همشهری: انسان در جهانی بر پایه عدد 10 زندگی می‌کند. این سیستم ده-دهی همه‌چیز،‌ از عملکرد دوتایی رایانه‌ها گرفته تا ساده‌ترین فرمول‌های ریاضی را پشتیبانی می‌کند.

پس چرا طول یک روز استاندارد بر روی زمین مطابق با این سیستم، ‌10 ساعته نیست؟

دلیل این موضوع در تاریخ مصری‌ها نهفته است. با تغییر پیدا کردن جوامع بشری از جامعه شکارچی به کشاورز افراد به نیاز برای محاسبه اموال و دارایی‌های خود پی بردند. تنها در آن زمان بود که ایده زبان نوشتاری اهمیت پیدا کرد و افراد آموختند که مانند کودکان امروزی با کمک گرفتن از 10 انگشت دست‌ها اجسام را بشمارند.

خط هیروگلیف مصری‌ها متعلق به سه هزار سال قبل از میلاد استفاده از سیستم ده-دهی شمارش را نشان می‌دهد. در این صورت چرا ساعت‌ها بر اساس 12 تنظیم شده‌اند؟

بسیاری بر این باورند سیستم 12‌تایی از سیستم شمارشی برگرفته شده که مصری‌ها از فرهنگ سومری‌ها به ارث بردند،‌ سومری‌ها به جای استفاده از 10 انگشت،‌ برای شمارش از بند‌های انگشت‌هایشان استفاده می‌کردند ( درصورتی که دست چپ خود را باز کرده و با استفاده از انگشت شست،‌ بند‌های انگشتان خود را بشمارید به عدد 12 خواهید رسید). برای محاسبه زمان با استفاده از این شیوه مصری‌ها روز را به دو نیمه 12 ساعته تقسیم کردند،‌ یا به شکل دقیق‌تر،‌ به 10 ساعت روز،‌ دو ساعت صبح و گرگ و میش غروب،‌و 12 ساعت تاریکی شب تقسیم کردند.

مصری‌ها ساعت‌ها را بر اساس حرکات گروه‌های ستاره‌ای تنظیم کردند. آنها مجموعه‌ای از 36 صورت فلکی کوچک مشهور به Decan‌ها،گروه‌های ستاره‌ای که تقریبا هر 40 دقیقه یکبار در افق ظاهر می‌شوند،‌ را دنبال می‌کردند. طلوع هر Decan نشان از آغاز ساعتی جدید بود. آغاز دهه جدید،‌ یا همان دوره‌های 10 روزه مصری‌ها زمانی بود که Decan جدیدی پیش از غروب خورشید در آسمان شرقی دیده می‌شد.

مصری‌ها در سال دو هزار و 100 قبیل از میلاد تقویم خورشیدی خود را بر اساس طلوع و غروب معمول این گروه‌های ستاره‌ای تکمیل کردند تا تقویم سالانه یکپارچه‌ای را خلق کنند. 36 دهه این تقویم 360 روز سال مصری را تشکیل می‌دهد. این سیستم جدید با وجود اینکه در آن طول هر ساعت مطابق با فصل متفاوت بود،‌ به اندازه‌ای دقیق بود که مصری‌ها بتوانند با استفاده از آن بر اساس طلوع ستاره شباهنگ یا Sirius زمان طغیان رود نیل را پیش‌بینی کنند.

نیک لامب محقق رصد‌خانه سیدنی می‌گوید در این تقویم‌ها جدول‌هایی طراحی شده‌بودند که به مردم کمک می‌کردند در تاریکی شب با کمک رصد ستاره‌های Decan زمان را تخمین بزنند. این جدول‌ها حتی درون تابوت‌های مصری‌ها نیز وجود داشته‌‌است،‌ احتمالا به این منظور که مرده‌ها هم حساب زمان را داشته‌باشند.

باوجود اینکه تقویم جدید خواندن زمان را برای همه ساده کرده بود،‌ ثابت نبودن طول ساعت‌ها در این تقویم برای یونانی‌ها ناکارامد بود،‌ یونانی‌ها به روز‌هایی با طول ثابت نیاز داشتند. هیپارکوس،‌ ستاره شناس، جغرافی‌دان و ریاضی‌دان یونانی و بزرگترین ستاره‌شناس عهد عتیق فردی است که ساعت ستاره‌ای مصری‌ها را به شکلی تغییر داد که با ساعت استاندارد منطبق با اعتدال شب و روز امروزی نزدیک بود،‌ ساعتی که بر اساس آن هر دوره از روشنایی و تاریکی به 12 بخش مساوی تقسیم می‌شدند.

تماشاخانه