به گزارش خبرنگار مهر، اخلاق و تقوای سیاسی با حضور حجت الاسلام علیرضا پناهیان مسئول اتاق فکر نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها و اسماعیل کوثری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در برنامه تلویزیونی پنج شنبه شب «دیروز، امروز، فردا» مورد بررسی قرار گرفت. در ایتدای این برنامه پناهیان در مورد علمای اخلاق کشورمان که اتفاقا دو تن از آنان تازه درگذشته اند یعنی آیت الله خوشوقت و آیت الله تهرانی، گفت: مراوده با علما داشتن یکی از عوامل عاقبت به خیر شدن است.
مسولان بیش از بقیه نیازمند تقوا هستند
وی با بیان اینکه خیر و برکت زیادی در متن این رفت و آمد ها با علمای ربانی و با تقوا وجود دارد،افزود: مسولین کشور چون بیش از بقیه نیازمند تقوا هستند، آن ها باید با علما بیشتر در ارتباط باشند. هم این علمای بزرگوار و هم علمای دیگر که از سر دلسوزی نصیحت می کنند، همیشه در خانه شان به سوی مسولین و سیاستمداران باز است. همه مسولین به رفت و آمد به خانه علما نیازمند هستند. ضمن این رفت و آمدها خدا کلماتی را به دهان این علما جاری می کند که اتفاقاً نیاز آن روزگار مسولین است. خیلی از مسولین می گویند که رفتیم پیش فلان عالم، داشتم به یک موضوعی فکر می کردم که به یکباره ایشان حدیثی در همان مورد برایم قرائت کرد و مشکل ذهنی ام را برطرف کرد.
ما مسوولین اگر نزد بزرگان و اساتید اخلاق برویم عملکرد بهتری خواهیم داشت
کوثری هم در ادامه صحبت های پناهیان در مورد تفاوت سیاسیونی که با علما ارتباط دارند و کسانی که ارتباطی با علما ندارند گفت: امشب شب عملیات خیبر در سال 62 است و باید یادی از شهید همت داشته باشیم که یکی از انسان های خودساخته بود که معنویتی بالا و اخلاقی حسنه داشت.
وی افزود: ایشان معلمی بود که پیش از انقلاب هم مبارزات وسیعی داشت، زمانی هم که تکلیف شد، به دستور حضرت امام از آن کار فرهنگی که می کردند وارد عالم فرماندهی شدند. زمانی هم که وارد دنیای فرماندهی شدند، نه تنها اخلاق حسنه خود را رها نکردند، بلکه حساس تر هم شدند. فشار در این عملیات روی شهید همت بسیار زیاد بود و وقتی دید راه هویزه باز نشد از خدا شهادت را خواستار شد و هیچ بد اخلاقی با کسی نکرد.
کوثری ادامه داد: ایشان ارتباط تنگاتنگی با علما داشت و اخلاق را پای منبرها آموخته بود و در عمل این درس ها را پس داده بود. ایشان تربیت شده مکتب رهایی بخش اسلام بود که پای موعظه علمای بزرگ هم رشد کرده بود. نتیجه هم این بود که در سخت ترین شرایط هم مسائل اخلاقی را رها نمی کرد.
وی در ادامه مطرح کرد:اگر ما هر چند روز یک بار نزد بزرگان و اساتید اخلاق برویم و از محضر این بزرگان کسب فیض کنیم، قطعاً عملکرد بهتری خواهیم داشت. ما مسولین باید طوری عمل کنیم که اخلاق هیچ وقت فراموش نشود چون اگر این موضوع رعایت نشود، خیلی از مسائل تحت شعاع قرار می گیرد.
اخلاق سکولار فرد را به خدا نمی رساند/منظور از اخلاق اسلامی تقوا است
پناهیان در مورد اینکه آیا مقوله تقوا می تواند عنوان بندی داشته باشد یا باید شکلی عمومی داشته باید، گفت: ما هرچه از کلمه تقوا بیشتر استفاده کنیم به جای کلمه اخلاق بهتر است. ما آدم هایی که به خدا ایمان داریم از اخلاق صحبت می کنیم و هم کسانی که به دین خاصی اعتقاد ندارند از اخلاق صحبت می کنند. لذا ما یک مفهومی داریم به نام اخلاق سکولار که شما را به اخلاق دعوت می کند اما به خدا نمی رساند.
