انتشار کتاب خاطرات سال 69 هاشمی

در ادامه‌ سیر انتشار سالانه‌ خاطرات آیت‌الله هاشمی در قالب کتاب‌های خاطرات و کارنامه‌، خاطرات سال 69 ایشان در قالب کتابی با عنوان «اعتدال و پیروزی»، مجوز گرفت و منتشر شد.

محسن هاشمی بهرمانی ضمن اعلام خبر به بازار آمدن خاطرات سال 69 آیت‌الله هاشمی؛ «اعتدال و پیروزی» و خاطرات و مخاطرات بانو عفت مرعشی؛ «پا به پای سرو» در گفتگو با این خبرگزاری، ضمن تشریح سیر انتشار این کتاب‌ها، از کم و کیف کتاب‌های جدید صحبت کرد.

مدیرعامل نشر معارف انقلاب، ضمن اشاره به سوابق این نشر به ایلنا گفت: دفتر نشر معارف انقلاب در سال 69 با هدف فعالیت در موضوع تاریخ معاصر تاسیس شد و عمده فعالیت خودش را به انتشار خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی اختصاص داد. ایشان از گذشته‌های دور، مخصوصا از سال 1360 به بعد، به صورت روزانه خاطراتشان را یادداشت کرده که نتیجتا این یادداشت‌های روزانه، به یک مخزن بسیار مناسب تاریخی برای تاریخ معاصر کشور تبدیل شده است. براین اساس دفتر نشر معارف و انقلاب سعی کرده با حدود 20 سال تاخیر، هر سال یک جلد از این خاطرات را منتشر و در اختیار محققین، پژوهشگران و علاقمندان به تاریخ معاصر قرار دهد.

وی درمورد سیر انتشار خاطرات آیت‌الله هاشمی افزود: تا پیش از سال 1376 تلاش زیادی برای جمع‌آوری و آماده سازی خاطرات ایشان صورت گرفت تا اینکه در همین سال، اولین کتاب را با نام «دوران مبارزه» منتشر کردیم که مربوط به خاطرات آیت‌الله از سال 1313 تا 1357؛ یعنی از تولید ایشان تا پیروزی انقلاب اسلامی بود. این کتاب دو جلد داشت که جلد دوم از آن به انتشار اسناد ساواک و سایر تصاویر و مدرک‌ها اختصاص یافت. ایشان پیش از انقلاب، همواره تحت نظر ماموران ساواک بودند و رفت‌آمدها، تلفن‌ها، حرکات سیاسی،‌ سخنرانی‌ها و... ایشان مرتبا در گزارش‌های ساواک منعکس می‌شد که بخش عمده‌ای از این گزارشات در جلد دوم «دوران مبارزه» منتشر شده است.

هاشمی ادامه داد: بعداز انتشار کتاب اول، کتاب بعدی را به خاطرات ایشان در دو سال 58 و 59 اختصاص دادیم؛ چون عملا ما از ایشان خاطره مکتوب چندانی نداشتیم و ناچار بودیم با خاطره‌گیری، جمع‌آوری صحبت‌های پراکنده‌ای که ایشان در مجلات و سخنرانی‌ها داشتند، مطالب مورد نظر را آماده کنیم. این­ کار به کمک یکی از محققین به نام آقای عباس بشیری پیش رفت و در نهایت دو جلد کتاب شد که اسم این کتاب‌ها را گذاشتیم «انقلاب و پیروزی» و «انقلاب در بحران». اما از سال 1360 ما متکی بودیم به دست نوشته‌های ایشان که در یک تقویم روزانه نوشته شده بود. درنتیجه کار برایمان آسان‌تر شد و با استفاده از این تقویم، آن را پرمحتوا کردیم. یعنی این ما در خاطرات اصلی دست نبردیم و تاکنون عینا به انتشار آن‌ها مبادرت داشته‌ایم.

