جنجال آمريكايي بر سر ويزاي سفير ايراني

در حالي كه خبر انتصاب حميد ابوطالبي به عنوان نماينده جديد ايران در سازمان ملل از سوي دولت رسما تاييد و تكذيب نشده است، اين شايعه در رسانه‌هاي خارجي و داخلي خبرساز شده است.  

به نوشته اعتماد، ماجرا به خداحافظي محمد خزاعي، نماينده كشورمان در سازمان ملل برمي‌گردد كه پس از 6 سال حضور در نيويورك اواخر اسفند ماه از سمتش كناره‌گيري كرد و پس از آن نام حميد ابوطالبي به عنوان جانشين او بر سر زبان‌ها افتاد.

هر چند كه تا كنون رسما از ابوطالبي به عنوان گزينه رييس‌جمهور براي جانشيني خزاعي خبري منتشر نشده است اما دو سه روزي مي‌شود كه بحث انتصاب احتمالي حميد ابوطالبي، معاون سياسي دفتر رييس‌جمهوري ايران به سمت نماينده جديد جمهوري اسلامي در مقر سازمان ملل متحد در نيويورك خبرساز شده است و جمعي از مقامات امريكايي يكي پس از ديگري در اين باره ابراز مخالفت مي‌كنند. آنها مي‌گويند كه حميد ابوطالبي عضو گروهي از دانشجويان بوده است كه در حمله به سفارت امريكا در تهران در 13 آبان سال 1358 و گروگان گرفتن ديپلمات‌هاي امريكايي دست داشتند. ابراز مخالفت مقامات و صاحبنظران امريكايي با انتصاب احتمالي ابوطالبي در حالي است كه او در گذشته سفير ايران در ايتاليا، استراليا و اتحاديه اروپا نيز بوده است.

از جمله مخالفت‌ها با انتصاب ابوطالبي از سوي مجلس سناي امريكا صورت گرفته است. 29 سناتور جمهوريخواه امريكايي پنجشنبه طي نامه‌يي به رييس‌جمهور اين كشور از باراك اوباما خواستند به حميد ابوطالبي رواديد و اجازه ورود به امريكا داده نشود. به گزارش فارس، اين سناتورها در نامه خود نوشته‌اند كه دولت امريكا نبايد به فردي كه به گفته آنها در اقدامات تروريستي عليه امريكا و شهروندانش مشاركت داشته، اجازه ورود بدهد. چنان كه سناتور ليندزي گراهام، از سناتورهاي ارشد جمهوريخواه دو روز پيش در قالب بيانيه‌يي مخالفتش را با حضور ابوطالبي در نيويورك، مقر سازمان ملل متحد، اعلام كرد. همزمان با اين سخنان، «كريستين ساينس مانيتور» خبر داد كاركنان سفارت سابق امريكا كه سه دهه پيش در تهران به گروگان گرفته شده بودند از دولت اوباما خواسته‌اند براي سفير ايران رواديد ورود به نيويورك صادر نكند. «بري روزن» از گروگان‌هاي سابق گفته است باعث شرمندگي است اگر امريكا به حميد ابوطالبي اجازه ورود بدهد. آلن مديسون، سخنگوي تيم وكلاي گروگان‌ها نيز بدون ارائه جزييات در رابطه با نقش ابوطالبي در تسخير سفارت امريكا گفته است: ما تنها مي‌دانيم كه او در اين ماجرا شركت داشته است.

بنا به گزارش كريستين ساينس مانيتور، مقام‌هاي رسمي امريكا و مقام‌هاي دفتر نمايندگي ايران در سازمان ملل از اظهارنظر در اين خصوص خودداري كرده‌اند. تام لنكفورد يكي از وكلاي گروگان‌ها هم مي‌گويد، صدور رواديد براي ابوطالبي سيلي محكمي بر صورت كساني است كه 444 روز گروگان بوده‌اند. و لذا رييس‌جمهوري، وزير امور خارجه و كنگره بايد از صدور رواديد جلوگيري كنند. روزنامه نيويورك‌پست نيز در گزارشي صدور رواديد براي سفير ايران را به آبروريزي دولت امريكا تشبيه كرده است. همزمان تعدادي از سناتورهاي امريكا از جمله چارلز شومر، جان مك كين، تد كروز و رابرت منندز دولت اوباما را به خاطر اين موضوع مورد حمله قرار داده و از كاخ سفيد و وزارت خارجه خواسته‌اند كه براي ابوطالبي ويزاي ورود به مقر سازمان ملل صادر نشود. اين سناتورها اغلب به سياست‌هاي ضد ايراني مشهورند. توماس پيكرنيك، سفير سابق امريكا در سازمان ملل مي‌گويد، واشنگتن اين قدرت را دارد كه از صدور ويزا براي سفير ايران خودداري كند. به گفته او رد صدور ويزا براي ابوطالبي مي‌تواند براي دولت امريكا هزينه در بر داشته باشد چرا كه تعهد ما در قبال سازمان ملل زير سوال خواهد رفت چرا كه طبق توافقي كه امريكا در سال 1947 امضا كرده بايد براي همه اعضاي نمايندگي‌هاي خارجي در سازمان ملل رواديد صادر كند.

