سیدمحمد خاتمی با انتقاد شدید از برخی حوادث پیش آمده در حاشیه استقبال از رئیس‌جمهور در فرودگاه مهرآباد، جریانات تخریبی را سازماندهی شده و نه خودسر دانست و با بیان اینکه "مطمئنم رهبری راضی به این کارها نیستند"، گفت: اگر جلوی جریانات تخریبی گرفته نشود، مثل زمان اصلاحات می‌شود که اوایل این طور بود و بالاخره منجر به ترور شد.

به گزارش ایسنا، رییس‌جمهور پیشین کشورمان در دیدار با جمعی از ایثارگران و جانبازان و آزادگان که در پایان هفته دفاع مقدس انجام شد، یاد و خاطره شهیدان دفاع مقدس را گرامی داشت و اظهار کرد: به خانواده‌های معظم و شکیبای این عزیزان عرض احترام می‌کنم و به همه جانبازان عزیز که شهدای زنده انقلاب ما هستند خسته نباشید می‌گویم و در مقابل همه آزادگان سرفراز که مظهر سربلندی و عزت ملتند سر تعظیم فرود می‌آورم و به همه ایثارگران که چشمه اصلی عظمت و بزرگی ملت ما بودند خسته نباشید می‌گویم.

وی با بیان اینکه "جنگ" کلمه بسیار زشت و نفرت‌آوری است و آثار و نتایج آن بسیار مصیبت‌بار و خسارت‌آور است، افزود: در عین حال، اغلب یا در بیشتر موارد، جنگ سبب می‌شود زیبایی‌های بزرگی هم آفریده شود، چون جنگ دو سو دارد؛ یکی کسی که زور می‌گوید و ظلم و تجاوز و توسعه‌طلبی می‌کند و از حقوق خودش پا فراتر می‌گذارد و قصد تصاحب چیزهایی دارد که متعلق به دیگران است و راه و روش خشونت و خون و زور و سلاح را در پیش می‌گیرد و این نهایت زشتی است که در جنگ وجود دارد.

رئیس بنیاد باران تصریح کرد: طرف دیگر، کسی است که دفاع می‌کند؛ دفاع می‌کند از سربلندی، استقلال و عزت و اینجاست که در دل جنگ زشت و نفرت‌آور، زیباترین زیبایی‌ها آفریده می‌شود. انسانی که برای عزت خودش می‌ایستد یعنی جان می‌دهد که عزت او پایمال نشود، جان می‌دهد که ملت او حقیر و وابسته نشود، جان می‌دهد که خاک و سرزمینش آزاد بماند، جان می‌دهد که مردم بتوانند در درون مرزهای خودشان کریمانه آزادانه و بزرگوارانه زندگی کنند، خیلی ارزشمند است. او از همه چیز خودش می‌گذرد تا همه چیز را از ملتش نگیرند. این زیبایی‌هایی است که شهیدان، ایثارگران، جانبازان و آزادگان ما خلق کرده‌اند.

رئیس‌جمهور پیشین کشورمان ادامه داد: ما باید این زیبایی‌ها را قدر بدانیم و به عنوان بزرگترین پشتوانه‌های بقا، استقلال و سربلندی کشور از آنها استفاده کنیم. معتقدم هنوز خیلی جا دارد که ما درباره جنگ و در برابر زیبایی‌هایی که در این جنگ تحمیلی بود و فداکاری‌ها و ایثارها و نتایج ارجمندی که داشت صحبت کنیم و هرچه صحبت هم شود کم است.

بزرگترین جفا به جنگ و ایثارگری، نگاه ابزاری به ایثارگری است

وی با اشاره به صحبت‌های مطرح شده در ابتدای این جلسه که از خاتمی و اصلاح‌طلبان خواسته شد محور تجمع‌ها و تشکل‌هایی از ایثارگران ‌شوند، گفت: این غلط است؛ راه درست این است که ایثارگران ما محور و مدار حرکت جامعه و مدیرت جامعه ما و سازوکارهای حرکت جامعه باشند به شرط اینکه ایثارگری را درست تعریف کنید و حتی برای ایثارگران که سرمایه‌های بزرگ ما هستند روشن کنید که بزرگترین جفا به جنگ و ایثارگری نگاه ابزاری به ایثارگری است.

