جمله ای که از سایت ریاست جمهوری حذف شد/ دیپلماسی چوب بستنی!

مهر: ماجرای واردات چوب بستنی، موضوع جدیدترین مناقشه اقتصادی میان دولت و منتقدانش تبدیل شده است.

« مثلا اگر چوب بستنی وارد می‌شود، این چوب بستنی اگر وسط بستنی گذاشته شود و صادرات شود چیز بدی است؟» این واکنش رئیس جمهور به موضوع واردات چوب بستنی، شاید یکی از موضوعات به ظاهر کوچک گفتگوی تلویزیونی زنده رئیس جمهور در شامگاه 2 دی ماه بود که با اقبال بیشتری از جانب رسانه های نوشتاری و اینترنتی در ایران همراه شد. ماجرایی که البته در پایگاه اطلاع رسانی دولت و سایت ریاست جمهوری از مشروح خبر گفتگوی احمدی نژاد حذف شد. اما با این حال چوب بستنی 10 ماه است به یکی از موضوعات مناقشه های دولت و منتقدانش تبدیل شده است.

این چوب های خبرساز

اولین بار، 12 اردیبهشت ماه بود که جایگاه «چوب بستنی» از یخچال سوپرمارکت ها به جدی ترین بحث های انتقادی و اقتصادی در کشور راه یافت. آن هم توسط رئیس مجلس شورای اسلامی . علی لاریجانی 12 اردیبهشت ماه امسال در همایش حکمت مطهر گفته بود:«یکی از کالاهای وارداتی کشور ما در شرایط فعلی چوب بستنی است که سالانه ۸۰میلیون دلار واردات از کشور آلمان داریم؛ چطور است که دانشمندان ما می‌توانند هسته اتم را بشکافند اما یک چوب بستنی هم نمی‌توانیم در داخل تولید کنیم؟»

ماجرای چوب بستنی های وارداتی به حوزه بهداشت و درمان هم کشیده شد. حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی 16 مهر در مجلس گفت: « متأسفانه ما در زمینه بهداشت و درمان مشکلات فراوانی در کشور داریم که از آن جمله می‌توان به داروهای خارجی که در رابطه با درمان بیماران سرطانی و صعب‌العلاج است، اشاره کرد. متاسفانه در چند ماه گذشته ارز قابل توجهی برای ورود این داروها به کشور داده نشده است، این در حالی است که برای چوب بستنی، عروسک، وسایل بازی بچه‌ها و همچنین خودروهای گرا‌ن‌قیمت ارز ترجیحی داده شده است.»

چوب بستنی، حدود یک هفته بعد باز هم به سخنرانی علی لاریجانی راه یافت. البته این بار با نقل مستقیم از دبیر شورای عالی امنیت ملی. لاریجانی 22 آذرماه در دهمین همایش مدیران و فرماندهان قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا گفت: «واردات کشور از 30 هزار میلیارد دلار امروز تا 80 هزار میلیارد هم رسیده و ما حتی سالانه در حدود 80 میلیون دلار چوب بستنی از آلمان وارد می کنیم. آقای جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی در خصوص واردات برخی کالاها اظهار داشته ما بعد از یک بررسی متوجه شدیم چوب بستنی را از آلمان وارد می کنیم و در سال حدود 70 و 80 میلیون دلار بابت این واردات می پردازیم.

این سخنان، بلافاصله با واکنش ارگان مطبوعاتی دولت همراه شد. عبدالرضا داوری در سرمقاله 26 آذر روزنامه ایران  با حمله به سیاست لاریجانی در استفاده از «کلید واژه چوب بستنی» نوشت: « این‌که جناب لاریجانی برای طعنه زدن به سیاست‌های وارداتی در کشور مداوماً از کلید واژه «چوب بستنی» بهره گرفته و با اتکا به اصل تکرار و تلقین در گفتمان سازی، در هر مجمع و همایشی، واردات «چوب بستنی» را بر سر اقتصاد ایران می‌کوبد، شیوه بدیعی است که تنها از سوی رئیس مجلس اعمال می‌گردد.»

