«مورد» گیاهی منحصر به‌فرد و سمبل جوانی

در استان کرمان بیشترین سطح گیاه مورد در ریگان و مختص منطقه کوهشاه ریگان است که به دلیل در حال انقراض بودن این گیاه منحصر به‌فرد از آن حفاظت می‌شود.

به گزارش فارس، گیاه مورد به صورت درختچه‌ای است که ارتفاع آن تا 4.5 متر می‌رسد، این درختچه همیشه سبز بوده و دارای برگ‌های بیضی نوک‌تیز به طول حداکثر چهار سانتی‌متر و عرض تا یک سانتی‌متر، بدون دندانه، چرمی و به رنگ سبز تیره است که به طور متقابل بر روی ساقه قرار می‌گیرند و معطر هستند.

گل‌ها سفیدرنگ و زیبا و دارای عطر خاصی هستند که آن‌ها هم به طور متقابل و با دمگلی در محل اتصال برگ‌ها روی ساقه قرار دارند، پرچم‌های گل به تعداد زیاد و با پایه‌ای بلند به صورت دسته‌ای بزرگ بر روی جام گل خودنمایی می‌کنند و زیبایی خاصی به گل‌ها می‌بخشند.

میوه هسته‌ای مورد، کروی یا تخم‌مرغی به اندازه نخود و به رنگ آبی مایل به سیاه یا سیاه است که طعم گس و رزینی دارد، پوست ساقه مورد که به صورت تکه‌هایی از آن جدا می‌شود، معطر است و بر روی ساقه برجستگی‌هایی به نام گال وجود دارد با توجه به اینکه مورد همیشه سبز است به پرورش آن توجه بسیاری می‌شود.

یونانیان مورد را سمبل جوانی و زیبایی می‌دانستند

درختچه مورد از زمان باستان برای ایرانیان آشنا بوده است، بعضی ملل از جمله یونانیان برای این گیاه احترام خاصی قائل بوده‌اند.

یونانیان مورد را سمبل جوانی و زیبایی می‌دانستند و برای نوعروسان تاجی از آن درست می‌کردند که به علت پایداری برگ مورد، نشانه عشق ماندگار و ابدی زن و شوهر بوده است، همچنین از تاج مورد در موفقیت‌ها، افتخارات و یا فتوحات استفاده شده است.

از قدیم برگ مورد را به عنوان ماده ضدعفونی‌کننده مورد استفاده قرار می‌دادند و از میوه آن برای التیام زخم‌ها و خون‌ریزی‌ها بهره می‌جستند، میوه‌های تازه به عنوان مقوی معده و ادرارآور مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

در قرون وسطی استفاده چندانی از مورد به عنوان دارو نمی‌شد و از قرن 16 میلادی به بعد که این گیاه به طور علمی مورد مطالعه قرار گرفت، استفاده از آن به عنوان مقوی معده، رفع ورم روده و اسهال خونی در بین مردم رایج شد

مهم‌ترین ترکیبات مورد، رایحه «اسانس» آن حاوی سینئول، میرتنول، پی‌نن، ژرانیول، لینالول و کامفن است، دانه‌های موجود در میوه حاوی ترکیبات روغنی از جمله اسیدهای چرب اولئیک، لینولئیک و پالمیتیک هستند.

فرآورده‌های خوراکی مورد در درمان عفونت‌های ادراری، مشکلات هضم، برونشیت، سینوزیت و سرفه‌های خشک مۆثر هستند.

اسانس مورد در محصولات بهداشتی، مانند صابون و شامپو و فرآورده‌های پوستی از جمله پماد و کرم و در عطر و ادکلن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور متوسط از 100 کیلوگرم برگ مورد، 10 گرم اسانس به دست می‌آید، همچنین از چوب آن زغال فعالی با کیفیت عالی به دست می‌آید، چوب مورد بسیار محکم، قابل ارتجاع و دارای بافت ریز است و از آن در تهیه صنایع دستی، عصا و مبلمان استفاده می‌شود.

گیاه مورد در 50 هکتار از منطقه کوهشاه رویش دارد

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ریگان اظهار داشت: در استان کرمان بیشترین سطح گیاه مورد در ریگان و مختص منطقه کوهشاه ریگان است.

ابراهیم زابلی به خبرنگار فارس گفت: بیش از 50 هکتار از این گیاه دارویی در منطقه کوهشاه رویش مورد وجود دارد که شهرستان ریگان در این زمینه بیشترین سطح گیاه مورد را در استان دارا است.

وی افزود: با توجه به اینکه این گیاه دارویی خواص زیادی دارد، مسافران زیادی به این منطقه مسافرت می‌کنند تا از این گیاه دارویی استفاده کنند.

زابلی با اشاره به راه‌اندازی انجمن‌های حمایت از منابع طبیعی در این منطقه خواستار همکاری مسافران و مردم با این انجمن‌ها برای حفظ این گیاه دارویی منحصر به‌فرد در این شهرستان شد.

وی بیان داشت: در شهرستان‌های شرقی استان کرمان رویش گیاه دارویی مختص ریگان است که به دلیل خوش آب و هوا بودن این منطقه خشکسالی‌های چند ساله اخیر هیچ تاثیری بر این گیاه دارویی نکرده است.

گونه گیاهی مورد در حال انقراض است

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ریگان گفت: در اقدامی توسط پاسگاه حفاظت منابع طبیعی هر هفته از این گیاه دارویی در این منطقه بازدید می‌شود و به دلیل اینکه بیشترین مسافر در روزهای پنجشنبه و جمعه است، این پاسگاه در این دو روز فعالیت زیادی در این منطقه دارد.

زابلی عنوان کرد: با توجه به اینکه مسافران از سرشاخه و دانه‌های این گیاه استفاده می‌کنند، خواستار حفظ اینگونه گیاهی نادر شد.

وی خاطرنشان کرد: اینگونه نادر در حال انقراض است و دوستداران طبیعت از این گونه زیبا و دارویی حفاظت زیادی انجام دهند.

کرامت جرجندی عضو شورای اسلامی روستای کوهشاه ریگان به خبرنگار فارس گفت: به دلیل اینکه این گیاه دارویی در این منطقه رویش دارد، گردشگران زیادی در ایام تعطیلات از این منطقه بازدید می‌کنند و وجود این گیاه دارویی منطقه را به قطب گردشگری در شرق استان کرمان و ریگان تبدیل کرده است.

وی افزود: این گیاه دارویی منبع درآمد برای اهالی این روستا شده است و گیاه دارویی مورد در استان‌های شمال کشور، کرمان، یزد، فارس و خراسان رویش دارد.