.png "عصر ایران")
۰۵ آذر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۵ آذر ۱۴۰۳ - ۲۰:۰۲
شب سیاه غربت (فیلم) ماجرای اختراع نان سنگک
در سرزمین کهن ایران، بر اثر تجربه‌ها و اعمال سلیقه‌ها در طول سالهاي دراز، غذا‌ها و پختنی‌های گوناگون رسم شده و بوجود آمده که نزد بسیاری از کشورهای دیگر و حتی مردم سرزمین ما، به عنوان غذاهای ملی و سنتی معروف شده‌اند.
در اين ميان نان سنگک از نظر مزه، طعم، هضم و بهداشت و سلا‌مت یکی از بهترین نان‌های ایرانی است که مورد توجه خانواده‌ها مخصوصا در ماه مبارک رمضان قرار دارد. ویژگی این نان پخت آن روی سنگ ریزه‌های داغ است که به کیفیت آن می‌افزاید.
به گزارش شفاف در سال‌نمای کمیته نانوایان تهران (در ۱۹ اردیبهشت سال ۱۳۲۶ شمسی در تهران چاپ شده) درباره تاریخچه و چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونه آمده است:
«شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهی‌دست و لشگریان خود که غالباً در سفر به نان و خورش موقت و فوری نياز داشتند و لازم بود به هر شهری می‌رسند نانواهایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه كنند، درصدد چاره برآمد و حل این مشکل را از « شیخ بهایی» که از اجلّه علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی نیز با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع كرد.»
این اختراع به قدری با دقت و هوشیاری طراحی و عملی شده که پس از گذشت چند صد سال هنوز به همان صورت اولیه پخته می‌شود و نانی که از تنور سنگکی بدست می‌آید، محبوب‌ترین نان ایرانی است. برخی نقل‌ها نیز قدمت نان سنگک را قبل از ورود اسلام به ایران و در زمان پادشاهان ساسانی می‌دانند.
«شیخ بهایی» عالم و دانشمند مشهور قرن ۱۰ و ۱۱ هجری است که در فلسفه، منطق، هیأت و ریاضیات تجربهٔ زیادی داشت. به پاس خدمات این دانشمند بزرگ به علم ستاره‌شناسی، یونسکو سال ۲۰۰۹ را به نام او سال «نجوم و شیخ بهایی» نامگذاری کرد. از او حدود ۹۵ کتاب و رساله باقی مانده است.
شخصیت علمی، ادبی و اخلاق و پارسایی او باعث شد تا از ۴۳ سالگی تا پایان عمرش (۷۵ سالگی) منصب شیخ‌الاسلامی پایتخت صفوی را در دربار مقتدر‌ترین شاه صفوی، شاه عباس اول، بر عهده داشته باشد.
شیخ بهایی در سال ۱۰۰۰ خورشیدی در اصفهان درگذشت و به وصیت خودش جنازهٔ او را به مشهد بردند و در جوار مقبرهٔ علی‌ابن‌موسی‌الرضا (ع) جنب موزهٔ آستان قدس دفن کردند.
در اين ميان نان سنگک از نظر مزه، طعم، هضم و بهداشت و سلا‌مت یکی از بهترین نان‌های ایرانی است که مورد توجه خانواده‌ها مخصوصا در ماه مبارک رمضان قرار دارد. ویژگی این نان پخت آن روی سنگ ریزه‌های داغ است که به کیفیت آن می‌افزاید.
به گزارش شفاف در سال‌نمای کمیته نانوایان تهران (در ۱۹ اردیبهشت سال ۱۳۲۶ شمسی در تهران چاپ شده) درباره تاریخچه و چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونه آمده است:
«شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهی‌دست و لشگریان خود که غالباً در سفر به نان و خورش موقت و فوری نياز داشتند و لازم بود به هر شهری می‌رسند نانواهایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه كنند، درصدد چاره برآمد و حل این مشکل را از « شیخ بهایی» که از اجلّه علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی نیز با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع كرد.»
این اختراع به قدری با دقت و هوشیاری طراحی و عملی شده که پس از گذشت چند صد سال هنوز به همان صورت اولیه پخته می‌شود و نانی که از تنور سنگکی بدست می‌آید، محبوب‌ترین نان ایرانی است. برخی نقل‌ها نیز قدمت نان سنگک را قبل از ورود اسلام به ایران و در زمان پادشاهان ساسانی می‌دانند.
«شیخ بهایی» عالم و دانشمند مشهور قرن ۱۰ و ۱۱ هجری است که در فلسفه، منطق، هیأت و ریاضیات تجربهٔ زیادی داشت. به پاس خدمات این دانشمند بزرگ به علم ستاره‌شناسی، یونسکو سال ۲۰۰۹ را به نام او سال «نجوم و شیخ بهایی» نامگذاری کرد. از او حدود ۹۵ کتاب و رساله باقی مانده است.
شخصیت علمی، ادبی و اخلاق و پارسایی او باعث شد تا از ۴۳ سالگی تا پایان عمرش (۷۵ سالگی) منصب شیخ‌الاسلامی پایتخت صفوی را در دربار مقتدر‌ترین شاه صفوی، شاه عباس اول، بر عهده داشته باشد.
شیخ بهایی در سال ۱۰۰۰ خورشیدی در اصفهان درگذشت و به وصیت خودش جنازهٔ او را به مشهد بردند و در جوار مقبرهٔ علی‌ابن‌موسی‌الرضا (ع) جنب موزهٔ آستان قدس دفن کردند.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
زاکانی: مجموعه بزرگی برای جانبازان و توان‌یابان خواهیم ساخت پیشکسوت فوتبال ایران: خیابانی چرا به کی‌روش چنین انتقاداتی نمی‌کرد؟ پدر نیمار: پسرم هدیه‌ای رایگان برای هر تیمی است! بازداشت ۱۱ هزار و ۸۰۰ فلسطینی در کرانه باختری و قدس از هفتم اکتبر پرونده سازی عجیب برای قهرمان پارالمپیکی ایران کنسرت «منظومه سیمرغ» تمدید شد؛ حضور فرهاد فخرالدینی روی صحنه پس از یک دهه رسانه صهیونیستی: ادله‌ای درباره دست داشتن ایران در ترور خاخام اسرائیلی وجود ندارد پیکه: بدترین روز فوتبالی‌ام، روزی بود که به خاطر کاتالونیا هو شدم پیام وزیر ارشاد به گردهمایی هنرمندان پیشکسوت چمدان 8 میلیاردی سوغات کشتی ایران از روسیه! رضاوند به ترکیب استقلال بازگشت فراجا: کشف بیش از 7 میلیون لیتر انواع فرآورده‌های نفتی قاچاق انفجار یک معدن در گنجه رودبار/ شکسته شدن شیشه های منازل جین گودال؛ زنی که شامپانزه‌ها را به دنیا شناساند هوش مصنوعی رشیدپور را به مذاکره با ایلان ماسک فرستاد (فیلم)