خاتمی تاکید کرد: ایثارگری ابزار نیست، هدف است. ایثارگری اگر ارج نهادن اخلاق و فداکاری است، برای مساله‌ای که بزرگ‌تر از خود انسان است و تسلط بر نفس برای اینکه به یک هدف بزرگ غیر از هدفی که در محدوده زندگی شخصی هست برسیم (که روح اخلاق هم همین است) حرمت نهادن به ایثارگری این است که اخلاق را در جامعه درست بکنیم.

رئیس موسسه بین‌المللی گفت‌و‌گوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها اضافه کرد: ایثارگری یعنی از خود گذشتن برای اینکه ملت ما اسیر، عقب‌افتاده و تو سری خور نباشد. بنابراین ایثارگری فقط در جبهه جنگ نیست بلکه تلاش برای توسعه توأم با عدالت جامعه است. ایثارگری یعنی اینکه کسانیکه می‌خواهند آزادی ملت ما را بگیرند در مقابلشان بایستیم، حتی اگر به قیمت دادن جانمان باشد.

وی افزود: ایثارگری در بطن جامعه یعنی بسط آزادی‌های اساسی در جامعه بصورتیکه هر انسانی احساس هویت و شخصیت کند و بداند که حقی دارد و بتواند حق خود را در جامعه اعمال کند؛ این ایثارگری و ادامه راه ایثارگران واقعی است.

ایثارگران در مقابل ابزار شدن ارزش‌ها بایستند

خاتمی در ادامه صحبت‌های خود خطاب به جمع حاضر توصیه کرد: این جمع و خیلی افراد دیگری که در جامعه هستند حتما سعی کنید انسجامتان بیشتر و رسمی‌تر باشد و دارای تشکل باشید و برای آنان اساسنامه سنجیده تهیه کنید که معلوم باشد ایثار و ایثارگری را چه می‌دانید و سرمایه‌ای که شما دارید در چه مسیری می‌خواهید آن را به کار بگیرید تا بتوانید هدایتگر دولت باشید و جامعه را رشد دهید و در مقابل ابزار شدن خیلی ارزش‌ها و حتی خود دین برای رسیدن به منافع خاص گروه‌ها و جناح‌های خاص، بایستید.

وی با بیان اینکه "معتقدم خود ایثارگران باید محور و مدار حرکت و تحرک باشند"، گفت: الحمدالله در مجوعه ایثارگران ما هم متفکران و هم متخصصان هستند هم کسانی که زحمت کشیدند و بدون هیچ‌گونه چشم‌داشتی توانستند حضور داشته باشند و جامعه را هدایت کنند؛ البته جامعه و نظام و دولت هم باید بتواند از حضور آن‌ها کمال استفاده را بکند.

رئیس دولت اصلاحات ادامه داد: جنگ خیلی خسارت برای ما داشت اما سبب انسجام و وحدت شد، یعنی همه جامعه ما برای دفاع از اصل انقلاب و تمامیت ارضی و میهن متحد شد، از روستاها و شهرها. متاسفانه بعد از جنگ با دو مساله روبرو بودیم، یکی آشفتگی‌ها و ویرانی‌هایی که جنگ ایجاد کرده بود، درست در موقعی که دولت ما انقلاب و جامعه ما باید بسازد و آن ناروایی‌هایی که در قبل بود، جبران و آشفتگی‌هایی که بصورت طبیعی در دوران انقلاب پیش می‌آید جمع و جور کند و مدیریت کشور از هم پاشیده را شکل و جهت دهد، جنگ رخ داد و ویرانی‌هایی بیشتر و مشکلات بیشتر پدید آورد و جامعه ما ناچار شد همه امکاناتش را در مسیر آن اولویت خاص که دفع تجاوز بود بکار ببرد.

