صادق طباطبايي، سياستمرد موسيقي شناس

درگذشت دكتر صادق طباطبايي نگارنده را به سال هاي پاياني دهه هفتاد برد، زماني كه روزنامه آفتاب امروز منتشر مي شد و صفحات تاريخ و انديشه آن زير نظر نگارنده اداره مي شد. چند جلسه اي به منزلش در سربالايي ابتداي خيابان كامرانيه رفتم. در طبقه اول پيانويي قرار داشت و او تكيه بر اين ساز شكوهمند از خاطرات خود در پاريس با امام خميني مي گفت. آن خاطرات براي نخستين بار در دو يا سه شماره روزنامه آفتاب منتشر شد اما در همان روزها بود كه او در ذيل اين خاطرات به نكاتي درباره موسيقي و آشنايي اش با موسيقي گفت. از برخي خاطراتش با امام(ره) سخن گفت و شوخ طبعي هايي كه گاه نمك بازي سياست بود.

جذابيت ماجرا اما زماني بود كه او خاطراتي از دايي اش امام موسي صدر گفت: خاطراتي كه به جهت علاقه مندي من به موسيقي سخت كنجكاوم كرد كه فقيهي در طراز آن بزرگوار به موسيقي چگونه نگاهي دارد. آن ديدگاه ها بعدها در گفت وگويي كه يكي از سايت ها با ايشان انجام داد به تفضيل آمده است و البته در كتاب سه جلدي خاطراتش هم نكاتي در اين زمينه مي توانيم بيابيم.

    من اما گمان مي كردم كه آقاي طباطبايي به موسيقي از موضع تفنن نظر مي كند تا اينكه سال هاي اوليه دهه هشتاد شد و اجراي اركستر سمفونيك تهران به رهبري لوريس چكناوريان. پنج يا ١٠ شب اجراي برخي از آثار شاخص از بزرگان موسيقي كلاسيك غرب اجرا شد. بروشور اين مجموعه اجراها مملو از اطلاعات بكر و دست اول درباره اين اجراها و توضيحات دقيق و فني درباره آهنگ ها و قطعات و سمفوني ها بود. در يكي از همين روزها در جايگاه ويژه دكتر صادق طباطبايي را ديدم كه محو تماشاي اجراست و در ميانه دو اجرا در صحبتي كه با او داشتم دريافتم كه بروشور را او قلمي كرده است.


    بعدها فهميدم كه او از نوجواني با موسيقي دمخور بود و آشنايي دقيقي با موسيقي سنتي و دستگاهي ايران داشت. همنشيني او با مرحوم پرويز ياحقي و بعدها مرحوم پرويز مشكاتيان و جمعي از موزيسين هاي شاخص هم از علاقه مندي و شيفتگي او حكايت مي كرد. با پيانو آشنا بود و در دو دهه آخر عمرش گرايشي ويژه به نواختن پيانوي ايراني با سبك مرتضي خان محجوبي پيدا كرده بود و آثاري ضبط شده هم با مرحوم ياحقي و منصور صارمي و مرحوم حسين قوامي (فاخته اي) دارد كه به گمانم جا دارد بازماندگان و خانواده آن مرحوم دست به انتشار اين آثار بزنند. به خصوص كه خودش در گفت وگويي از ضبط اجراهاي بسياري با صداي برادر گرامي شان (مرتضي طباطبايي) ياد كردند كه همه اينها به همراه خاطرات بعد از انقلاب ايشان مي تواند آموزنده و خواندني باشد.

    يكي از مهم ترين ويژگي هاي آقاي طباطبايي خلوت گزيدگي و سياست گريزي اش بود. او البته علاوه بر موسيقي دستي هم در ترجمه و تاليف كتاب هايي در حوزه ارتباطات داشت كه به ياد دارم در سال هاي مياني دهه هفتاد دوست و همكار روزنامه نگارم، فروزان آصف نخعي گفت وگويي با او درباره كتاب «زندگي در عيش، مردن در خوشي» و «تكنوپولي» نيل پستمن انجام داد و به نوعي آقاي طباطبايي را مي توان معرف و شناسنده ديدگاه هاي پستمن در ايران به شمار آورد. يادش گرامي باد.