ظاهراً تعداد مردم معتقد به دین در سوئد چندان زیاد نیست. حالا باید در این باره تحقیق کرد که آیا رشد بی‌اعتقادی در بین دانشمندان سوئدی هم به همین اندازه بوده است؟ تحقیق در این باره و بررسی علل آن، چنانکه گفتم، وظیفۀ جامعه شناسان است.

به نظر شما، هاوکینگ در سخنان اخیرش خدا را انکار کرده است یا خلقت عالم از سوی خدا را؟

اگر در سخن او دقیق شویم، باید بگوییم که خلقت عالم از سوی خدا را انکار کرده است. اما وقتی که کسی این حرف را می‌زند، در واقع خدا را انکار می‌کند. اگر خدا این عالم را خلق نکرده، پس چه چیز را خلق کرده است؟

می‌توان گفت خدا امکان هایی را خلق کرده است که از دل آن امکان ها می‌تواند عالمی خاص شکل بگیرد یا شکل نگیرد.

این حرف، حرف درستی است. ما به‌ویژه در تشیع معتقد نیستیم که خلق عالم از سوی خداوند الزاماً بی‌واسطه بوده است. مثلاً درخت را ما می‌کاریم، ولی سبز شدن درخت مصداق خلقت خدا است. در این مثال، خدا انسان را به‌وجود آورده است تا درخت را بکارد. بنابراین می‌توان گفت خدا، به قول شما، امکاناتی را خلق کرده که از دل آنها عالم می‌توانسته پدید آید. هاوکینگ هم می‌تواند بگوید منظور من از آن جمله این است اما اگر شخصیت هاوکینگ را در نظر بگیریم، باید بگویم که به نظر من، او خواسته است حرفی بزند که مردم فکر کنند خدا وجود ندارد و جنجالی آفریده شود و او هم نفعش را ببرد.

هاوکینگ چه دلیلی در اثبات خلق نشدن عالم از سوی خدا ارائه کرده است؟

دلیلی ارائه نکرده است. مطلقاً دلیلی ندارد.
 
به نظر شما سخنان هاوکینگ دربارۀ خدا و زندگی پس از مرگ، سخنان عامیانه ای است که از دهان یک فرد خاص بیرون می‌آید.

دقیقاً. ضمناً این سخن به منظور خاص هم بیان شده است. یعنی هاوکینگ قصد روشنگری و هدایت مردم را ندارد. گاهی یک فیلسوف یا یک ریاضیدان حرفی می‌زند به قصد روشنگری. حالا فارغ از اینکه حرفش درست باشد یا نادرست. اما هاوکینگ چنین قصدی هم ندارد.

چرا؟ شما از کجا به قصد او پی برده اید؟

اگر قصد روشنگری داشت، بدون ابهام حرف می زد. مثلاً می گفت بر اساس مدل استاندارد کیهان‌شناسی، که فرضاً ماهواره دبلیومپ هم آن را تأیید کرده است، در این بحث خاص ما لزومی از خلاقیت خداوند نمی بینیم اما خدا می‌تواند کارهای دیگری در این عالم کرده باشد. ولی او به جای این‌طور حرف زدن، گفته است مغز انسان شبیه کامپیوتر است و انسان با مرگ تمام می‌شود.

تخصص هاوکینگ این صلاحیت را به او می‌دهد که دربارۀ مغز انسان اظهار نظر کند؟

به هیچ وجه. تخصص اش چنین اجازه ای را به او نمی دهد و آثارش هم نشان نمی دهد که او درباره مغز انسان مطالعه و تحقیق خاصی داشته است.  

ریچارد داوکینز در یکی از سخنرانی هایش می گوید خدایی که دانشمندانی چون آلبرت اینشتین از آن دم می زدند، هیچ ربطی به خدای ادیان ندارد. در واقع او اینشتین را ملحدی می داند که صرفاً از مفهوم خدا استفاده می کند. نظر شما در این باره چیست؟

اعتقاد به خدا با اعتقاد به مذهب فرق دارد. اینشتین به خدا اعتقاد داشت اما اینکه خدای او چه جور خدایی است، موضوعی است که هر کسی می تواند سخنی درباره آن بگوید. اینشتین که یهودی بود و از قوم یهود هم دفاع می کرد، خاستگاه و سابقه مذهبی داشت و به خدا معتقد بود. البته این حرف غیر از این است که بگوییم اینشتین پای بند تمام قواعد مذهبی بود.

شما دلیلی دارید که اینشتین ملحد نبود؟

نوشته های اینشتین بهترین دلیل است.

ولی داوکینز می گوید اینشتین مفهوم خدا را در اشاره به عظمت کیهان به کار می برد ولی خوانندۀ آثارش خدای مد نظر اینشتین را به‌عنوان خالق جهان می فهمد.

ممکن است این طور باشد ولی اینشتین هیچ وقت صراحتاً چنین چیزی نگفته است. کسی مثل واینبرگ صراحتاً می‌گوید خدا وجود ندارد. واینبرگ ممکن است در توصیف وجهی از عالم، از سر عادت، از مفهوم خدا هم استفاده کند ولی اینشتین این طور نبود.

از کدام حرف اینشتین برمی آید که او به خدای خالق عالم اعتقاد داشت؟

مثلاً اینشتین می گوید " خدا تاس نمی اندازد. " این سخن کسی است که ملحد نیست.

منظور اینشتین از این حرف دقیقاً چیست؟

منظورش این است که در این عالم نظمی وجود دارد و این نظم را خدا آفریده است. اینشتین، بر خلاف برخی از فیزیکدان ها و زیست شناسان و یا حتی مردم، هیچ‌وقت به صراحت خدا را انکار نکرد.

ماکس پلانک چه معنایی از مفهوم خدا مراد می کرد؟

او شبیه اینشتین بود. البته شاید بیش از اینشتین هم به خدا اعتقاد داشت. اما پلانک، بر خلاف اینشتین، هیچ‌وقت رسانه ای نشد و ما اطلاعات کمتری از زندگی او داریم. در واقع ما در این زمینه بیشتر از زبان دیگران درباره پلانک می¬دانیم نه از زبان خود پلانک. البته باید بیفزایم که رسانه ای شدن اینشتین از جنس رسانه ای شدن هاوکینگ نبود. اینشتین بالاجبار رسانه ای شد نه به اختیار. به علاوه، رسانه ای شدن اینشتین موجب کاهش عیار علمی سخنان او نشد.

پلانک به خدای خالق عالم اعتقاد داشت؟

بله. اما دیگران این اعتقاد او را نقل کرده اند. در نوشته های خود پلانک چیزی در این باره نیامده است.


ظاهراً یکی از آثار هاوکینگ در دهه 1980 دال بر اعتقاد او به وجود خدا است و این رای جدید او، ناقض رای قبلی اش است.

نه. نوشته های هاوکینگ وابسته به شرایط حال اوست. وقتی که او حرف صریحی نمی زند، از حرف او می توان به هر دو نظر موافق و مخالف وجود خدا رسید. البته هاوکینگ در سخنان اخیرش صریحاً اظهار نظر می‌کند. اما در نوشته های قبلی اش مثل سایر کیهان شناسان از تعبیر " خلقت عالم " استفاده می کند. این تعبیر قاعدتاً دال بر وجود خداست. اما هاوکینگ در آن زمان هم چیزی بیش از این درباره خدا نمی‌گوید.

پس او تا پیش از این به خدای خالق اعتقاد داشت.

بله. اما باز هم می¬گویم که سخنان قبلی هاوکینگ در این زمینه هم صراحت ندارد.

الان جو علمی دنیا غالباً آته ئیستی است یا لاادری گرا؟

جو غالب در جهان علم خدا را انکار نمی کند بلکه کاری به کار خدا ندارد. نوع کار دانش‌پیشگان، چه خداباور چه ملحد، ارتباطی به اعتقاد یا عدم اعتقاد به خدا ندارد.
   
برخی از منتقدین مدرن ورود دانشمندان به بحث خدا، معتقدند که گزاره های علمی در این بحث حجیت معرفت شناختی ندارد.

گزاره های علمی متافیزیکی نیستند اما مشمول تفسیرهای متافیزیکی می¬شوند. وقتی یک گزارۀ علمی مطرح می شود، افراد گوناگون از جمله خود دانش‌پیشه‌ها ممکن است تفسیر و استنباطی متافیزیکی از آن گزاره به‌دست دهند.

ولی این تفسیر خارج از حوزه علم است.

بله.

با توجه به فضای غالب در مراکز علمی معتبر دنیا، به نظر شما امروزه علم و دین در حال نزدیک شدن به یکدیگرند یا در حال دورشدن؟

سوال سختی است. پاسخ به این سوال تا حدی در گرو این است که ما چه تلقی ای از علم و دین داشته باشیم. به نظر من، این ها دو پدیدۀ کاملاً متفاوتند و تا زمانی که بشر وجود دارد، این دو پدیده نیز وجود خواهند داشت. علم و دین دو نوع معرفت تولید می کنند. این دو معرفت متفاوت گاه در کنار هم قرار می گیرند و گاه در برابر هم. گاهی بر هم منطبق اند و گاه با هم مخالف. اما اینکه مطلقاً بگوییم که علم و دین در حال دورشدن از یکدیگرند، این ادعای بسیار بزرگی است.

ریچارد داوکینز و امثال او در واقع می گویند که علم باید دین را از زندگی بشر بیرون کند؟

بله. البته این فقط  برخی دانش‌پیشگان نیستند که چنین حرفی می زنند. برخی از افراد عادی هم چنین حرفی می زنند. در شوروی هم کمونیست ها تلاش کردند چنین وضعی را محقق کنند.

چنین نگاهی به رابطه علم و دین، علم را تبدیل به نوعی ایدئولوژی نمی کند؟

بله. قطعاً این طور می شود و به همین دلیل باید گفت که این کار، کاری غیر علمی است. بررسی نقش دین در جامعه، وظیفۀ جامعه شناس است نه وظیفۀ یک فیزیکدان یا یک زیست شناس. یک فیزیکدان بر چه مبنایی دین را پدیده ای مضر در جامعه بشری می داند؟ من اصلاً با صحت و سقم حرف او کاری ندارم بلکه می گویم چنین ادعایی فراتر از علم فیزیک یعنی حوزه تخصصی آن فیزیکدان است.


ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۶۵۱
در انتظار بررسی: ۱۱۹
غیر قابل انتشار: ۶۳
!!!
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
399
417
اين جناب هاوكينگ با اين وضعيت جسمي و اين نبوغ ذهني خودش از نشانه هاي وجود خداي متعال هست
اين ديگه اثبات و انكار مي خواد؟!!!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۱۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
کاری با این شخص و آن شخص ندارم. فقط می توانم بگویم جای این قبیل گفت و گوهای علمی و دقیق در رسانه ها خالی است . امیدوارم این روند را که شروع کرده اید ادامه دهید.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
مسئله ای که هاوکینگ مطرح کرده کاملاً با اثبات یا عدم اثبات خدا متفاوت هست. اون گفته دنیا نیازی به خدا نداره. خیلی ها به "قسمت"، سرنوشت، حکمت خدا اعتقاد دارند. ولی وقتی شما وارد بعضی علوم مثلاً ژنتیک میشید، میبینید که همه چیز کاملاً تصادفی هست. ولی این تصادفات داره بر مبنای قوانین خاصی اتفاق میوفته. مثلاً اگر یک کودک ناقص الخلقه بوجود بیاد و بعد از یک روز فوت کنه، ممکنه خیلی ها دنبال حکمت خدا، سرنوشت و... باشند. ولی علم ژنتیک میتونه به شما بگه کدام عمل تصادفی غیر مطلوب در ژنتیک این نوزاد بوجود اومده. و احتمال هم داره مثلاً 1 در میلیارد دوباره اتفاق بیوفته. مسئله ای که مطرح هست این هست که اگر خدایی هم هست و این دنیا رو بوجود آورده، اون رو به حال خودش رها کرده یا هنوز داره در اون دخل و تصرف میکنه؟! هاوکینگ میگه دخلو تصرفی وجود نداره و دنیا بدون خدا داره راه خودش رو میره.
نوید
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۲۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
ایشون با این وضعیت جسمی و این نبوغ نشونه اینه که انسان اگر بخواد هرکاری رو میتونه بکنه
علی
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
اثبات خدا دقیقا یک مسئله ی علمی است . زیرا قران اثبات خدا را کاملا علمی می داند . ان هم با تعقل در طبیعت .

این نظر بنده هست :
دلیل ان که بعضی از دانشمندان به خدا نمی رسند این است که می خواهند مستقیم از ماده به خدا برسند . یعنی تصور دارند که اگر خدا وجود داشته باشد باید بالاخره انتهای این زنجیر عظیم جهان هستی (ماده) به خدا منتهی شود .یعنی خدا بالاخره باید حلقه ی اخر این زنجیر عظیم باشد. ( ولی چون علم هیچ وقت تمام نمی شود و هیچ وقت دانشمندان نمی توانند این زنجیر را کاملا سیر کنند و به حلقه ی آخر برسند در اثبات خدا نمی توانند حرفی بزنند (یعنی نه می توانند رد کنند و نه می توانند اثبات کنند) و کلا گیج می شوند. این اشتباه از انجا نشات می گیرد که فکر می کنند خدا اثر مادی دارد . و اگر خدا وجود داشته باشد اثر مادی ان باید کشف شود . و فرض می کنند خدا یا اثر مادی خدا حلقه ی آخر این زنجیر عظیم هستی باید باشد اما هرگز نمی توانند اثر مادی خدارا کشف کنند. . در حالی که خداوند در قران می فرماید : زمانی که خدا چیزی را بخواهد خلق کند به او می گوید خلق شو ان نیز خلق می شود

اثبات خدا را باید از تدبیر هستی اموخت . ان تدبیری که از خود هستی نیست چون هستی ماده و فاقد عقل و فهم است . پس تدبیر هستی از چیست ؟؟؟؟

اثبات خدا را باید از وجود داشتن وجود فهمید . در حالی که خود وجود به نفسه فاقد قدرت وجود داشتن است (حالا هی به دنبال انفجار بزرگ باشند تا ببیندد خود انجار بزرگ از چیست حالا هی دنبال قبل از ان باشند تا هزار سال بعد هم نمی توانند به نقطه ی صفر برسند چون علم ادامه دارد و زنجیر هستی با علم این بشر پایان ناپذیر است )

این استدلال من بود ....
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۲:۰۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
عجب نشانه های محکمی ....همیشه اینجوری استدلال میکنی؟
سکوت
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۲۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
یه عالم بزرگ حرف جالبی میزد:گاهی اوقات ما خدا رو از شدت حضور نمیبینیم. ماییکه هر چیز کوچکی رو بی دلیل نمیپذیریم، این همه نشونه خدارو چون از اول بودند؛ بدون خالق می انگاریم.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۴۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
علی آقا یا نمی دانی علم و استدلال علمی چیست یا اینکه اگر میدانی، پس فرق بین علم (Science) و الهیات را نمیدانی!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
ناشناس درست می گوید! علوم تجربی علم را فقط آن چیزی می دانند که قابل بررسی تجربی باشد و غیر آن را علم نمی دانند. نظر بسیار تنگ نظرانه و ادعای غیر علمی و غیر قابل اثبات!
علوم تجربی در نهایت فقط می تواند در مورد اثبات تجربی چیزی نظر دهد ولی نمی توانید چیزی را نفی کند.
ارشیا
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
به نظر من علم فیزیک مسائل خیلی پر اهمیت تر از این بحث داره.
ممنون از دکتر منصوری که منو امیدوار کرد که لااقل یک انسان علمی در جایگاه شایسته اش حضور داره.
حسین
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۰۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
آیا می شود جهانی که هنوز کامل برای ما شناخته شده نیست و ما اعتقاد داریم که از هیچ درست شده است بدون انرژی و قدرت بوجود آمده باشد اسم آن انرژی و قدرت که توان بوجود آوردن چنین جهانی را دارد که اگر چند هزارم ثانیه در کار آن وقفه پیدا شود همه چیز نابود می شود چیست ؟؟؟
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۱۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
این بحث ها شیرین ودر عین حال ترسناکند، برای آنها که به خدا اعتقاد دارند این گفته امام زین العابدین را به یاد می آورم که عبارتی نزدیک به این مضمون فرمود که در آخر الزمان مردمان در وجود خدا عمیقا فکر می کنند لذا خدا که آنرا می داند سوره توحید و آیات ابتدایی سوره حدید(6 آیه اول) را نازل کرد تا مومنان به آن هدایت یابند و در این آیات به صراحت گفته شده است که خدا یکتاست، بی نیاز است، از ابتدا بوده، مانند خود نیافریده، کسی هم همتای او نیست، قدرتمند حکیم است و پادشاه آسمانها و زمین،اوست که می میراند و زنده می کند،بر هر چیز تواناست،اول و آخر همچنین ظاهر و باطن همه چیز اوست، بر همه چیز داناست، آسمان و زمین را او آفرید و آنرا به حال خود نگذاشت بلکه هر چه از زمین بروید یا در آن فرو رود را هم می داند، عرش و عالم غیب را نیز آفرید، همه جا با ماست، بر تمام اعمال بیناست، او فرمانروایی است که هر امری به او باز می گردد و در پایان با بیانی قدرتمندانه و نهیب زننده می فرماید او به راز دلها آگاه است.

با این احوال حجت بر اهل ایمان تمام است، هر گاه ذره ای تردید در وجودتان رخنه کرد سری به این آیات بزنید.
ابراهیمی
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۱۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
271
117
پربار بود و روشنگر. هاوکینگ به وضوح اجازه می دهد از وضعیت جسمانیش استفاده ابزاری شود. معرفی اساتیدی در این سطح کار ارزشمندی است که امیدوارم ادامه یابد.
پاسخ ها
اسماعیل
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۵۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
سلام عصر ایران تا این لحظه 1900 نظر و رای
مصطفی سیستانی
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۶
از کسانی که دنبال اثبات کردن وجود یا عدم وجود خدا هستند دعوت می کنم که مطلب زیر به اسم اثبات ریاضی وجود خدا را بخوانند تا چیز های جدیدی دستگیرشان شود
http://mine85.persianblog.ir/post/203/
عصر ایران لطفا چاپ کن
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
160
438
علم نه می تواند خدا رو اثبات کند و نه می تواند خدا رو نفی کند.

واقعاً باعث تاسفه که شما بر اساس یک سو برداشت از حرف های شخصیت غیرقابل تکراری مثل هاوکینگ رفتید با کسی مصاحبه کردید که از جواب هاش مشخصه اصلاً در حدی نیست که بخواد دربارۀ هاوکینگ قضاوت کنه.

محض اطلاع شما هاوکینگ گفته "برای خلق شدن جهان لزومی به وجود خدا نیست"، این حرف به این معنی نیست که "خدایی وجود نداره"، این حرف به این معنی هست که "چه خدا وجود داشته باشه چه نه، من می توانم خلقت جهان رو توضیح بدهم" و در کتابش دقیقاً همین کار رو کرده.