دولت مهندس موسوی با 3 میلیارد دلار مملکت را اداره کرد

وی با اشاره به مدیریت کشور در دوران جنگ یادآور شد: من بارها گفته‌ام و اینجا هم می‌گویم، ظاهرا در سال 64 بود که دوستان ما در جنگ چند میلیارد دلار پول می‌خواستند. کل درآمد کشور 6 میلیارد دلار بود یعنی بیش از کل درآمد. برای اداره جنگ بودجه می‌خواستند. این امکان نداشت اما به خاطر دارم بیش از نیمی از کل درآمد ارزی کشور در اختیار جنگ گذاشته شد و با حدود 3 میلیارد دلار دولت جناب آقای موسوی مملکت را اداره کرد.

خاتمی تصریح کرد: با این مقدار پول، دشوار بود که کارهای عمرانی زیادی بشود ولی در عین حال می‌بینیم که در همان دوران جنگ، بسیاری از آبادانی‌ها صورت گرفت و جامعه نیز بخوبی اداره شد. انتظار این بود که پس از جنگ همه امکاناتمان در مسیر ساختن بکار بیفتد. آنها می‌خواستند ویران کنند و کردند و ما باید بسازیم. آنها می‌خواستند کل ملت ما را اسیر کنند ما می‌خواستیم طبق قانون اساسی آزادی‌ها را در جامعه گسترش دهیم. آنها می‌خواستند حق حاکمیت مردم بر سرنوشت را بگیرند ولی ما می‌خواستیم با تقویت انتخابات و مجلس شورای اسلامی، این حق را بیشتر تثبیت کنیم. در دوران سازندگی با اینکه مملکت ویران بود ولی کارهای خوبی انجام شد.

رئیس دولت اصلاحات ادامه داد: در دوران جنگ اصل موجودیت حفظ شده بود. جنگ مشکلات ایجاد کرده بود ولی زندگی مردم با آرامش بیشتری توانسته بود پیش برود و رضایت مردم تا حد زیادی جلب شده بود؛ البته معتقدم با همه این اوصاف و کارهایی خوب صورت گرفت در سازندگی موفقیت‌های زیادی نصیب ملت شد، گرچه این امور بیشتر جنبه اقتصادی داشت.

تدبیر نداشتن در هشت سال اخیر، زمینه‌های پیشرفت کشور را مسدود کرد

وی با طرح این پرسش که "اگر آن کارها و کارهایی که در دولت پس از آن شد، نبود، مملکت امروز در چه وضعی بود؟" اظهار کرد: این راه‌ها، بندرها، سدها و زیربناهای دیگر با چه خون دلی در دوران سازندگی ساخته شد و در دوران اصلاحات تقویت شد و در این هشت سال، نمی‌خواهم بگویم خرابکاری، می‌گویم با عدم تدبیر واقعاً زمینه‌های پیشرفت مملکت مسدود شد. با تمام این اوصاف، از نظر زیرساخت‌ها، کشور با کارهای صورت گرفته از بعد از جنگ تاکنون در وضعیت خوبی به سر می‌برد.

رئیس بنیاد باران، کارهای انجام شده در 16 سال بعد از جنگ را بسیار بزرگ و ارزشمند خواند و افزود: به عنوان نمونه، وقتی بنده آمدم 1200 کیلومتر فیبر نوری داشتیم که زیربنای آی‌تی و آی‌سی‌تی است و این دو قلب و روح توسعه جامعه در دنیاست و بدون آنها نمی‌شود هیچ کاری کرد. اگر دولت الکترونیک، بانک الکترونیک و تجارت الکترونیک نباشد، نهایت عقب‌افتادگی است و البته باید به ارزش افزوده‌ای که آی‌تی و آی‌سی‌تی ایجاد می‌کند توجه داشت. وقتی بنده می‌رفتم، 53000 کیلومتر فیبر نوری ایجاد شده بود، به علاوه سایر زیربناها.

