در آن سال به پيشنهاد «ميرزا عبدالغفار خان نجم الدوله» (معلم علوم رياضي دارالفنون)، دو گروه از منجمان آلماني با تلسكوپ هاي خود براي رصد گذر زهره به ايران آمدند. او كه از منجمان و مهندسان بسيار موفق زمان خود بود، از معدود كساني است كه در آن سال گذر زهره را رصد كرد.

شرق نوشت: يكي از مهم ترين گذرهاي تاريخي زهره در سال 1874 ميلادي (1253 هجري) روي داد.

با توجه به اين نكته كه آن گذر از ايران نيز قابل مشاهده بود و «ناصرالدين شاه قاجار» هم به اين پديده علاقه پيدا كرده بود، اين رصد در ايران به ثبت رسيد.

به احتمال بسيار، سفرهاي متعدد «ناصرالدين شاه» به اروپا و همچنين تاسيس مدرسه «دارالفنون» در ايران در جلب توجه وي به موضوع هاي علمي نقش پررنگي داشته است. اين رصد از آن لحاظ مهم است كه در آن زمان تلسكوپ هاي نسبتا بزرگي براي رصد در دسترس بود و براي اولين بار امكان عكاسي از گذر فراهم شد.

در آن سال به پيشنهاد «ميرزا عبدالغفار خان نجم الدوله» (معلم علوم رياضي دارالفنون)، دو گروه از منجمان آلماني با تلسكوپ هاي خود براي رصد گذر زهره به ايران آمدند. او كه از منجمان و مهندسان بسيار موفق زمان خود بود، از معدود كساني است كه در آن سال گذر زهره را رصد كرد.

او در كتاب «بدايه النجوم» در اين باره نوشته است: «در 28 شوال سال 1291 باز زهره از روي آفتاب گذشت و در هر جا رويت شد مامورين فرستادند. از جمله در طهران چند نفر منجم از برلن آمدند و در روي بام كلاه فرنگي باغ سپه سالار اسبابي نصب نموده بودند و حقير درخدمت مرحوم اعتضادالسلطنه (وزير معارف ناصرالدين شاه و رييس دارالفنون) و مرحوم پدرم (ملاعلي محمداصفهاني ملقب به غياث الدين جمشيد ثاني) عبور زهره از روي قرص آفتاب را مشاهده نمودم و از روي اين عبور، اختلاف منظر و فاصله آفتاب را به دقت مشخص نمودند و تقريب عمل سابق رفع شده و بعد در 24 محرم 1300 نيز زهره عبور نمود، حقير هم در تقويم معين نموده بودم.»

طبق اسناد تاريخي، گروهي ديگر از اين منجمان آلماني به اصفهان رفتند و در عمارت باغ زرشك در نزديكي زاينده رود گذر زهره را مشاهده كردند و شايد اختلاف منظر مورد اشاره عبدالغفار به اين شكل به دست آمده باشد، هرچند گفته مي شود در روز رصد، آسمان اصفهان ابري شد و اين گروه كه هزاران كيلومتر راه را پيموده بود تا به ايران بيايد، نتوانستند اين پديده را رصد كنند.

اين گروه پنج نفره به سرپرستي «گاستوفريچ» درجايي نزديك سي وسه پل و در محوطه باغ زرشك، رصدخانه اي موقت براي رصد اين واقعه بنا كردند. در پايان حضور اين منجمان در اصفهان سنگ يادبودي براي حضورشان در ايران ساختند. بعدها اين سنگ را به كليساي وانك منتقل كردند.

تماشاخانه