حالا چون این ادعای علمی به مذاق شما خوش نیومه رفتید یک مصاحبۀ تخریبی غیر علمی انجام دادید؟! اصلاً جرات و سوادش رو دارید که تصویری که از ماهیت جهان ارائه کرده رو بصورت علمی زیر سوال ببرید؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
این گفت و گو تلاشی برای پاسداشت علم بود نه تخریب افراد. آقای ناشناس شما با این ادبیاتی که مرقوم فرموده اید خودتان دارید تخریب می کنید.
مرتضی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۳۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
کاملا درست گفتید. من هم تاکنون صحبتی از ایشون نخوندم که گفته باشه علم خدا رو نفی می کنه.
ضمنا آقای هاوکینگ کجا گفته که علم باید دین رو از زندگی بشر بیرون کنه؟!!! اگر منبعی هست لطفا بگید تا ما هم بریم مطالعه کنیم.
مصاحبه خیلی خوبی بود ولی متاسفانه چند تا مشکل فاحش داشت که ناشی از عدم درک صحبت های آقای هاوکینگ و اتهام های بی پایه و اساس به ایشون بود.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۳۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
اگر قرار بر پاسداشت علم باشد باید استدلال علمی رو با استدلال علمی جواب داد. این آقای مصاحبه شونده اصلاً کتاب هاوکینگ رو خونده که حالا دربارۀ شخصیت هاوکینگ قضاوت میکنه؟ شما اسم این رو می گذارید "پاسداشت علم"؟! من به این میگم "تخریب".
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۳۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
ببخشید اگر هاوکینگ میگه "چه خدا وجود داشته باشه چه نه، من می توانم خلقت جهان رو توضیح بدهم" و زندگی بعد از مرگ رو "افسانه" خوانده... دیگه کلیسا رفتن و دیدار حضرت پاپش برای چیه؟
نوید
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
دقیقا!
هاوکینگ فقط گفته که با تئوری ام میشه گفت که جهان های بزرگ از هیچ بوجود امده اند و نیاز به خالق ما فوق تصور ندارند
البته ایشون چند سال قبل هم وجود بهشت رو رد کرده بود و بهشت رو یک افسانه دونسته بود که انسان هایی که از مرگ میترسن اون رو درست کردن
بنده خدا (فیزیکدان)
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۵۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
جای تاسف داره که کسانی بدون اطلاع از جایگاه دقیق هاوکینگ، منصوری و ... لب به سخن می گشایند. هاوکینگ کیهان شناس تاثیرگذاری بوده؛ ولی کیهان شناسان متعدد دیگری هستند که اصلا در دنیای رسانه شناخته شده نیستند. رفتار، منش و ... آنها هم هیچ شباهتی به استفان هاوکینگ نداره. هاوکینگ امروز، بیشتر مرد رسانه است تا مرد علم.

در ضمن رضا منصوری فیزیکدان خوشفکری هستش که به جای اینکه به غرب بره و جایگاه مستحکم علمی بدست بیاره خودش را وقف پیبرد نجوم، کیهان شناسی، فیزیک (و بطور عام علم) در ایران کرده؛ ایکاش شما با اسمی نشانی چیزی نظر میدادید تا معلوم میشد خود شما چند مرده حلاجید!!!
سمین
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۴۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
مرتضی جان یکبار دیگر آخر متن را بخوان! ریچارد داوکینز گفته نه استفهان هاوکینگ!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
پاسکال می گوید خدا با عقل قابل اثبات نیست دل آن را اثبات می کند.
پويا
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
من با قسمتي از بيانات جنابعالي موافقم ولي علم توانايي هاي شگرفي دارد اين ميزان وقوف ما بر آن است هر چند بنده بحث خدا را و توافق و رد آنرا مشکلش را تعريف خدا مي دانم چون بسياري خدا را با چشمي صرفا مادي مي بينند و اين را فراموش مي نمايند که وراي ماده هم جهاني بي نهايت است که علم در آن هم نفوذ خواهد نمود هر چند اين نفوذ تا بي نهايت امتداد خواهد داشت اما اين ماموريت علم است که هر لحظه به سمت بي نهايت ميل کند و بطور حتم به بي نهايت نائل نخواهد شد اما به آن نزديکتر و نزديکتر مي شود و تصور پايان آن ...
مرتضی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۵۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
حق با شماست سمین. اشتباه از من بود (:
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
68
231
به نظر می رسد سطح سواد مصاحبه کننده از مصاحبه شونده بیشتر است. این را از روی سوالات مطرح شده می توان فهمید.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۰۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
به نظرمن مصاحبه در جهت خاصي سوق داده شده است.
وحید
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
ایشان سالهاست استاد تمام دانشگاه شریف هستند و در نجوم و کیهان شناسی به جرات می توان گفت کسی از لحاظ علمی در سطح ایشان در ایران نیست
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۴۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
به نظر من هم سوالات خیلی خوب و زیرکانه ای پرسیده. ولی این چیزی که شما گفتی بی انصافی است، چون دکتر هم جواب های قابل قبولی داده.
سعید
| United States of America |
۱۶:۲۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
من با این نظر که مصاحبه به سمت و سوی خاصی سوق داده شده موافقم
اما فکر میکنم مصاحبه شونده تا جایی که تونسته حرف خودش رو زده و تو بازی مصاحبه کننده زیاد شرکت نکرده
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۲۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
135
88
خدا آْفريننده علم و فكر و بشر و هرچه هستي نام دارد و... مي باشد
سیاوش
United States of America
۱۱:۲۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
272
40
چیزی که امروزه به عنوانه علم مطرح هست، کم کم مسیره انحرافی را طی میکند که مقصدی جز مصرفی کردنه جامعه ندارد! در واقع رسالته خود را از دست میدهد، و تبدیل به ابزاری برای سرمایه داران و سیاست مادران در جهت تامینه نیازها میشود. دیدگاهی که "هگل" از علم دارد، کم کم کمرنگ شده و جای خود را به اسباب بازی میدهد که در آینده نه چندان دور، گریبانه بشر را خواهد گرفت. در کل، این خوصوصیت ذاتی انسان هست که هر چیزی را به گند کشد.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
چقدر شما بدبینی دوست عزیز!
ناشناس
| Netherlands |
۱۴:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
دوست عزیز
ظاهرا شما هم حتی متن مصاحبه دکتر منصوری را نخواندید که چنین اظهار نظری میکنید
در جایی از مصاحبه دکتر منصوری به صراحت میگوید که آقای هاوکینک خدا را نفی ننموده اند ولی به گونه ای صحبت میکنند که از حرفهای ایشان چنین استنباطی میشود و افرادی مانند ایشان حرفهایشان میبایست پخته و دقیق باشد که رئیس بانک مرکزی را مثال زده اند
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۳۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
فکر کنم دوستان نخواده اند که نظر منفی داده اند. حرف سیاوش خوبه اما در واقع رسالت علم این نیست که بیاید و زندگیی بر اساس معرفت فلسفی و در واقع ایده آل فلسفی برایت بسازد. علم همان طور که گفته شده ابزار حل مشکلات است. گاهی این مشکل درمان بیماری است و گاهی تولید اسلحه ای قویتر و گاهی تولید رباتهایی برای تولید بیشتر. علم همان طور که گفته شده به زیبایی ابزار است و نه هدف محور لزوما.
آتبین
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
دوست عزیز، ظاهرا در نظر خود علم و تکنیک را با هم خلط کرده اید.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۰۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
این حرف واقعا درست است(به غیر از جمله آخر) دوستان رو به جلد اول کتاب اسلام شناسی دکتر شریعتی توصیه می کنم! جایی که میگه : علم حق ندارد بی طرف باشد!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
ببین یه دور مقاله رو بخون. حتی آقای هاوکینگ که انگشت نمای مدعیان دین است خدا را انکار نکرده. "حرف او این است که کیهان‌شناسی مدرن نیازی به خدا ندارد"
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
8
22
عبارت "هاوکینگ دو سه سال بعد از آن حرف .... " كه در پاراگراف ابتدا آمده بيانگر اين است كه ايشان از حرف خود درباره نبود خدا عذرخواهي كرده اما به نظر مي رسد در متن مصاحبه عذرخواهي بابت نظرات كيهانشناسي اوست .
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۵۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
کاملا نکته درستی را اشاره کردید. متاسفانه تیتر گمراه کننده بود.
امیررضا
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۳۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
7
81
سلام.واقعا ممنون.عالی بود! این مسائلی هستش که در قشر تحصیلکرده جامعه ما هست ولی کسی بهش نمی پردازد! و متاسفانه تابو شده است! کتاب "ساعت ساز نابینا" از آقای داوکینز سال هاست ترجمه شده است و این کتاب هدفش رد خدا به صورت علمی است! اما یک کتاب در پاسخ به تئوری های به ظاهر علمی دانشمندان خداستیز تا امروز در ایران چاپ نشده است! +کاش نام عزیزی که این مصاحبه را استادانه با پشتوانه علمی مناسبی که داشتند انجام داده اند را ذکر می فرمودید.در پناه خداوند باشید.یا حق
عصر ایران نام مصاحبه كننده در ابتداي مصاحبه منتشر شده است.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۰۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
کامنت بی ربط بود. هاوکینگ تلاش نکرده وجود خدا رو نفی کند. این برداشت اشتباه شما است.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۱۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
دی:
امیررضا
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۲:۵۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
با تشکر از آقای هومان دور اندیش. بنده عرض کردم "داوکینز" دانشمند خدا ستیز است نه "هاوکینگ".+چه خوشمان آید چه نیاید! باید پذیرفت که هاوکینگ یک دانشمند بی خداست! بر خلاف امثال انیشتین و پلانک و...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
6
172
گفت و گوی جالبی بود. فارغ از این که حرف های این استاد محترم درسته یا نه ٰ؛ از این که می بینم در یک رسانه ایرانی این مباحث با دید علمی و در عین حال حفظ حرمت ها مطرح می شه خوشحالم.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
68
276
هاوکینگ بزرگتر از اینهاست که به این سادگی بخواین اونو نقدش کنین. طرفدار هاوکینگ نیستم ولی نقد هاوکینگ انسانی در حد و اندازه های خودش می طلبد. عصر ایران امیدوارم این دفعه دیگه ظرفیت نقدپذیریتو نشون بدی و نظرمو درج کنی. موفق باشید
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۰۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
با چه ملاکی میگویید هاوکینگ بزرگتر از اینهاست؟ ایا ملاکتون عیار جامعه ی علمی است؛ که در اینصورت هاوکینگ همردیف بسیاری دیگر از کیهانشناسان و فیزیکدان هاست که در رسانه ها اصلا نامی از آنها نیست! مثلا راجر پنروز که کشف مشهور تکینگی هاوکینگ-پنروز کار مشترک میان او و هاوکینگ است؛ شما دیده اید کسی در مورد راجر پنروز حرف بزند؟!؟!؟

بعدش هم، درستی یا نادرستی یک نظر تابع این نیست که گوینده اش آدم بزرگی است یا کوچگ؛ مطلب این است که خود آن نظر چیست؟ مثلا ایکاش شما به جای زیر نام هاوکینگ پنهان شدن مستقیم به حرف های او میپرداختید!!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
اولا که دکتر منصوری آدم کمی نیست. احتمالا شما ایشان را نمی شناسید.
ثانیا انیشتین و نیوتون و پلانک و... شخصیت هایی به مراتب بزرگتر و علمی تری نسبت به هاوکینگ داشته اند. کافی است کمی به آثار اینها مراجعه کنید تا موحد بودن آن ها که از بعضی از مسلمان ها هم بیشتر است درک کنی. هرگاه هاوکینگ در حد و اندازه ای شد که بتواند علمی مثل فیزیک و ریاضی را دگرگون کند، (همان کاری که انیشتین و نیوتون کردند)، آن گاه او بیاید در مورد وجود یا عدم وجود خدا صحبت کند.
در ضمن عقاید انیشتن و نیوتون خود نقدی جدی بر هاوکینگ می باشد.
احسان
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
متاسفانه مردم هیچ شناختی نسبت به هاوکینگ ندارن و صرفا به این علت که به شدت رسانه ایه فکر می کنن چه اعجوبه ای هست؟ در صورتی که این آدم شیاد و کلاهبرداری بیش نیست که با دزدیدن رسالات دیگران برای خودش اسم و رسمی دست و پا کرده. و غربی ها با بها دادن بهش می خوان اون رو در مقابل انیشتین مسلمان و شیعه و نیوتون مسلامن وشیعه و نیلز بور مسلمان و شیعه و سایر دانشمندانی که به اسلام و تشیع روی آوردن قرار بدن.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۲۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
قابل توجه احسان خان، فکر کنم ظهر زیاد ناهار خوردی بعدش خوابیدی خواب آشفته دیدی. برادر محترم این آمار را از کجا آوردی؟ کاش قبلش حداقل یک سرچ خیلی ساده تو گوگل و ویکی پدیا میزدی بعد این حرفهارو از خودت در می آوردی. انیشتین یهودی بوده. آقایان نیوتن و بور هم مسیحی بودن. از عصر ایران عزیز تعجب میکنم چطور این حرفهای من در آوردی رو در سایتش درج میکنه.
عصر ایران نظراتی که از خطوط قرمز مطبوعات عبور نکنند و توهین آمیز نباشند، درست یا نادرست، منتشر می شوند. متاسفانه نظر برخی از دوستان هم با اینکه مودبانه بود، امکان انتشار نداشت.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
احسان چی مصرف کردی ؟ اینشتین مسلمان وشیعه ؟ نیوتون مسلمان و شیعه ؟؟ پلانک؟؟؟
ناشناس
| Spain |
۰۰:۰۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
البته اینشتین و نیوتن مسلمون نبودند که هیچ بلکه یهودی بودند. شما دوست عزیز می خواهید همه چی رو ربط بدی به سیاست غربی ها و اینکه با اسلام در ستیز هستند و دشمنند و ....
سید
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
نظر احسان رو متوجه نشدید. همانطور که میدانید مذاهب مختلف خصوصیاتی متفاوت برای خدایان خود قائل هستند. اکثر مذاهب خدا را در حد مادیات تنزل میدهند و این تنها خدای معرفی شده توسط شیعه و ائمه اطهار است که غیر مادی مجرد بسیط محیط و....بیان شده است. نظر احسان مبتنی بر چندین تحقیق است که نشان میدهد ظرف 300 سال اخیر وقتی دانشمندی به وجود خدا پی میبرد خود خصوصیاتی را برای این خدا بیان میکرد که با خدای کلیسا و یهود بسیار متفاوت بود. این خصوصیات بسیار نزدیک به خصوصیات خدائی است که توسط شیعه معرفی میشود. تاکید بر شیعه است چون در دیگر فرق اسلامی متاسفانه بعضا خدای مادی الاغ سوار کشتی گیر معرفی میشود. دوستانی که مایل باشند برای تمام عرایض فوق رفرنس دارم و خدمتتان عرض خواهم کرد.
ناشناس
| United States of America |
۱۴:۵۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
اونی که نوشته انیشتین موحد بود بهتره بره یکم مطالعشو بیشتر کنه
ناشناس
| United States of America |
۱۴:۵۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
اقای عصر ایران این کامنت گذار به شخصی توهین کرده بعد شما میگی قسم حضرت عباستون رو با وجود دم خروسی به این بزرگی باور کنیم؟
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۵۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
در مورد حرفهای بی سرو ته آقای احسان که هیچ چیز قابل گفتنی وجود ندارد. اما کسی که گفته عقاید انیشتن و نیوتون نقد جدی بر تفکر هاوکینگ است احتمالا بردار زمان را در یک منفی ضرب کرده و روند پیشرفت علم را بطور معکوس دنبال کرده است!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
سید خان چرا لقمه رو دور سرت میچرخونی؟ من مطمئنم خود احسان هم از کامنت شما چیزی دستگیرش نشده.فلسفه بافی هم اندازه ای داره داداش.;-)
احسان
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
آقایان محترم غیب گفتید؟ من خودم می دونم که اینها یهودی بودن. می تونید یه تحقیق کوچولو تو همین اینترنت بکنید وببینید که این دانشمندایی که من گفتم پس از تحقیقاتی که راجب به ادیان مختلف داشتن در اواخر عمر مسلمان و شیعه شدن.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
متاسفانه هرکس که نتواند هر مطلبی را درک کند سریعا رد میکند.....شما که آمدی به حرف سید مشکل میگیری و میگویی که اصلا چی میگی....
خودش گفته دلیل دارم و آماده ام که ارائه دهم.
چرا اینقدر چشم و گوش بسته جوابش را میدهید
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
13
45
ممنون
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
33
113
سلام. گفتگوی جالبی بود.
اگر امکانش هست در این مورد گفتگویی هم با دکتر مهدی گلشنی داشته باشید
ممنون عصر ایران
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
من هم بزمصاحبه بادکترگلشنی تاکیددارم بهرحال بحث بسیار خوبی بود
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
بله استاد مهدی گلشنی فرد مناسبی برای پیگیری این مباحثه ها هستند.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
18
172
تيتر مناسبي نزدي... اصولا كسي كه كارش فيزيك است آنهم در سطح كسي مانند هاوكينگ دنبال پول نبوده...تازه آنهم با وضعيت جسماني مانند او...بسيار ناراحت كننده است اين تيتر شما. آدم طوري برداشت مي كند كه مثلا داري درباره يك فوتباليست صحبت مي كني! جداي از برخي گفته هايش كه تازه آنهم براي افراد معمولي به شكل ظاهري نمود پيدا مي كند و ممكن است سبب كج فهمي شود كارهاي ايشان بسيار ارزشمند بوده است.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
18
سلام. گفتگوی جالبی بود.
اگر امکانش هست در این مورد گفتگویی هم با دکتر مهدی گلشنی داشته باشید
ممنون عصر ایران
ناشناس
United States of America
۱۱:۵۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
74
دانش در مورد آفریننده ی هستی (آنی که بر همه ی هستی چیرگی دارد و کل هستی را آفریده ؛ که ما نمیدانیم چطور) ساکت است
اما
خدائی که بیشتر مورد بحث است آنی است که توسط ادیان معرفی گردیده است؛ برای این خدا صفات, خصوصیات, رفتار, گفتار, اندیشه هائی عنوان شده که بر خلاف نظر استاد نجوم مصاحبه شده دانش های فیزیک, شیمی, ریاضی و زیست شناسی می توانند آن وي‍ژگي ها را زیر سوال ببرند.
نظر استفان هاوکینز و سایر دانشمندانی که درست دانش را یاد گرفته اند نیز همین است. نه به صورت نظرات این دوست گرامی
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۳۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
آفرین با این نظر موافقم .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
23
67
مصاحبه خوب و کاملا حرفه ای بود. مصاحبه گر با مطالعه اولیه خود به خوبی ابعاد مساله را با دید نسبتا بی طرفانه واکاوی کرده است. جا دارد واقعا از ایشان تشکر کنم. امروزه جای این گونه مصاحبه های صریح در مسائل مختلف سیاسی اجتماعی و اقتصادی کشور خالی است. (لطفا جهت انعکاس تشکر از مصاحبه گر پیام را منتشر کنید)
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
و البته تشکر از دکتر منصوری که واقعیات موجود را سعی کرده بیان کند و گزارش دهد بدون دخیل کردن الزامات ساسی و مذهبی جامعه ما
علي
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۰۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
136
48
مصاحبه بسيار خوبي بود .باتوجه به تحصيلاتم در رشته جامعه شناسي كاملا با دكتر منصوري موافق هستم .ايشان بسيار قدرتمند از علم دفاع كردند .
پاسخ ها
001
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۴۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
دوست عزیز علم به هیچ عنوان به شخص خاصی برای دفاع نیاز ندارد!
ناشناس
| Spain |
۰۰:۰۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
اتفاقا دکتر منصوری با سخنان سطح پایین قصد تخریب شخصیت استثنایی مثل هاوکینگ را داشته و به هیچوجه از علم دفاع نکرده و برعکس جایگاه علمی خودش هم زیر سوال برده
علی
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۰۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
24
49
من ایشونو خوب میشناسم تمام مقالات و نظریه هاشو خوندم ایشون هیچ وقت خدا و انکار نکردن بلکه بقول یکی از دوستان خودش یکی از نشانه های خداست....
چرا ما حسادت میکینیم و پشت سر همه اینهمه غیبت میکنیم...بس نیست!!!
آقای محترم شما مگر چقدر از علم نجوم میدونید که اینقدر پشت سر ایشون حرف میزنید.....

