عصر ایران - تهران در روزهای 9 و 10 شهریورماه جاری میزبان اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد است.البته نشست های کارشناسان و وزرای خارجه نیز در ایام پیش از اجلاس نهایی سران برگزار می شود.
این نشست در کانون خبرهای اصلی دنیا قرار دارد و کشورهایی مانند آمریکا از مدت ها پیش در صدد منتفی سازی این نشست در تهران یا کاهش میزان مشارکت در آن بودند. بدیهی است که این اقدامات از اهمیت اجلاس نشأت می گیرد و الا برای یک نشست معمولی نیازی به این همه کش و قوس سیاسی نبود. اما چرا این اجلاس اهمیت دارد و مورد توجه است؟
اول: شرایط ذاتی این سازمان
این سازمان از لحاظ تعداد اعضا پس از سازمان ملل متحد ،بزرگترین سازمان بین المللی جهان است. جنبش عدم تعهد دارای 118 عضو اصلی است. اعضای اصلی در دیگر سازمان های بین المللی از جمله اتحادیه اروپا (28 عضو)، اتحادیه عرب (22 عضو)، سازمان همکاری اسلامی (57 عضو) است.
در این نشست شماری از مهمترین کشورهای در حال توسعه که به عنوان بازیگران جدید و قطب های آینده جهان مطرح هستند حضور خواهند داشت. از جمله این کشورها می توان به هند، برزیل، مالزی و ... اشاره کرد. کشورهایی که نه تنها در منطقه بلکه در سطح جهان نیز می توانند نقش ایفا کنند. اجلاس تهران زمینه ای مناسب برای رایزنی و تعاملات و توافقات منطقه ای - جهانی شرکت کنندگان به شمار می رود.
دوم: شرایط ایران
ایران در شرایطی میزبانی اجلاس سران عدم تعهد را برگزار می کند که از یک سو با حملات تبلیغات سیاسی گسترده ای از طرف دولت های غربی روبه رو است و از سوی دیگر توطئه ها برای انزوای ایران روز به روز گسترش می یابد. در همین ارتباط می توان به اعمال فشارهای کم سابقه اسرائیل و آمریکا بر بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد برای جلوگیری از حضور وی در اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران اشاره کرد.
اسرائیل همچنین از مدت ها پیش رایزنی های گسترده ای را با مقامات کشورهای عضو جنبش عدم تعهد برای انصراف آنها از حضور در اجلاس تهران یا کاهش سطح مقامات اعزامی به این اجلاس را آغاز کرده بود. با وجود این تلاش ها علاوه بر اعلام رسمی حضور دبیر کل سازمان ملل در اجلاس تهران، سطح حضور دیگر کشورها در این اجلاس نیز در وضعیت مناسب و قابل قبولی است.
دشمنان جمهوری اسلامی ایران قصد دارند با استفاده از اقدامات اقتصادی، سیاسی ، دیپلماتیک و رسانه ای ، ایران را منزوی کنند اما استقبال گسترده و جدی از اجلاس تهران، به معنی شکست این تلاش هاست.
سوم: شرایط اجلاس شانزدهم در تهران
اجلاس سران عدم تعهد در تهران در حالی برگزار می شود که منطقه خاورمیانه با تحولات پیچیده ، مهم و سرنوشت سازی روبه رو است.
سوریه به عنوان یکی از مهمترین کشورهای منطقه از 18 ماه پیش تاکنون با موجی روبه افزایش از خشونت ها و ناآرامی ها روبه رو است. این روند نه تنها باعث افزایش تقویت تروریسم در منطقه می شود بلکه خارومیانه را در آستانه ناآرامی و عدم توازن تاریخی قرار داده است.
حضور سوریه و کشورهای مهم منطقه در اجلاس تهران این زمینه را فراهم می کند تا بتوان بدون حضور و دخالت های قدرت های جهانی شرق و غرب ،بحران در سوریه را بررسی کرد و گام هایی در این مسیر برداشت. در این صورت می توان نخستین ثمره ریاست ایران بر جنبش عدم تعهد را حس کرد.
مسئله فلسطین نیز از مسائل مهم در منطقه و جهان است که همچنان با حملات اشغالگرایانه اسرائیل روبه رو است. اجلاس تهران می تواند در ایجاد هماهنگی نسبی میان اعضا برای تعامل با اشغالگری اسرائیل و اقدامات دشمنان این رژیم علیه فلسطین نقش ایفا کند.
همچنین حکومت خودگردان فلسطین قصد دارد درخواست عضویت این کشور در سازمان ملل متحد را به مجمع عمومی این نهاد ارائه کند. هدف از این اقدام، به رسمیت شناخته شدن فلسطین به عنوان یک کشور در سازمان ملل متحد بدون حق رای دادن است.
تحقق چنین این اقدامی نیازمند همگامی همه اعضای جنبش عدم تعهد در حمایت از این درخواست در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
روند انقلاب های دو سال اخیر در شماری از کشورهای عربی و تغییر رهبران و سیاست های آنها به خاورمیانه چهره ای جدید داده است. شناخت بیشتر این خاورمیانه و پیش بینی تحولات آینده و کسب آمادگی برای تعامل با آن، می تواند یکی از دستاوردهای اجلاس تهران جنبش عدم تعهد باشد.