روزنامه اعتماد نوشت: سفر به برزيل بدون ويزا، هتل و... را تمام ايرانيها رد كردند. كسي براي
سفر به برزيل در قرعهكشي بانكها و شركتهاي معروف ايراني شركت نكرده است و
مردم فقط دنبال جايزه نقدي آن بودند. بيلبوردهاي شهر بوي جام جهاني
ميدهند اما هرچه به مردم نزديك ميشويم، خبري از جام جهاني نيست، اين وسط
كساني مسافران واقعي برزيل هستند كه حسابهايشان پر از پول شده است.
«پولها را ريختهايم به حسابهايشان، اما كسي به برزيل نميرود» اين
جملهيي بود كه توسط تمام شركتهاي معروف ايراني و خارجي و بانكها درباره
برندگان سفر به جام جهاني شنيديم. جايزههايي از 35 تا 50 ميليون تومان
براي سفر به جام جهاني كه بعضيها نام آن را «كمك هزينه» گذاشتهاند. اما
هيچ كدام از اين شركتها شرايط و امكانات سفر به برزيل را براي مردم تسهيل
نكردهاند، اگر هم كسي قصد سفر به برزيل داشته باشد بايد از صفر تا صد را
خودش فراهم كند.
شايد هم براي ما ايرانيها سفر به برزيل جذابيتي ندارد و كسي دنبال كسب
تجربههاي تازه و جديد در زندگي نيست، گويا مشكلات اقتصادي ايرانيها را به
ماندن و خرج كردن پول سفر در راههايي ديگر متمايل كرده باشد.
در تماس با يكي از بانكها براي پيدا كردن شماره تلفني از كساني كه برنده
جايزه سفر به برزيل شدهاند با اين پاسخ مواجه شديم: «آقا هيچ كسي نميرود،
پولها، به حسابهايشان ريخته شده است» تلاش زيادي براي ارتباط با اين
مسافران خوش شانس به خرج داديم كه سرانجام ناكام ماند. جايزه 35 ميليون
توماني كه به حساب مردم ريخته شد، براي سفر به برزيل كافي نبود و شايد
انتخاب پول نقد از سفر پر هزينه به برزيل كاري عاقلانهتر به نظر بيايد.
حتي اگر در اين ميان جذابيت فوتبال در ميان باشد، آن هم جام جهاني كه در
برزيل قرار است برگزار شود. ايران و برزيل از نظر مشكلات اقتصادي شرايطي
شبيه به يكديگر دارند، مسائلي كه باعث فراموشي فوتبال براي مردم هر دو كشور
شده است.
بار سنگين استرس از همگروهي با آرژانتين تا بيكاري براي ايرانيان
رامين، يكي از شهرونداني است كه از جام جهاني دل خوشي ندارد و ميگويد:
«امروز در ايران مشكلات اقتصادي و تورم و بيكاري براي جواناني مثل من دغدغه
به حساب ميآيد، ما به ديدن فوتبال علاقه داريم اما چه فايدهيي دارد كه
وقتي مشغول ديدن فوتبال هستيم مدام فكرمان جاي ديگري باشد؟ ديدن فوتبال دل
خوش ميخواهد كه ما نداريم. مدت زمان زيادي ميشود كه دنبال كار ميگردم
اما متاسفانه هنوز نتوانستهام پيدا كنم. به نظرم امسال به جاي ديدن جام
جهاني بايد به فكر كارهاي مهمتري مثل پيدا كردن شغل و پول درآوردن باشم.»
اين مساله نشان ميدهد، چرا شهرونداني كه در قرعهكشي مسابقات سفر به برزيل
برنده شدهاند گزينه پول نقد را به جاي سفر به برزيل انتخاب كردهاند.
آنان شايد تنها نكتهيي كه از اين جام جهاني يادشان نرود، پيروزي در
قرعهكشي بانك يا برند معروفي باشد كه به زندگي آنها جان تازهيي داد.
براساس شنيدهها كمتر از چهار هزار ايراني براي ديدن جام جهاني به برزيل
سفر ميكنند كه در مقايسه با كشورهاي ديگر حاضر در جام جهاني آمار بالايي
به حساب نميآيد. هيچ كدام از اين شركتهاي معروف و بانكها هدفي براي
فرستادن مردم به جام جهاني نداشتهاند، اگر از طريق هر كسي كه به برزيل
فرستاده ميشد يك دستاورد اجتماعي صورت ميگرفت، ميتوانستيم از اين فرصت،
براي شناختن كشوري در قاره جالب امريكا بيشترين استفاده را داشته باشيم.
روحيه ماجراجويي در ميان ايرانيها از بين رفته است و كمتر ايراني حاضر است
از جيب خودش براي سفر به قارهيي ديگر مايه بگذارد.
رضا، شهروند جواني
است كه فكر ميكند همگروهي ايران با تيمهاي قدرتمندي مثل آرژانتين و
نيجريه جذابيت جام جهاني براي ايران را از بين برده است. رضا گفت: «تيم ملي
نسبت به دوره گذشته حضورش در جام جهاني ضعيفتر شده است و بازيكنان
اسطورهيي در آن حضور ندارند، از سمتي ديگر همگروهي ايران با تيم قدرتمندي
مثل آرژانتين تكليف ايران را به صورت كامل در جام جهاني مشخص كرده است و
اميدي به صعود از گروه خودمان را نداريم. احتمالا بايد هشت سال ديگر هم
منتظر بمانيم تا دوباره به جام جهاني برويم.»