وی ضمن تاکید بر این مطلب که در دست نوشته‌های آیت‌الله هیچ تغییری اعمال نمی‌شود، اظهار داشت: ما نسبت به اینکه هیچ تغییری در خاطرات داده نشود، بسیار حساسیم؛ ولی پیوست‌ها و ضمیمه‌ها و پی‌نوشته‌هایی در هر کتاب منتشر می‌شوند که آن خاطرات را تکمیل می‌کند. مثلا اگر در بخشی از این خاطرات، صحبت از رفتن به مکانی برای سخنرانی است، ما متن آن سخنرانی را (اگر مربوط به نمازجمعه است، نطق‌ها و خطبه‌های ایراد شده) ضمیمه کرده‌ایم. البته اسناد مربوطه در قالب کتاب‌هایی مجزا، هر سال منتشر شده‌اند که تعدادشان تقریبا سالی 4 تا 5 کتاب بوده. اما کتاب مرجع خاطرات آیت‌الله، همین کتاب‌هایی‌ست که با عنوان کارنامه و خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی منتشر می‌شوند. ولی اگر موضوع مهمی هم در این سال‌ها وجود داشته که نیازمند به توضیحات ویژه داشته باشد، در مورد آن هم یک کتاب مشخصی را منتشر می‌کنیم.

وی ادامه داد: سال 1360، کتاب «عبور از بحران» منتشر شد و کتاب 61 را «پس از بحران» نامگذاری کردیم. به عبارت دیگر سال‌های 59، 60 سال‌هایی بودند که انقلاب ما در این سال‌ها با بحران‌های مختلف روبرو بود، ولی در سال 61 این بحران‌ها به اتمام رسیدند. کتاب سال 62 با نام «آرامش و چالش» چاپ شده و کتاب سال 63 «به سوی سرنوشت». 64 «امید و دلواپسی» و 65 «اوج دفاع»، 66 «دفاع و سیاست»، 67 «پایان دفاع؛ آغاز بازسازی» و 68 « بازسازی و سازندگی»عناوینی بودند که مطابق با رویدادهای مهم کشور و رویکردهای آیت‌الله در دوران مسوولیت‌های سیاسی در سال‌های مورد نظر انتخاب شدند.

هاشمی بهرمانی با اشاره به کتاب تازه منتشر شده‌ از این سری کتاب‌ها، یعنی خاطرات سال 69 افزود: اما کتاب جدیدی که به تازگی منتشر کردیم و خاطرات سال 69 را شامل می‌شود، «اعتدال و پیروزی» نام دارد. همچنین در سال گذشته، خاطرات همسر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، یعنی حاجیه خانم عفت مرعشی نیز در دست چاپ قرار گرفت و قرار شد خاطرات ایشان از زمان خواستگاری و ازدواج با آیت‌الله هاشمی تا مرز انقلاب اسلامی؛ یعنی سال 1357 در قالب یک کتاب منتشر شود که خوشبختانه چندی پیش این کتاب نیز تحت عنوان « خاطرات و مخاطرات بانو عفت مرعشی؛ پای به پای سرو» به چاپ رسید.

وی اضافه کرد: «پا به پای سرو» آبان ماه سال گذشته، آماده و جهت اخذ مجوز به وزارت ارشاد فرستاده شد اما متاسفانه بعد از چیزی حدود 10، در تاریخ 28/3/92 مجوز گرفت. «اعتدال و پیروزی» نیز که ابتدای سال 92 درخواست مجوزش را کرده بودیم، 29/3/92 مجوزش را دریافت کردیم. خوشبختانه هر دو کتاب، درحال حاضر به بازار آمده قابل استفاده برای شهروندان است.

مدیر نشر معارف انقلاب اظهار داشت: آنچه مهم است و از اسم این کتاب نیز برمی‌آید، سیاست‌های اعتدالی است! ما نام این کتاب را باتوجه به همین مسائل انتخابات؛ انتخاب کردیم زیرا رفتن به سمت اعتدال و پیروزی‌هایی که با استفاده از سیاست‌های اعتدالی در سال 69 برای ایران به دست آمد، می‌تواند در شرایط کنونی نیز کارگشا باشد. خود آیت‌الله نیز در مقدمه‌ای که بر این کتاب نوشته‌اند، سیاست‌های سال 69 را سیاست‌هایی قابل استفاده برای اداره‌ی امروز کشور عنوان کرده‌اند.

وی تصریح کرد: در سال 69، عراق به کویت حمله می‌کند. در آن سال توقعات زیادی وجود داشت؛ حتی بعضی‌ها می‌گفتند که ایران باید پشت سر صدام قرار بگیرد و در مقابل امپرالیسم جهانی به صدام جهت بیرون راندن نیروهای خارجی از منطقه کمک کند. همچنین اظهارنظرهای افراطی دیگری نیز در سایر حوزه‌ها وجود داشت و مطرح می‌شد ولی خوشبختانه در آن سال، «دولت سازندگی» یک سیاست کاملا معتدل را اتخاذ می‌کند که این سیاست، پیروزی‌های فراوانی به همراه دارد که به نشان دادن چهره‌ای کاملا معتدل از ایران در جهان منجر می‌شود. این موقعیت باعث می‌شود روابط ایران با جهان گسترش پیدا کند و اقتصاد ایران شکوفاتر شود و بسیاری از مسائل و مصائب ایران حل شود.

