علی فرضینژاد در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام، اظهار کرد: بادرَنجبویه یا وارَنگبو با نام علمی (Melissa officinalis) گیاهی معطر و علفی از خانواده نعنا است.
وی پایایی، غالبا ایستاده، پوشیده از کرکهای نرم ساده یا غدهای، ساقه ایستاده، منشعب، سبز کم رنگ یا متمایل به آبی، از پایین تا انتهای برگدار، با شاخههای طویل نازک را از خصوصیات این گیاه برشمرد و شکل برگها را بنا به موقعیت اینگونه بیان کرد: همهی برگهای این گیاه تیغه یا پهنک بوده و پایینیها قلبی شکل و بالاییها تخممرغی شکل هستند.
این کارشناس گیاهان دارویی ادامه داد: این برگها در حاشیه دارای دندانههای ارهای یا کنگرهای، تقریبا بدون کرک، سبز مات متمایل به آبی و در سطح رگبرگهای زیرین کرکپوش هستند، این گیاه دارای گلهای سفید یا متمایل به صورتی، دمگل کوتاه، مجتمع در چرخههای کم و بیش یکطرفه محوری شامل 5 تا10 گل هستند و کاسه باقی مانده در میوه نمو یافته است.
وی با بیان اینکه دانههای قهوهای رنگ این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دمکرده استفاده میشود، گفت:اسانس این گیاه مصرف درمانی داشته و در صنعت شیرینیسازی کاربرد دارد.
فرضینژاد در مورد اکولوژی بادرنجبویه گفت: این گیاه در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد بذرها هر چند در دمای ۱۰ تا ۱۲ درجه سانتیگراد جوانه میزنند اما دمای مناسب برای جوانه زنی ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد است و درجه حرارت مطلوب در طول رویش گیاه ۲۰ تا ۲۲ درجه سانتیگراد است.
وی ادامه داد: ریشه بادرنجبویه نسبتا طویل است این ریشه به جذب رطوبت در اعماق زمین قادر بوده و برای مدتی خشکی را تحمل میکند. بادرنجبویه در هر نوع خاکی قادر به رویش است و خاکهایی با بافت متوسط و غنی از ترکیبات کلسیم و مواد و عناصر غذایی برای رویش این گیاه مناسب است.
کارشناس گیاهان دارویی جهاددانشگاهی ایلام گفت: بادرنجبویه قادر است خشکی را برای مدتی تحمل کند ولی کم آبی و خشکیهای طولانی سبب خشک شدن آن میشود و ph مناسب خاک برای کاشت این محصول 4.5 تا ۸ است.
فرضینژاد گفت:چون بادرنجبویه چهار تا پنج سال در یک منطقه باقی میماند لذا انتخاب زمین مناسب و همچنین تناوب کشت مناسب با سایر گیاهان ضرورت دارد در نتیجه بهتر است با گیاهانی به تناوب کشت شوند که نه تنها سبب گسترش علفهای هرز نشوند بلکه دوره رویشی کوتاهی نیز داشته باشند تا پس از برداشت فرصت کافی برای آماده سازی زمین وجود داشته باشد، این گیاه را میتوان در چهار تا پنج سال متوالی در یک زمین کشت کرد.
وی گفت: هنگام آماده سازی زمین در فصل پائیز قبل از کاشت گیاه به میزان ۲۵ تا ۳۰ تن در هکتار کود حیوانی پوسیده به زمین اضافه میکنند سپس شخم مناسبی به عمق ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر زده میشود، افزودن کود شیمیایی به شرایط اقلیمی و بافت خاک بستگی دارد و میتوان ۵۰ تا ۷۰ کیلوگرم در هکتار ازت، ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس به عنوان مقادیر پایه به زمین اضافه کرد، در صورتی که به کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی اقدام میشود کار زیادی باید روی زمین انجام داد.
وی با بیان اینکه قبل از کاشت باید مبارزه شیمیایی و مکانیکی با علفهای هرز انجام گیرد، ادامه داد: در صورتی که تکثیر به روش مستقیم صورت گیرد (انتقال نشاء از خزانه به زمین اصلی) زمین باید فاقد هر گونه پستی و بلندی و سنگ و کلوخ باشد و مدت کوتاهی قبل از کشت و در فصل بهار باید به وجین علفهای هرز اقدام کرد.
فرضینژاد ادامه داد: خواص درمانی گیاه آرامبخش، ضد اسپاسم، مقوی اعصاب، درمان بیماریهای قلبی، ضد نفخ و تقویت کننده حافظه است و نحوه مصرف آن دمکرده گیاه است، دارویی که از این گیاه ساخته شده و اکنون در بازار موجود است ژل یا پماد ملیسان است و به دلیل خاصیت ضد ویروسی که دارد در درمان تبخال از آن استفاده میشود.