بازگشت موج اعتیاد تزریقی در کشور

مدیر کل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه آسیب اعتیاد ناشی از مصرف تزریقی در کشور در حال بازگشت است، گفت: سیستم کاهش آسیب اعتیاد در کشور در حال نابودی است.

فرید براتی‌سده در میزگرد «کاهش آسیب‌های ناشی از اعتیاد و چالش‌های ‌پیش رو» که با حضور مسوولان وزارت بهداشت، ستاد مبارزه با موادمخدر و کارشناسان حوزه اعتیاد در ایسنا برگزار شد، اظهار کرد: یکی از چالش‌های اصلی اعتیاد در کشور موضوع کاهش آسیب‌های اعتیاد است که در سال‌های اخیر نگاهی که به این امر وجود داشته، تغییر کرده است.

وی با اشاره به اینکه موضوع کاهش اعتیاد یک سیاست بین‌المللی است، عنوان کرد: زیانکاهی یا کاهش آسیب به هر اقدامی که خطر بروز آسیب را برای فردی که نمی‌خواهد یا نمی‌تواند رفتار پرخطرش را فعلا تغییر بدهد، گفته می‌شود. در یک کلام زیانکاهی سیاست و برنامه‌ایست که جهت کاهش عواقب منفی و بهداشتی اقتصادی و اجتماعی و سوء‌مصرف مواد‌مخدر طرح‌ریزی شده باشد، در حالی که‌مصرف‌کننده به مصرف مواد خود فعلا ادامه دهد.

مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی ادامه داد: عمده استراتژی کاهش آسیب در مباحث مرتبط با HIV / ایدز است، چرا که کاهش آسیب ناشی از HIV / ایدز با کاهش آسیب ناشی از مصرف مواد محرک، آمفتامین‌ها که در کشور ما به عنوان شیشه مطرح بوده، متفاوت است.

به گفته براتی سده، کاهش آسیب ناشی از HIV / ایدز عمدتا به بیماری‌های عفونی ناشی از تزریق در معتادان مربوط می‌شود که از دهه 80 به بعد در کشور موضوع مقابله با آن آغاز شد، اما همان زمان نیز بعضی‌ها با این موضوع مخالف بوده و اعتقاد داشتند این اتفاق سبب اشاعه موضوع اعتیاد می‌شود.

وی افزود: به هر حال کاهش آسیب ناشی از HIV / ایدز در کشور آغاز شد و ظرف مدت کوتاهی موفقیت‌های چشمگیری در این زمینه به دست آمد، حتی توانستیم انتقال HIV / ایدز را از طریق تزریق کنترل کنیم.

مدیر کل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی در ادامه به چالش اخیری که در ستاد مبارزه با موادمخدر در نگاه برخی تصمیم‌گیرندگان این سازمان برای برخورد با کاهش آسیب ناشی از اعتیاد ایجاد شده، اشاره کرد و گفت: آنها معتقدند در زمینه کنترل HIV / ایدز موفقیت‌هایی حاصل شده، بنابراین دیگر دلیلی برای سرمایه‌گذاری در این زمینه وجود ندارد .

وی همچنین به ادعای عجیبی که در سال گذشته در ستاد مبارزه با مواد مخدر در ارتباط با مراکز ماده 16 (مراکز ترک اعتیاد اجباری) اشاره و اظهار کرد: یکی از مسوولان ستاد مبارزه با مواد مخدر عنوان کرد که زمانی مراکز ماده 16 در کشور وجود دارد، چه نیازی به مراکز کاهش آسیب است. بنابراین اعتبارات خود را در این زمینه کم کردند.

مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی افزود: در ستاد مبارزه با مواد مخدر نگاه غالب این است که باید بخشی از کارها به شهرداری واگذار شود، بنابراین آنها اعتبارات مربوط به شلترها و حتی DICها را کاهش دادند و این موضوع یکی از چالش‌های اصلی حوزه کاهش آسیب اعتیاد است.

وی نگاه سازمان بهزیستی به موضوع کاهش آسیب اعتیاد را نگاهی مثبت دانست و گفت: متولیان اصلی این امر، ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی هستند.

مدیر کل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با انتقاد از مبالغ پرداخت شده به مراکز کاهش آسیب سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، گفت: این مبالغ تخصیص یافته از سوی ستاد یکسان نیست، به مراکز کاهش آسیب اعتیاد بهزیستی مبالغ کمتری پرداخت می شود در حالی که مراجعان این مراکز معمولا از اقشار محروم‌تر جامعه هستند.

به گزارش ایسنا، براتی سده در ادامه این میزگرد، لزوم بازنگری در زمینه برخورد با کاهش آسیب اعتیاد را موضوعی بسیار مهم تلقی کرد و گفت: زمانی که مباحث در اختیار دستگاه‌های غیرمتخصص قرار می‌گیرد، طبعا مشکلاتی نیز در پی خواهد داشت.

مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با قبول امنیتی و اطلاعاتی بودن بخشی از فعالیت‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر، اظهار کرد: بخشی از فعالیت‌های ستاد، امنیتی، اطلاعاتی و یا در مباحث مبارزه با قاچاق است، اما بخش دیگری از فعالیت‌های ستاد نیز مربوط به مطالعه درمان و کاهش آسیب اعتیاد مربوط می‌شود.

