از میدان فردوسی که عبور کنی تا خود خیابان افشار، هرچند قدم دلالانی ایستادهاند که اسکناس نو میفروشند. قیمتها متفاوت است. هرچه اسکناسها قدیمیتر باشد قیمتها بالاتر است و هرچه جدیدتر میتوانی قیمت کمتری برای خرید اسکناسها بدهی.
به نوشته شرق، اسکناسهای دو، پنج و ۱۰هزارتومانی تنها کمی گرانتر از قیمت واقعی به فروش میرود اما اسکناسهای ۱۰، ۲۰ و ۵۰تومانی گاهی تا ۵۰ برابر یا بیشتر ارزش واقعیشان هم به فروش میرسد. مساله اصلی در خرید اسکناس این است که اسکناسهایی را که میخواهی در بازار رایج است یا نه.
صدعدد اسکناس هزار تومانی ۱۱۱هزارتومان قیمت دارد. صدعدد اسکناس ۵۰۰تومانی هم ۶۰هزارتومان قیمت دارد. اسکناسهای دوهزارتومانی هم ۲۵هزارتومان است و اسکناسهای ۱۰هزارتومانی هم که فراوان است. میتوانی یک بسته ۱۰۰ تاییاش با ارزش یکمیلیونتومان را به مبلغ یکمیلیونو۱۳۰هزارتومان تهیه کنی.
اینها اسکناسهایی است که هر قطعهاش با اندک سودی از طرف دلالان به فروش میرسد. اسکناسهایی که با مراجعه به بانک هم میتوانی بدون پرداخت هزینه اضافهای تعداد محدودی از آن را تهیه کنی. بهخصوص اسکناسهای پنج و ۱۰هزارتومانی را که در بانکها هم فراوان است.
اما در کنار بازار فروش اسکناسهای نو، بازار خریدوفروش اسکناسهای قدیمی، داغتر است. اسکناسهای قدیمی، قیمتیترند و همه فروشندگان هم در دستوبالشان اسکناسهای قدیمی پیدا نمیشود. در اطراف میدان فردوسی تنها چندنفری هستند که اسکناسهای ۱۰، ۲۰، ۵۰ و ۱۰۰تومانی میفروشند آن هم با قیمتهایی بسیار بالاتر از قیمت اصلی.
یک بسته صدتایی اسکناس ۱۰تومانی از میدان فردوسی تا خیابان منوچهری با ۱۰ قیمت متفاوت به فروش میرود. از بستهای ۳۰هزارتومان تا بستهای ۳۵۰هزارتومان.
فروشنده که مرد نسبتا جوانی است اولین سوالی که میپرسد این است که اسکناس را برای چه میخواهم. برای عیدی یا برای کلکسیون شخصی. پیشنهاد میدهد اگر برای عیدی به اقوام میخواهم، اسکناسهای ۱۰ تومانی و ۲۰تومانی ارزان را بخرم. اسکناسهایی که تنها ۱۰سالی عمر کردهاند و خیلی قدیمی نیستند. این اسکناسها که ارزش واقعیشان تنها هزارتومان است را میتوان بهراحتی از ۴۰ تا ۵۰هزارتومان خرید.
اسکناسهای ۲۰تومانی هم تنها کمی گرانترند. صد عدد اسکناس ۲۰تومانی به ارزش دو هزار تومان هم قیمتهایی متفاوت دارد. از ۴۰هزارتومان گرفته تا ۶۰هزارتومان.
اینها قیمت اسکناسهای رایج و معمولی است. اما قدیمیترهایش نرخ دیگری دارد که برای عیدیدادن چندان مقرونبهصرفه نیست. اسکناسهای ۵۰تومانی هم گرانند. صدعدد اسکناس نو ۵۰تومانی به ارزش پنجهزارتومان هم ۵۰هزارتومان قیمت دارد.
اسکناسهای صدتومانی هم کمکم نایاب شده و آنها هم قیمتی محسوب میشوند. پس اگر خریدار باشی باید برای صدعدد اسکناس صدتومانی ۳۰ تا ۵۰هزارتومان بپردازی. برخی دیگر از فروشندهها میگویند قیمت اسکناسهای درشت و رایج که نرخ خود را دارد اما قیمت اسکناسهای قدیمی یکسان است. مهم نیست ۱۰ تومانی بخواهی یا ۵۰ تومانی. بسته صدتایی هر کدام ۵۰هزارتومان قیمت دارد.
پیرمردی کنار میدان فردوسی بساط کرده است. مرد جوانی ۳۰ عدد اسکناس ۵۰۰تومانی میخواهد. فروشنده ۳۰ اسکناس جدا میکند. سریال اسکناسها به ترتیب و پشتسر هم است. دو اسکناس را بیرون میکشد و میگوید قیمت این دو متفاوت است. پنج عدد آخر سریال اسکناس ۳ است: ۴۱۳۳۳۳۳. میگوید این، هم قیمتی است هم برکت دارد. این اسکناس و اسکناس بعدی (شماره سریال بعدیاش) را بگذار لای قرآن. برایت برکت دارد و تو را پولباران میکند. هرکدام از اسکناسهای ۵۰۰تومانی ۶۵۰ تومان قیمت دارد و این دو اسکناس، دانهای هزارتومان.
فروشنده توضیح میدهد در هر بسته صدتایی اسکناس فقط یکی، دو عدد اسکناس با شماره سریال رند پیدا میشود و همین برخی از اسکناسها را قیمتی میکند. پیرمرد توضیح میدهد که هرچه اسکناسها قدیمیتر باشد، رندبودن اعداد ارزش بیشتری پیدا میکند. اگر تمام اعداد شماره سریال یکسان باشد که داستان بسیار متفاوت است و قیمت آن بسیار بالاست.
در بساط فروشنده دیگری دستهای اسکناس ۱۰تومانی یافت میشود با ارزش ۳۵۰هزارتومان. فروشنده میگوید این اسکناسها برای عیدی مناسب نیست. فقط باید کلکسیونر باشی تا اسکناسها را بخری. این اسکناسها بسیاری قدیمی است و جزو اولین اسکناسهای چاپشده است. بازار چندان رونقی ندارد. گاهی فردی گذری رد میشود قیمتی میگیرد و رد میشود. اما فروشندهها حتی پاسخ یکنفر را هم بیجواب نمیگذارند.
در کنار هر اعلام قیمت، برای خرید اسکناسهای قدیمی هم اعلام آمادگی میکنند. اگر اسکناس ۱۰تومانی داشته باشید خریدارم. هر بسته صدتایی را ۳۵هزار تومان میخرم. اسکناسهای نو را از بانک میخرند. اما اسکناسهای قدیمی را از مردم میخرند. برخی کارشان همین است. امسال اسکناسهای ۱۰تومانی و ۲۰تومانی را میخرند و سال بعد با قیمت بالاتری میفروشند.
توضیح میدهد که مثلا همین بسته اسکناس ۱۰تومانی، امسال نسبت به سال پیش ۱۰هزارتومان گرانتر شده است. تا الان بازار ۱۰، ۲۰ و ۵۰ تومانی داغ بود. از وقتی سکههای ۱۰۰، ۲۰۰ و حتی ۵۰۰ تومانی ضرب شده، اسکناسهای این نوع پولها هم گرانتر شده است.