لطفا رو صفحه بزارید تا همه ببینند.
پاسخ ها
نوید
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
هاوکینگ وجود خدا رو رد نکرده ولی گفته که خلقت دنیاهای بزرگ نیاز به یه خدای ما فوق تصور نداره
این جمله خود هاوکینگ هست تو کتاب طرح عظیم :
""ما با تئوري ام مي توانيم پيش بيني کنيم که بسياري از جهان هاي بزرگ مي توانند از هيچ خلق شده باشند.توصيف آفرينش آنها احتياجي به مداخله ي خداي ما فوق طبيعي ندارد.در مقابل مي توان گفت که آن جهان ها از قوانين فيزيک به وجود آمده اند""
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
@نوید: من کتاب طرح عظیم رو نخوندم ولی یک نکتۀ مهمی هست که نمی دونم شما متوجه اون هستید یا نه.

هاوکینگ در کتابش از نظریۀ جهان های موازی استفاده کرده. (به همین دلیل هم در پاراگراف "دنیا" رو جمع بسته و شده "دنیاها") منظورش از "دنیاها" این جهان های موازی هست نه کل کائنات. این که دربارۀ کل کائنات چه نظری داره رو باید در کتابش خواند.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
30
43
نقد عالمانه ای بود. به عنوان یک دانشجوی فیزیک استفاده کردم هر چند که هیچ چیز از مقام علمی هاوکینگ کم نمی کنه
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
92
48
یک گفت و گوی علمی به تمام معنا . البته مقام علمی هاوکینگ سر جای خود محفوظ است اما نقدهای آقای دکتر هم بسیار زیبا و متین و در ستایش علم بود
ماندانا
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۰۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
21
98
په ن په...!! انتظار داشتید فیزیکدانی در این سطح بیاد تمام افکار و نتیجه گیری هاش رو مجانی در اختیار مدیا قرار بده!!!
سامان
Kazakhstan
۱۲:۱۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
23
63
لطفا درحدو قواره خودتان حرف بزنيد .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۱۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
43
116
باز هم مسخره کردن و تخریب شخصیت به جای نقد کلام
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۱۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
کجاش مسخره کردن و تخریب بود. کلی بحث علمی تو این گفت و گو هست. چرا عادت داریم هر نقدی رو مسخره کردن بنامیم؟
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
خودت مسخره ای رفیق.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۱۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
15
50
خیلی خوب و عالی و پربار و .... بود. باز هم چنین مصاحبه هایی قرار دهید.
مرتضی
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
13
58
بسیار عالی بود! اینگونه مصاحبه ها هستش که "عصر ایران" رو از بقیه خبرگزاری ها متمایز می کنه
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
8
55
خواندنی بود. مدت ها بود که متن علمی نخونده بودم. منو یاد دوران دانشگاه انداخت. وای که چقدر ما از مطالعه دور شدیم
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۳۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
برای اینکه ما دانشجویان در آینده دچار این وضعیت نشیم چه پیشنهادی می کنید؟
علی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۵۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
وای مامانمینا!
همون بهتر که دور شدی که تا دانشگاه ها خلوت بشه×
سعید
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
83
77
یک کتاب قدیمی از یک عارف نقل کرد:خدارا نه با عقل ونه با سخنان مذهبی بلکه باحس درون می شود ثابت کرد حسی که گاهی نا شناخته است
پاسخ ها
مجتبی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
وجود خدا را با عقل میشه اثباتش کرد.عقل با علم دو مقوله ی جداست اشتباه نگیرید!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
با مجتبی مخالفم. وجود خدا رو فقط و فقط با حس می توان اثبات کرد یا نفی کرد نه با عقل.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۱۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
وقتی گفته می شود که باید خدا را با عقل اثبات کرد یعنی اینکه باید برای حرفمان دلیلی محکمی داشته باشیم.کسی می تواند بگوید که عقل خدا را ثابت نمی کند که دلیل عقلی محکمی در رد خدا و عدم وجود خدا بیاورد. در غیر این صورت حرف ما صرفا یک ادعا و اظهار نظر شخصی خواهد بود که چیزی را ثابت نمی کند.
علي
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۱:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
وجود خدا را با عقل میشه اثبات کرد،ولي

فقط و فقط با حس میشه ببيني
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۳۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
14
50
واقعا متاستفم به جای اینکه بتونین با دلیل و مدرک گفته های علمی هاوکینزو زیره سوال ببرین بازهم ترور شخصیت کردین به جای اینکه بیاین دوتا دلیل علمی واسه رد حرف های هاوکینز بیارین اومدین میگین چون پول میگیره واسه مصاحبه هاش پس حرفاش فقط واسه رسانه ای شدنه و بار علمی نداره!!!
بعد اینطوری پیشه خودتونم فکر میکنین که دارین به دینو خدا خدمت میکنین با این دلایل مسخره ای که میارین!!!
mirza
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
7
داستان مولوی و پادشاهی که شاپسرشو فرستاد که بره علوم عقلی و نقلی زمانشو یادبگیره و بعد شونصد سال تحصیل برگرده و بعدش انگشترشو میذاره تو دستش و از پسرش میپرسه با استفاده از علمت به من بگو چی تو مشتمه و پسره میگه غربیل باشد و باباهه میگه با این همه علوم نفهمیدی که غربیل در مشت نگنجد و الا آخر
سارا
Netherlands
۱۲:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
16
106
سوالات کاملا حرفه ای پرسیده شدن ولی پاسخها در حد پاسخهای احمدی ... بودن
پاسخ ها
ناشناس
| Iraq |
۱۳:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
كاملا موافقم. پاسخ ها اصلا در حد سوالات نيست.
قلقلک
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
23
107
اینکه یک نفر بیاد بگه من اشتباه کردم، خودش نشان از خیلی چیزها داره آقای منصوری! شما یک صدم کارهایی رو که ایشون انجام داده اند، برای جامعه علمی انجام نداده اید! هاوکینگ نیازی نه به پول داره نه به رسانه! ایشون نظراتش رو گفته و چقدر قشنگ نشون داده که اگر به یک چیزی دست یافته، اون اشتباه بوده و حالا باید طور دیگه ای به قضیه نگاه کرد! یعنی این فرد از لحاظ علمی پویا است و اگر هم اشتباه میکرده، به وضوح بیان میکنه که اشتباه کرده! شما چی!؟؟؟
ماشا الله که شماها محور علم عالم هستید و اصلا اشتباه نمی کنید! کدام نظریه به نام شماها پیشنهاد شده یا شما پایه و بنیانگذار کدام نظریه در فیزیک بو ده اید که دارید از ایشون انتقاد میکنید!؟؟ اصلا در حد هاوکینگ هستید!؟؟؟
وقتی شما از طریق عصر ایران دارید خودتون رو مطرح می کنید، این نشان از این نیست که این شمایید که به شهرت نیاز دارید نه هاوکینگ!؟؟؟

یا رب مبادا که گدا معتبر شود!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۱۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
شما اصلا می دونید آقای منصوری در چه سطح علمی هستند!!!!!!!؟
مرداب
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۱:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
حضرت استاد قلقلک. بهتره اول سوابق ایشان را بررسی کنید و بعد حرف بزنید. برای ابتدا می توانید از قضیه منصوری شروع کنید!
محمد مهدی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۰۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
28
10
راستی نون بربری چنده؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
3
14
لطفا برای آشنایی بیشتر با تفکرات آقای دکتر منصوری مراجعه کنید به
http://www.parsine.com/fa/pages/?cid=14074
و همین طور وبلاگ شخصی ایشان
http://www.rmansouri.ir/fa/
عصر ایران، لطفا چاپ کنید و اجازه دهید که خوانندگانتان با همه واقعیت آشنا شوند.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۱۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
tashakor
هادی
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
بسیار ممنونم دوست عزیز
مخصوصا از بابت معرفی وبلاگ شخصی دکتر منصوری خیلی خیلی ممنونم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۰۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
16
28
با درود
تیتر ، عنوان مصاحبه با دکتر منصوری و نقد شتابزده ایشان از آرای نظریه پردازی چون هاوکینگ که قایل به التزام اصول علمی نظریه پردازی در دنیای نامتناهی علم قیزیک هست ، چیزی از ارزش های هاوکینگ کم نخاهد کرد . . .
جناب دکتر منصوری عزیز !
این گوی و این میدان ؛ حیف از شما نیست که با این همه بار علمی و محکم گویی های خلل ناپذیر ، این طور مهجور و به دور از محافل بحث و فحس منطقی و علمی ِ روز دنیا باشید . . .
این هاوکینگ رو چرا به چالش نمی کشی دکتر ؟ ! ؟
عصر ایران ! روال تو هم کاملن روشنه
چون با آرا و عقاید هاوکینگ حال نکردی گفتی یه تیتر بزنم حال این ملحد رو بگیرم . . .
اگه نظرم رو منتشر کنی . . . سپاس
می ترسم از آن که بانگ آید روزی
ای بی خبران ؛ راه نه آن است و ُ نه ایـــن . . .
حضرت خیامــــــــــــــــــــ....
پاسخ ها
F4rshid
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۵۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
درود
کاملا موافقم
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
اگر پاسخی استدلالی داشتید بدهید وگرنه شما هم به تخریب دکتر منصوری نپردازید.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
مثلا خیلی حالیته؟ راه چیه دانشمند؟
قدرشناس
Netherlands
۱۳:۱۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
69
11
بی نظیر بود و ای کاش چنین متفکرانی درهمه حوزه ها جوامع بشری را مدیریت و هدایت می کردند هرچند که خود ایشان به عنوان دانشمند فیزیک شکسته نفسی می کنند. ببینید این انسان دانشمند کلمات را با چه وسواسی به کار می برند و مقایسه کنید با حرفهایی که بعضی ها ساعتها با حرارت و اشتیاق بسیار می زنند اما گویی کلمات را از درون یک گونی بیرون می ریزند و هیچ انتخابی درکاربرد آنها صورت نمی گیرد و در مقابل هر جمله آنها چندین سوال بی جواب در ذهن انسان شکل می گیرد. بیجا نخواهد بود اگر آدم (آدمهایی مثل خودم) آرزو کنند که: خدایا .. از عمر ما بکاه و بر عمر او (امثال این انسان والا، دکتر رضا منصوری) بیافزا
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۱۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
2
3
این کیهان‌شناسی رو خوب اومدی
ناشناس
Kazakhstan
۱۳:۱۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
3
12
کسی نباید که خودش را وکیل و وصی خدا بداند ...بحث پیچیده عالم هستی را با ایدیولوژی های حاکم مخلوط کردن متاسفانه تنها کمک می کند به بستن فضای نقد اندیشه در جامعه و عوامزدگی محض ....اگر به خدا معتقدیم خدا را در قد و قواره خویش نخواهیم.....به منزلت های آدمی جدا از تعلقات فکریش بها بدهیم....
ایرانی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۲۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
9
93
جالبه ایرانی نگریستن و تجربه دانشی ایرانی خنده اوره؟ ایا در کشوری مثل انگلیس امکان برخورداری مادی کسی چون هاوکینگ وجود ندارد ایا شعور علمی کسی چون هاوکینگ اینقدر خاشاک دارد که استفاده غیرعلمی از دانش کند. بس کنید سفسطه بازی و تعبیر هر چیز رابرمبنای خواست چندش اور خود یعنی همه چیز باید انگونه تفسیر شود که من می خواهم. بااین نگاه ویرانگر فرهنگ بیماری ساختید که امروز نخبگان جز فرار راهی ندارند
سید محمود جوادی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۲۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
6
17
من از شنیدن حرفهای او خیلی رنجیدم اما عقیده دارم که مطرح کردن چنین مسائلی توسط نابغه های علمی باعث تحریک علمای دین برای پاسخ دادن به او و امثالش میشه . اثبات وجود خدا زمانی ارزش داره که نفی وجود خدا روی خیلی ها تاثیر گذاشته باشه ... علمای دین اگر قادر به پاسخ دادن به شیوه های جدید هستند بسم الله ...
دکتر محمد نقدی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
62
32
با احترام برای آقای دکتر رضا منصوری، ایشان می فرمایند: "قرار نیست که ما خدا را در علم وارد کنیم. خدا مقوله‌ای است و علم مقوله‌ای دیگر، همان‌گونه که نجار معتقد به خدا یک چیز است، کار نجاری چیز دیگر!"
بنده این گفته را در جاههای دیگر هم از ایشان شنیدم و بنظر من این دید یک آدم مادی گراست و نه معنا گرا و علمی. علمی مانند فیزیک که تمام" با طبیعت و رمز و رموز آن سروکار دارد چطور می تواند با خالق این عالم (با تصوری که ما داریم) بی ارتباط باشد. اتفاقا" آنچه معقول است اینست که علمی مانند فیزیک که به معنا دقیق کلمه علم است و با جوانب مختلف عالم سروکار دارد به دنبال یافتن پاسخ چنین سوالاتی بر آید چنانکه قبلا" هم علم محض (و نه دانشهای مانند انسانی) در موارد زیادی پیشگام اگاهی بیشتر و اثبات یا رد مسایل مختلف دینی (و چه بسا خرافات) بوده است که نه عالمان دینی و نه فیلسوفان و نه در کل دانشمندان دانشهای انسانی نتوانسته بودند به آنها پاسخ صریحی بیابند و علمی مانند فیزیک آنها را روشن نمود! از دید من، این متاسفانه از مشکلات مهم ما شرقی ها و از جمله ایرانیها است که علم را از زندگی، اعتقادات و جامعه و کلا" همه چیز جدا کرده ایم و آنوقت حرف از دین هم می زنیم! و انتظار ترقی با همین تفکرات محض علمی هم داریم!
هاوکینگ در قسمت های آخر کتابش "تاریخچه زمان" نهایتا" می گوید که آیا ما می توانیم بر ذهن "خدا" آگاهی یابیم! هاوکینک هیچگاه به صراحت منکر وجود خدا نشده بلکه از نوشته هایش چنین بر می آید که می خواهد با دلیل و علم این حقیقت مسلم برای بشر تاکنون را بپذیرد که بنظر در اعماق وجودش به آن اعتقاد دارد.
علم تاکنون نتوانسته است درباره خیلی از گفتارهای دینی نظر قطعی بدهد ولی همچنانکه در تاریخ سابقه دارد، نهایتا" ممکن است چنین بشود. برای نمونه در کتابهای دینی و از جمله قرآن از خلقت عالم در بازه زمانی خاصی بحث شده است از طرف دیگرعلم فیزیک نیز نظر بر بوجود آمدن دنیا در بازه ای خاص دارد. اگر زمانی بطور قطع علم بتواند زمان آفرینش و بازه آن را معین کنید آنگاه آگاهیما ن هم از ادیان و هم شاید وجود خدا، کاملتر شود و مثالهای زیاد دیگر.
و اینکه، لطفا" دوستان! اول نظرات مختلف و نوشته های شخصی مانند هاوکینگ را مطالعه کنند و سپس نظر بدهند بهتر است تا از روی احساس و برداشت شخصی!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
"علم تاکنون نتوانسته است درباره خیلی از گفتارهای دینی نظر قطعی بدهد ولی همچنانکه در تاریخ سابقه دارد، نهایتا" ممکن است چنین بشود."
بنده مخالفم. علم هیچ وقت نمی تواند دربارۀ چیزی که در قلمروی این جهان نیست نظر قطعی بدهد. گفته های دینی و بحث وجود خدا اساساً در قلمروی علم نیستند و گذشت زمان هم چیزی را عوض نخواهد کرد. البته این نظر شخصی من است و نظر شما برای من کاملاً محترم است.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
68
با درود
تیتر ، عنوان مصاحبه با دکتر منصوری و نقد شتابزده ایشان از آرای نظریه پردازی چون هاوکینگ که قایل به التزام اصول علمی نظریه پردازی در دنیای نامتناهی علم قیزیک هست ، چیزی از ارزش های هاوکینگ کم نخاهد کرد . . .
جناب دکتر منصوری عزیز !
این گوی و این میدان ؛ حیف از شما نیست که با این همه بار علمی و محکم گویی های خلل ناپذیر ، این طور مهجور و به دور از محافل بحث و فحس منطقی و علمی ِ روز دنیا باشید . . .
این هاوکینگ رو چرا به چالش نمی کشی دکتر ؟ ! ؟
عصر ایران ! روال تو هم کاملن روشنه
چون با آرا و عقاید هاوکینگ حال نکردی گفتی یه تیتر بزنم حال این ملحد رو بگیرم . . .
اگه نظرم رو منتشر کنی . . . سپاس
می ترسم از آن که بانگ آید روزی
ای بی خبران ؛ راه نه آن است و ُ نه ایـــن . . .
حضرت خیامــــــــــــــــــــ....
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
14
75
ايشون به هيچ وجه آقاي هاوكينگ رو نتونستن منطقي و عقلي نقد كنن و صرفا احساستي صحبت كردن كه از خدا دفاع كنن
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۲۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
شما هم احساسی نظری در مورد دکتر منصوری دادید! من که استدلالی نمی بینم!
SARA
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
12
30
هدف وسيله را توجيه ميكند.بحث با محققي با داشتن زيربناي ايديولو‍‍ژي مذهبي نبايد بيشتر از اين انتظار داشت ...
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
ایشون زیر بنای ایدئولوژی مذهبی را دارند و بعضی ها زیربنای ایدئولوژی غیر مذهبی را. هر دو هم با پیش فرض های ذهنی بحث می کنند. اصلا شما کسی را پیدا کنید که بدون پیش فرض حرف بزند؟
هادی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
7
87
با تشکر و قدردانی از پرداختن به چنین مسائل مهمی ، ممنون میشم ضمن انتشار نظرم ، سوالات بنده رو هم پاسخ بدید ( تقاضای عاجزانه دارم ):
1-رسانه ای بودن هاوکینگ آیا بیشتر از آنکه برای خودش درآمد داشته باشد برای خود رسانه ها درآمد و سود ندارد؟! خود دکتر هم گفتند که خرج درمانش هم بالاست . اصلا چه کسی هست که پول را دوست نداشته باشد؟!چرا رسانه ای بودن هاوکینگ رو منفی جلوه دادید؟!
2-دکتر گفته اند : علم سوال " آیا خدا وجود دارد؟ " را نمی تواند پاسخ دهد!! سوال من این است که چه طور برهان نظم( که حاصل کاوش و تحقیق است) را در کتاب های عقیدتی ما گنجانده اند که می گویند این همان اثبات خداست؟! ( جالبه که خود دکتر در آخر از برهان نظم هم استفاده کرده اند!)
3-سوال من این است : من باید اول به وجود خدا علم داشته باشم تا بعد به آن اعتقاد پیدا کنم؟
4-اعتقاد ورای علم یعنی چه؟! ( اعتقاد مگر از شهود و علم به چیزی سر چشمه نمی گیرد؟)
دکتر از کدام ایمان سخن به میان آورده؟ ایمان به خدا؟ ( در بحث از کجا نتیجه شد؟) یا ایمان به توانایی انسان ؟
5-اعتقادات فیزیکدانان درباره خلقت وخدا در اجماع فیزیکدانان ، غیر فیزیک تلقی می شود ( دکتر این سخن را گفته اند اما در ادامه به بررسی نظریات فیزیکدانان هم اشاره کرده وهم تشریح داده اند. اگر غیر فیزیک هست چرا در این بحث فیزیکی وارد شد؟! ) ...
6-چرا اعتقادات فیزیکدانان درباره خلقت وخدا در اجماع فیزیکدانان ، غیر فیزیک تلقی می شود؟!
7-مگر در قرآن نیامده که بروید و تلاش کنید و علم داشته باشید و پیدا کنید و.... ؟
دکتر چرا به علم مدرن و جدید تاکید دارند؟ مگر علم امروزی تافته جدا بافته از علم دیرین است؟
8-اصلا علم مدرن چیست؟ تفاوتش با علم دیرین چیست؟
9-سخن دکتر : "انسان با کشف رموز طبیعت آنها رابه خدا نسبت می دهد " ( تناقض با سخنان دکتر در رابطه با کشفیات فیزیکدانان و اعتقاداتشان !!!! )
10-منظور دکتر در اینجا چه بود؟! قرآن آنگاه علم آنگاه خدا .... انسان آنگاه اضطرار آنگاه خدا
این معادله های شرطی چه ربطی به هم دارند؟!!
11-اگر علم تا حال نمی گوید که ما خدا را دیده ایم ( یا ندیده ایم ) . -نقل از سخن دکتر بود-. پس این همه در بوق و کرنا کردن دانش پیشه گان علوم دینی در رابطه با اثبات علمی خلقت و خدا و مطالب کتاب های بینش و دینی ما چیست؟
12-حرفه تلقی کردن ذات علم ، اهانت به ساحت علم نیست؟! چرا دکتر تاکید بر حرفه تلقی کردن علم دارند؟!
13-آن وقت حرفه چیست؟
14-چرا علم نمی تواند وارد بحث خداشناسی بشود؟!
15-کمیت باید واحد اندازه گیری داشته باشد.چگالی هم باید واحد داشته باشد... منظور از چگالی 1 یعنی چی؟
16-من اصلا در مقام دفاع از هاوکینگ بر نیامده ام اما چرا او را به دغل بازی و کسب ثروت (صرفا) لقب دادید؟
پاسخ ها
مهدی
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۱:۰۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
یک بار متن مصاحبه را بخوانید تا حداقل پاسخ برخی سوال هایتان را بگیرید.

