این درست است که آپاندیسیت با درد شدید شکم، تب، تهوع و استفراغ همراه است، اما باید توجه داشت که تقریبا همیشه استفراغ بعد از درد شکم شروع می شود، چنانچه کودکی ابتدا دچار استفراغ شود و بعد درد شکم به احتمال زیاد، آپاندیسیت برای وی مطرح نیست.

معمولا با بی‌اشتهایی و درد مبهم شکم در اطراف ناف شروع می‌شود. درد فزاینده‌ای که بتدریج به طرف راست و پایین شکم منتقل می‌شود.

چنین درد شدیدی در ادامه با افزایش تب و بروز حالت تهوع و استفراغ همراه است. این نشانه ها را هرگز نباید چه در کودک و چه بزرگسال نادیده بگیرید، چون چنین علائمی می تواند خبر از بروز آپاندیسیت یا التهاب ناگهانی آپاندیس بدهد. آپاندیس لوله کوچک، باریک و انگشتی شکل است که از روده بزرگ منشعب می شود.

کودکان نیز از هنگام تولد می توانند در معرض خطر بروز این عارضه قرار بگیرند که البته با افزایش سن بویژه در دهه دوم زندگی احتمال بروز آپاندیسیت بیشتر می شود. یعنی این عارضه در شیر خواران کمترین شیوع را دارد و شایع ترین سن ابتلای به آن از ده سالگی به بعد است. اما آیا می توان همیشه با توجه به علائم گفته شد از بروز آپاندیسیت در کودک مطلع شد؟

دکتر سیدجواد نصیری، متخصص جراحی اطفال و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ می گوید: از آنجا که آپاندیسیت با درد شکم، تب و استفراغ همراه است، بنابراین توصیه جراحان کودکان این است که درهر کودکی که با درد شکم مراجعه می کند حتما باید به فکر آپاندیسیت بود.

عوامل متعددی ممکن است باعث شود آپاندیسیت در یک کودک تشخیص داده نشود، شاید مهم ترین آنها سن کودک باشد. یعنی هرچه سن کودک کمتر باشد علائم مبهم تر و تشخیص سخت تر خواهد بود و بی شک تجربه و مهارت کافی در معاینه کردن شکم یک کودک با سن کم و همیشه به فکر آپاندیسیت بودن نقش بسیار مهمی در تشخیص بهنگام دارد. چرا که گاهی در یک شیر خوار یک تا سه ساله ممکن است اتساع شکم، تب و استفراغ، علائم بیماری باشد.

دکتر نصیری در گفت و گو با جام جم می افزاید: هر کودکی که دچار درد شکمی با خصوصیاتی که توضیح داده شد بشود حتما باید توسط متخصص یا جراح کودکان و اگر مقدور نبود، از سوی جراح عمومی معاینه شود، چرا که تاخیر در تشخیص آپاندیسیت می تواند عوارض خطرناک و جبران ناپذیری ایجاد کند.

این درست است که آپاندیسیت با درد شدید شکم، تب، تهوع و استفراغ همراه است، اما به گفته دکتر نصیری باید توجه داشت که تقریبا همیشه استفراغ بعد از درد شکم شروع می شود، چنانچه کودکی ابتدا دچار استفراغ شود و بعد درد شکم به احتمال زیاد، آپاندیسیت برای وی مطرح نیست.

این متخصص تاکید می کند: همین طور اگر کودکی قبل از درد شکم دچار تب بالا باشد و بعد درد شکم در وی شروع شود یا از همان شروع درد شکم، تب درجه 39 داشته باشد، باید دنبال علت دیگری غیر از آپاندیسیت از جمله گلودرد چرکی درون بود. البته تشخیص آپاندیسیت در نوزادان به مراتب مشکل تر است و معمولا وقتی تشخیص داده می شود که آپاندیسیت پاره و نوزاد دچار پریتونیت (چرک منتشر در شکم) شده است.

تاخیر در تشخیص

تاخیر در تشخیص آپاندیسیت، عوارض متعددی ایجاد می کند که تا حد زیادی به سن بیمار و سیستم های دفاعی بدن و بیماری های زمینه ای بستگی دارد.

دکتر نصیری با اشاره به این موضوع می افزاید: یکی از عوارض ناشی از تشخیص دیرهنگام آپاندیسیت در کودک این است که اطراف آپاندیس بعد از نکروز یا سوراخ شدن آن، بافت های مجاور تجمع پیدا می کنند و به صورت یک توده دردناک درمی آیند که این عارضه می تواند جزو خوش خیم ترین عارضه ها بعد از عفونت زخم در این ناحیه باشد. عارضه دیگر، ایجاد آبسه (جمع شدن آب) داخل شکم است که خطرات بسیاری می تواند برای بیمار ایجاد کند و بالاخره عارضه خطرناک تر، پریتونیت یا چرک منتشر شده، در تمام شکم است که جزو خطرناک ترین عارضه هاست.

درمان قطعی ممکن است

درمان قطعی با جراحی بموقع قطعا امکان پذیر است و معمولا عارضه ای ایجاد نمی کند یا احتمال بسیار کمی دارد که شایع ترین آن شاید عفونت زخم باشد.

دکتر نصیری تاکید می کند: اما در مواردی که آپاندیسیت دیر تشخیص داده شده باشد یا بیمار به واسطه درمان های خودسرانه دیر مراجعه کرده باشد، با عوارض بسیار جدی همراه خواهد بود که از جمله چسبندگی های مکرر داخل شکمی یا تشکیل آبسه های متعدد در شکم بعد از عمل، ممکن است ایجاد شود.

از مصرف میوه و سبزی غافل نشوید

عوامل مستعد کننده آپاندیسیت، شامل داشتن رژیم غذایی کم فیبر، سابقه فامیلی، عفونت ها و بیماری های التهابی روده می شود. بر این اساس هیچ راه حل قطعی برای جلوگیری از آپاندیسیت وجود ندارد، اما به هر حال بروز آپاندیسیت در افرادی که غذاهای دارای فیبر بالا مانند سبزی و میوه مصرف می کنند کمتر شایع است.