طی مکاتباتی که خبرنگار خبرگزاری «انتخاب» با دفتر برخی از مراجع عظام در مورد رویت هلال ماه، حضرات ایات عظام صانعی، مکارم شیرازی ، موسوی اردبیلی ، فاضل لنکرانی، صافی گلپایگانی ، میرزا جواد تبریزی، حسینی سیستانی بدین شرح پاسخ دادند.
متن سوال :
بسمه تعالي
سلام عليكم
اگردونفر عادل بگويند كه از معتمد خويش شنيده اند كه ماه ديده شده ايا به سخن انان مي شود اعتبار كرد ؟ من باب مثال دو نفر از مراجع عظام تقليد بگويند كه حلول ماه بر انها محرز گرديده (يعني معتمد هاي ايشان گفته اند كه ماه ديده شده) ايا به سخن ايشان مي توان اعتبار كرد در حالي كه مقلد ايشان نباشيم ؟ يعني دو نفر عادل با واسطه بگويند ماه ديده شده است اگر يک مرجع بفرمايندچطور ؟

باتشكر والسلام

حضرت ایت الله العظمی صانعی حفظ الله:
1.معيار، اطمينان و وثوق است، كه در موضوعات از هر راهى حاصل شود، حجّت است
2.حکم حاکم و مرجع تقلید در این زمینه حجت نمی باشدو معیار اطمینان مکلف به حلول ماه می باشد و لذا اگر از گفته ایشان اطمینان حاصل شود کفایت می کند

حضرت ایت الله العظمی فاظل لنکرانی حفظ الله:اگر به گفته آنها اطیمنان پیدا کنید می توانید طبق اطمینانتان عمل کنید. حتی اگر مقلد مرجعی که اعلام کرده است هم نباشید.

حضرت ایت الله العظمی مکارم شیرازی حفظ الله:شهادت شهود بايد حسّي باشد يعني بگويند ما هلال ماه را ديده ايم

حضرت ایت الله العظمی صافی گلپایگانی حفظ الله:بلی

حضرت ایت الله العظمی موسوی اردبیلی حفظ الله:اگر دو نفر عادل بگویند ما ماه را دید ایم رویت هلال ثابت می شود البته اگر یقین بر کذب انها نباشد واگر مجتهد جامع الشرایط حکم کند که فردا عید است بر همه لازم است اطاعت کنند و اما اگر یک مجتهد بگوید ماه دیده شده است در حکم یک نفر شاهد عادل است

حضرت ایت الله العظمی میرزا جواد تبریزی حفظ الله:اول ماه به حکم حاکم شرع ثابت می شودچنانچه حاکم شرع بگوید دو نفر عادل نزد من به رویت هلال شهادت داده اند کافی است

حضرت ایت الله العظمی حسینی سیستانی حفظ الله:
1.اگر قول دونفر عادل معارضی نداشته باشد وخبر از گواهی دو عادل بدهد رویت ماه ثابت می شود
2.مناط در حلول ماه وثوق به بودن ماه در افق جایی که مکلف موجود است به نحوی که قابل رویت باشد با چشم غیر مسلح در فرض نبودن موانع.

(لازم به توضیح است چون دو بار از دفت حضرات ایات عظام صانعی و سیستانی سوال پرسیده شده لذا هر دو جواب مرقوم است وهمچنین استفتائی که از مراجع شده اندکی باهم تفاوت داشت که به علت احتمال خدشه وارد نکردن به جواب استفتا یک متن درج شده ) به خاطر مسائل دینی از دوستان انتخاب خواهشمند است که این توضیح را حتما مرقوم نمایند