برخی از سوال هایتان هم وظیفه خود شماست که به دنبالش باشید مانند تفاوت علم مدرن و علوم دیرین یا معنای حرفه یا چرا علم نمی تواند وارد بحث خداشناسی شود.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
بله تافته جدا بافته است. علم کنونی آنچه را علم می داند که قابل تفسیر تجربی و حسی باشد ولی علوم قدیم علاوه بر این علومی را هم علم می دانستند که فراتر از تجربه و حس باشد.
نتیجه اینکه خدا را که یک وجود غیر مادی دارد با ماده و حواسی که قابلیت درک ماده را دارند نمی توان سنجید.
هادی
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۵۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
آقا مهدی و ناشناس جان از لطف هر دو تا تون ممنونم%
مهدی جان خواندم، بله طبق فرمایش شما حسب وظیفه خودم دنبال پاسخ سوالاتم هم در بین کتاب ها و تو وب و مشورت های دوستان دانشگاهی هم هستم. هنوز هم به جواب سوالات 2و 3و 10 و 11 و 14 نرسیده ام. اما آیا به جواب دیگر سوالات رسیده ام ؟ بماند!
اما شما ناشناس جان
ممنون از نظرتون،البته من به یه تعریف دیگه ای از علم مدرن رسیده بودم اون هم این بود که علم مدرن از ورود نظریات شرودینگر به بعد گفته می شود که بعد ها با نظریات نسبیت شناخته شد. بماند شرحش زیاده.
عرض بنده درباره سنجش خدا با کمیت های مادی نیست .
سوال من " شیوه پیمودن راه فیزیکی برای شناخت خالق جهان از شناخت پدیده های موجود عالم هستی هست؟"
در رابطه با حواس انسان هم باید مطالعه کنم؛ اطلاعاتم کمه
شاید این باشه که با حس بشه چیزی رو اثبات کرد نمی دونم اسم اینو می تونم تلقین بذارم یا نه؟!
ابوالحسنی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
در اینجا علم به معنای علم تجربی است نه به معنای تمامی معرفت بشری
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۵۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
119
4
کی وقتشو تلف می کنه این همه متن چرت رو بخونه ؟ وجود خدا بحثیه که نمیشه به غلط بودنش فکر کرد اون وقت ورداشتین این جمله رو 200 بار تکرار کردین ؟؟
من که برام خیلی عجیب بود که یه دانشمند مسلمان میگه علم نیازی به خدا نداره !!!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۱:۴۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
این که نمیشه هم وقت نداری بخونی هم جواب میدی!
ناشناس
| Iraq |
۱۳:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
"وجود خدا بحثیه که نمیشه به غلط بودنش فکر کرد" چرا؟؟؟!!!!!!!!
مهدی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۵۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
57
12
اگر خدایی را که دین میگوید با تمام صفات در نظر بگیریم و همچنین علم تجربی را با تمام ویژگی هایش وحدودی که می تواند در آن محدوده اظهار نظر کند آنگاه متوجه نظر عالمانه استاد منصوری میشویم. با تشکر
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۵۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
18
52
اولین کامنت من بعد از 14 ماه دوری از رسانه به علت حرفهای خلاف واقع !!
از چنین مصاحبه ای بسیار سپاسگذارم.
دانشجوی پزشکی هستم ... با توجه به مدل های تعریف شده ی مختلفی که از خدا خواندم درحال حاضر خدا را بخشی از ناخوداگاه هر شخص میدونم ...
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۵۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
چون گهر در بحر گويد: "بحر كو؟" آن حجاب چون صدف ديوار او،
گفتن آن "كو" حجابش مي‌شود ابر تاب آفتابش مي‌شود
تو ببند آن چشم و خود تسليم كن خويشتن بيني در آن شهر كهن
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۳۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
من کامنت گذاشتم.شعرم ضعیفه.کمک کن درست بفهمم.مرسی
سعید
Netherlands
۱۴:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
41
این اقای کارشناس خبر دارن که ایشان یک ریال هم هزینه ی زندگی در این انگلیس ندارن و دولت 100% هزینه هاشون رو به عهده گرفتن؟!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۰۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
9
8
مصاحبه جالبی بود عصر ایران !
اما جدای از مباحث بالا انسان مدرن چنان در خویش در حال فرو رفتن است که کم کم دارد بر خود نیز طلم می کند . بسیاری از نظرات دانشمندان امروز موید این مطلب است . به هر حال امیروارم بشر روزگاری به خود بیشتر بیندیشد . خودی که راهنماست نه گمراه کننده .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
3
19
درود بر عصر ایران. این مطلبتون عالی بود لطفا بیشتر به این موضوعات بپردازید.
حامد
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
19
یک مصاحبه ی حرفه ای بود که باید با افراد دیگر هم ادامه پیدا کنه.
ممنون
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
21
18
در پاسخ به سوال"پس به نظر شما سوال " آیا خدا وجود دارد؟ "، سوالی نیست که علم بتواند به آن پاسخ دهد" دکتر منصوری میگه "علم به اعتقادات بشر نمی‌پردازد." خوب ایشون مگه تو همه زمینه های علم تخصص داره که اینچنین با صراحت چنین نظری میده؟
واقعا که متاسفم که می بینم بعضی از افراد چگونه به خودشون اجازه میدهند راجع به شخصیت های بسیار بزرگتر از خودشون نظر بدهند؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۴۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
برای اینکه بدانی "علم" به اعتقادات بشر نمیپردازه، نمیخواهد در همه زمینه های علمی تخصص داشته باشی. مثلا شما میتونه فرمولی برای میزان "ایمان به خدا" اختراع کنی. "علم به اعتقادات مذهبی بشر نمی پردازد" از این واضح تر هم وجود داره؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۲۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
27
30
دو هفته ای میشه شیفته هاوکینگ شدم ... البته شما عصر ایران عزیز
خواهشا این مرد بزرگ رو به این راحتی نقد نکنید
مردی که تو حرف زدنش هم مشکل داره ولی به این مرتبه از علم رسیده خیلی بزرگتر از اینها هست که هرکسی بخواد در موردش حرف بزنه
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
پس ایشون معصوم هستند که کسی نمی تونه و حق نداره در موردش حرف بزنه!؟
صدای آشنا
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۲۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
106
20
متاسفانه این اقای هاوکینگ چون کودکی است که فکر میکنه دنیا همان چیزی هست که در مشتش هست و انسان ها فکر میکنند اگر دلیل وقوع مساله ای را یافتند پس دیگر چه نیاز به خداست .متاسفم از این که چرا میزان را هیچ کس حتی هاوکینگ نمی بینه . چرا انسان هوشمند نمی تواند به صورت هدفمند موجودی بسازد که از نظر آنها به صورت تصادفی ساخته شده است
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
چه اسم مسخره ای! صدای آشنا!!!!!!!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
شما انگار نه هاوکینگ را میشناسی و نه حوصله خوندن مقاله را داشتی.
همسایه
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
7
بحث بسیار خوبی بود.کاش بیشتر از این گونه مباحث را شاهد باشیم.مباحث علمی هم پر از مناقشات و رد و تایید است و جایی برای موضع گرفتن و جبهه گیری و ... نیست.
به نظر من موضوع اصلی که بسیار گذرا مطرح شد و شکافته نشد موضوع "خدای ادیان" بود.
دانشمندان بزرگی همچون داوکینز و هاوکینگ و ... که با توجه به فعالیت علمیشون وارد حیطه نقد وجود یا عدم خدا میشوند بر پایه پاسخ به اعتقاد عامه یعنی دین که معرف اصلی اعتقاد اکنون بشریت به مفهوم خدا است میباشد.چرا که کدام مفهوم و چه موضوعی است که بیشتر از هر موضوعی ادعایی در مورد خدا و سخن گفتن از خدا دارد؟ مشخص است که ادیان.ادیان در مورد نوع خلقت جهان نیز تئوری دارند.در همین ادیان هم بعضا شاهد ظهور و بروز خرافه و بحث هایی در سطح علم عامه و متناقض با یافته های علمی جدید هستیم.پس طبیعی است که نوع مواجه با خدا میان این دانشمندان از منظر رد یا قبول آن نوع نگاهی است که ادیان به مفهومی چون خدا دارند.در این نوع نگاه عامه، خدا در حقیقت منفک از هستی و خود دارای وجودیتی جداگانه از هستی است که خارج از این محیط قرار میگیرد.شاید به شکل پادشاه یا تصوری انسان گونه که از تصور همین انسان برساخته شده.بحث در مورد خالق نبودن همچین خدایی از همین زاویه نگاه ادیان است.
بنابراین هیچگاه نمیتوان گفت با رد این نوع نگرش به خدا و این خدای معرفی شده از سوی ادیان، از طرف این دانشمندان کلا مفهومی بنام خدا نیز رد شده است.برعکس، در شناخت واقعی مفهومی بنام خدا و قوانین هستی کمک شایانی نیز میکند.مثل همین نقل قولی که از ریچارد داوکینز آوردید.در پایان شعری از مولوی است که میگوید:
آنانکه طلبکار خدائید خدایید.......... بیرون زِ شما نیست، شمائید شمائید
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
5
26
بسیار مصاحبه بجایی بود. از این دست مصاحبه ها در کشور ما کم است. حتی در دانشگاهها هم خطوط قرمز حساب میشود. با تشکر از شما و دکتر منصوری که سعی کردید گزارش بدهید بدون اینکه اعتقادات را دخیل بدانید.
javadi
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
12
خیلی ممنون از اطلاعاتی که در این گفتگو به مردم دادید.
سعید
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
12
22
ما سه نظام معرفتی داریم که ترکیب این سه با یکدیگر محال است
1- علوم تجربی
2 - فلسفه
3 - دین
هر کدام از اینها برای خودشان عوالمی دارند . شما نمیتوانید گناه را با هستی هایدیگر و پوزیتیوست فیزیکی جهار چوب بندی کنید . اگه میتونی بسم الله ....
پاسخ ها
33
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
شما روزی که از علم صحبت می کنید یه برداشتی است از واقعیت بر مبنای انچه که اسمش استدلال است,استدلال عقلی است و از ان چیزی به نام علم یا اگاهی را در مفهوم محدودش یعنی science می سازید که یعنی پدیده های مادی و فیزیکی محسوس ملموس رو که از طریق مشاهده و تجربه و ازمایش می شه درک کرد و شناخت و از قوانین حاکم بر انها بر انها پرده برداشت و از ان استفاده کرد و پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی که می بینیم از برکت ان است.معلوم است که یک جنبه ای از علم به انسان بر می گردد.اما تصور دینی در جوامع متفاوت است.برای مثال در ادیان ابراهیمی به یک اعتبار هست ان چیزی نیست که در ژاپن و کره باشد یا افریقا یا ... بر اساس مطالعات جامعه شناسی.
شما اگر به کتب دینی نگاه کنید در 4 زمینه می توانید به ان بنگرید.
یکی مباحث مربوط به روحانیات و الهیات و فلسفه اولی است که بر می گرده به نظام اعتقادی و باورهایی که بعضی از اوقات از طریق کشف و شهود حرکت می کند
دوم یک جهان بینی فلسفی داره یعنی کوشش می کنه جهان فیزیکی و مادی را یا مابعدالطبیعه را توضیح بده یا توجیه کنه که اساسش استدلال عقلی است و یکی قوانین و مقراتی است که برای موضوعات مختلف انسانی و اجتماعی وضع می کنه یا ابراز می کنه و چهارم اصول اخلاقی است که در حقیقت مبانی کلی است که مایه های فلسفی مذهبی و علمی دارند مثل اصول کلی مثل عدالت و محبت و حقیقت

از نظر اخلاقی می تونه نگاه اخلاقی فلسفی با نگاه مذهبی نزدیک باشد یا متفاوت.

اما باورها و اعتقادات روحانی مانند عوالم الهی اینها نه در حریم فلسفی می ابند نر در حریم علمی.بنابر این در جایگاه خودش هستند
یک مقدار وجوه مشترک بر اساس نظری که ما درباره علم داریم چه به صورت فیزیکی یا غیر فیزیکی با جنبه هایی از دین یا پیروان ادیان با هم منطبق می شوند .حالا با هم منطبق اند یا مختلف بحث دیگری است
اما اگر بین اینها اختلافی است این یک قضاوت ارزشی است و بعد بر می گرده به مبانی فکری شما که در هر دو زمینه دارین.
اگر شما علم رو با وجود نقصش که ناقصه نه غلط و با وجود محدود بودنش که واقعیتی است و حتی عقلی که محدوده و ناقص است رو حاضر باشید در گفت و گو به عنوان یک اصل بگیرید اونوقت است که اگر مطلبی در دین مخالف این علم وعقل است .چون این را اصل گرفتید باید بدونید که یا باید تعبیر و روایت دیگری ازش پیدا بکنید یا بپذیرید که اشتباه است.اما اگر شما اومدید باور دینی را به عنوان اصل گرفتید(البته بگذریم که این باور دینی را باید ازش مطمین باشیدکه برداشت و دریافت شما درسته که و بگذریم که اینجا اثباتش به کمک علم احتیاج داره و عقل و منطق )و اگر این رو به عنوان اصل گرفتید پس بنابر این اگر مطلبی در جهان علم امده شما به این سمت حرکت می کنید.
اما اگر ادمی هستید که در حالی که فلسفی و علمی و دینی به موضوعات نگاه می کنید انوقت می توانید در بعضی موارد توضیحات و توجیهاتی داشته باشید
اما اینجا دری را باز می کنید که اولا گفت و گوهای در این زمبنه میان هر 2 نفر ی که هست یا هر چند نفری که هست که در یه اصولی با هم توافق کنند .یک ملاک هایی برای اندازه گیری انتخاب کنند.طریقه ای از استدلال و حتی استنباط و استنتاج رو مطرح کنندتا شاید بتوانند در بعضی از زمینه ها به یک توافقی برسند یا حداقل همدیگر را بفهمند و جایگاه و پایگاه همدیگر را درک کنند
11
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۴۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
این جهان یك فكرت است از عقل كل

عقل كل شاه است و صورت‌ها رسل
پويا
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۱۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
با عرض ادب به تمامي عزيزان که با تعمق و علاقه اين متن را دنبال کرده اند بي شک جامعه ما تشنه اينگونه مباحث بصورت کاملاً آزاد و بدور از تعصبات است جناب سعيد عزيز اين مورد را که مي فرماييد که نظام هاي معرفتي 3 مورد است به جز علوم تجربي که بر پايه استدلال و منطق حاکم است و فلسفه که بي شک منتج از علوم است و بنظر بنده دين نيز در اصل در برابر علم و منطق قرار نگرفته بلکه بيش از نظامي معرفتي نظامي براي زندگي روزمره بشر است البته بنده هدف و ماموريت نهايي علوم را بيان مي کنم پس نمي توان 3 مورد فوق را در راستاي هم قرار داد چون بطور مثال در روزگار حاکميت کليسا بسياري واقعيات علمي که در ان بدون منطق وارد شد امروز باعث شرم ارباب کليساست و سعي در مسکوت گذاشتن آن دارند مانند حکايت مرکز جهان بودن و مسطح بودن کره زمين . برقرار باشيد
سعید
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
برادر 33 !
من سه خط نوشتم و وقت تلف نکردم برای تایپ چون خیلی به سایت عصر ایران مطمئن نبودم که این نظرو منتشر کنه . ولی شما یه کتاب مطلب نوشتی که آخرشم موضع خودتو معلوم نکردی . زنگ آخر وایستا جلوی مدرسه همدیگرو ببینیم . شاید مشکلی که فلاسفه نتونستن حل کنن تو بتونی حلش کنی !!!!
حسن
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۱۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
3
17
این مباحث را با افرادی مانند دکتر گلشنی که فلسفه علم هم کار کرده اند طرح کنید .درعین حال مفید بود.
پارث
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
6
24
با تشکر از عصر ایران

بحث پیرامون خدا حق هر انسانی است و

نیازی به قیم ندارد. وجود یا عدم وجود او

نیز بسته به دانش و علم هر کس است!!!
فضول
Lebanon
۱۵:۳۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
22
14
روی میز دکتر نان بربریه یا سنگک! فکرکنم دکتر بربری با پنیر داشتند میخورند که باهاشون مصاحبه می کردید!!
mirza
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۳۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
5
16
چرا هیچوفت نظرات منو چاپ نمیکنین؟ هرکی مخالف فرضیات شما فکر کنه احمقه و رسانه ای و هرچی هم خونده باد هوا؟ بالابریم پایین بریم اخرش باید بیایم سر عقاید شما؟
علیرضا
Malaysia
۱۶:۰۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
30
40
دکتر منصوری از ارزش خودش کم کرد با این حرف ها در مورد هاوکینگ. سراسر سفسطه بود. یک فیزیکدان نباید اینطور باشه.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۴۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
موافقم
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
مخالفم
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
الان نظر شما سفسطه نبود!؟ من که هیچ استدلالی در حرفهای شما نمی بینم!؟
طالب
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۰۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
3
15
عصر ایران دمت گرم. تفاوتو با بقیه ی سایت های خبری نشون دادی.
امیدوارم هرچه زودتر یه سراغ computer scientist ها و cognitive scientist ها هم بروی.
بازهم ممنون
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۴۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
31
85
دکتر منصوری با این حرفاش نشون داد که بارش پنبه ست! حتی در حدی نبود که بشه به عنوان یک نقاد روش حساب کرد!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
مخالفم . بنده خدا این همه استدلال کرده . حالا شما استدلالات ایشون را نمی پسندی که نباید بی ادبی کنی
طالب
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۴۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
7
12
عصر ایران دمت گرم. تفاوتو با بقیه ی سایت های خبری نشون دادی.
امیدوارم هرچه زودتر یه سراغ computer scientist ها و cognitive scientist ها هم بروی.
بازهم ممنون
روجا
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۰۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
8
13
ممنون عصر ایران ،خیلی خوب بود .
یک منجم
Germany
۱۷:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
19
35
این چه حرفیه که آقای منصوری میزنه ؟! علم از جامعه پول و امکانات می‌گیرد تا ابزار لازم را بدست آورد!!!!!!!!!!

