واقعیت این است که هم اکنون دو عرف رسمی و عمومی در جامعه ما ایجاد شده است.آنچه در رسانه ها و در ادبیات مسوولان به عنوان عرف و افکار عمومی بیان می شود،‌ همان عرف رسمی است که در بسیاری از موارد، منطبق با عرف عمومی نیست.

عصرایران ؛ جعفر محمدی - 6 جوان که کمی رقصیده و فیلم شان را در اینترنت منتشر کرده بودند،‌ ظرف 6 ساعت توسط پلیس شناسایی و دستگیر شدند. سپس صدا و سیما آنها را پشت به دوربین ردیف کرد و درست مانند تبهکاران مواد مخدر یا تروریست ها ،‌ از آنان اعترافات تلویزیونی گرفت و بر روی انتن فرستاد!

در این باره نکاتی چند قابل تأمل جدی است:

1 - یک سوال: آیا این فیلم چند دقیقه ای جوانان - که به ادعای خودشان می خواستند چهره ای شاد از جوان ایرانی در دنیا ترسیم کنند- مصالح نظام را به خطر انداخت یا برخورد چکشی با آنان و سپس تلویزیونی کردن ماجرا؟
آنها یک ترانه معروف بین المللی به نام "هپی" را تقلید کرده بودند - همانند صدها کلیپ دیگری که در همه جای جهان در تقلید از ترانه مذکور ساخته شده و بدان شهرت جهانی داده است - و به همین دلیل، برخورد با آنان ابعاد بین المللی بیشتری پیدا کرد و صدها رسانه در سراسر دنیا، تیتر زدند که در ایران چند جوان را به جرم رقص و شادی بازداشت کرده اند.

نگاهی به رسانه های خارجی بیندازید تا ببینید در جریان این ماجرا، چه فضایی علیه جمهوری اسلامی در جهان ایجاد شد.

2 - با توجه به ادبیات رسمی جمهوری اسلامی و نیز آموزه های شرعی ،‌ کار این جوانان موجه نبود. اما آیا نمی شد به جای عملیات پلیسی و ایجاد هزینه برای کشور،‌ آنها را احضار و تذکر داد و امر به معروف و نهی از منکرشان کرد؟‌ چرا نمی خواهیم متوجه شویم که اقدامات پلیسی علیه جوانان ، هزینه زا و موجب بدبینی است و هیچ فایده ای هم ندارد. تشکیل پرونده و ایجاد سوء سابقه برای جوانانی که قرار است در این کشور کار کنند،‌ منهدم کردن آینده آنهاست و تبدیل شان به مخالفان دائمی نظام.

3 - آنچه این جوانان کردند،‌ هر چند موجه نبود ولی کار جدیدی هم نبود. همین الان هزاران کلیپ مشابه از ایرانیان در فضای اینترنت وجود دارد. آیا باید پلیس وظایف سنگینی که دارد را رها کند و به دنبال این باشد که چه کسی رقصید و چه کسی فیلم خودش را در اینترنت منتشر کرد؟!

4 - کار تلویزیون هم بسیار نابخردانه بود. با چه استدلالی دستگیری چند جوان را به عنوان اقدام موفقیت آمیز پلیس بر روی آنتن فرستادند؟‌ چند جوان کلیپی ساخته بودند که فضای جغرافیایی اش مشخص بود و در انتهای کلیپ هم نام و مشخصات خود را ذکر کرده بودند. حال آیا شناسایی و دستگیری آنها خیلی افتخار داشت و مثلاً‌ مانند دستگیری ریگی بود که برنامه تلویزیونی برایش بسازند؟ منصفانه باید گفت که پلیس،‌ کارهای خوب زیادی در این کشور انجام می دهد و همین امنیت نسبی عمومی هم که وجود دارد رهین زحمات نیروهای پلیسی و امنیتی است. حال بین آن همه کار ، خبطی به نام عملیات 6 ساعته برای دستگیری چند جوان معمولی را پررنگ می کنند و در بخش خبری 20:30 پخش می کنند و عجیب این که فرماندهی پلیس هم زیر بار مصاحبه در این خصوص می رود!

5 - این که پلیس توانسته ظرف 6 ساعت این ها را دستگیر کند، افتخاری نیست که باید پخش تلویزیونی شود بلکه در مواردی که پلیس دزدان و کیف قاپان و مزاحمان نوامیس مردم و زورگیرها را با این سرعت شناسایی و بازداشت می کند، باید با افتخار اعلام شود کما این که در جریان دستگیری سارقان مسلح طلافروشی ها که با سرعت دستگیر شدند،‌ این اتفاق افتاد.

6 - برخی گفتند که این جوانان با این کارشان عرف جامعه را نادیده گرفته و افکار عمومی را جریحه دار کردند.
واقعیت این است که هم اکنون دو عرف عمومی و رسمی در جامعه ما ایجاد شده است(هر چند که عبارت "عرف رسمی"‌ تسامحاً به کار رفته است). این نشانه خوبی برای یک جامعه سالم نیست. آنچه در رسانه ها و در ادبیات مسوولان به عنوان عرف و افکار عمومی بیان می شود،‌ همان عرف رسمی است که در بسیاری از موارد، منطبق با عرف عمومی نیست.

به عنوان مثال، همین بحث موسیقی را در نظر بگیرید؛ آنچه از موسیقی و خوانندگان در محافل رسمی و صدا و سیما پخش می شود کجا و خوانندگان و موسیقی هایی که در سی دی های داخل خودروها و خانه های اکثر مردم وجود دارد کجا؟! این تنها یکی از مصداق های دوگانگی در سطوح رسمی و عمومی عرف جامعه است.

آنچه این جوانان انجام دادند،‌ مخالف با عرف رسمی بود ولی آیا عرف عمومی نیز در این باره عیناً منطبق با عرف رسمی است؟‌ جوانان دستگیر شده، تنها بخشی از عرف عمومی را از لایه های زیرین و البته غیر مخفی به رو آورده بودند.

هنر مسوولان باید این باشد که این دو عرف را به هم نزدیک و بر هم منطبق کنند و الّا تظاهر و ریاکاری عمومی جامعه را دچار بیماری عصبی می کند و از درون می پوساند.

آینه گر نقش تو بنمود راست خود شکن آیینه شکستن خطاست