عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - اگر قصد داریم تا از تغییرات آب و هوایی خطرناک جلوگیری کنیم هیچ جایگزینی برای پایان دادن به انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از فعالیت های انسان وجود ندارد. بنابر نتایج مطالعه ای جدید، راهکارهایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای غیر از دی اکسید کربن به عنوان بخشی از روند کنترل تغییرات آب و هوایی موثر نخواهند بود.
به گزارش "گروه علم و فناوری" عصرایران، یافته های اخیر تاییدی بر نتایج گزارش اخیر هئیت بین دولتی تغییرات آب و هوایی (IPCC) است که خواستار پایان دادن به انتشار دی اکسید کربن تا سال 2100 به منظور جلوگیری از آثار "شدید، گسترده و غیر قابل جبران" بر مردم و طبیعت شده بود.
گزارش اخیر IPCC ترکیبی از سه ارزیابی است که طی 14 ماه گذشته تکمیل شده است. این گزارش توصیه های جدی به دولت هایی دارد که برای دستیابی به یک توافق جدید در راستای کنترل تغییرات آب و هوایی تلاش می کنند و قرار است در اواخر سال آینده میلادی در پاریس آن را به امضا برسانند.
پیشگیری از افزایش دو درجه سانتیگرادی دما
گزارش 100 صفحه ای IPCC به این نکته اساسی اشاره دارد که انتشار دی اکسید کربن باید هرچه سریعتر کاهش یابد و تا سال 2100 تقریبا به طور کامل متوقف شود. نتیجه یک ارزیابی علمی در سال 2013 نشان داد که انتشار دی اکسید کربن باید به میزان 2,900 میلیارد تن محدود شود تا شانس 66 درصدی پیشگیری از گرمایش بیش از دو درجه سانتیگرادی دمای جهان وجود داشته باشد. افزایش بیش از دو درجه سانتیگرادی دما معیاری است که دانشمندان از آن به عنوان آستانه شکل گیری تغییرات آب و هوایی خطرناک و فاجعهبار نام می برند.
اما پیش از این و تا انتهای سال 2011 حدود دو هزار میلیارد تن دی اکسید کربن روانه اتمسفر شده است. تنها راه جایگزین برای کاهش سریع و فوری انتشار گازهای گلخانه ای توسعه فناوری برای جذب میلیاردها تن دی اکسید کربن و ذخیره آن به شیوه ای غیر مخرب است که به عنوان "جذب و ذخیره کربن" (CCS) شناخته می شود.
به گفته "اُتمار ادنهوفر"، اقتصاددان ارشد در موسسه پژوهشی پتسدام، روند فعلی حاکی از آن است که جهان در مسیر تحقق هدف گرمایش دو درجه سانتیگرادی قرار ندارد و هر چه ما تلاش های مرتبط با کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را به تاخیر بیندازیم خطراتی که با آنها مواجه خواهیم شد نیز بزرگتر می شوند.
راه سومی وجود ندارد
برخی دانشمندان و دولت ها به وجود یک گزینه سوم برای جلوگیری از گرمایش جهان اشاره کرده اند. از آن جایی که دی اکسید کربن تنها آلاینده ای نیست که گرمایش اتمسفر را موجب می شود اتخاذ اقدام هایی در راستای کاهش انتشار انواع دیگر گازهای گلخانه ای می تواند راه حلی ارزانتر و سریعتر برای خرید زمان محسوب شده تا اقدام های لازم در راستای کاهش انتشار دی اکسید کربن پس از آن صورت بگیرد. دولت آمریکا و برنامه محیط زیست سازمان ملل به طور خاص به کاهش انتشار گاز متان و دوده به عنوان اقدام موثر اضطراری برای مقابله با گرمایش جهانی اشاره داشته اند.
اما نتایج مطالعه ای که توسط "جوری روگلیج" از موسسه بین المللی سیستم های تجزیه و تحلیل کاربردی در اتریش انجام شده نشان می دهد امکان جلوگیری از گرمایش دو درجه سانتیگرادی دما با کنترل آلاینده هایی مانند متان بیش از اندازه خوش بینانه بوده است.
گازهایی مانند متان نسبت به دی اکسید کربن دارای طول عمر کوتاهتری - چند روز تا چند دهه - در اتمسفر هستند و همانند دی اکسید کربن در اتمسفر جمع نمی شوند. از این رو، سهم کمتری در گرمایش جهانی دارند. از سوی دیگر، در بسیاری موارد این قبیل آلاینده ها از منابع مشترک با دی اکسید کربن مانند سوزاندن سوخت های فسیلی منتشر می شوند. این به معنای آن است که اتخاذ اقدام هایی در راستای کاهش اثر گازهای گلخانه ای غیر دی اکسید کربن نمی تواند تاثیری بر کنترل تغییرات آب و هوایی داشته باشد.