از نظر ایشان علم انقدر حقیر و بدبخت و خاک بر سره ؟ ایشون به همچین تفسیر سافلی از علم دارن ؟

بهتر نبود با کسی با درک بالاتری از علم مصاحبه می کردید ؟!
پاسخ ها
هادی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
باهات موافقم
دکتر
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۴۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
مخالفم.علم پس از تبدیل شدتن به دانش خودش رو بازتولید میکنه.علم از طریق خدمت رسانی به عام درامدی رو تهیه میکنه که صرف هزینه ی پیشرفت خودش میشه.در حقیقت این خودس حاصل تکامل تاریخی علمه.مثال:سیستم ترمزABS وقتی رو ماشین قرار میگیره قیمت مازادی رو میاره رو ماشین که این قیمت مازاد صرف تولید سیستم ترمز بهتر و یا اختراع سیستم جدید ترمز میشه.یکی از ابزار تولید علم شخص عالم هست که باید هزینه هاش رو از طریق همین علمی که به جامعه تقدیم کرده در بیاره.هر چقدر این گردش مالی بیشتر باشه جامعه پیشرفته تر میشه.نمونه ی ساده ی این گردش مالی صنعت ودانشگاست که حتما" میدونید دوست عزیز
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۴۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
کجای جوابم غیر قابل انتشار بود عزیز؟ چرا چاپش نمیکنی
جم
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
شما که انقدر عالمی و درد علمت گرفته یه سرچی تحت عنوان economic analysis of science یا science and economic تو بانک مقالات معتبر مثل jstor و heinonline بکن بعد بیا تا با شما که درک بالاتری از علم داری مصاحبه کنن
احسان
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
دکتر عزیز:‌

آیا عده ای جمع شدند و برای اختراع کردن ترمز ABS از مردم پول گرفتند و بعد اختراعش کردند ؟ یا عده ای برای نجات جان و کاهش خطرات تصادف تلاش کردند و ترمز ABS ساخته شد ؟‌

هدف علم اینه که پول بگیرن و کار کنن ؟‌اینکه هدف کارگرهای روز مزده! نه عالم ها و داشمندها!

هدف علم اینه که راه حل پیدا کنه. مشکلات رو حل کنه و به بشر خدمت کنه.

کمی زندگی مخترعین و دانشمندان را بخوانید! ببینید کدومشون از مردم پول می گرفتند؟! چند نفرشون در فقر مردند ؟ چقدرشون بعد از سالها معروف شدند ؟ در بهترین حالت حکومتها از پروژه هاشون حمایت می کردند نه جامعه!

نکته دیگه اینکه آقای هاوکینگ برادریشو ثابت کرده! این همه افتخار جهانی داره و حقشه اگر کتابهاش فروش بره. مردم از تفکرش خوششون میاد و براش پول میدن ولی این به این معنی نیست که ایشون برای پول در آوردن بنویسه. ایشون برای نشر تفکراتش می نویسه که کار با ارزشیه.
دکتر
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۲۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
با سپاس از جواب شما احسان عزیز .
1)بنده نگفتم هدف علم اینه که پول بگیره و کار کنه !!! حتی هدف عالمان هم این نیست!! هدف با راه رسیدن فرق داره.روش به این صورت هست که با پول پروژه ها پیش میره.لطفا مجدد پاسخ من و کامنت نفر اول رو بخونید.حتما تا حالا کار تحقیقاتیتون به مشکل مالی بر نخورده.
2)برای من جالبه که دارید برای علم هدف و شخصیت قائل میشید.علم تنها در سیر تکامل میتونه قرار بگیره و طبق اهداف بشر به هدف بشر برسه.
3)چشم حتما مطالعاتم رو در مورد دانشمندان بیشتر میکنم.اما اینکه دانشمندان چه جوری زندگی کردن ربطی نداره به اینکه اصول و سلوک ثبت علم چی باشه.حتما دانشمندای مختلفی که در رفاه بودند رو هم مطالعه کنید .احساس میکنم صحبتای من درست درک نشد.بنده عرض کردم پیشرفت دانش بشر و گسترش علم نیاز به گردش مالی داره.چجوری تونستید بین فقر و دانشمندای فقیر و... با صحبت های من ارتباط بذارید!! نه فقر باعث پیشرفت میشه ونه ثروت محض.بلکه تعامل بین ثروت و عقل بشر هست که باعث پیشرفت علم میشه.اینکه در گذشته هیچ گونه نظام آکادمیک علم محور نبوده دلیل بر این نیست که پس ثروت به علم ارتباطی نداره!!!
4)بنده کجای پاسخم صحبت از هاوکینگ بود!! بنده 8 سال پیش با صحبت های هاوکینگ اشنا شدم.مطمئن باشید انواع و اقسام اطلاعات مختلف رو در مورد این دانشمند دارم.ببینید منظور من به صورت کل با این مثال مناسبه که اگر هاوکینگ توسط کمبریج و آکسفورد و دولت انگلستان حمایت نمیشد(حقوق کافی دریافت نمیکرد،سد راه های مختلف همانطور که الان برای بنده وجود داره برایشان بوجود می امد،اتاق کار و حتی ویلچر مجهز برایشان تهیه نمیشدو...) ممکن بود به همه ی این نظریات و فرضیاتی که الان دارند ، نمیرسید.این یعنی تعامل بین نیاز جامعه(کنجکاوی و خریدن کتابهای ایشان و حضور شلوغ در کنفرانسهایشان)دولت های علمی(حمایت از پروژه ها به علت حفظ وجهه و اینده نگری و...)و تلاش شخص هاوکینگ(هوش و پشتکار) نبود ممکن بود نظریات هاوکینگ به این درجه از تکامل نمیرسید.
مطمئن هستم شما احسان عزیز صحبت های منو درک کردید و متوجه همسو بودن با بعضی بندهای صحبتتون و همینطور علت مخالفتم با کامنت شده اید.اینکه علم برای پیشرفت به پول جامعه نیاز داشته باشه عیب نیست همانطور که پروژه سرن با این هزینه های هنگفتش از منبع مالیات بیش از 80 کشور از جمله ایران داره فعالیت میکنه و نتایجی رو بدست اورده که گفته های هاوکینگ رو تایید میکنه.دقیقا علم نوئتیک و نجوم و فیزیک ذرات بنیادین در پروژه سرن از جامعه پول گرفت و ابزار خودش(شتابدهنده ی بزرگ هادرونی)
رو تولید کرد تا بتونه باعث پیشرفت بشر بشه و درک سیاهچاله ها و بینگ بنگ و ریسمانهای کیهانی و بوزون هیگز و علت جرم و... رو برای بشر تسهیل کنه.
از مباحثه با شما لذت بردم.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
19
14
زیباترین تفسیر عالم را در این باره از حضرت لسان الغیب شنیده ام:
گفتم گره نگشوده ام زان طره تا من بوده ام
گفتا منش فرموده ام تا با تو طراری کند
این عالم قرار است تا با ما طراری کند. سخن جناب هاوکینگ البته سخن تازه ای نیست و همه ماتریالیستها و بسیاری از سیانتیستها نیز چنین گفته، می گویند و خواهند گفت. اما هیچ فکر کرده اید که چرا از میان همه گونه های حیات، همین انسان است فکر می کند و دروغ می گوید و می خندد و می گرید!؟
جالب است همین سیانتیستها درباره موهای بدن انسان می گویند برای تشخیص حرکت حشرات بر پوست بوجود آمده اند لکن هر غایتی را برای کل آفرینش رد می کنند!!!
پاسخ ها
ناشناس
| Spain |
۰۰:۱۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
ولی همه اینها رو هوش مصنوعی هم یکروزی می تونه انجام بده
علیرضا
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
فکر کنم هم حرف حضرت لسان الغیب را و هم حرف سیانتیستها را اشتباه فهمیدی
خیلی ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۵۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
19
76
رسانه ای بودن آقای دکتر منصوری در ایران(گرایش خاص منطورمه) دسته کمی از آقای هاوکینگ نداره! بهتره مقایسه ای بین دانشگاه هایی که تحصیل کردن این دو شخص یعنی دکتر منصوری و دکتر هاوکینگ کنید!!
حرفهای آقای دکتر منصوری خیلی صریح و آشکار بود! یک شخص علمی نباید طراحتا در مورد یک موضوع از نظر شخصی نظر خودشون رو قالب نظر عموم و جامعه کنه!!
فیزیکدان های نابغه ای در کشور وجود داره که اصلا اسمی ازشون نمی بریم ولی در مورد فیزیک هر چیزی شد باید رفت سراغ دکتر منصوری!؟ (دیگ به دیگ میگه روت سیاه! محور اصلی این مقاله بود!)
اعتقاد های مردم رو میشه از لایک های + و - فهمید!!! فکر می کنم مخاطب این مقاله سطح فکری محدودی دارند!!!
مهدي
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
14
11
رضايتي كه از دانش جمع شده است گاهي اوقات انسان را نسبت به آنچه كه دارد، كور مي كند، مفاهيم ماترياليستي و مكانيكي، احتمالا بهتر يا بدتر از تعليمات خدا، كه از مذهب گرفته شده است؛ نيست. يكي بدون هيچ دليلِ منطقي به خدا ايمان دارد و ديگري وجود خدا را بدون هيچ دليل منطقي انكار مي كند. من تصور مي كنم كه يك قديس فيض بخش و لايتناهي با يك نگاه تاسف بار يكسان، به هر دوي اين گروه نگاه خواهد كرد. عليرغم همه ي شك ها و بن بست ها، جهان هرگز جستجو براي خدا را متوقف نخواهدكرد.

كتاب : مسير استادان – نويسنده : دكتر جوليان جانسون
farshad
Georgia
۱۸:۲۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
66
8
خود خدا اینگونه اراده کرده که فقط با قلبت اونا در یابی پس بدانید اگر میلیاردها سال دیگر علم نیز پیشرفت کند دلیلی به شما نخواهد داد که مثلا بگوید 2+2=4 و از این راه خدا اثبات شود چون در این صورت پرده ها خواهد افتاد و ایمان و یقین و کار نیک ارزشی ندارد و این حریم خداست وعلم به آن حریم تجاوز نتواند کرد اما قلبت او را میابد ااگر به او نظر کنی این است مشکل اونایی که در علم به دنبالش میگردن و گیج میشن
پاسخ ها
ناشناس
| Iraq |
۱۳:۳۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
اين قلب كه مي گي دقيقا كارش چيه؟!
نقی
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۰۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
2
13
خاهش میکنم باطیف های مختلف در باره نظریات هاوکینک گفتگو کنید بصورت میزگرد وجمعی صاحب نظر بهتر است
ناشناس
Germany
۱۹:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
5
15
به وجود و یا عدم وجود خدا کاری ندارم. متاسفانه بعضی آدمها فکر میکنند وکیل و یا وصی اثبات وجود خدا هستند.
محمد
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۱۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
62
9
این که هر دو نفر یعنی منصوری و استیفن هاوکینگ هر دو خدا را به گونه از موضوعات علمی حذف کرده اند با توجه به پاسخ ها یعنی که در زمین ملحدین بازی میکنند امیرالمومنین میگوید من چیزی را ندیدم مگر انکه قبل و بعد و همراه ان خدا را مشاهده کردم(نقل به مضمون) حالا کسی بگوید امیذ المومین که مظهر تامه علمی است حرف علمی زده؟یا نزده؟ این مدعیان علم که قطره ای از علم ان وجود شریف را ندارند در ضمن این اقای استیفن هاوکینگ گفته من قبلا به خاطر نظمی که در کهکشان میدیدم حس میکردم خدایی این نظم را به وجود اورده ولی با تحقیق بیشتر چون دیدم این نظم تکرار شده دیدم نیازی به خالق ندارد که این یک اظهار نظر بیشتر به یک بلاهت شباهت دارد چرا وتی نظم بیشتر میشود و هماهنگی زیادتر نیز به مدبری قویتر دارد نه اینکه بگوییم چون نظم بیشتر شده پس اصلا کلا ناظم نیاز نداریم . و در اخر ایه ای از سوره مبارکه کهف
قَالَ لَهُ صَاحِبُهُ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَكَفَرْتَ بِالَّذِي خَلَقَكَ مِن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلاً
همراه او در حالى كه با او گفت و گو مى‏كرد به او گفت آيا به آن كسى كه تو را از خاك سپس از نطفه آفريد آنگاه تو را [به صورت] مردى درآورد كافر شدى
پاسخ ها
ناشناس
| Iraq |
۱۳:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
عزيز دل برادر! استدلال عقلي بكن. باور هاي مذهبي شما محترم ولي اينجا عرصه استدلال است.
ناشناس
Netherlands
۲۰:۱۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
49
8
به نظر من این استفان هاوکینگ رو انگلیسی ها الکی گنده اش کرده اند از طریق مدیا. آخه کسی که ار جوانی اش فلج بوده و حتی قادر به راه رفتن هم نبوده چطوری به چنین سطحی از علم فیزیک که نیاز به تلاش و کوشش زیادی دارد دست پیدا کرده؟ علم فیزیک مثل فلسفه نیست که کسی در اتاقش بنشیند و فقط کتاب بخواند و بعدش هم ذهنیات و استدلال های ذهنی خودش را بر کاغذ بیاورد و فیلسوف بشود. علم فیزیک هم کسبش و هم ارتقاء و توسعه اش نیاز به تلاش فیزیکی در کنار تلاش ذهنی دارد. چیزی که این فرد از جوانی امکانش را نداشته است.
soso
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۱۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
21
12
ماها که از این چنین اظهار نظراتی در مورد هاوکینگ ناراحت میشیم و میگیم کسی باید در حد خودش باشه تا بتونه اونو نقد کنه پس چطور ایشون خودشونو در حدی دیدند که این نظر در مورد آفریدگاره خودش بده
چه صبری داره خدااااااااااااااااااااااااااااا
پاسخ ها
ناشناس
| Iraq |
۱۳:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
عجب استدلال محكمي كردي!!!!!!!!!
ساسان
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
6
16
دقيقا مدل ايراني؛اين آدم هاپکينز هم قبول نداره.ما ايراني ها هيچ وقت هيچکسي رو قبول نداريم وهمه خودشونو عقل کل ميدونند, يک هنرمند هنرمند ديگه ايي رو قبول نداره,يه ورزشکار ديگري رو يه استاد دانشگاه همکارشو ووووو..
حالا شده حکايت اين مثلا استاد فيزيک که چون عقايدش با پرفسور هاپکينز همگام نيست هر چي دلش ميخواد بهش مي چسبونه....واقعا متاسفم
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
"هاوکینگ" نه "هاپکینز"!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
6
14
زیباترین مصاحبه ای بود که در این چند وقت خوندم ،برای بنده که بسیاری از مصاحبه ها و نوشته هیای آقای هاوکینگ را دیدم و خواندم جالب بود، بسی لذت بردم از این گفتگو و تشکر وافر از عصرایران عزیز و مهمان گرامتان که با این رویکرد بسیار حرفه ای و فارغ از هر گونه حب و بغض یک بحث جالب را رقم زدید
متشکرم
امير
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۴۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
12
15
عصر ايران مثل هميشه عمل ميکني ديگه دستت براي همه رو شده. ميري سراغ يک آدم شديدا مذهبي که همه تلاششو با سفسته بازي بکنه تا مثلا يک همچين شخصيت معتبر علمي رو نخريب کنه...براتون متاسفم
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۴۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
شما نقد و تخریب رو با هم خلط کردی امیر جان. عصرایران در این گفت و گو کلی با دکتر منصوری چالش کرده است. ضمن این که برای نقد عقاید یک شخصیت باید سراغ مخالفش رفت نه موافقش و عصرایران از این نظر هم حرفه ای عمل کرد.
علیرضا
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۵۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
0
28
از خواندن این مقاله بسیار لذت بردم. هرچند با همه آن موافق نیستم. در ضمن از این همه نظر موافق و مخالف بیشتر شاد شدم. بنظر من تمرین خوبیست برای گفتن و شنیدن نظرات متفاوت. کاش جامعه ما هم به همین سو برود.
دکترای مهندسی
Germany
۲۱:۱۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
9
22
به نظر من بسیاری از صحبتهای آقای دکتر منصوری اصلاً دارای جنبه علمی نبود. به عنوان مثال ایشان صحبتی کردند که بعداً به نوعی چندبار تکرار شده:
"من ممکن است بگویم به خدا اعتقاد دارم. من حق دارم این نظرم را، درست باشد یا نادرست، بیان کنم. اما اگر بگویم فیزیک اثبات می‌کند که خدا وجود دارد، این حرف نه تنها قابل قبول نیست بلکه من به‌عنوان یک فیزیکدان حق بیان آن را هم ندارم؛ زیرا اگر من بگویم علم فیزیک وجود خدا را اثبات می‌کند، سخنی غیر علمی گفته‌ام". کجای این حرف ایشان علمی است؟
به نظر من اگر کسی بگوید که علم فیزیک وجود خدا را اثبات یا نفی می کند، عاقلانه ترین کار این است بگوییم چرا و چطور؟ و جواب او را از نظر فیزیکی بررسی و بگوییم دلایل شما به دلایل مختلف اصلاً فیزیکی نمی باشد یا اگر هم آن نظرات فیزیکی است با دلایل فیزیکی آنها را تأیید یا رد کنیم؛ نه اینکه پاسخی شبیه پاسخ آقای دکتر بدهیم.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۲۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
18
18
برگ درختان سبز در نظر هوشیار
هر ورقش دفتریست معرفت کردگار
محمد
Malaysia
۲۱:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
6
21
جناب دکتر منصوری به صراحت لهجه در جامعه علمی فیزیک و ریاضی شهره هسند؛ به باور من صرف نظر از درستی یا نادرستی جوابها نوع مصاحبه و البته سواد مصاحبه گر در روزنامه های فعلی کم نظیر بود و انشاا.. این روال از طرف روزنامه پر مخاطب عصر ایران ادامه داشته باشد.
ننجون
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۵۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
11
16
حتمن اسمش رابرای نمایندگی ی مجلس نوشته وکاندیداست وبه این طریق دارند مطرحش می کنند آخه ماهابرای رضای خداهیچ کاری نمی کنیم مگراینکه منافعی داشته باشیم هاوکینگ هرکی هست وهرنظری دارد باوجودمعلولیت برای برتری سطح علمی کشورش زحمت کشیده ومی کشدمامدرک می گیریم ورئیس می شویم وپزمی دهیم وپول درمی آوریم درجیب خودمان می گذاریم هاوکینگ لااقل سربارجامعه اش نیست وباوجودمعلول بودن همچنان تلاش می کند ماهم سعی می کنیم بی هیچ زحمتی درجامعه معروف واحتمالن نماینده یایک چیزی دراین مایه هاشویم آی دم خودمان گرم آقا!!!اگرراست می گویی چاپش کن عصرایران
علی
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۰۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
9
9
بسمه تعالی
نظرات آقای دکتر منصوری را در مورد حوزه فیزیک که در سئوالات اول مصاحبه بیان شده با دقت بیشتر بخوانیم. او نیز معتقد است که فیزیک نمی تواند در مورد وجود و عدم وجود خداوند حرفی بزند و اگر حرفی زد بیرون از حوزه تخصصی خود است. لذا به جز بحث اینکه هاوکینگ ژوزنالیستی شده که البته حرف درستی است و خود دکتر منصوری هم دارد همین کار را می کند، دیگر تفاوتی بین آقای دکتر منصوری و هاوکینگ در حوزه فیزیک نمی بینم. جز اینکه ممکن است آقای منصوری در حوزه غیر فیزیک و از طریق دلائلی غیر علمی به خداوند ایمان داشته باشد.
اما جالب تر اینکه وقتی مصاحبه کننده محترم از قرآن در رد نظر آقای دکتر منصوری شاهد مثال می آورد. ایشان بدون ارائه دلیل باز سخن خود را تکرار می کند و پاسخ قانع کننده ای ارائه نمی دهد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
5
9
فارغ از نتیجه بحث بسیار پربار بود و تا حد زیادی مبتنی بر منطق و بی طرفانه
فقط ایران
Australia
۲۲:۰۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
7
16
نظرات این جنابی که باهاش مصاحبه کردین نظر شخصی این جناب درباره ی استیئن هاوکینگ است!استیون هاوکینگ هیچگاه در سخناش خدا را چه مستقیم و چه غیر مستقیم خدا را انکار نکرده !در ضمن این اقا بهتر برن این موضوع رو درک کنن که خدا از علم جدا نیست و علم راهی است برای خدا شناسی!و خیلی هم معلومه از روی احساسات حرف زده و علاقه داشته استیون هاوکینگ رو بکوبونه!
سیدمهدی موسوی
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
37
6
اسم چیست؟
واضح تر عرض کنم اگر کسی از مکانی بیاید که با برخی مصنوعات جامعه امروزی شهر آشنا نباشد و یکی از این مصنوعات جدید بشری را به ایشان نشان دهیم ابتدا او می پرسد این چیست؟ آنگاه سازنده یا دانای به امور آنرا برای او شرح می دهد تا او به اسرار آن پی ببرد
خداوند در قرآن می فرماید : وعلم ادم اسما کلها همانا ما به آدم تمامی اسما را آموزش دادیم
حال آدمی که دانش او صفر است و هیچ نمی داند و سابقه شناختی از هیچ مصنوع و پدیده را ندارد خداوند کلیه دانش و اسامی را جهت معرفت ایشان به او یاد می دهد حال این دانشمند مغرور چگونه به این جا رسیده که منکر عالمی می گردد که او به همه کس علم داده حال رفتار ایشان را با ابن سینا خود مقایسه کنیم آنجا که می گوید دانش من به آن پایه رسید که همی دانم هیچ نمی دانم بدون تعارف باید بگوئیم جناب هاوکینگ فقط آنچه را می بیند می پذیرد حکایت ایشان همانند کسی است که سراغ ماه را از ما می گیرد ما با انگشت اشاره در آسمان ماه را نشانش می دهیم حال او فقط به نوک انگشت ما خیره می شود.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۰۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
دوست عزیز
کلا بحث فرق میکنه.
رادمان
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
9
15
"اگر من بگویم علم فیزیک وجود خدا را اثبات می‌کند، سخنی غیر علمی گفته‌ام"... از جناب هاوكينگ كه بگذريم، اين سخن دكتر منصوري هم جاي تامل دارد!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۱۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
با اتهاماتی که آقای منصوری به هاوکینگ زده اند مخالفم ولی این سخن ایشان کاملاً درست است.
مهدی اکبری فر
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۵۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
4
45
آقا اصلا شما درست میگید... هاوکینگ انقدرها بزرگ نیست... فکر می کنید در آمریکا هم الکی به یکی پست و کرسی میدن؟
کرسی نیوتون رو عمه ی من داده به هاوکینگ؟ لابد کسی از اون شایسته تر نبوده
این آقای دکتر منصوری کجای علم جهانه؟
خب من یک آدم بی سواد.. ولی این چه جور ادبیاتیه برای یک دکتر؟... چطور متهمش می کنید به پول دوستی؟
هزینه های درمان و زندگی هاوکینگ از طرف دولت و دانشگاه همیشه تامینه .. نیازی به پول درآوردن از این راه نداره
پاسخ ها
مهدی
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۱:۱۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
در آمریکا؟!!!!