وی با اشاره به پروژه‌هایی نظیر ریل بین بندرعباس تا سرخس، گفت: متأسفم که از کل این راهها حدود 30 درصد بهره‌برداری می‌شود، چرا، چون نتوانستیم خوب مدیریت کنیم،. به هر حال گرچه درست بهره‌برداری نشده است ولی می‌خواهم این امیدواری را بدهم که با همه آشفتگی‌ها و مشکلاتی که وجود دارد در این مملکت کارهای بزرگی شده است و زیربناها وجود دارد و می‌شود کار کرد.

خاتمی تاکید کرد: به عنوان نمونه بگویم که در این هشت سال خیلی مشکلات ایجاد شد ولی نا امید نباشید چون ظرفیت‌ها خیلی بهتر از آن زمانی است که ما روی کار آمدیم، گرچه در این هشت سال بهره‌برداری‌اش بد بوده و خیلی از امکانات معطل بوده است. اینها مشکلاتی است که آقای روحانی باید حل کند و ان‌شاءالله حل خواهد کرد.

دست به دست هم دهیم تا امید ایجاد شده تبدیل به یأس نشود

رئیس دولت اصلاحات همچنین اظهار کرد: باید امیدوار بود، باید دست به دست هم بدهیم که این کار صورت بگیرد تا این امیدی که ایجاد شده است تبدیل به یأس نشود، هم در زمینه سیاست خارجی و هم در زمینه سیاست داخلی. آقای رییس‌جمهور به یاری خدا نشان خواهد داد و باید نشان دهد که می‌شود عزیز بود، می‌شود بر منافع ملت پافشاری کرد، می‌شود ارزش‌ها را هم داشت ولی در عین حال می‌شود روش‌هایی را اتخاذ کرد که مشکل‌آفرین نباشد بلکه آنها را حل کند.

وی با بیان اینکه "مهمترین وجهه اصلاحات این بود و الان هم هست که هم در داخل و در خارج، چهره رحمانی دین را نشان دهد"، گفت: الان هم معتقدم این درگیری‌ها و کشتارها بویژه شیعیان عزیز که دارند کشته می‌شوند، ناشی از دیدگاه‌های تنگ‌نظرانه و ارتجاعی و غلطی است که از اسلام وجود دارد و دشمن خارجی هم از اینها سوءاستفاده می‌کند دید روشن‌بینانه، دید رحمانی، دید انسانی از دین بسیار مهم است.

خاتمی ادامه داد: ما که حکومت اسلامی داریم، می‌خواهیم چه چهره‌ای از اسلام در دنیا نشان دهیم؟ چهره خشونت، ترور، زدن، بستن، ارتجاع، جریاناتی که جز کشتار و کشتن انجام نمی‌دهند یا اینکه ما نماینده صلح در دنیا هستیم؟

ندای صلح رئیس‌جمهور در سازمان ملل، نه از موضع ذلت که از موضع عزت بود

رئیس موسسه بین‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، تاکید کرد: امروز خوشحالیم که آقای رییس‌جمهور به سازمان ملل می‌رود و ندای صلح سر می‌دهد، آن هم نه از موضع ذلت که از موضع عزت. ما نمی‌خواهیم با دنیا جنگ کنیم، ما نمی‌خواهیم با دنیا تنش داشته باشیم، حقوقی داریم که روی آن می‌ایستیم. ملت منافعی دارد که از آن کوتاه نیامده و نمی‌آییم، اما آیا روش تشدید دشمنی‌ها درست است؟ آیا روش نشان دادن چهره خشن و بهانه دادن به دست آنها که فشار را بیشتر و تنگنا را زیادتر و تشدید کنند و به اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی دامن بزنند درست است؟

وی با بیان اینکه "با نشان دادن چهره صلح‌آمیز و انسانی اسلام است که می‌شود خیلی از دشمنی‌های غرب را افشا کرد و جلوی آنها را گرفت"، تصریح کرد: امروز ما خشنودیم که این رویکرد، یعنی رویکرد اصلاح امور و تدبیر امور و رویکرد حرمت مردم، رعایت حقوق مردم و رعایت آزادی‌های مردم در داخل و هم تنش‌زدایی و صلح‌خواهی در خارج با تکیه بر مصالح و منافعی که مملکت ما در حال غالب شدن است.

