بزرگداشت سعدی افشار، هنرمند پیشکسوت سیاه‌باز تئاتر ایران، با اهدای چندین و چند لوح تقدیر از طرف نهادهای مختلف و با جمع‌آوری حدود تنها یک میلیون تومان برگزار شد. این در حالی است که این مبلغ تنها هزینه‌ یکی از آمپول‌های سعدی افشار است که به پوکی شدید استخوان مبتلاست.

به گزارش ایسنا، این مراسم با عنوان «سپاس از سعدی افشار» شامگاه 19 اسفندماه در شرایطی برگزار شد که بسیاری از هنرمندان مطرح که نامشان در خبرها آمده بود در این برنامه حضور نداشتند و تعدادی از آنها در مراسم تقدیر از هنرمندان درگذشته که در تماشاخانه ایرانشهر برپا بود، حاضر بودند.

ساعتی پیش از آغاز برنامه، بار دیگر پیامکی دروغین با مضمون درگذشت این هنرمند منتشر شد.

در این برنامه که در باغ‌موزه قصر برگزار شد، ابتدا داوود فتحعلی‌بیگی، دیگر هنرمند فعال در عرصه تئاتر آیینی و سنتی، گفت: امیدوارم تا ساعتی که زنده هستم همیشه در بزرگداشت سعدی شرکت کنم.

وی با ابراز تاسف از بی‌توجهی نسبت به مقوله سیاه‌بازی در سال‌های گذشته یادآور شد: زمانی که ما دانشجو بودیم این مقوله را جدی نمی‌گرفتند، با اینکه آن زمان دوستانی مانند سعدی افشار فرصت بیشتری داشتند و تعدادشان هم بیشتر بود.

فتحعلی‌بیگی در ادامه سخنانش خاطراتی درباره مشکلات اجرای اولین نمایش‌های خودش تعریف کرد و ادامه داد: سعدی برای اجرای نمایش‌های ما مرارت زیادی کشید.

این هنرمند تئاتر در عین حال خاطرنشان کرد: سعدی افشار تنها بازمانده سیاه‌بازی نیست؛ بلکه او تنها بازمانده از نسل قبل از من است. من هم می‌توانم روی صحنه سیاه‌ شوم و سیاه‌بازی‌ام کمتر از استادانم نیست.

فتحعلی‌بیگی متذکر شد: سعدی برای سیاه‌بازی کم زحمت نکشیده است و ماندگاری استادانی مانند او در شاگردانی است که تربیت کرده‌اند.

در ادامه برنامه، ایلیا منفرد، خواننده و هنرمند عرصه موسیقی، قطعه معروف «گل ارکیده» را به سعدی افشار تقدیم کرد.

او که سال‌ها پیش در حوزه تئاتر فعال بوده، یادآور شد: همچنان خود را تئاتری و خاک پای همه شما می‌دانم. امروز که اینجا آمدم خیلی از دوستان مرا نشناختند. یادمان بیاید همه ما با هم معنی پیدا می‌کنیم.

اجرای قطعه‌ای نمایش تخت‌حوضی کار جواد انصافی از دیگر برنامه‌های این مراسم بود.

همچنین خلیل جوادی، هنرمند طنزپرداز، در سخنان کوتاهی گفت: از بچگی از کارهای استاد سعدی افشار لذت برده‌ام. او یادآور خاطرات چندین نسل از ماست. من پدرم و پدربزرگم به خاطر خنده‌ها و شادابی که او به رایگان به ما بخشید، به ایشان بدهکاریم.

این هنرمند طنزپرداز دو رباعی تقدیم سعدی افشار کرد. همچنین قطعه شعری طنز از کتاب «محکمه الهی» و نیز قطعه طنز دیگری در انتقاد از وضعیت نابسامان مدیریت فرهنگی در ایران بر اساس شعر بلند «صدای پای آب» سروده سهراب سپهری خواند.

سپس داوود فتحعلی بیگی بار دیگر روی صحنه آمد و با اشاره به بیماری سعدی افشار گفت:‌ می‌دانید سعدی مدت‌هاست دچار کسالت پرهزینه‌ای است که خوشبختانه بخشی از هزینه‌های درمانش توسط مرکز هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی فراهم شده است. خدا را شکر که تلاش دوستان نتیجه داد و او هنوز سرپاست.

او با تاکید بر لزوم همراهی با هنرمندان در دوره حیاتشان اضافه کرد: ما به جای اینکه بعدا بگوییم سعدی چنین و چنان بود می‌خواهیم از او حمایت کنیم تا او بیشتر در جمعمان حضور داشته باشد. هر چند مناعت طبع او راضی به این کار نمی‌شود اما به رسم جوانمردان ایرانی گلریزانی داریم و چراغی روشن می‌کنیم. دوست داشتیم هر یک از ما ذره ذره از سلامتمان را به سعدی تزریق می‌کردیم اما چنین امکانی نیست و ما فقط می‌توانیم بخشی از هزینه‌های درمان را تامین کنیم.

در شرایطی که در دیگر سالن باغ موزه قصر برنامه دیگری با حضور مدیران شهرداری تهران برپا بود، ابراهیم گله‌دارزاده، رییس انجمن هنرهای نمایشی، به نیابت از قادر آشنا، مدیر کل این اداره، مبلغ 500 هزار تومان ارائه کرد و اولین چراغ این مراسم روشن شد.