هاوکینگ خیلی هم بزرگه ولی در علم وزن سخن هرکس را به محک علم می سنجند نه به بزرگی گوینده. حالا اگر حرفش اثبات شد بیشتر به بزرگیش پی می برند و اگر نتوانست اثبات کند نظرش رد می شود. به همین سادگی.
F4rshid
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۱۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
10
51
متاسفم برا عصر ایران

الان فکر میکنیدشما و آقای منصوری تونستید افکار و عقاید هاوکینگ رو به چالش بکشید؟؟؟

یعنی از نظر منصوری ؛ هاوکینگ بعضی از کتاب هاش رو واسه خاطر پول نوشته ؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۲۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
دوست عزیز خود هاوکینگ تو مقدمه ی کتاب جهان در پوست گردو گفته که این کتاب رو به خاطر پول نوشته.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
یک نظره . امکانش هم زیاده. خیلی ها دنبال شهرتن .
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
واقعا خنده داره و جای تاسف داره که کسی بگه هاوگینگ به خاطر پول می نویسه و رسانه ای می شه. پرفسور کمبریج و نیاز مالییییییییییییییییییییییییییی؟؟؟؟؟؟؟/
F4rshid
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
عزیزم هاوکینگ کجای مقدمه اش در کتاب جهان در پوست گردو گفته که این کتاب رو واسه خاطر پول نوشته ؟؟؟کاش امکانش بود تا من مقدمه اش رو اسکن میکردم و همین جا میزاشتم.تایپ همه اش زمان میبره که متاسفانه من ندارم.
تو مطمعنی که که مقدمه مترجم این کتاب رو نخوندی؟؟؟
اصلا جهان در پوست گردو رو خوندی یا یه جستجو تو گوگل اسم یه کتابشو دیدی و همینجوری خواستی یه نپر داده باشی
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۴۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
19
22
به این میگند مصاحبه حرفه ای. هم مصاحبه کننده و هم مصاحبه شونده، نمره قبولی برای یک مصاحبه خوب میگیرند.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۵۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۲
23
21
به این میگند مصاحبه حرفه ای. هم مصاحبه کننده و هم مصاحبه شونده، نمره قبولی برای یک مصاحبه خوب میگیرند.
ناشناس
Spain
۰۰:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
9
71
این آقای منصوری وقتی میگه هاوکینگ خرجش زیاده و هزینه درمانش رو میده ، معلوم میشه که سطح سوادش چقدره . اون اصلا نیاز به درآمد و پول نداره که بخواد به خاطرش با رسانه ها صحبت کنه. اونجا که مثل مملکت ما نیست استاد دانشگاه برای رفع هزینه های زندگیش به مسافر کشی رو بیاره
پاسخ ها
مهدی
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۱:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
اولاً شما که دکتر منصوری رو نمی شناسی چرا فکر می کنی باید سنگ هاوکینگ رو به سینه بزنی؟ این که آقای هاوکینگ با هدف رسانه ای شدن اظهار نظر می کنه با توجه به این نکته بیان شد که بسیاری نظرات کاملاً ساده انگارانه و تنها باب میل رسانه ها از ایشان وجود دارد که بسیاری را هم خودش بعدا گفته که اشتباه کردم. با این اوصاف پس معلوم میشه که سواد ما هم خیلی داغونه!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
دوست عزیز متوجه باش در مورد کی داری صحبت می کنی، دکتر منصوری یک فیزیک دانه و خیلی بیشتر از من و شما از کسی مثل هاوکینگ اطلاع داره. تو رو خدا روی حرفی که می خواهید بزنید یه کم فکر کنید.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
کاملا درست می فرمایید. استاد و پرفسور بزرگ دانشگاه کمبریج نیاز به پول جهت درمان دارد.؟؟؟؟؟ خنده داره. ایران هم بود دانشگاه خرج درمونش رو میداد
wer
-
۰۰:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
1
7
با سلام . فارغ از بحث مطرح شده واقعا خوشحالم که این همه بحث و تحلیل از دوستان اومده جای این بحثهای علمی توی کشور ما واقعا خالیه....با تشکر از عصر ایران .
بهقول
France
۰۰:۵۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
8
5
بسیار زیبا بود؛ اعتقاد به خدا یک پدیده شخصی است و اگر کسی بتواند وجود خدا رو از شیوه رویکرد پسین (نه پیشین یعنی متکی به آزمایش و تجربه و نظریه) و نه فلسفی (که قابل چالش است) اثبات یا رد نماید تمام مشکلات بشریت پایان می پذیرد. من به شخصه در تکاپوی یافتن متودی برای شبیه سازی خلقتم و در آینده اسم من رو خواهید شنید... من فقط چند سوال از هاوکینگ دارم که حضوری ازش میپرسم، چه عاملی باعث بروز بینگ بنگ شده آیا عامل بینگ بنگ خود در دام زمان گرفتار بوده یا خیر؟ اگر در دام زمان بوده در قبل از بینگ بنگ چه احتمالی برای وقوع داشته و آیا بینگ بنگ میتوانسته قبلتر و بعدتر رخ میداده؟ و اگر در دام زمان نبوده (که اینطور است) پس یعنی زمان با بینگ بنگ ایجاد شده پس چه عاملی است که گرفتار زمان نیست؟، آیا عاملی که در گرفتار بعد زمان نیست منطقا میتواند الان هم وجود داشته باشد؟ آیا می تواند بیگ بنگی دیگر ایجاد کند؟ چرا در آن زمان ایجاد کرده و چرا مجددا ایجاد نمیکند؟ عامل خارج از بعد از زمان در چهارچوب زمان قابل شناسایی است؟ اینها سوالاتی است که ذهن بشر را تا آخر الزمان به خود معطوف میکند و خداوند خواسته تا افراد با دل ایمان بیاورند نه با علم، که اگر میخواست هر کس که به دنیا میومد زیر پاش مینوشت:
Made in God
واگر البته نمیزد
Made in China!!!
سعید بوشهری
Iran (Islamic Republic of)
۰۰:۵۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
6
2
عنایت درست گفت که هگل از تفکرات اسلامی اطلاع نداشت والا بعضی حرف ها را معطوف به تفکر دینی به طور اعم نمی کرد.
وقتی هایدگر می گوید ما در جهان پرتاب شده ایم به مطهری جواب نمی دهد بل که تفکر عوامانه که برای هر رطب ویابسی می خواهد خدا را محاکمه کند ودر دنیای مسیحیت عمومیت بیشتری دارد مورد نقد و اشاره است .
توجه به بستر تفکر مذهبی در فضایی که این ها در ان هستند خیلی از اشارات را تلطیف می کند.چه بسا حمله به دین در جائی با تفکر دینی ما منطبق باشد.
علی
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۱۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
5
4
تا صحبتی و مصاحبه ای میشه که به نوعی در رابطه با خدا وادیان هست عده ای عادت کردن بلافاصله دنبال سیاسی کردنش باشند بنده دکتر منصوری را برای اولین بار اسمشان را شنیدم و تاحدودکمی هم هاوکینگ را میشناختم و عصر ایران هم در قالب مصاحبه حرفهای دو طرف را آورده که هیچکدام هم از طریق علم فیزیک نتوانستن خدا را رد کنند ونه اثبات بلکه دو نظر متفاوت ارائه شده است چرا اینقدر داغش میکنیم که این کوچک واون بزرگ و.... هر انسانی حق اظهارنظر دارد مشکل اکثر ماها اینکه فکر میکنیم علم خیلی بالغ شده وهر حرف دانشمند بزرگی بی نقصه ولی بقول حافظ که میگه حافظ اسرار الهی کس نمیداند خموش از که میپرسی که دور روزگاران را چه شد .و در اخراینکه اگه آقای هاوکینگ اگه مثلا چند سال بعد هم بیاد و ازحرفهای امروزش عذرخواهی کنه چی ؟ همش که نمیشه گفت این شهامتش اون موقع دیگه میشه ندانسته حرف زدن .
ناشناس
France
۰۱:۱۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
9
6
متاسفانه دکتر منصوری عزیز رو دنیا میشناسه خودمون نمیشناسیم، بعد یه عده قلدر هیچی ندون میان تو سایت علیه ش چرت و پرت می نویسن، آقایون دکتر منصوری یه شخصیت علمی برچسته جهانیه و نظریاتش در مورد سیاه چاله ها در ژورنال های معتبر جهان چاپ شده نمی دونستید بدونید یکیشم آدرسش رو میدم برید ببینید وقتی طفل بودید این مقاله رو در مورد نسبیت فرستاده و چاپ کرده
http://www.springerlink.com/content/q00455526v57n113/
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۰۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
من کاری به آقای منصوری ندارم ولی مگر هرکس که مقاله میدهد دنیا او را می شناسد؟!
مطلوب
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۵۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
2
6
عصر ایران دمت گرم. تفاوتو با بقیه ی سایت های خبری نشون دادی.
امیدوارم هرچه زودتر یه سراغ computer scientist ها و cognitive scientist ها هم بروی.
بازهم ممنون
افشین
Iran (Islamic Republic of)
۰۲:۲۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
1
12
ضمن تشکرازاین مصاحبه،بایدبگم اون قسمتی که دکترمنصوری اشاره به هزینههای بالای پزشکی هاوکینگ میکنه خیلی سخیف وتوهین آمیزه تازمانی که اطلاع دقیق دراین خصوص نداشته باشیم نبایدراجع به یک دانشمنداینگونه اظهارنظرکرد،تصورم اینه که اگرامکانش بودحتماًخوددکترمنصوری این قسمت ازصحبت هاشون رواصلاح می کردن واجازه انتشارنمی دادن حیفه در یک مصاحبه علمی حرفایی زده بشه که ازاون بوی غرض ورزی به مشام بیاد.ای کاش مصاحبه کننده گرامی هم اینقدردرموردخداواثبات یاردش درنزدفیزیکدانان وقت نمی گذاشت وراجع به سایرموضوعات فیزیک مدرن نیزسوالاتی روازدکترمی پرسیدندباتمام اینهاازابتکارقشنگتون سپاسگزارم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۶:۱۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
2
7
مصاحبه کننده اصلا درک عمیقی از اصول علم جدید ندارد و بنابراين مصاحبه وجهه ای کاملا غیر علمی و ژورنالیستی پیدا می کند که از آقای دکتر منصوری بعید بود در چنین مهلکه ای خودشان را گیر بیندازند. بگذارید نمونه ای از اینگونه بحث ها را شاهد مثال بیاورم. فردی دهری با یک مسلمان بحث می کردند دهری می گفت خدایی وجود ندارد و جواب او این بود که در قرآن آمده که خدا هست تو چطوری قبول نداری؟
جواد
United States of America
۰۸:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
19
8
هاوکینگ اگه اینجابودی بادستای خودم میکشتمت...
ايراني
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۱۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
0
13
بحث بسيار جالبي بود .ممنونم از شما .من يه سوال از اقاي دكتر منصوري دارم .آقاي دكتر اگرآقاي هاوكينگ به صراحت تمام ميگفت كه براساس يافته هاي بنده وجود خدا كاملا اثبات شده هست .شما ازش دعوت نميكرديد كه تو تلويزيون ايران يافته هايش را براي مردم ما تشريح كنه ؟خواهشا شما كه دستي از دور بر علم داريد به عقايد علمي ديگران ارزش بگذاريد(.لطفا چاپ كنيد)بازم ممنونم از شما به خاطر چنين بحث جالبي .
ناشناس
Seychelles
۰۹:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
8
2
هر کسی هر اندازه هم عالم باشه و لو عالم دینی نمی تونه نظرات شخصی خودش رو به علم مرتبط کنه.نادان ترین انسانها هم با دلایل ساده می تونن خدا رو اثبات کنن.به همین دلیل هستش که در اهل سنت فلسفه زیاد مقبولیت نداره.چون این گردش دلیل و معلول به کفر منجر می شه
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۵۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
1
15
نه میخام بگم حرف هاکینگ درسته نه میخام بگم غلطه. ولی همیشه وقتی همچنین آدمی که نابغه ی فیزیک و ... هست حرفی میزنه، برای ردش باید یه نفر در حد خودش بیاد حرف برنه.