وی افزود: علم اخلاق گاهی ما را به اخلاقی بدون خدا سوق می دهد که این نوع اخلاق نه تنها با ثبات نیست بلکه به نفع بشریت هم تمام نمی شود. منظور از اخلاق اسلامی، تقوا است و بهتر است بیشتر از این کلمه استفاده شود.
پناهیان تصریح کرد: در خطبه اول و دوم نماز جمعه هم دعوت به تقوا واجب است. تقوا ما را می تواند به مکارم اخلاق برساند و چیزی که گره ما را باز می کند، تقواست نه اخلاق! تقوا شما را به پروردگار عالم متعد می کند و اینجا بی تقوای مجازات سنگین تری از بی اخلاقی در بردارد.
انسان عدالتخواه و مهدوی نمی تواند خلاف تقوا کند و بگوید می خواهم جامعه را به کمال برسانم
نماینده نهاد رهبری در امور دانشگاهها، ادامه داد: همانطور که مفهومی به نام اخلاق سیاسی داریم، مفهومی به نام تقوای سیاسی هم داریم. در واقع تقوا همه ابعاد زندگی انسان را دربر می گیرد. خداوند هر عملی را با تقوا می پذیرد و قطعاً اعمال سیاسیون هم با تقوا از سوی خداوند پذیرفته می شود.
پناهیان در بیان معنای تقوای سیاسی گفت: تقوای سیاسی یعنی شما هم اهداف سیاسی خوبی داشته باشید و هم از روش های درست و خوبی برای رسیدن به این اهداف استفاده کنید. انسان عدالتخواه و معتقد که مهدوی هم است نمی تواند از راه هایی استفاده کند که خلاف تقوا است و بعد بگوید می خواهم خودم و جامعه را به قله کمال برسانم.
کوثری در پاسخ به اینکه چرا باید بعد از 34 سال اینجا بنشینبم و از تقوای سیاسی صحبت کنیم گفت: این همان بحثی است که قرآن در مورد فراموش کاری انسان مطرح کرده است. اگر این ها را برای هم تکرار نکنیم، فراموش می شود که این فراموشی عواقب بدی دارد.
نماینده مردم تهران با بیان اینکه لازم است که هر از چندگاهی گفتمان اولیه انقلاب را باز کنیم گفت: به نظر من این مساله اتفاقی است که در 34 ساله گذشته در مقاطعی تکرار شده است. باید توجه کنیم که امام بر چه اساسی این انقلاب را سامان دادند. آیا واقعاً برای رسیدن به حکومت این انقلاب انجام شد یا باید به همه جوانب آن توجه کنیم؟ حضرت امام (ره) بارها تاکید کردند که انسان وقتی مشغول کار می شود، از مسائل اخلاقی غافل می شود و این غفلت گاهی از افراد شروع می شود و به جامعه سرایت می کند.
کوثری افزود: من شخصاً دائم جملات امام را مرور می کنم و در صحبت هایم برای مردم تکرار می کنم. امام می فرمایند من خادم شما ملت هستم. این صحبت برای 30 سال پیش امام است. امام نمی گوید من برای رسیدن به جایگاه و حکومت آمده بلکه جایگاه خود را بر اساس تقوای الهی بیان و مشخص کرده است. ما در جامعه خودمان باید اسلام ناب محمدی بر پایه و اساس انقلاب بدانیم.
وی ادامه داد: مسولین باید خود را بسنجند و ببیند در چه وضعیتی قرار دارند. اگر به رهبر انقلاب توجه کنیم می بینیم ایشان همیشه به عمل به تقوای سیاسی پایبند بوده اند. تقوای سیاسی یعنی دقیقاً همان چیزی که خداوند فرموده اند را در کارهایمان پیاده کنیم. وقتی می بینیم حضرت امام (ره) مطالبی را در این مورد بیان می کنند و می گویند که باید در جهت سرکوب نفسانیت و رشد معنویت کوشش کنیم، ما به عنوان کارگزاران نظام باید توجه کنیم که دقیقاً در چهارچوب اسلام نابی که امام و رهبری مشخص کردند حرکت کنیم.
کوثری تاکید کرد: اگر 34 سال گذشته را مرور کنیم می بینیم که این تقوای سیاسی وجود داشته و این موضوع در جامعه جهانی هم اثر گذار بوده چون امام و رهبری مواضع خود را با تقوای سیاسی بیان کرده اند.
