کارتن‌خوابی در دامنه البرز

 تقسیم ناعادلانه ثروت، افزایش نابرابری و بی‌عدالتی اجتماعی، بیکاری، فقر، از عواملی است که در گذر زمان موجب افزایش شمار افراد بی‌خانمان در شهرها می‌شود. کرج نیز از این موضوع مستثنا نیست. بدیهی است وجود افراد بی‌خانمان در سطح شهر فضای نامناسبی را بوجود می‌آورد و سبب بروز آسیب‌های اجتماعی می‌شود. لذا جمع‌آوری و ساماندهی این افراد نخستین اقدامی است که مسئولان شهری باید انجام دهند.

به نوشته روزنامه کیهان،  مدیریت شهری بایستی حمایت‌های لازم را از افراد بی‌خانمان به عمل آورد تا امنیت اجتماعی و سلامت شهروندان تأمین شود و افراد بی‌خانمان از حقوق فردی و اجتماعی خود بهره‌مند شوند. در حقیقت، ساماندهی این افراد کمک شایانی به سالم‌سازی فضای شهری و زیبایی آن می‌کند.
 
لذا ساماندهی افراد بی‌خانمان یکی از مسائل مدیریت شهری است و با پیشرفت و توسعه جوامع بشری گریزی از آن نیست. اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته و حتی درحال توسعه، گام‌های بلندی در جهت ساماندهی افراد بی‌خانمان برداشته شده و گرمخانه‌های زیادی تأسیس و غذای رایگان بین افراد بی‌خانمان توزیع می‌شود و آنان از خدمات بهداشتی و درمانی ارزان قیمت یا رایگان بهره‌مند هستند.

کرج از جمله شهرهایی است که از داشتن گرمخانه محروم است. در گوشه و کنار این شهر کارتن‌خواب‌ها شب‌ها دور آتشی جمع می‌شوند و شب را به صبح می‌رسانند.

یک کارشناس مسائل اجتماعی با اشاره به تجمع کارتن‌خواب‌ها در کلانشهرها می‌گوید: کارتن‌خوابی بیشتر در میان مردان رایج است. اما بعضاً زنان بی‌خانمان و کارتن‌خواب هم در گوشه و کنار شهرها به چشم می‌خورد.

وی می‌افزاید: فراهم کردن خدمات مربوط به بی‌خانمانی بیشتر بر مردان تمرکز دارد اما مشکلات مربوط به بی‌خانمانی زنان نیاز به توجه جدی دارد که مسئولان باید هرچه سریع‌تر برای این قشر اقدام کنند.
یکی از اعضای شورای اسلامی شهر کرج می‌گوید: متأسفانه به دلیل نبود مکان مناسبی برای اسکان کارتن‌خواب‌ها در این شهر طی سالیان گذشته شاهد بروز مشکلات بسیاری برای شهر و شهروندان بوده‌ایم.

فاطمه آجرلو با بیان اینکه به دلیل نبود گرمخانه غربالگری افراد پر خطر و معتادین ولگرد و افراد بی‌خانمان برای نهادهای مسئول سخت و غیرممکن شده است، می‌افزاید: گاهی اوقات شهروندان از مزاحمت اراذل و اوباش و افراد ولگرد بویژه در ساعت پایانی شب شاکی هستند. چنانچه با راه‌اندازی گرمخانه برای افراد بی‌خانمان، شناسنامه اجتماعی تشکیل شود، نیروی انتظامی می‌تواند آنان را غربالگری کرده و مزاحمین خطرساز را به مراجع قضایی تحویل دهند.

وی با بیان اینکه مدیریت شهری با تخصیص 5 میلیارد ریال اقدام به احداث گرمخانه در حسین‌آباد مهرشهر کرده است اظهار می‌دارد: پس از پایان عملیات ساخت و انجام مراحل تجهیز، گرمخانه کرج با همکاری نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی و گروه‌های خیریه اداره خواهد شد. آجرلو با اشاره به اینکه کلنگ احداث گرمخانه کرج سال گذشته به زمین زده شد تصریح می‌کند: براساس وعده معاون خدمات شهری این گرمخانه باید تا پایان امسال افتتاح شود. البته امیدوارم قبل از شروع فصل زمستان شاهد اسکان افراد بی‌خانمان در آن باشیم.

رئیس کمیته سلامت شورای اسلامی کرج نیز با تأکید بر اهمیت ساخت و تکمیل گرمخانه این شهر می‌گوید: در سال 92 کمیسیون سلامت شورای اسلامی شهر پیشنهاد احداث گرمخانه را داد و بودجه‌ای برای آن درنظر گرفت و شهرداری را موظف به ساخت گرمخانه کرد.

محمدصادق باغستانی می‌افزاید: شهرداری کرج باید هرچه سریع‌تر نسبت به تجهیز و تکمیل گرمخانه حسین‌آباد اقدام کند، تا امکان اسکان افراد بی‌خانمان در آن فراهم شود. وی علل کارتن‌خوابی را متعدد می‌داند و اظهار می‌دارد: برطرف ساختن این مشکل همانند علل شکل‌گیری آن متعدد است و اجرای طرح‌های مختلفی را می‌طلبد.

 با وجود این، تعلل در روند ساخت گرمخانه حسین‌آباد پذیرفتنی نیست و نمایندگان پارلمان شهری خواهان تسریع در عملیات احداث این گرمخانه و ساماندهی افراد بی‌خانمان هستند.قائم‌مقام معاون خدمات شهری شهرداری کرج درخصوص احداث گرمخانه به خبرنگار کیهان می‌گوید: موضوع احداث گرمخانه در اثر ایجاد پدیده‌ها و معضلات جدید شهری در شهرها و کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است.در همین راستا، مدیریت شهری کرج احداث گرمخانه در این شهر را مورد توجه قرار داد.

 اصغر نصیری می‌افزاید: ساختمان این گرمخانه در منطقه حسین‌آباد درحال احداث و آماده‌سازی است. وی می‌گوید: تلاش شده احداث این گرمخانه براساس نیازهای افراد بی‌خانمان بویژه در حوزه سلامت باشد.

البته این ساختمان به صورت چندمنظوره‌ ساخته شده و مقرر است بخشی از محل، به عنوان اتاق بحران مدیریت شهری مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

در مجموع، ساماندهی افراد بی‌خانمان و معتاد به رغم هزینه‌هایی که می‌تواند به همراه داشته باشد برای دو طرف سودمند است. افراد بی‌خانمان سرپناهی پیدا می‌کنند و شهروندان از زندگی سالمتری بهره‌مند می‌شوند، زیرا گسترش بیماری‌های پرخطر مثل ایدز بیشتر تحت کنترل درمی‌آید و دیگر سرنگ معتادان در سطح معابر عمومی، باکس‌های زباله و در معرض دسترسی کودکان، نوجوانان و شهروندان قرار ندارند.

سرقت و سایر جرایم کاهش و تحت کنترل درمی‌آید و ضریب امنیت مالی و جانی شهروندان افزایش می‌یابد در نهایت به نظر می‌رسد چنانچه مسئولان و گروه‌های غیردولتی و انجمن‌ها منافع ساماندهی افراد بی‌خانمان را برای شهروندان تشریح کنند آنان داوطلبانه بخش قابل توجهی از هزینه گرمخانه‌ها را به عهده خواهند گرفت.