پس از آن قاسم افشار، دیگر خواننده پاپ حاضر در مراسم، در سخنان کوتاهی یادآورشد: دوران کودکی من با خاطراتی از سعدی افشار و مرتضی احمدی آمیخته است و دوست دارم به بچه‌هایمان یاد بدهیم اشخاصی مانند سعدی افشار چه هنرمندان بزرگی در تئاتر ما هستند. شاید هنرمندان از دولتمردان بی‌مهری ببینند، اما حمایت مردم این مشکلات را ناچیز می‌کند.

قاسم افشار در ادامه ترانه «بازیگر» را به سعدی افشار تقدیم کرد.

سپس سعدی افشار در میان تشویق حاضران به کمک دوستانش به روی صحنه آمد و روی صندلی نشست.

هنرمند پیشکسوت سیاه‌باز گفت: از تک‌تک خانم‌ها و آقایان نهایت تشکر را دارم. به جای سلام هزاران سلام بر شما که افتخار دادید و آمدید و چراغ اینجا را روشن کردید. محبت کردید که برای من ناچیز تا اینجا آمدید و من دست و پایتان را می‌بوسم.

او یادآور شد: تقریبا ده - دوازده ساله بودم که سیاه می‌شدم. آن زمان سیاه‌بازان باسابقه‌تر از من خیلی زیاد بودند که من در مقابلشان هیچ نبودم، اما می‌خواستم به جایی برسم.

سعدی افشار در ادامه خاطره‌ای طنزآمیز از اجرای یکی از برنامه‌های سیاه‌بازی‌اش در دیوانه‌خانه تعریف کرد و گفت: آن زمان بداهه به داد من رسید و جانم را نجات داد چون یکی از بیماران دیوانه‌خانه نزدیک بود جان هر دو نفرمان را به خطر بیندازد.

در این برنامه کاظم هژیرآزاد، رییس انجمن بازیگران خانه تئاتر، به نمایندگی از ایرج راد، مدیرعامل این تشکل صنفی که در مراسم تقدیر از هنرمندان درگذشته حضور داشت، نشان ویژه خانه تئاتر را به سعدی افشار تقدیم کرد.

هژیرآزاد آرزو کرد، سایه سعدی افشار تا سال‌های سال بر سر فرهنگ و هنر ایران گسترده باشد و تجربیات او به نسل جوان منتقل شود.

همچنین حمید مظفری، دیگر کارگردان و بازیگر تئاتر، با حضور روی صحنه خاطراتی از اجرای سعدی افشار در شیراز گفت. هر زمان که او بخشی از خاطره را به یاد نمی‌آورد، سعدی افشار آن بخش‌ها را یادآوری می‌کرد.

حمید مظفری از طرف جشنواره تئاتر «شمسه» لوح تقدیر و مبلغ 500 هزارتومان را به سعدی افشار تقدیم کرد.

همچنین محسن حسن‌زاده، مدیر روابط عمومی مجموعه تئاتر شهر، به نمایندگی از سیدصادق موسوی، مدیر این مجموعه، لوح تقدیر دیگری را به این هنرمند سیاه‌باز اهدا کرد. اهدای لوحی از سوی تماشاخانه سنگلج از دیگر برنامه‌های این مراسم بود. صادق عاشورپور، پژوهشگر پیشکسوت تئاتر، این لوح را به نیابت از اتابک نادری، مدیر سنگلج که در شهرستان بود، به سعدی افشار اهدا کرد.

عاشورپور هنگام اهدای این لوح گفت: گاه انسان در برابر افرادی قرار می‌گیرد که در عین سادگی آن‌قدر بزرگ‌اند که واژگان توان توصیف آن‌ها را ندارند.

او یادآور شد: زمان نگارش آثار پژوهشی‌ام دریغ خوردم که افرادی مانند سعدی افشار، ‌مهدی مصری و ... در ایران داشتیم اما همیشه تئاتر را از غرب گدایی کرده‌ایم. امیدوارم سایه سعدی و امثال او از سر فرهنگ و هنر کشور کم نشود.

لوح دیگری هم از طرف بنیاد علمی فرهنگی تعزیه توسط رضا برزگر، نماینده این بنیاد، به سعدی افشار اهدا شد.

همچنین جواد انصافی، دیگر هنرمند تئاتر آیینی و سنتی، و رضا رضامندی، یکی از دوستان نزدیک سعدی افشار، دو عکس یادگاری را که از طرف سایت خبری فرهنگی tiwallآماده شده بود، به هنرمند سیاه‌باز ایران تقدیم کردند.

در بخش پایانی برنامه بار دیگر ایلیا منفرد ترانه دیگری اجرا کرد.

اجرای این برنامه برعهده پیمان شیخی بود و در این مراسم مهدی صفاری‌نژاد، یکی از بازیگران جوان تئاتر و از دوستان سعدی افشار، در نقش سیاه حضور داشت. هر چند بخش قابل توجهی از صندلی‌های تالار فرخی یزدی باغ‌موزه قصر خالی مانده بود، هنرمندانی چون هدایت هاشمی، علی عامل هاشمی، پیمان شریعتی، مریم رحیمی، وحید آقاپور، مریم داننده، امیرعلی دانایی، فاضل جمشیدی، قاسم زارع، ابراهیم حسینی، مجید تفرشی، صمد چینی‌فروشان و ... از حاضران بودند.

در پایان این برنامه که تا ساعت 21 ادامه داشت، کتابهای طنز خلیل جوادی به نفع سعدی افشار به فروش رسید.

تماشاخانه