تاثير موج سرما بر قيمت محصولات گلخانه‌اي و مركبات

وحيد زندي فخر در روزنامه کسب‌وکار نوشت: در روزهاي اخير، خبرهاي زيادي از خسارت‌هاي وارده از شدت برف و سرما به باغ‌ها و گلخانه‌هاي مناطق مختلف، به ويژه مناطق شمالي منتشر شده است. موضوع به حدي جدي است كه معاون وزير جهادكشاورزي، حسن ركني در سفري به استان‌هاي شمالي، در صدد برآورد خسارت‌ وارد شده به توليدكنندگان برآمد. اما شايد آنچه فكر بسياري از مردم را به خود درگير مي‌كند تكليف قيمت و بازاررساني محصولاتي باشد كه دچار خسارت شده است.

با توجه به بارش برف سنگين در اكثر مناطق كشور و بسته شدن راه‌هاي ارتباطي، قطعا در توزيع و قيمت ميوه‌جات تغييراتي به وجود خواهد آمد؛ تغييراتي كه شايد ميوه را از سبد خريد خيلي از خانوارها حذف كند.

خسارت‌ها اندك بود

اين در حالي است كه مصطفي دارايي‌نژاد، رئيس اتحاديه بارفروشان در مورد آينده قيمت مركبات به «كسب‌وكار» گفت: با توجه به اينكه اكثر باغ‌هاي خسارت‌ ديده در مناطق دور افتاده روستاهاي شمالي وجود دارند، نمي‌توان خسارت‌ها را جدي گرفت.

دارايي‌نژاد افزود: ضمن اينكه اغلب باغداران در موقع سرما ميوه‌ها را از سر درختان چيده و آنها را در انبارها ذخيره كرده‌اند. بنابراين نگراني از بابت افزايش قيمت وجود نخواهد داشت و مركبات به اندازه كافي در ميادين عرضه مي‌شود.

كل بازار ميوه به هم وابسته است

اما علي يحيي آبادي، يكي از كشاورزان نمونه دماوند در مورد تغيير قيمت‌ها به «كسب‌وكار» گفت: خوشبختانه محصولي مانند سيب به دليل برداشت زودتر، از آسيب‌ها مصون ماند و تنها مركبات باقيمانده روي درخت‌ها خسارت ديدند.

يحيي آبادي معتقد است كه گرچه سيب درختي خسارتي نديده اما كل بازار ميوه به‌هم وابسته است. به عبارتي وقتي مقدار پرتقال توزيع شده در بازار كمتر از حد نياز است، قيمت سيب به دليل نمايان شدن آن در سبد خريد مردم به جاي پرتقال، افزايش مي‌يابد.

وي، به تاثيرگذاري سريع دماي هوا روي قيمت مركبات اشاره و تاكيد كرد: حتي يك روز بسته شدن راه‌ها و معابر ارتباطي، قيمت ميوه را تغيير مي‌دهد. اكنون كه 40درصد مركبات شمال كشور آسيب ديده و چند روز جاده‌ها دچار گرفتگي و لغزندگي بود، صددرصد قيمت‌هاي آينده را تحت تاثير قرار خواهد داد.

مركبات ميادين، ضايعاتي است

اين كشاورز نمونه اظهار كرد: اكنون اكثر مركباتي كه در ميادين عرضه مي‌شوند، زيردرختي و ضايعاتي هستند زيرا قيمت‌شان تا حدودي پايين است و بارهاي سالم در انبارها ذخيره شده است.

به گفته يحيي‌آبادي، باري كه واسطه‌گر از سردخانه‌ها و انبارهاي موجود مي‌خرد گران‌تر است. زيرا هزينه انبارداري و نگهداري به قيمت تمام شده آن افزوده مي‌شود. اين بارها درست بعد از اتمام بارهاي ضايعاتي وارد بازار شده و به صورت مركبات سالم و بدون يخ‌زدگي به فروش مي‌رسد؛ اينجاست كه تفاوت قيمت‌ها نمايان مي‌شود.

درخت‌ها مي‌ميرند

رضا بياباني، باغدار ديگري است كه معتقد است وجود سرما نه تنها به توليد محصول خسارت مي‌زند، بلكه احتمال مي‌رود توليد سال آينده را به نصف كاهش دهد.

وي با تاكيد بر اينكه ماهيت مركبات، بيشتر مخصوص مناطق گرمسيري است، گفت: سرماي زير صفر، حتي براي 10دقيقه، درخت را به اصطلاح مي‌كُشد و يك تا 2سال زمان نياز است كه اين درخت دوباره به حالت اوليه برگشته و توليد آن توجيه‌پذير باشد.