هاشمی ضمن بیان این مطلب که سیاسیون و پژوهشگران و دانشجویان و مردم عزیزمان را دعوت می‌کنم که این کتاب را مطالعه کنند، درمورد نحوه‌ی صدور مجوز برای این کتاب‌ و کتاب‌های پیشین گفت: ما درگذشته؛ از آنجایی که در این سری کتاب‌ها به نام افراد مختلف و ماجراهای متعددی اشاره می‌شود - مخصوصا نام امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری) این طور بود که ما کتاب را برای دفتر نشر آثار امام خمینی(ره) می‌فرستادیم و تاییدیه نظر آنها را کتبا می‌گرفتیم. بعد با این تاییدیه، کتاب‌ را می‌فرستادیم برای گرفتن مجوز چاپ. درمورد مقام معظم رهبری نیز روش این بوده که کتاب توسط خود آقای رفسنجانی به مقام معظم رهبری تحویل می‌شد و ایشان خود این کتاب را مطالعه می‌کردند و اگر نظری داشتند به ایشان می‌گفتند.

وی ادامه داد: اما در سال گذشته، حالا به دلایلی تاخیراتی پیش آمد و کتاب دیر حاضر شد. لذا دیرتر رفت به این منابع و مراکز و وقتی ما آن را فرستادیم برای وزارت ارشاد، دیگر اواخر فروردین بود و وزارت ارشاد قصد گرفتن نظرات این مراکز را در مورد محتوای کتاب داشت. خود این موضوع باعث طولانی شدن ارائه مجوز شد اما خوشبختانه این موضوع الان حل شده و کتاب بدون هیچ مشکلی با همان محتوایی که داشته و بدون هیچ تغییری در محتوا چاپ شده است.

مدیر نشر معارف انقلاب، در پاسخ به این سوال که التزام رعایت فاصله‌ی بیست ساله در انتشار خاطرات آیت‌الله چیست، گفت: سعی‌مان بر این است که از دست نوشته‌های حاج آقا، حداکثر استفاده را بکنیم و کتاب به هیچ وجه احتیاج به حذف و سانسور نداشته باشد! اما هرچه به زمان جدید نزدیک می‌شویم، بعضی از مسائل به صلاح نیست چاپ شود. در نتیجه مجبور می‌شویم که یکسری خودسانسوری‌ها را در کار اعمال کنیم. اما چون نمی‌خواهیم این اتفاق بیافتد، و دقیقا همان چیزی که ایشان نوشته چاپ شود، این 20 سال فاصله را برای کارمان مقرر کرده‌ایم.

محسن هاشمی در پاسخ به این سوال که با عنایت به سوابق مدیریت شهری، معتقد است برگزیدگان انتخابات شورای شهر تهران چه اولویت‌هایی را می‌بایست در کار مدیریت پیگیری کنند، اظهار داشت: با نظرسنجی‌هایی که از مردم شده، عمدتا موضوع حمل و نقل ترافیک، آمدوشد وسایل نقلیه و درکنار آن؛ آلودگی هوای تهران از مطالبات بسیار ویژه‌ است. تقریبا بیش از 50 درصد شهروندان دغدغه خودشان را این مساله اعلام کرده‌اند. البته دغدغه‌های مردم در مناطق مختلف، متفاوت است. مثلا یک منطقه در تهران ممکن است اولویتش با برقراری امنیت باشد و... اما برآیند این نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حمل و نقل، ترافیک، آلودگی هوا، مساله آسیب‌های اجتماعی-از کودکان طلاق گرفته تا اشرار و شرارت در شهر-، اشتغال و مسکن (که البته خیلی سخت است که شورای شهر بخواهد به این مسائل بپردازد زیرا نقش دولت در اشتغال و مسکن بسیار بالا است و هنوز همه اختیارات شوراها به آن‌ها داده نشده)، و بعد از این‌ها؛ مساله اوقات فراغت مردم، خصوصا نیاز به مساله ورزش جوانان اولویت مطالبات شهر تهران بوده که به اعتقاد من می‌بایست مورد توجه مدیریت شهری و شورای شهر قرار گیرد. البته این نظر من است و ممکن است نظر نماینندگان شورای شهر، چیزی غیر از این باشد.