انقلاب با تقوای سیاسی جلو رفته است
پناهیان در ادامه تصریح کرد: من هم قبول دارم که انقلاب با همین تقوای سیاسی جلو رفته است. تقوای شهید بهشتی را در برخورد با مخالفین خود ببینید! ایشان در سخنرانی هایی که داشتند تقوا را رعایت می کردند و دامنه اختلافات را بین مردم بیان نمی کردند. امام هم بعد از شهادت ایشان فرمودند که مظلومیت ایشان از شهادتشان مهم تر است. یا مقام معظم رهبری که در یکی از صحبت هایشان گفتند به خاطر امر امام در مورد اختلافاتشان با بنی صدر صحبت نمی کنم. این همان تقوای سیاسی بود که باعث می شد امام به بنی صدر مهلت دهد.
وی با اشاره به مثال تاریخی در این خصوص گفت: گاهی اوقات که مالک اشتر که جزو یاران امیرالمونین بود بر سر افراد ضعیف فریاد می کشید که امیرالمونین از او می خواست اینطور برخورد نکند. عده ای در جنگ جمل حاضر به جنگ نشدند، مالک بر سر این افراد به خاطر نادانی که داشتند فریاد می زد که امیرالمونین او را ساکت کرد و فرمود، مالک رها کن!
چرا امروز مقام معظم رهبری خطاب به مسوولین سه بار کلمه تقوا را تکرار می کند؟!
وی افزود: امروز چرا مقام معظم رهبری سه بار کلمه تقوا را تکرار می کند؟! یک دورانی در جامعه ما دوران اسلام بود و هرکسی که می گفت اسلام خوب است، عزیز می شد. بعد از اسلام به دوران ایمان وارد شدیم و هرکسی که ایمان قوی داشت برای همه عزیز و گرامی بود. این مرحله نیاز به پالایش داشت و دعوایی که در جامعه وجود داشت،بر سر ایمان ِ خالص بود.
پناهیان ادامه داد: الان جامعه ما پیشرفت کرده و از این سه مرحله گذشته و به مرحله عمل صالح و تقوا رسیده است و این مورد به رشد جامعه برمی گردد. از طرفی امروز مسولین ما بیشتر از گذشته به تقوا نیاز دارند. الان اختلافاتی بین مومنین وجود دارد و این مرحله رعایت تقوا به شدت مهم و لازم است. وضعیت حساس شده است و هرچه جلوتر برویم درگیری ها بین مومنین خواهد بود و اگر تقوا نباشد این درگیری ها شکننده خواهد بود.
وی تصریح کرد: اینکه امروز رهبری سه بار خطاب به مسولین سیاسی کلمه تقوا را تکرار می کنند به رشد جامعه مربوط می شود و همچنین نشان می دهد اگر تقوا را رعایت نکنیم، ایمان و اسلام به درد ما نمی خورد.
همچنین کوثری در پاسخ به این سوال مجری که رهبری خطاب به کاندیداها تاکید داشتند کسانیکه سابقه اجرایی و توانایی به دوش کشیدن این مسوولیت خطیر را دارند وارد صحنه شوند؛ تعبیر شما از این بیانات چیست؟ گفت: مقام معظم رهبری تجربه بسیار گرانبهایی را دارند و الان قبل از اینکه کسی مسولیتی را قبول کند، شاخص های مدیریتی را بیان می کنند. خیلی از آدم ها ادعاهای زیادی دارند اما وقتی وارد کار می شوند، نمی توانند درست عمل کنند.
وی با بیان اینکه انجام وظیفه در حکومت اسلامی با تمام دنیا متفاوت است گفت: چون اینجا مردم همه چیز مسولین را زیر ذره بین دارند. چون در راس این حکومت امام و رهبری قرار دارند و این دو بزرگوار خود را خدمت گزار مردم می دانند و تفاوتی بین خود و مردم نمی بینند،
کوثری ادامه داد: کارگزاران و مدیرانی که مسولیت می گیرند باید بدانند که هم تقوای الهی را باید رعایت کنند و هم اخلاق سیاسی داشته باشند و هم پاسخگوی مطالبات مردم باشند. مردم ما تربیت شده امام و رهبری هستند، لذا مسولین باید برجستگی هایی داشته باشند که در وجودشان ملکه شده باشد و بعد وارد صحنه شوند و برای دریافت مسولیت، اعلام آمادگی کنند.
برادرانه به مدیری که نتوانسته توانایی خود را اثبات کند، بگوییم راه را برای فرد دیگری باز کن
نماینده مردم تهران ادامه داد: در جبهه کسی به این راحتی ها مسولیت نمی پذیرفت و بچه ها از زیر بار مسولیت فرار می کردند تا آدم توانمندتری مسولیت را قبول کنند اما الان عده ای حس می کنند باید فقط بیایند! خب اگر می بینیم فردی توانایی بیشتری دارد باید با رعایت تقوای الهی، راه را برای حضور او مهیا کنیم.
