وی علائم کم‌خونی را شامل خستگی زودرس، بی‌حوصلگی، سیاهی رفتن چشم، بی‌تفاوتی، سردرد، سرگیجه، خواب رفتن و سوزن شدن دست و پاها عنوان کرد و گفت: در موارد شدید نیز باعث تنگی نفس، تپش قلب، تورم قوزک پا و هم‌چنین کاهش ضریب هوشی، حافظه و یادگیری و افت تحصیلی در افراد می‌شود.

یک کارشناس تغذیه توجه به نوع رژیم غذایی و خودمراقبتی را عامل کاهش ابتلا به کم‌خونی و فقر آهن عنوان کرد.

سوسن خدام کارشناس تغذیه مرکز بهداشت استان مرکزی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب که کم‌خونی در افراد به سه مرحله تقسیم می‌شود، تصریح کرد: در مرحله اول آهن مورد نیاز بدن از مواد غذایی تأمین نمی‌شود و بدن از دخایر موجود استفاده می‌کند. مرحله دوم زمانی است که حامل‌های آهن در بدن کم می‌شود به نحوی که پس از تخلیه ذخایر آهن بدن، آهن موجود در بافت‌ها نیز کاهش می‌یابد و ترانسفرین که پروتئین حامل آهن در خون است و آهن مورد نیاز برای ساخت هموگلوبین را به بافت‌های خون‌ساز می‌رساند، کاهش می‌یابد اما، از میزان هموگلوبین کاسته نمی‌شود.

خدام مرحله سوم را شامل کاهش ذخایر حامل‌های آهن و هموگلوبین خون در بدن عنوان کرد و افزود: این مرحله خود را به صورت فقر آهن نشان می‌د‌هد و این شرایط زمانی بروز پیدا می‌کند که منابعی که فرد مصرف می‌کند از نظر آهن فقیر است و جذب آهن در رژیم غذایی کاهش می‌یابد.

وی با بیان این‌که در زمان بارداری و هم‌چنین کودکی و نوجوانی فرد مقادیر آهن بیشتری را نیاز دارد، گفت: گاهاً به دلیل خونریزی شدید در دوران قاعدگی، بیماری‌های گوارشی مانند زخم‌معده و هم‌چنین خونریزی شدید بینی در کودکان، فرد دچار کم‌خونی می‌شود. هم‌چنین آلودگی‌های انگلی و اسهال نیز منجر به فقر آهن و کم‌خونی در بدن می‌شود.

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت، راه‌های تأمین آهن بدن از طریق تغذیه را چنین عنوان کرد: افراد می‌توانند آهن مورد نیاز بدن خود را از طریق مصرف گوشت قرمز، جگر، ماهی، حبوبات و مرغ تأمین کنند و هم‌چنین در کنار این مواد می‌توانند مصرف ویتامین C را افزایش دهند و کاهو، گوجه و سبزی را فراموش نکنند تا آهن بدن تأمین شود.

وی اظهار کرد: لازم است که افراد اگر برای تأمین آهن خون خود از سبزیجات و حبوبات استفاده می‌کنند حتماً در کنار آن گوشت قرمز نیز مصرف کنند چراکه باعث می‌شود جذب آهن بیشتر و سریع‌تر انجام شود و در میان‌وعده می‌توانند برای تأمین آهن از انواع توت‌خشک، خشکبار مانند پسته و بادام، کشمش، خرما و برگه‌ها استفاده کنند.

مصرف چای بعد از غذا ممنوع

خدام در خصوص مواردی که باعث فقرآهن و کم‌خونی در افراد می‌شود، گفت: سبزیجات باید برای مصرف به صورت دقیق شسته و ضدعفونی شوند تا مانع بروز بیماری‌های انگلی در افراد شود. هم‌چنین یک ساعت قبل و دو ساعت بعد از مصرف غذا چای مصرف نشود چراکه تانن موجود در آن جذب آهن را مختل می‌کند.

وی فیتات موجود در نان را نیز عامل جذب نشدن آهن در بدن دانست و گفت: زمانی که خمیر برخی نان‌ها به اصطلاح «ور» نیامده است حاوی مقدار زیادی فیتات است که مانع جذب آهن در بدن می‌شود. کلسیم نیز اجازه جذب آهن را نمی‌دهد و بهتر است در کنار مصرف مواد غذایی حاوی آهن، لبنیات مصرف نشود اما می‌توان ماست را استفاده کرد، چراکه ماست حاوی اسیدلاکتیک است و منجر به جذب آهن می‌شود.

این کارشناس تغذیه، تأمین آهن در کودکان و نوزادان را امری مهم عنوان کرد و افزود: برای نوزادان از شش ماهگی تا دو سالگی قطره آهن به عنوان مکمل‌ در نظر گرفته می‌شود.

وی اضافه کرد: براساس توصیه سازمان جهانی بهداشت کودکان 7 تا 14 سال باید در طول سال 12 هفته را به صورت مداوم قرص آهن مصرف کنند و هم‌چنین نوجوانان به ویژه دختران نیز باید 16 هفته (4ماه) در سال را قرص آهن استفاده کنند و در زمان بارداری توصیه می‌شود از ماه چهارم تا سه ماه بعد از زایمان به منظور جلوگیری از کم‌خونی قرص آهن مصرف شود.

خودمراقبتی مانع بروز کم خونی در افراد می‌شود

خدام با تأکید براین‌که یکی از راه‌های جلوگیری از ابتلا به کم‌خونی و فقرآهن در افراد، خودمراقبتی است، اظهار داشت: قطعاً اگر افراد در تناسب و تنوع مواد غذایی که مصرف می‌کنند دقت داشته باشد و روزانه در کنار گوشت و حبوبات، سبزیجات و میوه مصرف کنند از بروز کم خونی جلوگیری می‌شود و افراد به راحتی با رعایت نوع رژیم غذایی خود می‌توانند این امر را کنترل کنند.

تماشاخانه