كورس اصلاح نژاد اسب ايراني

انتقال تعدادی اسب  به ایران در روزهای گذشته با پوشش رسانه ای ویژه ای روبه رو شد چرا که پس از مدت ها فرودگاه تهران میزبان چنین مسافرانی بود. روزنامه همشهري در گزارش ويژه اي به ماجراي واردات اسب و اصلاح نژاد اسب ايراني پرداخته است.

به گزارش عصرایران در این گزارش آمده است:

پرواز LH8350 بويينگ 777 هـواپـيـمــايي لوفتهانزا با محموله اي در تهران به زمين نشست. ایران برای نخستین بار بود که این هواپیمایی برای انتقال اسب از صندوق های پیشرفته تری استفاده می کند.

در ايران و آلمان اما تبليغات درباره بار پرواز 777 صورت گرفت. لوفتهانزا كه از هواپیمای ویژه براي حمل ونقل اسب به كار برده بود در مطبوعات اين كشور و اروپا در مورد اين اتفاق بزرگ سخن گفت.

سابقه ورود اسب به ايران در بعد از انقلاب به سال 70 برمي گردد كه  اسب هاي كورسي، پرشي با مشكلاتي در اصلاح نژادشان مواجه شده بود، بنابراين 45 رأس اسب توسط اداره سواركاري سابق وارد كشور شد. اين امر به اين دليل بود كه اسب هاي به اصطلاح سيلمي (كششي) در ايران محدود بود يا اينكه از نظر ژنتيك مشكلاتي در كيفيت اسب تركمن ايراني به وجود آورد. امروزه اثرات اين مشكل بزرگ در اصلاح نژاد اسب ايراني با اسبي به نام «دخون» در اثر اختلالات ژنتيكي به وجود آورده كه كيفيت اسب اصيل تركمن را با ترديدهايي مواجه ساخته است.

در اين ميانه اما آنچه در اصلاح نژاد اسب در ايران تأثيرگذار است، وجود اسب هاي سيلمي از نظر كيفيت است. يك منبع آگاه درخصوص اسب هايي كه با پرواز لوفتهانزا به تهران آورده شده اند به همشهري گفت: «اين اسبها 65 رأس شامل 20 رأس اسب عرب، 3 راس اسب كورس و بقيه نژاد سيلمي و پرشي هستند كه براي اولين بار در سيستم حمل و نقل به صورت يك جا وارد كشور شده اند.»

سالهاست كه اسب ايراني از طريق تركيه و با ماشين هاي مخصوص اسب از كشورهايي نظير آلمان وارد كشور مي شود اما بعد از اينكه ايران از ورود گاوهاي زنده تركيه كه به كشورهاي آسياي ميانه از طريق ايران، صادر مي شد جلوگيري كرد، ترك ها نيز در واكنشي از ورود اسب هاي وارداتي ايراني به تركيه جلوگيري كرده اند.»

گفته مي شود بالا رفتن هزينه هاي اسب هاي ايراني در آلمان كه روزي 20يورو بوده باعث شده آنها را يكجا از طريق هوايي به كشور وارد كنند.

ماموريت اصلاح نژاد

حميد رادان كارشناس اسب و عضو كميته تبارشناسي فدراسيون اسب سواري ايران مي گويد: « اسب ريشه در فرهنگ و تمدن ايراني دارد اما ما براي اصلاح نژاد اسب در ايران با مشكلاتي مواجه بوديم كه ضروري است اسب هاي سيلمي (كششي) اصيلي وارد كشور شوند و به اصلاح نژاد اسب در ايران كمك كنند.»

اين كارشناس ارشد اصلاح اسب در ايران با اشاره به فاكتور مهم اصلاح نژاد اسب كورسي (مسابقه سرعت) در ايران مي گويد: «4 فاكتور مهم در اصلاح نژاد وجود دارد اول اسب بايد دونده باشد. يعني در رنكينگ جهاني بالا باشد. در ايران بايد 100به بالا باشد. دوم شجره نامه است؛ يعني پدر و مادرش از اسب هاي اصيل و با كيفيت جهاني باشد.

سوم آناتومي بدن اسب است كه در اسب سيلمي بسيار مهم است. چهارم اما توليدات حاصل از اين اسب سيلمي است. يعني همانند شجره اش كيفيت مناسبي داشته باشد.»

