آمارهای گردآوری شده از سوی بلومبرگ نشان می دهد صادرات آمریکا به ایران از سال 2011 به میزان 35 درصد صعود کرده در حالیکه فروش اتحادیه اروپا 77 درصد کاهش یافته است.
به گزارش ایسنا، اروپا شاهد قوت گرفتن اعتراضات در مورد محدودیتهای تجارت با ایران است و مقامات اروپایی از اینکه آمریکا که بانی و اجرا کننده تحریمهای شدید بوده تجارت بیشتری با ایران انجام میدهد، زبان به انتقاد گشوده اند.
برخی از مقامات اتحادیه اروپا میگویند منصفانه نیست در حالیکه شرکتهای اروپایی فداکاری میکنند، تجارت آمریکا رشد میکند. ماریچه اسخاکه، عضو هلندی پارلمان اروپا که در کمیته امور خارجی و روابط بین المللی فعالیت دارد، در پاسخ به پرسشهای مطرح نوشت: به نظر میرسد آمریکا به دنبال دستیابی به برتری رقابتی است با اینهمه دولت اوباما تلاش برای کمک به موفقیت شرکتهای آمریکایی را انکار میکند.
آمریکا که زمانی یکی از شرکای تجاری اصلی ایران بود، از زمان انقلاب از اقتصاد 400 میلیارد دلاری کشور تا حد زیادی دور مانده است و تجارت آمریکا با ایران بیشتر شامل محصولات بشردوستانه شامل غذا، دارو و تجهیزات پزشکی بوده است. با این همه طبق آمار رسمی، سال گذشته صادرات برنج آمریکا به ایران به بالاترین میزان در یک دهه اخیر رسید.
در مقابل یکی از صادرات اصلی اروپایی به ایران، قطعات خودرو و کالاهای صنعتی بوده است. در سالهای اخیر آمریکا متحدان اروپایی خود را وادار کرده برای اعمال فشار بر ایران برای متوقف کردن برنامه هسته ای، این کشور را در اجرای تحریمها همراهی کنند.
جک استراو، وزیر خارجه سابق انگلیس ماه گذشته در واکنش به این موضوع اظهار کرد: استانداردهای دوگانه ای وجود دارد که ممکن است جامعه بین المللی را دچار تفرقه کند. مقامات فرانسوی نیز از هدف قرار گرفتن بانک بی ان پی پاریباس با جریمه 10 میلیارد دلاری آمریکا به بهانه نقض تحریمهای ایران انتقاد کرده اند. به گفته ژاک میارد، نماینده مجلس فرانسه، واشنگتن این عادت ناراحت کننده را دارد که قوانین خود را در خارج از سیستم قضاییاش اعمال کند و از قدرت خود برای اهداف تجاری استفاده کند.
بر اساس گزارش بلومبرگ، تجارت آمریکا با ایران از 234 میلیون دلار در سال 2011 به 315 میلیون دلار در سال گذشته افزایش یافت. طی همین مدت تجارت اروپا از 28 میلیارد یورو به شش میلیارد یورو (8.2 میلیارد دلار) کاهش یافت. در پایان سال گذشته نسبت تجارت شرکتهای آمریکایی در برابر همتایان اروپاییشان با ایران، یک به 26 دلار رسید که در مقایسه با یک به 155 دلار در دو سال قبل فاصله کمتری نشان میدهد.
به گفته یک مقام بلندپایه دولت آمریکا، تجارت اروپا با ایران به دلیل توافق مقدماتی ژنو احتمالا در سه ماهه دوم سال جاری میلادی شاهد بهبود خواهد بود. با این همه یکی از شکایتهای اروپایی این است که شرکتهای آمریکایی معافیتهایی را میتوانند دریافت کنند که برای شرکتهای غیرآمریکایی غیرقابل دسترس است. وزارت خزانه داری آمریکا برای تجارت به ایران مجوزهایی صادر کرده و به بانکهای آمریکایی نیز در خصوص ریسکهای حقوقی اطمینان خاطر داده است.
به گفته یک مقام آمریکایی، فراهم کردن معافیت تحریمهایی که مشمول هزاران معامله باشد که هر ساله با ایران انجام میگیرد، عملی نیست و آمریکا به شرکای تجاری خود اطمینان داده برای فروش کالاهای بشردوستانه مجازات نمیشوند. با این حال سوزان مالونی، از مقامات موسسه بروکینگز در واشنگتن و یکی از دیپلمات سابق آمریکا میگوید: اروپا به طور فزاینده این دیدگاه را پیدا کرده که حرف و عمل آمریکا یکی نیست که تنشزا خواهد شد.
اگرچه این تنشها هنوز تشدید نشده اما به گفته جک استراو، فشار برای برداشته شدن تحریمها علیه ایران قوی خواهد بود.