نه اینکه خیلی راحت تو دو جمله بگن نه حرفای اون اصلا مبنای علمی نداره و ایشون تقوای علمی ندارن
دانشمند
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
4
5
مصاحبه شما را تا سوال "دوران قدیم میزانی از علم و دانش را در اختیار داشت. آیا او در دوران جدید ، با توجه به مجموعه اطلاعات علمی‌ای که ظرف چندهزار سال از طریق علوم گوناگون به‌دست آورده است، فارغ از اینکه نظرش درست باشد یا غلط، نمی‌تواند مدعی شود که خدا احتمالاً وجود دارد یا ندارد؟ " و جواب جناب دکتر منصوری که گفتن" نه، نمی‌تواند چنین حرفی بزند!!!" خوندم و بعدش فهمیدم جناب دکتر دانشمند منصوری دارن از سر تعصب دینی حرف می زنند نه علمی . شاید درآمد خود ایشان هم توی اینطور حرف زدن باشد.
من بالشخصه به خداوند خالق عالمیان و عالم بسیار کوچکتر دنیا، اعتقاد دارم ولی حاضرم با شیطان هم مناظره عقلی و علمی و بدور از تعصب داشته باشم.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۰۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
10
5
اگه با علم نمیشه وجود خدارو ثابت کرد .......بهتره یه مصاحبه با پروفسور سمیعی درباره ی پیچیدگی مغز انسان وقدرت افریننده ی اون داشته باشید.متشکرم عصر ایران
علی
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۱۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
10
9
من کاری به هاوکینگ و غیره ندارم من هم یک معلول (فلج اطفال) هستم و در اوج موفقیت در زندگی . هم علمی وهم اجتماعی و اقتصادی. باید بگویم من خدا را بارها و بارها باچشم خود دیده ام وحضورش در زندگی من قابل انکار نیست.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
علی جان ناراحت نشو چرا ما باید تصورات واهی شما را بپذیریم . حالا چون شما خدا را بارها با چشم خود دیدی دلیل نمی شود حرفای شما را باور کنیم .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
1
5
صرف نظر از موضوع مصاحبه، انتشار این نظرات مختلف و فضای آزاد نقد و اعتراض های کوبنده(و از نظر من حتی بی ربط) است که مصاحبه را آبدیده می کند. به نظر من جناب دکتر از این نظر ها در ارائه ی مصاحبه ای بهتر و با تاکید بیشتر بر نقاطی که از ذهن مخاطب دور مانده می تواند استفاده کند.
چنین فضایی است که موجب اندیشیدن می شود. اما دیر زمانی است که این فضا در کشور ما وجود ندارد و به دلیل عدم نقد است که ایده های نپخته و مشکل دار، بهترین ایده ها ارزیابی شده و در عمل مشکلات را پدید می آورند!
احسان
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
1
9
به نظر من با این حجم اطلاعات روزانه ای که به افکار ما حمله ور میشه و با در نظر گرفتن عمر کوتاهمان و شرایط محیطی و زمانی و مکانی متفاوت هر کسی نسبت به دیگری نظر همه در مورد خدا به نوعی میتواند درست باشد مهم اینه که در پایان عمر با اعتقادمون احساس راحتی بکنیم و باورهامون خالص و حاصل مجموع تمام افکار و تجربیاتمون باشه.و نه توجیه اعمالمون
ناشناس
Poland
۱۲:۱۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
1
19
در مورد انگیزه مالی ایشان واقعا بی انصافی بود. این جوابها خیلی عامه پسندانه بود.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
7
4
گاهی اوقات ما آدما خدا رو از شدت حضور نمیبیتیم. اما اینم بگم ایمان به خدا ته تهش قلبیه. استدلالات عقلی فقط کمک کننده است.
قدرشناس
Netherlands
۱۳:۰۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
3
15
اول که این مصاحبه را خواندم از دیدن موضوع و سطح هر دو طرف مصاحبه و مقایسه آنها با آنچه که معمولاً در رسانه ها می بینم و می شنوم بسیار هیجان زده شدم و کامنت زیر راگذاشتم و دلیل آن هم اعتقاد ویا عدم اعتقاد مصاحبه شونده به خدا نبود (وهنوز هم از اعتقادات آقای دکتر منصوری بی اطلاعم) بلکه بند بازی ماهرانه ایشان برای پاسخ ندادن به سوالاتی بودکه جواب آنها برای خود ایشان یا خطرناک بود و نباید جواب می داد و یا مفید بود ولی نمی خواست در سطحی که بین عوام رایج است حرف بزند. و اما جدا از پاسخ ایشان در این مورد باید بگویم که تنها نظری که با عقل و علم می شود در مورد خدا داد همین واژه ی فارسی "خدا" به معنی چیزی است که خودش آمده و آورنده ای ندارد. بیش از این هیچ حرفی در توصیف خدا نمی توان زد چه با علم وچه با عقل ، چه حالا و چه تا بینهایت زمان زیرا عقل و علم تا جایی می تواند برود که چیزی وجود داشته باشد اما وقتی که چیزی وجود مادی نداشته باشد تا به آن فکر کنی (منظورم خلاء نیست چراکه وجود خلاء مشروط به وجود یک محیط مادی است و بدون آن خلاء هم معنی ندارد، بلکه منظورم عدم یا نیستی مطلق است حتی نیستی خلاء) دیگر همه ابزارهای بشر برای تفکر از کار می افتد حتی واژه ها). از آن به بعد، یعنی در عدم، دیگر فرقی بین عامی و دانشمند وجود ندارد و همه کور و کر و گنگ اند و فاقد هر نوع دانشی که یکی را به دیگری برتری دهد. و اما معمولاً برخی بطور رایج استدلال می کنند که خیلی چیزها هست که وجود دارند اما عقل و علم نمی تواند پی به آنها ببرد مثل آگاهی از آنچه که در پشت دیواری پنهان است و کسی که آنرا نمی بیند وجودش را انکار می کند. در پاسخ به این افراد باید گفت که این استدلال می تواند درست باشد اما در عالم هستی نه در عدم چرا که در عدم همه صفر مطلق اند و کسی را بر کسی برتری نیست، نه دیواری هست نه چیزی که در پشت آن پنهان شود. ماقبل آن را خدا می نامیم و حز این اسم زیبا که من آن را "چیزی که خودش آمده و آورنده ای ندارد" تعبیر می کنم، در توصیفش هیچ نتوان گفت جز ادعای محض.
ضمناً من هم مثل اغلب منتقدین آقای دکتر منصوری معتقدم که دلیل مصاحبه های دانشمند بزرگی مثل جناب آقای هاوکینگ هرچه باشد نیاز مالی نیست و علاوه بر این در انتقاد از هاوکینگ به هر دلیل که باشدباید به خاطر معلولیت بسیار شدید ایشان که عواطف لطیف انسانی را در بین انسانهای خوب و بی غرض بر می انگیزد باید محتاط بود.
و اما کامنت قبلی من:
“بی نظیر بود و ای کاش چنین متفکرانی درهمه حوزه ها جوامع بشری را مدیریت و هدایت می کردند هرچند که خود ایشان به عنوان دانشمند فیزیک شکسته نفسی می کنند. ببینید این انسان دانشمند کلمات را با چه وسواسی به کار می برند و مقایسه کنید با حرفهایی که بعضی ها ساعتها با حرارت و اشتیاق بسیار می زنند اما گویی کلمات را از درون یک گونی بیرون می ریزند و هیچ انتخابی درکاربرد آنها صورت نمی گیرد و در مقابل هر جمله آنها چندین سوال بی جواب در ذهن انسان شکل می گیرد. بیجا نخواهد بود اگر آدم (آدمهایی مثل خودم) آرزو کنند که: خدایا .. از عمر ما بکاه و بر عمر او (امثال این انسان والا، دکتر رضا منصوری) بیافزا”
ناشناس
Netherlands
۱۳:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
16
8
من اینجا در هلند هستم و اخبار را روزانه از طریق وسایل ارتباطی هلند و انگلیس و خلاصه همه غرب دارم دنبال می کنم. در این مطلب آنچنان از این هاوکینگ و 70 ساله شدنش و اینکه در همه دنیا صحبت اوست نوشته که من مطمئنم الان کسانی که در ایران هستند فکر خواهند کرد که در غرب امروز هر روزنامه ای را بگیری صفحه اولش عکس این آقا را بزرگ انداخته و مطلب اصلی اش مربوط به اوست در حالی که من هیچ جا حتی یک مطلب کوچک در مورد او ندیدم. بعضی ها انگار در ایران ماموریت دارند که این انگلیسی ها را در افکار عمومی ایرانی ها بزرگ کنند و از آنها غول های جهانی بسازند تا به این وسیله سلطه آنها بر ما را توجیه کنند. در خود غرب هیچ کس اسم این آدم را هم نمی برد.
علی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
15
5
بنده به عنوان فارغ التحصیل رشته برق و دانشجوی فلسفه معتقدم هر بررسی شده ای پایین تر از بررسی کننده آن است و هر شناخته شده ای پایین تر از شناسنده آن است به عبارت دیگر وقتی دانشمندان میگویند فلان چیز عامل شکل گیری جهان است باید بدانند که ادراک آنان بالاتر از فلان چیز است این ادراک همان عالمی است که فلاسفه آن را تجرد می نامند یعنی شناخت هر امر نسبی نیاز به امر مطلق دارد که در جهان خارج نیست مثلا برای شناخت این که این درخت بلندتر است یا آن درخت مفهوم مطلق درخت را ما باید بدانیم که مفهوم بلندی در خارج نیست و در تجرد ماست.
این هم جواب استیفن هاوکینگ
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
اعتماد به نفست جای تقدیر داره
یه رو نوشت هم از کامنتت برا هاوکینگ بفرست تا ایشون جوابشونو بگیرن !!!
آفرین
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۱۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
من به این چیزهایی که کپی پیست کردی کاری ندارم، فقط بگو الآن این اباطیل جواب کدوم حرف هاوکینگ بود؟!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۵۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
علی جان یا منظورت را خوب بیان نکردی یا فلسفه بافی کردی ! طبق این نظر تو خدا باید از انسانهای خداشناسی که به بررسی خدا می پردازند و ادعای وجود خدا را دارند ( مثلا پیغمبران ) کمتر باشه !
پس سخن دانسته گو ای مرد عاقل یا خموش
مسعود رحیم پور
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
6
2
سلام بحث مفید و جالبی بود نتیجه ای که میتوان گرفت این است که اینکه خدا را میتوان هم در بعد فیزیک هم در بعد متافیزیک بحث کرد چه درست و چه غلط و اگر وجود یا عدم وجود خدا در علم مورد بررسی قرار میگیرد و برخی خدارا از دیدگاه علم رد یا تصدیق میکنند ریشه در اعتقادات خودشان دارد که با علمشان درآمیخته.چرا که شما میتوانی بگویی که مثلا در فعل و انفعالات کیهانی قدرت خدا قابل لمس است هم میتوانی این مسئله را خالی از قدرت خدا بدانی آنچه که مهم است این است که علم و نظریه هایی که در حوزه ی علم داده میشود نباید متاثر از عقاید و اعتقادات شخصی باشد. درجه ی علمی آقای استیفن هاوکینگ بر هیچ کس پوشیده نیست اما دیدگاه ایشان در مورد خدا بحث اعتقادی پیدا میکند که اگر با علم ایشان آمیخته شود جز ایجاد شبهه چیز دیگری به همراه نخواهد داشت چون برداشتهایی که در این مورد میشود باز هم ریشه در عقاید و اعتقادات شخصی مخاطبان ایشان خواهد داشت. با تشکر
ajorloo
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۱۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
4
3
با سلام. رویه و سیاست فرهنگی عصر ایران در مقایسه با دیگر رسانه های مشابه، قابل ستایش است. سپاسگزارم. آجورلو از دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
احمد
Germany
۱۴:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
6
2
هاوکینگ در آثار اولیه خود به وجود خدا اشاره می کند برای مثال در کتاب پرفروش تاریخچه مختصر زمان می نویسد: «اگر ما بتوانیم فرضيه های لازم برای توضيح هر پديده و ماده موجود در هستی را کشف کنیم این کشف، یک پیروزی نهایی برای خرد انسانی است برای اینکه ما می توانیم فکر خدا را بخوانیم.» [۳] اما بعدها در کتاب طرح عظیم به این موضوع اشاره می کند که برای توضیح عالم هستی نیازی به یک آفریدگار نیست. البته برخی از دانشمندان دیدگاه های وی را تفسیر شخصی دانسته اند و معتقدند که هاوکینگ بعنوان یک دانشمند نمی تواند وجود یا عدم وجود خدا را اثبات کند.[۴]
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
اونجایی که از روش کپی پیست کردی اشتباه نوشته.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۰۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
خدایی که امروز در بین اندیشمندان غربی رواج دارد خدایی است یهودی مسلک، که آن خدایی است نعوذ بالله با دستان بسته که از دخل و تصرف در جهان عاجز است و بشر غربی با چنین دیدی در تلاش است خدا را شکست دهد و خود زمام همه چیز را بدست بگیرد. جملات کتاب ایشان هم حاوی چنین برداشتی است. البته چنین دیدی خیلی هم از الحاد دور نیست و اندیشمند قرن 21 امی در نهایت از چنان برداشتی از خدا به چنین الحادی می رسد.
مسعود
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
2
17
به جای این که با علم پاسخ بدید اومدید طرف زیر سوال میبرید واقعا احساس تاسف میکنم برای حامعه علمی کشورم
طاها
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۰۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
10
5
با سلام
ببینید هر علمی مقدماتی دارد که مبنای آن علم راتشکیل می دهند. اگر بنده مثلا فیزیک نخواندم چطور می توانم در مورد مسئله بر فرض کوانتوم اظهار نظر کنم؟؟؟
آقای هاوکینگ اصلا مهم نیست در زمینه متافیزیک چه می گوید. چون ایشان متخصص این امر نیستند. حرف زدن هم که مالیات ندارد. هر کسی هر حرفی میتواند بزند. اگر مثلا آقای مایکل پترسون که از فلاسفه هست(دانشگاه آزبری آمریکا) بیاید و چنین اظهار نظری بکند جای تامل دارد ولی فیزیکدان را چه به مسائل سنگین فلسفی و الهی؟؟؟؟
بنده برای جناب منصوری احترام خاصی قائلم. یک بار هم مفصل در باره مفهوم علم و حیطه آن بحث کردیم اما متاسفانه در این مصاحبه باز ایشان بر نظر اشتباه خود تاکید دارند. دوستان بدانید فیزیک با متا فیزیک زمین تا آسمان با هم متفاوتند اما به قد یک تار موی. اینگونه مسائل باید در جای خود و درمجامع علمی مختص به خود بحث شود. بدبختانه ما در مباحث تفکری بسیار بسیار ضعیف هستیم حال بماند که خود را علامه دهر می دانیم . این مباحث مقدمات صحیح می خواهد.تا نتیجه صحیح حاصل آید. ...
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۰:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
آقای هاوکینگ اصلاً دربارۀ متافیزیک اظهار نظری نکرده اند که شما به این جرم محاکمه شان کردید! این کامنت شما من رو یاد آقای بلدالملک در "قهوۀ تلخ" انداخت.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
15
2
خداوند در سوره بقره آیه ای نازل فرموده درخصوص لزوم ثبت معاملات تجاری فیمابین انسانها . در آنجا افراد باسواد را مکلف کرده است که همانگونه که من نوشتن به شما آموختم شما موظف به ثبت معاملات برای افرادی می باشید که نوشتن نمیدانند
خدایی که حتی سواد نوشتن را از آیه های خود میداند چطور ممکن است بشر را در پیشرفت علم یاری ندهد؟؟؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
4
17
آقای منصوری باید بدانی که این اقا اگر هم با مصاحبه نتواند خرج بیماریش را بدهد ، اونقدر ارزش داره که دولت آمریکا خرجش را بدهد
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۲:۴۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۶
دولت آمریکا ؟
دولت آمریکا خرجش را بدهد.....
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۴۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
6
8
عصر ایران بیا یک کاری کن و نظراتی که رای های بالا تری دارند را بالاتر قرار بده این جوری وقت خواننده ها کمتر تلف میشه و نظرات مهمتر بیشتر دیده میشوند
پاسخ ها
آزاد
| Canada |
۱۵:۳۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
راست میگه عصر ایران.
لطفا ترتیبی بده که مثلا پیش فرض بر اساس زمان باشه ولی بتونیم بر اساس امتیاز هم اگه خواستیم اونا رو مرتب کنیم. بعضی سایتها این امکان رو دارند.
با سپاس
ardavan silee
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۳۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
ناشناس محترم! رای بالاتر آنهم از طرف کسانی که معلوم نیست که هستند و چه صلاحیتی دارند نمیتواند معیار درستی یا نادرستی باشد!!
شیرزادی
Netherlands
۱۷:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
4
4
مصاحبه عالی و حرفه ای بود. سپاس از شما و مصاحبه کننده
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۵۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
4
25
فرد مصاحبه شونده طوری در مورد هاوکینگ صحبت کرده که انگار هاوکینگ یکی از دانشجویان تقریبا خوب (یا متوسط به بالای) خود ایشان بوده!!!

