۰۳ دی ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۳ دی ۱۴۰۳ - ۲۲:۲۹
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۳۷۴۳۳۰
تاریخ انتشار: ۱۱:۰۸ - ۱۳-۱۰-۱۳۹۳
کد ۳۷۴۳۳۰
انتشار: ۱۱:۰۸ - ۱۳-۱۰-۱۳۹۳
نگاهی به نقد اختصاص 11میلیارد و 800 میلیون تومان برای سال 94

بودجه فرهنگستان زبان و ادب فارسی زیاد است یا نه؟

شخصیتی مانند دکتر میرجلال الدین کزازی یک تنه مانند یک فرهنگستان، واژه تولید می کند بی آن که سالی 11 میلیارد و 800 میلیون تومان هم بگیرد! او حتی عضو فرهنگستان هم نیست!
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- در روزهای اخیر شاهد انتقاد از اختصاص بودجه 11 میلیارد و 800 میلیون تومانی به فرهنگستان زبان و ادب فارسی هستیم که برای سال آینده این نهاد در نظر گرفته شده است.

انگیزه انتقادات البته متفاوت است. برخی با نگاه سیاسی و از این منظر که رییس این تشکیلات- غلامعلی حداد عادل-  از منتقدان سیاسی دولت است به این موضوع نگریستند و اختصاص بودجه به آن را مانند موسسه متبوع آیت الله مصباح یزدی ارزیابی می کنند و بعضی مانند روزنامه جمهوری اسلامی دلیل انتقاد خود از اختصاص بودجه کلان به فرهنگستان را این موارد ذکر کرده اند:« واژه گزینی نامناسب، رواج شدید و سریع اصطلاحات غربی در جامعه، به کار گیری تعبیرات نامانوس به جای واژه های کهن زبان فارسی و اصطلاحات قرآنی در میان نسل حاضر که رابطه نسل های آینده را با متون ادبی قطع خواهد کرد.»

1. درباره نگاه سیاسی طبعا در صورت تغییر رییس فرهنگستان انتقاد فرو می نشیند. هر چند روسای جدید فرهنگستان ها در دولت روحانی منصوب نشده اند و احکام قبلی تمدید و تجدید نشده اما اگر هم دیگران تغییر کنند آقای حداد در فرهنگستان ماندگار به نظرمی رسد و انصاف باید داد که در این نهاد کار سیاسی نمی کند و جای نگرانی هم نیست چون در میان اصول گرایان منتقد دولت و جبهه اعتدال افرادی با ویژگی های فرهنگی و با شخصیت ادبی که بخواهند امور این فرهنگستان را در اختیار بگیرند بسیار کم شمارند و طبعا این موسسه در اختیار چهره های فرهنگی و ادبی است واگر قرار بود شاهد تحرک سیاسی آن باشیم موعد آن موسم انتخابات بود و چنین اتفاقی نیفتاد.

2. تصور عمومی این است که فرهنگستان کاری جز واژه سازی ندارد. با توجه به این که فرهنگستان اول در دوره رضا شاه ایجاد شد و واژگانی ابداع کرد که بعضا رایج شد و برخی هم البته رواج نیافت و حتی مایه تمسخر شد. این عادت به دست انداختن واژه ها از آن زمان در جامعه نهادینه شد و هنوز هم آن میراث باقی است. اما بسیاری از این واژه ها اتفاقا رواج یافته اند و مشهورترین آنان «یارانه» به جای «سوبسید» است و حالا اگر کسی دومی را به کاربرد اسباب تعجب می شود و نامانوس به نظر می رسد. اما همان گونه که درابتدا در مقابل دادگستری، شهربانی و شهرداری به جای عدلیه و نظمیه و بلدیه موضع گرفتند ولی حالا این سه مورد اخیر مهجور شده اند.

جا دارد رییس فرهنگستان یا مقام دیگری توضیح دهند این فرهنگستان غیر از واژه گزینی چه کارهایی انجام می دهد؟

3. بخشی از انتقادها هم از جانب محافلی شارژ می شود که حمایت دولت از صرف زبان رسمی را بر نمی تابند و انتظار دارند این حمایت فراگیر باشد نه منحصر به زبان فارسی ولی هر چه باشد این فرهنگستان به زبان و ادب فارسی اختصاص دارد و نمی تواند به زبان های دیگر بیندیشد و برای آنها به نهاد های دیگرنیاز است.