تزريق شادي از طريق فوتبال
حميد رضا صدر، استاد دانشگاه و كارشناس فوتبال در گفتوگو با «اعتماد»
درباره تزريق شادي از طريق جام جهاني گفت: «مردم ممكن است كه اين روزها
بگويند، مشكلات اقتصادي آنها را تحت فشار قرار داده است و دلخوشي ندارند،
اما فوتبال به خصوص جام جهاني را دنبال ميكنند، در برزيل با وجود اعتراضات
گستردهيي كه در يكسال اخير نسبت به برگزاري جام جهاني شده است، اما به
محض آغاز اين مسابقات مردم براي ديدن بازيها حتي در خيابانها هم
ميخوابند. فوتبال هميشه براي مردم نقاط مختلف جهان جذاب بوده است و به نظر
اين علاقه كم نميشود.»
اعتراض به برگزاري جام جهاني در برزيل از سمت مردم
اين كشور يكسالي ميشود كه بحث داغ رسانههاي جهان است، جاناتان واتس
خبرنگار امريكاي لاتين روزنامه گاردين درباره اتفاقات و هزينههاي يكسال
گذشته در برزيل در اين روزنامه نوشته است: «شعار اصلي مخالفان در يك سال
اخير اعتراض به جام جهاني است، گروههاي مخالف معتقدند كه با هزينه ساخت
ورزشگاه ريو ميتوان 200 مدرسه ساخت، البته مخالفان به اين مساله اشاره
نكردند كه با ورود گردشگر به برزيل ميتوان درآمدزايي و اشتغال زيادي ايجاد
كرد.
براساس اعلام سايت بلومبرگ هزينههاي مربوط به ساخت ورزشگاهها و
تجهيز كل كشور براي جام جهاني سه برابر بيشتر از ميزان مصوب بوده است و
نزديك به 900 ميليون دلار براي اين جام جهاني هزينه شده است، كه ريخت و
پاشهاي اداري و دولتي دليل اصلي اين افزايش هزينههاست. اين اعتراضات به
حدي در برزيل گسترده شد كه هنرمندان گرافيتي كار در برزيل روي ديوارها
تصاويري با شعار «ما نياز به غذا داريم نه فوتبال» كشيدند. در سرزميني كه
مهد فوتبال است، امروز دغدغه غذا و تورم و بيكاري اولويت مهمتري نسبت به
فوتبال پيدا كرده است.»
از فقر و گرسنگي تا هزينهها و درآمد برزيليها در جام جهاني
براساس اعلام سازمان ملل متحد درباره آمار گرسنگي در جهان از سال 1995 تا
2010 نشان ميدهد كه برزيل پنجمين مردم گرسنه جهان را دارد كه اين آمار در
سال 1995 نزديك به 158 هزار نفر بوده و در سال 2010 به 225 هزار نفر رسيده
است، اين مساله نشان ميدهد كه نگرانيهاي مردم از بابت هزينه گزاف جام
جهاني بيراه نيست.
بنابر گزارش بيبي سي انگليسي، در سال 2010 ديلما روسف
رييسجمهور برزيل اعلام كرد كه در راستاي برنامههاي رييسجمهور گذشته به
سياستهاي ضد فقر ادامه ميدهد، هزينه از بين بردن فقر در برزيل براساس
اعلام روسف رقمي نزديك به 5/12 ميليارد دلار در سال برآورد شده بود. افرادي
كه تحت فقر شديد طبقهبندي شدهاند، درآمد كمتر از سه دلار در ماه دارند.
71 درصد برزيليهايي كه در فقر شديد به سر مي برند، سياهپوست هستند. نيمي
از فقرا كمتر از 19 سال سن دارند و حدود 60 درصد آنها در بخشهاي شمال شرقي
كشور زندگي ميكنند.
پيشبينيهاي رييسجمهور برزيل نشان ميدهد كه اگر
اين هزينه براي مقابله با فقر پرداخت نشود تا سال 2014 حدود 2/16 ميليون
برزيلي دچار فقر شديد ميشوند. جام جهاني 2014 گرانترين جام جهاني تاريخ
فوتبال است. به جرات ميتوان گفت كه برزيليها در تمام موارد بيشترين
هزينهها را داشتهاند.
براساس اعلام منابع رسمي در برزيل هزينههاي اين
جام جهاني رقمي حدود 16 ميليارد دلار بوده كه نسبت به پنج دوره گذشته
بيشترين هزينه را داشته است. اين 16 ميليارد دلار شامل ساخت استاديومها،
حمل و نقل عمومي و به خصوص تمهيدات امنيتي شده است.
اين هزينهها نشان
ميدهد كه اعتراضات مردم برزيل در يك سال گذشته بيراه نبوده است و اين كشور
به اندازه سه دور گذشته برگزاري جام جهاني هزينه كرده است. مقامات
گردشگري برزيل پيشبيني ميكنند ميزباني مسابقات جام جهاني فوتبال در برزيل
براي اين كشور نزديك به 11ميليارد دلار از محل ورود گردشگران خارجي درآمد
داشته باشد.
مركز گردشگري برزيل پيشبيني كرده كه با ورود 600 هزار تماشاگر
خارجي در مدت برگزاري جام جهاني حدود 3 ميليارد دلار ارز وارد برزيل
ميشود. پيشبيني ميشود كه 3 ميليون شهروند برزيلي براي تماشاي مسابقات در
12 شهر برزيل در رفت و آمد خواهند بود و هزينههاي جابهجايي و اسكان آنان
به 8ميليارد دلار خواهد رسيد.