منطقی رفتار کردن، گذشتن از حقوق ملت نیست

رئیس‌جمهور اسبق کشورمان تاکید کرد: چرا باید این طور حساب کنیم که منطقی رفتار کردن، یعنی گذشتن از حقوق ملت؟ خیر اینگونه نیست؛ آنچه مهم است، تأإمین حقوق ملت است و اگر خشونت‌گرایی و جنگ‌گرایی سبب شود که این حقوق ضایع شود، این بر ضد انقلاب و غیر انقلابی است.

خاتمی با اشاره به امید ایجاد شده گفت: خوشحالیم در داخل و خارج این امید ایجاد شده است و امیدوارم به لطف خداوند و به حرمت همه مقدسات و خون شهیدان عزیزان ما، ایندفعه غرب کمتر اشتباه کند و از این موقعیت استفاده درست کند. این موقعیت‌ها کم پیش می‌آید که یک نوع وحدت برای حل مسائل به شیوه منطقی و مدبرانه وجود داشته باشد، از رهبری گرفته تا رییس‌جمهور تا همه تشکیلاتی که باید این کار را بکند، این رویکرد را دارند که غرب باید از این امر استفاده کند.

وی افزود: غرب باید ستمی را که به این ملت شده است بپذیرد و حاضر باشد از آن دست بردارد و حقوق ایران را بشناسد؛ البته که ایران هم باید نهایت تلاشش را برای ایجاد اعتماد بیشتر و گسترش این اعتماد به خرج دهد. غرب هم عملاً به این نتیجه که ایران نمی‌خواهد بمب بسازد، رسیده است.

تلاش ایران برای ساختن بمب اتم، اتهامی بسیار نارواست

رئیس دولت‌های هفتم و هشتم تصریح کرد: به عنوان کسی که توسعه فناوری هسته‌ای در زمان ما بود، اعلام می‌کنم که اتهام ایران به اینکه قصد دارد سلاح اتمی بسازد نارواست. اگر حقوق قانونی ما طبق قوانین بین‌الملل شناخته شود و این طرف هم بهانه دست آنها ندهیم - که الحمدالله این دولت در این مسیر حرکت می‌کند - می‌توان امیدوار بود که بتوانیم گامی در جهت حل مسائل برداریم و کشور را از این مشکلاتی که در داخل و خارج دارد اندک اندک نجات دهیم.

تقدیر از رویکرد جدید نظام در خصوص زندانیان

وی با تاکید بر اینکه "با وجود تلاش‌هایی که دولت می‌کند، نمی‌توان یک‌شبه همه مسائل را حل کرد و مهم، جهت و رویکرد به حل مشکلات است"، تصریح کرد: درست است ما نمی‌خواهیم هیچ‌کس در زندان باشد، ولی وقتی این رویکرد را می‌بینیم که اندک اندک حرکت به سوی آزاد کردن است، احساس می‌کنیم رویکرد کل نظام این است باید تقدیر کرد و خوشحال بود و بخواهیم که این رویکرد سریعتر و همه‌جانبه‌تر عملی شود.

دولت روحانی از نقد استقبال می‌کند

خاتمی در بخش دیگری از صحبتهای خود، با بیان اینکه "نقد موجب حیات و پیشرفت جامعه است"، گفت: من مطمئنم همچنان که در دولت ما اینچنین بود، دولت آقای روحانی هم از نقد استقبال می‌کند و باید بکند و باید فضای نقد و فضای گفت‌وگو و فضای بحث آزاد در جامعه ما باز شود.