در ضمن تیترتان در صفحه اول طوری بود که انگار هاوکینگ نظرش در مورد نقش خداوند در خلقت عالم را تغییر داده که البته چنین نیست.
آوس
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
1
8
خیلی عالیه که بحث علمی هم گذاشتید واسه بحث.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۰۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
11
78
من پروفسور هاوكينك رادوست دارم .اوبدون شك يكي ازنوادرتاريخ علم است.
پاسخ ها
mahram ardookhani
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
من هم بستنی وانیلی را خیلی دوست دارم خب که چی!!!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۲۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
1
4
درود بر این نظر آخر.
م ه
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۵۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۳
4
4
سلام پیشنهاد می کنم در این زمینه مصاحبه ای هم با دکتر مهدی گلشنی داشته باشید و آن را هم منتشر کنید. این موضوع ابعاد دیگری هم دارد که در فیزیک خلاصه نمی شود
یه بی صواد
Iran (Islamic Republic of)
۰۰:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
18
0
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
سلام باور کنید حال کردم واقعا جای این چنین مباحثی در رسانه ها خالیه
وجود خدا را نمی توان اثبات کرد بلکه باید درک کرد که این اصلا در علم نمی گنجد. تمامی مباحث علمی بر اساس ملموسات است یعنی یا باید دیده شود یا باید لمس شود یا باید شنیده شود یا باید .... که وجود خدا در هیچ کدام نمی گنجد
اگر می خواهید وجود خدا برای شما پذیرفته شود کافی است چهل روز از گناه دوری کنید تا برای خود شما اثبات شود که خدایی هست واین اثبات به هیچ وجه علمی نیست البته باید توجه داشت که منظور از علمی نبودن، اشتباه بودن آن نیست منظور آن است که در تعریف علم امروزی نمی گنجد و گرنه قبول وجود خدا برای شما از حساب دو دو تا هم علمی تر است وقابل قبولتر.
من یه سوال علمی هم دارم اگر جوابش می دونید برام بفرستید
فرض کنید ما با یک فضانورد با سرعت خیلی خیلی برابر نور به سمت بالا به صورت مستقیم حرکت کنیم آخرش به کجا می رسیم یعنی ما از همه ستاره ها و... که رد شدیم آخرش به یه جای می رسیم که هیچ ستاره ای نیست. حالا اگر باز هم بریم و بریم و بریم و بریم و بریم آخرش می رسم به کجا؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟yar.yavar90@gmail
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۱۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
فرمودی با سرعت نور، شما قبل از اینکه به آخرش برسی میمیری چون خیلی که عمر بکنی میشه 100 سال یعنی شما 100 سال نوری را طی کرده اید و هنوز از اولین کهکشان عبور نکرده اید! طبق اخرین تحقیقات دانشمندان در فضا امکان تولید مثل وجود ندارد پس فکر نکن با همسر گرامی بروید و نسل های بعدی با پشت کار فراوان مسیر شما را ادامه دهند! :) ضمنا همان طور که می دانید حداقل میلیاردها کهکشان وجود دارد که فاصله آنها از هم خود ده ها و صدها سال نوری است
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۳۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
جواب سوال شما اینه : بر اساس تئوری نسبیت دو باره به مکان اول بر می گردید یعنی شما یک حلقه بسته را طی می کنید .داستان روایتی از حضرت علی (ع) است که اسمانها را همچون حلقه ای در آسمان بعدی تشبیه می نماید . اساسا در جهان هستی هیچ خط راستی وجود ندارد و هر خطی تنها قطعه ای از یک منحنی بزرگ و درایره وار می باشد . به عنوان مثال اگر دو خط متقاطع را به تدریج از هم باز کنید نقطه تقاطع آن از شما دور می شود ولی باز هم هم دیگر را قطع می کنند حال اگر دو خط را تا حالت موازی از هم باز کنید باز هم دو خط هم دیگر را در بی نهایت دور قطع می نمایند که این مسئله ساده نشان هیچ خط راستی در عالم وجود ندارد و تمامی خطوط به دلیل انحنا هم دیگر را قطع می نمایند این مسئله در تئوری نسبیت به صورت انحنای فضا و زمان مطرح گردیده است
حبیب
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
8
8
وقتی ابن عربی و شیخ اشراق کافر باشتد باید برای شناخت خدا با تلسکوپ در آسمان ها بگردیم
اولا اثبات گرایی مرده و استقرا جای آنرا گرفته
خدا خود وجود است که در زمان تقسیم شده و در مکان شکل گرفته تا نیستی او را نشان دهد چیزی شبیه به دهر گرایی اما غیر از چهره ی محدود دهر و فراتر از چیستی!! که ذهنی است و ذهن یا علم هم هنوز خود ناشناخته و عجیب است!!!
بله آن خدایی که یک کسی باشد برای ما گریه کند و انتقام ما را بگیرد وجود ندارد زیرا کسی که ظلم می کند پاداشش همانست که تبدیل به ظالم می شود و از درک حرکت در مسیر خوبی باز می ماند ان کسی هم که در جنگ با ظالم می جنگد پاداشش اینست که در مسیر درستکاری اسیب بیند و در واقع این افتخار دارد و شکایت کردن فقط یعنی خود خواهی!
بقول امام آیا این که من در راه اسلام سیلی بخورم ایراد است؟
خلاصه آنکه مهم انکه چگونهزندگی کنیم و چه اتفاقی بیافتد نبوده مهم اینست که در چه مسیری حرکت کنیم و تلاشمان را کنیم بدون مهم بودن نتیجه ی آن
سینا
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۴۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
2
4
منظور او این می توانسته باشد که اگر با فرمول جهان را کنترل می کنیم خدا در کجای زندگی باید قرار بگیرد؟ و مفهوم خدا پس قرار است چکاری انجام دهد؟ و... به چه دردمان باید بخورد
علیرضا
Canada
۰۳:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
5
9
درود
مصاحبه عالی ای بود. با سپاس از شما
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۳۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
10
64
اینم هاوکینگ ایران!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۱۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
واقعا
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۰۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
14
5
اتفاقا خدا بنحوی جهان را مستقل خلق کرده که ما هیچ تصوری از خدا نمیتوانیم داشته باشیم و مثلا میگیم خدا نور است
????
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
10
3
افکار بشر سه بعدی است و محدود، پس نمی توان اظهار نظر کرد
بهزاد مهرانی
Turkey
۱۴:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
54
2
بسیار لذت بردم.هم پرسش های مصاحبه کننده عمیق و دقیق بود و هم پاسخ های مصاحبه شونده.عالی!
عصر ایران سپاس جناب مهرانی عزیز!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
2
8
با توجه به امار در امریکا 95%به خدا معتقدند و بیش از 55% معتقدد که دنیا قبل از مرگ انها به انتها می رسد ولی در جامعه علمی امریکا 93% دانشمندان به خدا اعتقاد ندارند
ناشناس
Canada
۱۵:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
7
3
عصر ایران,
با سلام
بعد این نظریه اخیر هاوکینگ آقای دکتر محقق داماد استاد دانشگاه شهید بهشتی برای مناظره با ایشان اعلام آمادگی کردند.
لطفا اگه می تونید حتما با ایشان مصاحبه ای ترتیب بدید.
'گل پسر
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۰۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
0
5
با تشکر از عصر ایران
بهد از این مصاحبه علاقه مند شدم که درباره ی دکتر منصوری بیشتر بدانم به همین خاطر به پایگاه ایشان رفتم. جالب است که ایشان مطالب جالبی درباره ی دکتر حسابی نوشته که به نظر من جالبه. ایشان یا خیلی حالیشان است یا هیچی حالیشان نیست. یا ایشان از چیزهایی می دانند که ما نمی دانیم و یا چیزهایی را که می گویند کلا..... . به نظر بنده دوستان به پایگاه ایشان یه سری بزنند تا بالاخره جامعه ایرانی متوجه بشه که این اقا از روی اگاهی حرف میزنه یا........
http://www.rmansouri.ir/fa/
میژ
Germany
۱۸:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
0
1
بحث خدا در ادبیات هاوکینگ بیشتر بر میگرده به خالق "مهبانگ". این یک مسئله ی محوری هست و جاش تو کل این بحث خالی بود.

صحبت هاوکینگ اینه که وقتی ما بتونیم قبل، حین، و بعد از مهبانگ رو توضیح بدیم که چه جوری و طی چه فرآیندی به وجود اومده دیگه نیازی به خدا نیست. خدائی که هاوکینگ ازش صحبت میکنه بیشتر اون خدایی هست که توی دهه ی 70 و 80 کشیش ها به مهبانگ چسبوندن و سعی کردن از نظریه ی مهبانگ برای نظریه ی خلقت استفاده کنند. این صحبت هاوکینگ در واقع پاسخ به این مسئله هست. متاسفانه در این مصاحبه به این زمینه ی تاریخی-فرهنگی در پشت این گزاره توجه نشد.

پ.ن: بهرحال مصاحبه خوبی بود و جای چنین مصاحبه هائی در فضای وب فارسی واقعا خالیه
دست مریزاد
ارش
Hong Kong
۲۱:۵۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
1
10
احتمالا" کسانی که یک معادله تک مجهولی تو عمرشون حل نکردن بهتر از استفان هاوکینگ در مورد کیهان و جهان میتونن اظهار نظر کنن

نظر نیوتن و هاوکینگ مهم نیست ولی نظر ...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۴
0
7
سلام.
خیلی جالب است.
بخصوص که تا این لحظه 245 نظر درج شده است ولی در لیست پربحث ترین ها نیست!!!
محمد
Iran (Islamic Republic of)
۰۰:۰۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
2
8
این آقا منکر وجود خدا نشده است اخبار دروغ تحویل مردم ندید
بابک
United States of America
۰۷:۰۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
0
10
گفتگوی بسیار خوبی ود. که بنظر من، بار علمی ، حضور ذهن و مهارت پرسشگر به آن کمک زیادی کرده است. پاسخهای جناب منصوری البته گاهی محافظه کارانه و حد پرسش نبود و این نشانه کم سوادی ایشان نیست. چون جایگاه علمی ایشان مشخص است. بلکه بنظر من نوعی طفره رفتن از پاسخ صریح بود و خودسانسوری و ترس از اینکه در مورد ایشان قضاوت شود. چون این موضوع اعتقادیست
تابان
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۲۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
2
12
از زماني که اين حرف هاوکينگ درباره خلقت جهان را شيده ام تا کنون که حدود يکسال است اعتقادم کمرنگ شده است و خيلي نگرانم دوست دارم در اين باره علما جواب دهند تا ما هم از سردر گمي نجات پيدا کنيم
آگاه
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۵۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
14
12
اگر ايشان 2 واحد بينش اسلامي 1 رو پاس كنه دقيقا مي فهمه كه يكي از برهان هاي خداشناسي ، برهان نظم است كه رابطه مستقيم با علم فيزيك دارد ...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۲۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
7
67
این آقا اصلاً معنی علم را میداند که به تحلیل شخصیت بزرگ دنیا میپردازد؟
.
مهتاب
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۳۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
16
2
سلام . نااميدانه نظراتم را مي گويم. نااميد از اينكه آنرا منتشر كنيد.بسيار از اين مصاحبه لذت بردم. فرصتي بود برايم كه بينديشم به خدا و نيايش كنم وي را . لطفا باز هم از اين نوع مصاحبه ها و يا مقالات ارائه فرمائيد.
sina
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
2
71
اگر هاوكينگ مزدور رسانه ها ميباشد،

پس چرا جايزه چند ميليون دلاري ملكه اليزابت را براي شواليه شدن ( لقب سر ) را در اعتراض به بها ندادن دولت بريتانيا به هزينه هاي علمي رد كرد؟

اين جايزه ميليونها دلار ارزش داشت.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۱۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
1
64
آنقدر جدل در نظرات زیاد است که نظرات جالب به سختی پیدا می شود، من نمی دانم چرا ایرانی ها همه دانشمند هستند و همیشه بیشتر از آنکه گوش کنند حرف می زنند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
3
6
1- دكتر منصوري گفته اند در مواقع سختي و گرفتاري انسان بيشتر به ياد خدا مي افتد. بر اساس همين دليل مي توان گفت هاوكينگ با توجه به وضع جسماني اش بايد بشتر از بقيه به فكر خدا باشد و علت دغدغه ذهني او نيز همين است.
دوم اينكه به نظرم اگر هاوكينگ فقط به اين فكر كند كه چه نيرويي تاكنون او را زنده و فعال نگاه داشته، به راحتي نقش يك نيروي فراانساني و ماورايي يعني خدا را درمي يابد- چيزي كه به نظر مي رسد اغلب ما آن را شخصا تجربه مي كنيم.
2- علم مدرن به خدا نياز ندارد چون از مفروضات آن نيست. و اين حرف درستي است ولي علم مدرن ديگر در كليت خود مورد انقاد قرار گرفته و امروزه از علم پست مدرن صحبت مي شود آيا در اين علم نيز خدا جايگاهي در مفروضات ندارد؟
3- اما يك سوال: در علم حقوق مي گويند وقتي يك نفر به قاضي مراجعه مي كند و مسأله اي (پرونده) اي را طرح مي كند، قاضي نمي تواند به هر بهانه اي از رسيدگي به آن امتناع كند. حال اگر ديگران نپرسيده باشند هم من مي خواهم فيزيكدانان به من بگويند "خدا بر اساس قاونين فيزيكي آيا مي تواند به صورت يك مسأله فيزيكي طرح شود يا نه؟" يعني حتي اگر يك نفر عامي بگويد جهان را خدا خلق كرده، بر عهده جامعه فيزيك است به اين سوال يك جواب قانع كننده بدهد نه اينكه بگويد علم مدرن به اين سوال نياز ندارد. درواقع علم فيزيك بايد جواب اين سوال را تبيين گرانه بدهد و به نظرم هيچ سوالي مهمتر از اين براي علم فيزيك وجود ندارد. ضمنا فكر مي كنم چون فيزيكدانان احتمال اينكه بتوانند به اين سوال پاسخ بدهند را براي خودشان بسيار طاقت فرسا مي دانند صورت مسأله را مخدوش مي كنند و به الهيات حواله مي دهند . از اين رو فكر مي كنم دكتر منصوري حتي از هاوكينگ و مدرنيست ها هم در دين زدايي از علم راديكال تر هستند و بين تفكر اعتقادي ايشان با مهارت علمي شان در قراردادن مسأله در جاي اصلي خودش تناسب نمي بينم. نتيجه حرف دكتر منصوري همان كنارگذاشتن خدا است در حالي دانشمنداني چون اسپينوزا كه كارشان صرفا تفلسف نبود، گفته اند بالاترين كاري كه يك عالم مي تواند انجام دهد شناخت خدا است.
4- دكتر منصوري شايد فيزيكدان خوبي باشند اما بايد احترام ريش سفيدان را نگه دارند. هاوكينگ خود صاحب نظريه است و در دنياي فيزيك تحول ايجاد نموده. آقاي منصوري چقدر به دنياي فيزيك افزوده اند؟!!!! و اگر يك نفر حتما بايد كار تخصصي روي يك مسأله ( در اينجا: خدا) انجام داده باشد تا نظر دهد، چرا دكتر منصوري براحتي نظر مي دهند؟
5- يك فرد در عالم رسانه نمي تواند مسئول تفسير ديگران نيز باشد بلكه در خصوص اين جمله هاوكينگ بايد بر اساس كليت كارهاي ايشان و مقالاتشان نظر داد. اگر مردم بد مي فهمند، چه گناهي بر عهده هاوكينگ است، آن هم كسي كه اصلا نمي تواند حرف بزند و مجبور است از اقل كلمات براي منظور خود استفاده كند؟
6- با توجه به موضع گيري هاي ضد و نقيض اخير بانك مركزي در خصوص بازار سكه و ارز و ... (از جمله اينكه سكه نخريد ضرر مي كنيد ولي هر كسي نخريد ضرر كرد) دكتر منصوري نبايد طوري حرف بزنند كه حرف هاي ايشان در ذهن مردم سوال غير تخصصي ايجاد كند؟!!!!!!!!!!
4-
امیر
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
4
4
اصلا جالب نبود
اون آقا مثل اینکه چیز زیادی از علم و هاوکینگ نمیدونه.
هیچ وقت هاوکینگ وجود خدا رو نفی نکرده بلکه همیشه از دست داشتن خدا در خلقت کیهان نام برده
غلامحسين
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
3
1
طبق قاعده امكان اخس "هرموجود د.ن پايه وپستي سايه اي است از يك وجود شريف واين توالي ادامه دارد تابه تنها موجود لطيف صادره از ذات خداوندي برسد" پس حرف آقاي هاوكينگ خيلي هم بي ربط نيست
علي
Germany
۱۶:۴۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
19
5
همين قدر كه يكنفر بگويد خدا نيست به وجود خدا اعتراف ميكند چون اگر خدا نبود اسمش هم نبود . خدا چي هست كه نيست ؟ اگر بگوئيم با علم ناقص فعلي بشر كه كمتر از 10 درصد مغزش استفاده ميكند نميتوانيم او را درك كنيم ، شايد بهتر باشد.
یه منجم
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
0
12
آخه آقای مجله نجوم ! گندکی که امسال تو اعلام زمان بارش اژدهایی زدید بستون نبود ؟؟؟ اومدی مصاحبه هم می کنی ؟؟ :)))))))))))))))))
سلیمانی
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
27
6
واقعاً آدم دانشمند اگر مذهبی هم هست باید مثل ایشون باشه
به دور از تعصب و برخورد غیر علمی
امثال ایشون رو باید واقعاً پاس داشت
درود به شما
خرگوش
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۵۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
29
17
بابا اینهمه اومدید نقد کردید حرف زدید.

به حای اینکه بگید خدا بوده از اول خیلی بزرگه ما نمیفهمیم یکیتون بیاد اثبات کنه خدا رو .

نظریه ندید برهان نظم و خلف

فکر کنید من کافرم برا من علمی اثبات کنید.

هر وقت شد بعد برید راجع به هاوکینگ نظر بدید

عجبا
پدرام
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۵۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۵
1
38
بیشتر نقد شخصیت آقای هاوکینگ بود تا نقد نطریات ایشان.
رضا مرادی
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۶
132
41
با سلام
با توفیق خداوند من روی فیزیک قرآن تحقیق می کنم و به مسایلی از علم فیزیک که در قرآن اشاره شده است علاقمند هستم. کتابی را تالیف کرده ام با نام قرآن ام الکتاب، مثلث برمودا، اهرام ثلاثه، مثلث اژدها و بشقاب پرنده ها. در این کتاب اثبات می شود که اهرام ثلاثه توسط بشقاب پرنده ها در زمان حضرت ادریس(ع) ساخته شده اند و نوک اهرام به عنوان نصف النهار مبدا در 110 درجه بین دو مثلث فوق الذکر بنا شده اند. دیگر اینکه بشقاب پرنده ها روی زمین ساکن هستند و اینها همانهایی هستند که قوم لوط را در جنوب بحرالمیت بین سوریه و اردن امروزی منهدم کرده اند. کتاب به چاپ رسید و در اینترنت هم هست. بعلاو اینجانب به فضل خدا نظریه Big Bang نوشته آقای هاوکینگ را رد کرده ام و به سازمان انرژی اتمی و نهاد ریاست جمهوری ارایه داده ام اما افسوس که در ایران خریداری ندارد. جناب دکتر رضا منصوری، اگر می بینید که افکار آقای هاوکینگ در بین جوانان شایع می شود ایراد از خود ماست که حمایت های لازم را از علوم نظری بعمل نمی آوریم.
ناشناس
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
۱۴:۴۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۶
7
1
جالبه حالا افکار بشر هم شد سه بعدی
rm
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۵۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۲۶
9
30
میشه لطفا یه مقایسه هم بین کارهای علمی اقای منصور با این اقای ملحد از خدا بی خبر انجام بدین ببینیم که صلاحیت نظر دادن در این مورد دارن یا نه؟
بهبود سرطان پروستات تنها با این رژیم غذایی گلایدر مافوق صوت قدرتمند چین با برد ۱۰۰۰ کیلومتری رونمایی شد (+عکس) سنگدان مرغ چه خاصیتی دارد و فواید آن برای چه کسی بیشتر است؟ خطرناک‌ترین درخت جهان حتی به‌عنوان سرپناه در هنگام بارندگی امن نیست جنگنده روسی Su-35 یا F-15EX آمریکایی؛ کدام‌ یک در نبرد تن به تن پیروز می‌شود؟(+عکس) قوی‌ترین موتورسیکلت های 2024؛ از آپریلیا تا کاوازاکی و بی‌ام‌و (+عکس) آتشگاه ۶۵ هزارساله عصر حجر / یک شاهکار مهندسی(+عکس) رتبه‌بندی ۱۰ ابرکامپیوتر قدرتمند جهان (+ اینفوگرافی) فلسفه چگونه می‌تواند دلیلی برای بلند شدن از تخت‌خواب پیدا کند؟ مصرف انرژی تغییر رنگ هشت‌پاها به اندازه ۲۵ دقیقه دویدن انسان آفت دهان، علت‌ها و درمان فرمانده دوران دفاع مقدس: باید هر چه می توانیم خط مقدم غزه و لبنان را پشتیبانی کنیم که اگر آن خط سقوط کند بعد نوبت ایران می‌رسد حمله موشکی به پایگاه نظامیان آمریکا در شمال شرق سوریه ایران خواستار اقدام فوری شورای امنیت برای اعمال تحریم‌های مؤثر علیه اسرائیل شد سفیر اسرائیل در سازمان ملل: توافق آتش‌بس لبنان نهایی نشده اما نزدیک است