داوری البته در ادامه یادداشتش هم واردات چوب بستنی را نه متعلق به آلمان، بلکه از کشورهای دیگر دانست: «برخلاف نظر آقای علی لاریجانی در مورد واردات چوب بستنی که هر چند ماه یکبار در مجامع عمومی ‌از سوی ایشان و با ادبیاتی مشابه تکرار می‌شود، براساس آمار رسمی‌ گمرک جمهوری اسلامی‌ایران، کارخانه‌های تولید بستنی کشور (در بخش خصوصی و نه دولتی) در 12 ماهه سال 1390، حدود 42 میلیون دلار(و نه 80 میلیون دلار) چوب بستنی از کشور چین (ونه آلمان) وارد کرده‌اند و در مقابل این حجم از واردات، که کمتر از 8 صدم درصد از کل واردات کشور است، تولیدکنندگان بستنی کشور بیش از 900 میلیون دلار بستنی تولید کرده‌اند که حدود 200 میلیون دلار آن به کشورهای همسایه صادر شده است.

جهت استحضار رئیس مجلس نیز ذکر این نکته لازم به نظر می‌رسد که اصولاً چوب مناسب و استاندارد برای تولید چوب بستنی صرفاً در دو کشور روسیه و استرالیا تولید می‌شود که بخش مهمی‌ از این چوب به کشور چین منتقل شده و پس از آن است که غالب تولیدکنندگان بستنی در جهان، چوب بستنی مورد نیاز خود را از کشور چین وارد می‌کنند.»

تاثیر چوب بستنی بر اقتصاد کشور

اما آیا واردات چوب بستنی و صادرات بستنی آن طور که رئیس جمهور می گوید کمکی به اقتصاد ایران می کند؟ نگاهی به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد درباره تاثیر صادرات و واردات بستنی بر اقتصاد کشور که 4 خردادماه در این روزنامه منتشر شد شاید پاسخی به این پرسش باشد.

«علی محمد ابراهیمی، عضو هیات مدیره یکی از برندهای بستنی سازی در کشور می گوید: چوب مورد نیاز برای تولید چوب بستنی تنها در دو کشور استرالیا و شمال شرق روسیه موجود است که کشور روسیه چوب مورد نیاز سازندگان چوب بستنی در چین را تامین و این کشور آن را به سایر کشورها صادر می کند. به گفته وی، تولیدکنندگان بستنی در کشور نیز چوب بستنی مورد نیاز خود را از طریق چین تامین می کنند. 

اینکه چرا ایران نمی تواند حتی چوب بستنی را در داخل کشور تولید کند، موضوعی است که یکی دیگر از کارشناسان صنعت بستنی در رابطه با آن به خبرنگار ما، می گوید: چوب بستنی تولید داخل از صیقل لازم برخوردار نیست. در واقع بی کیفیت بودن چوب تولیدی در کشور موجب شده تا تمام صنعتگران فعال در این بخش نیاز خود را از خارج تامین کنند. پرزدار بودن چوب های تولیدی در داخل نیز یکی دیگر از دلایلی است که به گفته این کارشناس موجب شده تا محصولات وارداتی جایگزین تولیدات داخلی شود.»

روزنامه دنیای اقتصاد در بخش دیگری از این گزارش نوشته: «کارشناس یک شرکت تولیدکننده بستنی در پاسخ به این پرسش که چه میزان مواد اولیه بستنی از خارج وارد می شود، می گوید: به جز شیر و شیرخشک مصرفی در تولید بستنی، سایر مواد اولیه از جمله انواع طعم دهنده ها، کاکائو، کره حیوانی و شکر از طریق واردات تامین می شود. به گفته این فعال صنعتی، اقلام و وسایل مورد نیاز برای بسته بندی و برخی ظروف بستنی نیز وارداتی است.  به گفته این کارشناس، برای تولید بستنی افزودن 5 درصد شیرخشک الزامی است که تا چندی پیش شیرخشک مورد نیاز برای تولید بستنی نیز از طریق واردات تامین می شد، اما در حال حاضر تولیدکنندگان داخلی شیرخشک مورد نیاز شرکت های بستنی سازی را تامین می کنند.»

وارداتی که صادرات می شود!

به نظر می رسد چوب بستنی به کلید واژه ای تازه در بحث های سیاسی و اقتصادی میان دولت و منتقدانش تبدیل شده است. کلید واژه ای که در رقابت با کالاهای دیگر وارداتی از چین همچون تیغه برف پاک کن، تنگ ماهی، مسواک، زیر شلواری، میخ، مداد پاک کن، بند شلوار، پولک، تیغ سلمانی، کلاه گیس و...گوی سبقت را ربوده است. کالاهایی که  وارداتش حدود 7 میلیارد دلار خرج روی دست دولت گذاشته است. خرجی که  رئیس جمهور، لااقل در مورد چوب بستنی، ان را به صرفه و اقتصادی می داند!