وی یادآور شد: یکی از بهترین خاطرات من، سال ٨٣ بود که در دانشگاه تهران به عنوان رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی و دومین مقام کشور صحبت می‌کردم و دانشجویان اعتراض‌های تندی کردند و من مطمئن بودم جوانی که بلند شده و اعتراض می‌کند ذره‌ای نگران نیست که با او برخورد خواهد شد. این فضا باید گسترده‌تر شود.

اگر جلوی جریانات تخریبی گرفته نشود، باید منتظر ترور بود

رئیس دولت اصلاحات با بیان اینکه "از جمله شعارهایی که آقای دکتر روحانی داده و کارهایی که شده، همین فضای باز و نقد و آزادی است"، اظهار کرد: البته نقد با تخریب متفاوت است. اگر جلوی جریانات تخریبی گرفته نشود، مثل زمان اصلاحات می‌شود که اوایل این طور بود و بالاخره منجر به ترور شد.

وی ادامه داد: این جریان خشونت‌گرای بی‌منطق نقد نمی‌کند، تخریب می‌کند. این جریان در موقعیتی که رییس‌جمهور رفته و از ملت و عزت آن دفاع می‌کند و مورد تایید رهبری است، به روش‌هایی که به شدت مورد نقد مقام معظم رهبری است به تخریب دولت دست زده‌اند. نمونه‌اش در قم بود و اینجا دوباره این مسائل تکرار شد که قابل قبول نیست. فعلاً کاری ندارم به اینکه نیت‌ها چیست. ممکن است خیر بوده باشد؛ گرچه اینها را خودسر نمی‌دانم، بلکه آنرا سازماندهی شده می‌دانم.

خاتمی با بیان اینکه "وزارت اطلاعات و قوه قضائیه مسئولند که این امر را پیگیری کنند"، تصریح کرد: من از آقای روحانی دفاع نمی‌کنم بلکه از حق ملت، مصلحت و امنیت ملت دفاع می‌کنم. این جریانات امنیت ملت را به هم می‌زنند. تعداد اقدام‌کنندگان کم است ولی زورشان زیاد است.

رئیس بنیاد باران تاکید کرد: شاید کسی با آنها برخورد نمی‌کند، شکایت هم شود کسی گوش نمی‌کند. اینها قدرت دارند. ما نمی‌گوییم اینها نباشند، بلکه می‌گوییم قدرت از آنها گرفته شود، مصونیت نداشته باشند و وادار شوند منطقی باشند. تریبون و روزنامه و سایت که دارند، بروند آنجا حرفشان را بزنند به شرط اینکه جوسازی نکنند، دروغ نگویند و تهمت نزنند.

وجود جریانات طالبانی، دهن‌کجی به آرای ملت و تصمیمات رهبری است

رئیس‌جمهور اسبق خاطرنشان کرد: وجود این جریانات طالبانی و خشن، نشانه آزادی بیان و آزادی فکر نیست بلکه نشانه تخریب و دهن‌کجی به آرای ملت و تصمیمات رهبری و فضایی است که در جامعه ما ایجاد شده است.

وی همچنین اظهار کرد: امیدوارم اقلیتی که آن کارها را کردند به خود بیایند و بدانند دوران این کارها گذشته است و مسئولان ذیربط نیز با آن برخورد کنند و نگذارند گسترش پیدا کنند.

خاتمی در پایان با بیان اینکه "این رفتارها با بینش، روش و منش ایثارگرانی که فداکاری کردند سنخیتی ندارد"، افزود: اینها به زیان کشور، نظام و انقلاب است و مطمئنم رهبری راضی به این کارها نیستند و اینها را نمی‌خواهند و دستگاه‌های ذیربط باید با آن‌ها برخورد کنند.

بر اساس این گزارش، در ابتدای این دیدار، حاضران در جلسه به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پرداختند.