کوثری تاکید کرد: هرکسی که مسولیت پیدا کرد. باید مسولیت های خود را با اعتماد بین دیگران تقسیم کند تا همه چیز به خوبی پیش برود. اینطور نباید باشد که من خیال کنم از همه بهتر هستم. بلکه باید در عمل این موضوع را نشان دهیم. اگر طوری شد که فلان مدیر نتوانست توانایی خود را اثبات کند، برادرانه به او بگوییم تو توانایی نداری و راه را برای حضور فرد دیگری باز کن تا امورات به خوی جلو برود.
پناهیان در ادامه صحبت های کوثری گفت: ما در جبهه مسولیتی از جانب آقای کوثری پذیرفته بودیم اما به دلیل مشکلاتی که در جنگ وجود داشت، دیر خدمت ایشان رسیدیم. بعضی ها آن روز به من گفتند بیا که آقای کوثری خیلی ناراحت شده است. ایشان در جلسه خیلی عادی برخورد کردند، بعد از جلسه به دوستم گفتم ایشان که برخورد تندی نداشتند، که ایشان به من گفت این اخلاق آقای کوثری است.
وی افزود: آقای کوثری اگر از اخلاق با صعه صدر صحبت می کنند، خودشان عامل این مساله است. اینطور امید ها باید به مردم داده شود که در کنار یک بد اخلاقی، هزاران خوش اخلاقی وجود دارد.
اگر کسی آمد و شایسته نبود، باید او را تخریب کنیم یا باید به او یاری دهیم
پناهیان تاکید کرد: شایسته سالاری موضوع مهمی است؛ اما اگر کسی آمد و شایسته نبود، باید او را تخریب کنیم یا باید به او یاری دهیم؟ در جنگ بعضی از فرماندهان لشکر می دیدند که بعضی از فرماندهان گردان هستند که بهتر از آن ها عمل می کنند ولی هیچ وقت برای فرمانده لشکر شدن، حریص نبودند و بدون ادعا به فرماندهان خود کمک می کردند.
وی ادمه داد: اگر کسی مسولیت به دست گرفت، باید به او کمک کرد نه اینکه ناتوانایی های او را زیر ذره بین قرار دهیم! روز قیامت ازهمه مسولین خواهند پرسید که تو برای چه کسی فداکاری کردی و عیب چه کسی را پوشاندی؟ شایسته سالاری به معنای دقیق هیچ وقت تحقق پیدا نمی کند چون نمی توان معیار های شایستگی را به صورت دقیق سنجید. این هم جزو تقواست که مسولیت ها را بر اساس شایستگی خود بپذیریم. دیگران هم باید با یاری دادن او تقوا را رعایت کنند و از خودشان مایه بزارند تا او موفق شود.
کسی که مسولیت دارد هم تقوا را رعایت نکند،در نهایت توسط خدا رسوا می شود
وی با تاکید براینکه اگر کسی که مسولیت دارد هم تقوا را رعایت نکند، باز هم باید از او حمایت کرد ، خاطرنشان کرد: او در نهایت توسط خدا رسوا می شود. امام بارها بنی صدر را حمایت کرد اما آیا او توانست از این حمایت ها سوء استفاده کند؟
پناهیان ادامه داد: شما باید تقوا را رعایت کنید و عیوب را بپوشانید. هیچ سیاستمداری اینطور از طرف امام حمایت نشد و هیچ سیاستمداری هم مثل بنی صدر با لباس زنانه از ایران فرار نکرد. پس این یعنی نمی توان از حمایت ها سوء استفاده کرد.مقام معظم رهبری تا انتها با حسن ظن و نصیحت برخورد می کردند و دست از بزرگواری برنداشتند.
وب افزود: کسی که به صورت پنهانی گناه می کند، باید گناه او پوشیده شود. اینکه عیب برادر دینی خود را بدانیم و روزی آن را افشا کنیم، باعث می شود از ولایت اهل بیت خارج شویم.
کسی که در انتخابات از همه چیز برای رای آوردن استفاده کند، رسوا خواهد شد
کوثری در مورد اخلاق انتخاباتی گفت: هنر حضرت امام این بود که اخلاق سیاسی اسلام را بعد 1400 سال احیاء کردند. این برای سیاستمدارانی که دنیا را بین خود تقسیم کرده بودند و مشغول استعمار بودند، بسیار عجیب بود که کسی مثل امام که پشتوانه ای جز خدا نداشت چطور توانست انقلاب را به پیروزی برساند. این موضوع فقط یک دلیل داشت، آن هم رعایت تقوای الهی و سیاسی بود. این باید الگوی همه ما باشد.