4. این تصور که یک فرهنگستان می تواند بر نوع گفتار مردم به تمامی اثر بگذارد خام دستانه است. وقتی در 200 سال اخیر هیچ سهمی در تولید فناوری جهانی نداشته ایم و در 40 سال اخیر به یمن پول نفت ابداعات دیگران را وارد و مصرف می کنیم طبیعی است که نام کالاهایی که دیگران ساخته اند رایج می شود. فارسی زبان علم نیست و از فرهنگستان نیز کار چندانی بر نمی آید و همین که می کوشند فاصله بعید و بعید تر نشود قابل توجه است. کاهش ارتباط نسل حاضر با اصطلاحات قرآنی – نیز اگر ادعایی درست باشد-   به خاطر فرهنگستان نیست. این انتقاد را باید متوجه صدا و سیما کنند که در موضع گیری های فرهنگی و سیاسی از بام تا شام به غیر خودشان ناسزا می گویند و طبیعی است که آدم نمی تواند پای رسانه ای بنشیند که مدام به باورهای او و به رای او توهین می کند. وقتی رابطه فرهنگی با رسانه ملی قطع شود سراغ رسانه بیگانه می روند که یا زبانش فارسی نیست یا اگر هست حساسیت های داخلی را ندارد و همین آغاز گسست است. پس، در این قضیه واقعا فرهنگستان بی تقصیر است.

5. نکته اصلی اما این است که شخصیتی مانند دکتر میرجلال الدین کزازی یک تنه مانند یک فرهنگستان، واژه تولید می کند بی آن که سالی 11 میلیارد و 800 میلیون تومان هم بگیرد! او حتی عضو فرهنگستان هم نیست! او که به «فردوسی بی ردا و دستار» شهرت دارد واژه «پیامک» را ابداع کرد درحالی که فرهنگستان «پیام کوتاه» را ساخته بود که بلند بود! فرهنگستان البته شخصیت هایی مانند بهاء الدین خرمشاهی را هم دارد.

نتیجه این که اگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی خانه همه دوستداران زبان فارسی اعم از مشاهیر و غیر مشاهیر و استاد کهن سال و شاعر جوان باشد این بودجه گوارای شان چون بر سر این سفره همه می نشینند اما اگر خاص جمع قلیلی باشد انتقاد وارد است چه 11 میلیارد و 800 میلیون تومان چه بسیار کمتر. صالح ترین کسان برای داوری اهل فرهنگ و ادبیات هستند و جا دارد بگویند تا چه حد فرهنگستان را خانه خود می دانند تا بگوییم بودجه زیاد است یا نه.

ارسال به دوستان
غذای روستایی در ایران؛ پخت یک غذای محلی با گوشت بره (فیلم) دولت جدید فرانسه معرفی شد مغزتان را شارژ کنید، وزنتان را کم کنید؛ با این میوهٔ جادویی طرح ساماندهی کارکنان دولت به کجا رسید؟ ناگفته‌هایی از زندگی امام خمینی (ره)؛ از تذکر برای خاموش کردن لامپ تا نگرانی برای بی‌سرپناهان مرزبانی هرمزگان: قاچاقچیان، سوخت را ۱۵۰ برابر قیمت داخلی‌ می‌فروشند ارتش یمن: علیه دو پایگاه صهیونیستی حمله پهپادی انجام دادیم مدارس البرز غیرحضوری شد استانداری تهران: طرح زوج و فرد از فردا از درب منازل اجرا می‌شود (فیلم) درس بزرگ گاریدو به فوتبال ایران؛ بخشش دستمزد و وداعی باکلاس جزئیات جدید از ریزش مجتمع ۱۶ واحدی اهواز/ شهردار اهواز در روز حادثه کجا بود؟ دوئل المپیکی کیانی و نعمت‌زاده؛ فقط یک نفر به لس‌آنجلس می‌رود ژاله علو ؛ صدایی که جاودانه شد / مادر همیشه مهربان سینما و خاطره‌ای که فراموش نمی‌شود (فیلم) اعتراف تکان‌دهنده مانچینی: رفتن به عربستان، بزرگترین اشتباه من بود لحظه سقوط داور مسابقات از روی سکو (فیلم)