براتی سده با تاکید بر اینکه مطالعه، درمان و کاهش آسیب اعتیاد موضوعی امنیتی نیست، گفت: باید ستاد مبارزه با مواد مخدر با تغییر نگاه خود به این مقوله اجازه دهد که کارشناسان و متخصصان امر در این زمینه ورود کنند.

وی در ادامه به موضوع برنامه‌ریزی بعد از ترخیص معتاد بهبود یافته اشاره و اظهار کرد: در سال گذشته اعتباری در ارتباط با خانه‌های میان راهی از طرف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نظر گرفته شد که قرار بود به سازمان بهزیستی تخصیص داده شود، اما این اتفاق نیافتد و نتوانستیم کاری در این زمینه انجام دهیم.

نبود خانه‌های میان راهی سبب می‌شود که چرخه درمان اعتیاد کامل نشود

مدیر کل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با اعلام اینکه امسال بیش از 300 میلیون تومان اعتبار در این سازمان برای خانه‌های میان راهی در نظر گرفته شده است، گفت: از ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز برای ایجاد خانه‌های میان‌راهی درخواست اعتبار کرده‌ایم، اما در سال گذشته پولی در این زمینه اختصاص نیافت.

به گفته براتی سده، معتاد بهبود یافته پس از ترخیص از کمپ ترک اعتیاد و گذراندن مراحل اولیه سم‌زدایی، باید تحت مراقبت و درمان قرار گیرد. بنابراین ایجاد این خانه‌ها می‌تواند معتاد بهبود یافته را از سایر معتادین جدا کند تا با حضور در یک سرپناه که تحت نظارت سازمان‌های ذی‌ربط است، چرخه درمانش کامل شود.

میزگردپیشگیری از اعتیاد

وی در ادامه این نشست با بیان اینکه ستاد مبارزه با مواد مخدر نگاه ویژه‌ای را به مراکز ماده 16 (کمپ‌های ترک اعتیاد اجباری) دارد، گفت: سال گذشته اعتبار خوبی از ستاد برای این مراکز در نظر گرفته شد و اعلام کردند که بیش از 30 هزار نفر به این مراکز برده شدند، اما هم‌اکنون خیلی از آنها بیرون آمدند و سرنوشتشان معلوم نیست.

مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی افزود: نبود خانه‌های میان راهی سبب می‌شود که چرخه درمان اعتیاد کامل نشود، بارها به ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته‌ایم که اعتباری را برای معتادان پاک شده نیز در نظر گیرند، اما ستاد معتقد است که این فعالیت مربوط به سیستم‌های رفاهی است.

براتی‌ سده همچنین به نحوه تخصیص بودجه پیشگیری و درمان اعتیاد اشاره کرد و گفت: تا چند سال گذشته بودجه پیشگیری و درمان اعتیاد از محل اعتبارات ردیف بودجه بود و میزان دقیق اعتبارش نیز مشخص می‌شد. این در حالیست که ستاد خواستار تجمیع همه اعتبارات شد تا پس از آن، اعتبارات مذکور را خودش میان دستگاه‌ها توزیع کند.

وی افزود: پیامد این موضوع این است که در ردیف بودجه سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت اعتباری برای موضوع پیشگیری و درمان اعتیاد لحاظ نمی‌شود و این در حالی است که ستاد مبارزه با مواد مخدر هر ساله نمی‌تواند تمام بودجه اختصاص یافته به سازمان را دریافت کند.

به گفته مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی، این سازمان به این دلیل که متعلق به اقشار آسیب‌پذیر جامعه است، بودجه اختصاص یافته‌اش را به میزان حداکثری دریافت می‌کند. بنابراین اگر اعتبار تخصیص یافته پیشگیری و درمان اعتیاد در ردیف بودجه این سازمان لحاظ شود، می‌توان این میزان اعتبار را نیز به طور کامل دریافت کرد.

براتی سده ادامه داد: بنابراین از زمانی که اعتبارات در ستاد مبارزه با مواد مخدر تجمیع و توزیع شد، اعتبارات به این سازمان به صورت کامل تخصیص نمی‌یابد و ناخودآگاه از اعتبارات سازمان بهزیستی در زمینه پیشگیری و درمان اعتیاد کاسته می‌شود.

وی در مورد علت تجمیع و توزیع اعتبار بخش پیشگیری و درمان اعتیاد در ستاد مبارزه با مواد مخدر، گفت: نگاه ستاد این است که سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت پول دریافتی را در محل‌های دیگری خرج می‌کنند و نمی‌توان نظارت کافی را بر آنها داشت، این درحالیست که چند سال گذشته شاهد کاهش نظارت ستاد مبارزه با مواد مخدر بر سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت هستیم.

براتی سده در پایان این میزگرد با بیان اینکه سال گذشته در سازمان بهزیستی 17 میلیارد تومان برای بحث پیشگیری و درمان اعتیاد اختصاص داده شد، اظهار کرد: این درحالیست که ستاد مبارزه با مواد مخدر تنها هفت میلیارد تومان اعتبار در اختیار این سازمان قرار داد.