نماینده مردم تهران افزود: ما باید با خودمان فکر کنیم که باتوجه به داشتن چنین الگویی، چرا گاهی مشکلاتی به وجود می آید. در انتخابات هم به همین شکل است. آیا بر اساس اخلاق سیاسی و تقوای الهی می خواهیم عمل کنیم یا چیزی که خودمان دوست داریم؟ مردم می گویند ما چیزی را می خواهیم که بر اساس تقوای سیاسی و اسلامی است.
کوثری تاکید کرد: کسی که می خواهد به مسئولیت برسد، اگر در انتخابات از همه چیز برای رای آوردن استفاده کرد، رسوا خواهد شد و باید در برخورد با او تقوا را رعایت کرد. کسی که کاندید دریافت پستی می شود باید بداند که باید با تقوا وارد شود نه اینکه بیاید و حرف هایی بزند که عده ای طرفدارش شود. مردم بعد از این مسئولی می خواهند که همه چیز او را قبل از انتخاب، بدانند. اگر پنهان کاری کنند و بعد از انتخاب شدن، کارهای دیگر انجام دهد، جلوی او گرفته خواهد شد. خود فرد، رسانه های وابسته به او و طرفداران او باید با تقوا برخورد کنند.
مردم از آدم های دعوایی فاصله می گیرند/ مسولین زیر ذره بین مردم هستند و رصد می شوند
پناهیان با بیان اینکه از یک سالی در فضای سیاسی کشور سیاه و سفید کردن افراد آغاز و از این طریق هیجانات کاذب سیاسی در کشور ایجاد شد، یادآوری کرد : در آن دوره که گروهی را طالبان می نامیدند، بعد از هشت سال دیدیم که مشارکت مردم در انتخابات کاهش پیدا کرد. این یعنی مردم از دعوا خسته اند و از آدم های دعوایی فاصله می گیرند.
مسئول اتاق فکر نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها گفت: امیدوارم در انتخابات آینده سیاه و سفید های گذشته از سوی مردم و مسولین کنار گذاشته شود و بر اساس شایستگی ها رای ها به صندوق ریخته شود. متاسفانه دستانی بر اثر غرب زدگی فضا را تا این حد خراب کردند.
پناهیان با بیان اینکه چه اشکالی دارد که ما باهم دوست باشیم اما هر کدام از ما به گروهی جداگانه رای بدهیم؟ گفت: چرا نمی خواهیم چنین فضایی ایجاد شود؟ کسانی که منطق و حقانیت ندارند از این فضا سود می برند. از اولین روزی که بازی اصلاح طلب و اصولگرا آغاز شد و سیاه و سفید کردن ها و ایجاد هیجانات کاذب باب شد، این بد اخلاقی ها رواج پیدا کرد. ما باید این مسائل را کنار بگذاریم چون در همه جناح ها آدم های خوب و بد وجود دارد.
وی ادامه داد: ما باید در فرهنگ سیاسی خودمان کاری را انجام دهیم که پیامبر در برقراری تقوای سیاسی رعایت می کردند. مهم ترین سفارش به تقوا در قرآن کدام سفارش و آیه قرآن است که در این زمینه اهمیت ویژه ای دارد؟ پیامبر اسلام این آیه را هر جمعه در خطبه های نماز جمعه بیان می کردند و مضمونش این است که باید حساب شده و سالم صحبت کرد. یا مثلاً در یکی دیگر از آیات که هشت بار هم در قرآن تکرار شده است این طور بیان شده که تقوای الهی را باید داشت و در کنار آن ولایتمدار بود.
کوثری در پایان خاطرنشان کرد: در درجه اول مسولین هستند که زیر ذره بین مردم هستند و عملکردشان رصد می شود. مسولین باید در صحبت هایشان تقوا را رعایت کنند. رسانه ها هم نباید هر چیزی را منعکس کنند تا به فروش بیشتری دست پیدا کنند. اگر این مسائل رعایت شود، جامعه به سویی می رود، که خیر و صلاح است. ما اگر گذشت و ایثار داشته باشیم همه عاشق می شوند. عمل صالح و بیان سالم در حل خیلی از مسائل اهمیت دارد.