از سوي ديگر كيوان فوجي، مركب‌كار شمالي در ارتباط با محصولاتي كه دچار سرمازدگي شده‌اند به «كسب‌وكار» بيان كرد: برخي از كشاورزان به دليل در اختيار نداشتن انبار و ظرف‌هاي بسته‌بندي، ميوه را بالاي درخت نگه داشتند و مي‌خواستند در اوايل اسفندماه اقدام به چيدن كنند.

فوجي ادامه داد: با توجه به سرماي كم‌سابقه‌اي كه امسال رخ داد، نه تنها محصولات باقي‌مانده روي درختان خسارت ديدند، بلكه ممكن است باردهي سال آينده نيز با مشكل مواجه شود. بنابراين در افزايش قيمت‌ها هيچ شكي وجود ندارد.

به گفته اين باغدار، قيمت معمولي خريد پرتقال از باغداران تا پيش از هجوم سرما كيلويي 650 تا 800‌تومان بود اما پس از انتشار خبر سرما و بارندگي، پرتقال موجود در انبارها به قيمت 1100 تا 1150تومان خريد مي‌شود. اين خود دليل محكمي بر تاثير دماي هوا در قيمت مركبات است.

فوجي با اشاره به قيمت ارزان پرتقال در ميادين اظهار كرد: هم‌اكنون كه قيمت مركبات در ميادين ارزان است دلايل ديگري دارد كه به كيفيت محصول مربوط مي‌شود. يعني اكثر آنها به‌رغم ظاهر خوبي كه دارند، از نظر باطني خراب و بي‌كيفيتند.

به اعتقاد اين باغدار، پرتقال و ليموشيرين، از مهم‌ترين مركباتي هستند كه با مشكل مواجه مي‌شوند. اين مشكلات هم تا آخر همين ماه كه مركبات يخ‌زده به فروش رفت، در بازار قد علم خواهد كرد.

فقط پرتقال‌هاي رسمي يخ زدند

حسين مهاجران، رئيس اتحاديه ميوه و سبزي در رابطه با تاثير سرما بر قيمت‌هاي بازار به «كسب‌وكار» گفت: كشاورزان شرق مازندران كه زودتر اقدام به ميوه‌چيني مي‌كنند، كمتر دچار آسيب شده‌اند. اما در غرب مازندران كه حدود 20روز از قسمت شرقي عقب‌تر است، مقداري پرتقال رسمي روي درخت مانده بود.

به اعتقاد مهاجران، ممكن است خسارت وارده به پرتقال‌هاي رسمي، بين 200 تا 300تومان قيمت آنها را افزايش دهد.

گلخانه‌ها بيشترين خسارت را ديده‌اند

از سوي ديگر به نظر مي‌رسد گلخانه‌هاي موجود در مناطق سردسير، بيشترين خسارت را متحمل شده باشند. چراكه به اعتقاد صادق تابع، گلخانه‌دار نمونه، حدود 200ميليون خسارت به دليل بارش برف و سرماي بيش از حد به گلخانه 15هزارمتري وي وارد شده است. از آنجا كه بيمه‌اي براي گلخانه‌ها از سوي دولت در نظر گرفته نشده، تمامي خسارت‌ها به عهده گلخانه‌دارهاست.

نور نداريم

اما مجيد خليلي تهراني، مدير عامل شركت سهامي كهن دشت‌آوه كه زمين‌هاي گلخانه‌اي را تحت مديريت دارد، در گفت‌وگو با «كسب‌وكار» اظهار كرد: بزرگ‌ترين مشكلي كه در چند روز اخير به جز خراب شدن سقف گلخانه‌ها گريبانگير كشاورزان شده، نبود نور كافي به خاطر ابري بودن هواست. برخي از آنها حتي تا 70درصد خسارت ديده‌اند.

به گفته اين كارشناس، قانوني به نام ليبينگ در كشاورزي مي‌گويد كه اگر در توليد يك محصول، يك عنصر از 10عنصر مورد نياز آن موجود نباشد، اين كمبود بر كيفيت نهايي، تاثيرگذار است. بنابراين نبود نور و همچنين كاهش دما و افزايش مصرف سوخت، گلخانه‌داران را با مشكلات فراواني مواجه كرده است.

بايد صبر كرد

خليلي تهراني با تاكيد بر اينكه قطعا چنين معضلي در قيمت‌هاي نهايي بازار، موثر است، ادامه داد: شايد افزايش قيمت‌ها به دليل كاهش قدرت خريد مردم، آنچنان محسوس نباشد. يعني وقتي مردم در خريد ميوه‌جات احتياط بيشتري از خود نشان مي‌دهند، ميزان تقاضا هم به همان مقدار كاهش مي‌يابد.

وي معتقد است در روزهاي سرما اكثر مردم تنها براي خريد مايحتاج اوليه و ضروري از خانه بيرون مي‌آيند بنابراين بايد براي نتيجه‌گيري نهايي در مورد قيمت محصولات گلخانه‌اي و مركبات در بازار، تا زمان از بين رفتن موج سرما صبر كرد.