در اين ميان به گزارش انتخاب، سناتور تد كروز، نماينده جمهوريخواه، پيش‌نويس قانوني را به كنگره ارائه كرده كه در صورت تصويب به دولت اجازه مي‌دهد مانع ورود هر شخصي به خاك امريكا شود كه «اقدامات خصمانه‌ آشكاري عليه امريكا» انجام داده باشد. در مقابل اين اظهارنظر‌هاي تند و ابراز مخالفت‌ها برخي كارشناسان معتقدند كه اين موضع‌گيري‌ها از نظر طرفداران مذاكره ايران و امريكا در واشنگتن عمدتا با انگيزه‌هاي سياسي و براي تحت فشار قرار دادن روند تعاملات دولت‌هاي باراك اوباما و حسن روحاني انجام مي‌شود. هر چند كه سخنگوي كاخ سفيد در پاسخ به اين شايعه اعلام كرده است كه معرفي حميد ابوطالبي به عنوان نماينده ايران در سازمان ملل تاثيري در مذاكرات هسته‌يي نخواهد داشت. به گزارش مهر به نقل از سايت بليز، جي كارني سخنگوي كاخ سفيد با اشاره به حضور حميد ابوطالبي در ماجراي تسخير لانه جاسوسي در تهران در اين خصوص گفت: انتخاب كسي كه گزارش شده در تسخير سفارت امريكا مشاركت داشته است تاثيري در مذاكرات هسته‌يي با ايران نخواهد داشت. جي كارني تاكيد كرد: مساله معرفي سفير و مساله مذاكرات هسته‌يي دو موضوع جداگانه هستند.

اعلام نگراني‌ها به ايران

از سوي ديگر هرچند مقامات دولتي كشورمان تاكنون در اين باره ابراز نظر نكرده‌اند اما رسانه‌هاي خارجي خبر داده‌اند كه دولت امريكا اعلام كرده است نگراني‌اش از ماموريت احتمالي آقاي ابوطالبي را با ايران در ميان گذاشته است. البته سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا مي‌گويد كه نمي‌تواند در مورد نتيجه درخواست احتمالي ويزاي ديپلماتيك براي معان سياسي دفتر رياست‌جمهوري ايران گمانه‌زني كند. سخنگوي اين وزارتخانه گفته است: «ما به عنوان ميزبان سازمان ملل، طبق توافقي كه با اين سازمان داريم، جز در موارد محدود، موظفيم كه براي نمايندگان معرفي شده توسط دولت‌هاي عضو سازمان ملل ويزا صادر كنيم». در مقابل حملات ريز و درشت سناتورهاي امريكايي عليه حميد ابوطالبي اما رويترز نوشت كه حميد ابوطالبي ديپلمات باتجربه در گذشته سمت‌هاي مهمي را در نمايندگي‌هاي ايران در اروپا برعهده داشت و رييس‌جمهور روحاني وي را به عنوان سفير جديد ايران در سازمان ملل معرفي كرده است؛ اقدامي كه از ماه‌ها پيش تاكنون براي هيات‌ها در مقر سازمان ملل متحد مشخص بود. رويترز اضافه كرد: بسياري ابوطالبي را شخصيت معتدل و اصلاح‌طلب و نزديك به حسن روحاني رييس‌جمهور و اكبر هاشمي‌رفسنجاني مي‌دانند. او علاوه بر اين به سيدمحمد خاتمي، رييس‌جمهور اسبق ايران نيز نزديك است.

نكته قابل تامل در ميان اين موج مخالفت‌ها عليه ابوطالبي اين است كه ماري هارف، معاون سخنگوي وزارت خارجه امريكا نيز از واكنش به درخواست ويزاي ابوطالبي خودداري كرده و گفته است: ما درباره مسائل صدور ويزاي افراد سخن نمي‌گوييم. مردم در درخواست دريافت ويزا آزاد هستند و براساس قوانين معمول، درخواست‌ها بررسي مي‌شود. در كنار اين سكوت دفتر نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد نيز از واكنش به اين موضوع خودداري مي‌كند. در اين ميان اما حميد ابوطالبي پيشتر اعلام كرده بود كه به هنگام حادثه گروگان‌گيري در سفارت امريكا در تهران، او در اهواز حضور داشت به همين دليل در اين حادثه مشاركت نداشت. او گفته بود «هنگامي كه به تهران برگشتم از من خواستند برخي از فعاليت‌هاي ترجمه را انجام بدهم. من اين فعاليت را پذيرفتم. در كنفرانس مطبوعاتي به هنگام آزادي از زنان و كاركنان آفريقايي‌تبار سفارت حاضر شدم و ترجمه انجام دادم.»بحث انتصاب ابوطالبي به عنوان نماينده ايران در سازمان ملل كه چند هفته‌يي است به جرگه خبرهاي پر حاشيه و جنجالي پيوسته است بعيد به نظر مي‌رسد به اين زودي‌ها فرو كش كند و نيازمند ورود مقامات رسمي ايران و امريكا به اين ماجراست.