وضعيت ايران چگونه است؟ اين را رادان كه خود از نزديك با تحولات اصلاح نژاد در ايران آشناست مي گويد: «ايران در حال يك جهش است. اسب هاي خوب سيلمي كه هم خودشان و هم از شجره خوبي برخوردار هستند وارد كشور شده اند و توليدات خوبي را به جاي گذاشته اند. در اين ميان اما يكي ديگر از مشكلات اسب ايران ماديان است. با توجه به اختلالات نژادي كه در سال هاي گذشته با ايجاد اسب دخون پديد آمده، در شرايط كنوني در حال گذار از مرحله نوسازي ساختار اسب كورسي در ايران هستيم.»

وي افزود كه كميته تبارشناسي فدراسيون در حال حاضر مشغول برنامه ريزي مفصلي در خصوص شناسايي تبار اسب هاي ايراني و بررسي كيفيت اسب هاي ايراني كه متشكل از اسب كرد، اسب تركمن و يا اسب عرب هستند، است.»

اين كارشناس ارشد اسب در ايران ثبات مديريتي كه در فدراسيون اسب سواري به وجود آمده است را عامل موثري در برنامه ريزي دقيق و منجسم براي احياي اسب در كشور عنوان مي كند و مي گويد: «خوشبختانه آقاي دكتر خليلي رييس فدراسيون خود سال ها در زمينه اسب فعال بوده اند و پژوهش هاي نويي در اين زمينه انجام داده اند، فكر خوبي دارند و از بخش خصوصي كه قسمت عمده فعاليت هاي اسبي كشور را در دست دارد، حمايت مي كنند.»

معروف ترين اسب هایي كه در ايران هستند

اصلاح اسب ساختار پيچيده دارد. اسب سيلمي (كششي) مهمترين بخش اصلاح اسب است. در ايران اما بيش از 10 اسب اصيل كه هم از نظر پيشينه و اصالت و البته امتياز جهاني وجود دارد. يكي از آنها، اسب «سامردولدرمز» پسر يكي از بهترين سيلمي هاي جهان يعني ستريت كراي كه معروف به اسب ميليونر است. اين اسب با 6 مقام قهرماني، 2 نايب قهرماني و 3 سومي تنها اسب ميليونر در ايران است و در اصلاح نژاد اسب ايراني بسيار مؤثر بوده است.

جدا از اين گزارش اما يكي ديگر از اسب هاي معروفي كه در ايران به عنوان اسب سيلمي مشغول به فعاليت است، اسب القاسي كه در زبان عربی به معنای بی رحم است پرامتیازترین اسب سرعتی وارد شده به ایران با ریتینگ 120 ، قهرمان مسافت های کوتاه (1200 متر) در میادین انگلیس، ایرلند و دبی بوده.

القاسی برترین اسب از سیلمی اسب الندیم آمریکایی می باشد و پدر الندیم Danzing  یکی از معروف ترین سیلمی های دنیا است. اين اسب دارای پرونده بسیار درخشان بوده که از جمله می توان به: کسب مقام قهرمانی در گروه 3، دو مقام نایب قهرمانی در گروه 2، دو مقام نایب قهرمانی در گروه 3، یک مقام نایب قهرمانی در لیستد، یک مقام سومی در گروه 2 و یک مقام سومی در لیستد و .... نام برد .

يكي ديگر از اسب هايي كه مي توانند آينده اسب سواري ايران را در رشته كورس تضمين كند، اسب معروف ديگري است به نام سیتی لیدر متولد سال 2005 در مزرعه سویتنهام ایرلند.

ريشه خانوادگي اين اسب بسيار پرافتخار هستند، پدر از معروف ترين سيلمي هاي جهان است كه در ژاپن مي باشد. اين اسب از نظر میزان جایزه با حدود 284000 پوند انگلیس تقریبا معادل يك ميليارد و پانصد ميليون تومان  برترین کره ی اوست و از نظر ریتینگ دومین کره برترFasliyev است. اين اسب ها در شرايط كنوني در ايران به سر مي برد تا از او اسب هایي با فاكتورهاي متناسب يك اسب اصيل متولد شوند.

به نظر مي رسد ضرورت توجه به اصلاح نژادي اسب در ايران با توجه به پيشینه مهم اسب و مسابقاتي كه گاهي تا 50 هزار نفر در گنبد حضور پيدا مي كنند يك ضرورت است. ضمن اينكه براي اولين بار در بعد از انقلاب اسب از ايران براي حضور در مسابقات آسيايي اينچوئن خارج مي شود كه اين خود حكايتي مستقل مي طلبد.