پری ملکی: حرکت ناگهانی خوانندگان زن، همه رشته‌ها را پنبه کرد

پری ملکی و گروه موسیقی «خنیا» قرار بود یکی از شرکت‌کنندگان سی‌امین جشنواره‌ بین‌المللی موسیقی فجر باشند اما این هنرمند پیشکسوت به‌عنوان همخوان گروه، بنا به دلایلی در شب اجرا روی صحنه نرفت. آن زمان توضیحی از سوی مسئولان به رسانه‌ها ارائه نشد اما پری ملکی ترجیح داد، سخنان خود را در این‌باره پس از پایان جشنواره مطرح کند.

این هنرمند پیشکسوت در گفت‌وگو با خبرنگار بخش موسیقی ایسنا، اظهار کرد: وقتی برنامه‌ریزی برای جشنواره آغاز شد،‌ اعلام کردم که امسال مایل به شرکت در بخش بانوان نیستم و می‌خواهم در بخش عمومی و به‌صورت همخوانی شرکت کنم. تا آنجا که اطلاع دارم، فقط گروه «خنیا» بود که به‌صورت همخوانی قرار بود اجرا داشته باشد اما گروه‌های متعددی بودند که کُر بانوان نیز داشتند.

او ادامه داد: چندی پیش از آغاز جشنواره، سر و صداهایی در فضاهای مجازی و از سوی برخی افراد حقیقی راه افتاد که درباره‌ی تکخوانی و همخوانی زنان انتقاداتی داشتند. برخی انتقادات که در سایت‌ها منتشر شده بود، به شخص من برمی‌گشت. شاید حالا هنوز فرصت مناسبی نباشد که توضیح دهم بسیاری از مطالبی که آنجا درباره‌ من مطرح شد، اشتباه بود؛ به‌عنوان مثال من هرگز در عمرم با شبکه‌ی بی‌بی‌سی مصاحبه نکرده‌ام.

ملکی یادآوری کرد: من از سال 1372 تا کنون همیشه زیر نظر و با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار کرده‌ام و حتما در حسابی سرانگشتی می‌توانید متوجه شوید که این سال‌ها مساوی با هشت دوره‌ ریاست جمهوری و مدیریت چند وزیر ارشاد با دیدگاه‌ها، سیاست‌ها و عملکرد‌های متفاوت است.

وی افزود: پس از حرف و حدیث‌هایی که در آن روزها مطرح شد، از دفتر جشنواره با من تماس گرفتند و گفتند بهتر است، من و همخوانم روی صحنه نرویم و گروه «خنیا» فقط با خواننده‌ مرد برنامه را اجرا کند؛ هم در تهران (روز اول جشنواره) و هم در کرج. من هم برخلاف میل باطنی‌ام، پذیرفتم. در تاریخ 27 بهمن هم آقای پیروز ارجمند، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در ایسنا این مسأله را تأیید کرد. البته آقای علی ترابی، رئیس انجمن موسیقی و دبیر اجرایی جشنواره‌ موسیقی فجر هم در مصاحبه‌ای گفته بود که نمی‌خواهد در این‌باره اظهار نظر کند. امیدوارم حالا که جشنواره خاتمه یافته مایل باشند توضیح بدهند.

این مدرس آواز در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه حواشی اخیر در موسیقی، چقدر فضای هنری بانوان فعال در این عرصه را تحت تأثیر قرار داده است؟ توضیح داد: خودتان می‌گویید «حواشی» و من هم باور دارم که اینها بیشتر حاشیه‌سازی است. وگرنه همان‌طور که گفتم من 20 سال است کنسرت می‌دهم و در طول سال‌هایی هم که گروه «خنیا» به‌صورت همخوانی برنامه اجرا کرده، همیشه به همین صورت برنامه داشته که امروز دارد. حتی شاید جالب باشد بدانید فیلمی را که در همان سایت‌ها از من پخش کردند، مربوط به اجرای ما در تالار وحدت در دولت دهم است.

ملکی اظهار کرد: امیدوارم به جای اینکه افراد و نهادها، اختلافات و انتقادات خود را به‌صورت حاشیه‌سازی مطرح کنند، به نقد درست و منطقی مسائل بپردازند. حتما اهل فرهنگ و هنر، اهل سیاست و سیاستمداران می‌توانند در آرامش با هم گفت‌وگو کنند. البته موسیقی همیشه در تاریخ ایران، مسأله‌ای مناقشه‌برانگیز بوده است چون موسیقی مثل هر هنر دیگری همان‌طور که می‌تواند فاخر، متعالی و فرهنگ‌ساز باشد،‌ می‌تواند سخیف، مبتذل و مفسده‌انگیز باشد اما نمی‌توان همه را با یک چوب راند.

وی افزود: زیباترین نغمه‌ها در موسیقی ما مربوط به آیین‌های مذهبی مانند چاووشی‌خوانی، تعزیه‌خوانی و بانگ اذان و آیین‌های مردمی مثل نغمه‌های کشاورزان، فروشندگان دوره‌گرد و لالایی‌های مادرانه بوده است. زنان موسیقیدان نیز در همه‌ این 30 سال اخیر تلاش کرده‌اند که با تحصیل موسیقی در دانشگاه یا کلاس‌های موسیقی به موسیقی جدی بپردازند و تصویری را که از فعالیت زنان به سبب برخی رفتارها در زمان پهلوی از سوی اهل موسیقی و سینما ایجاد شده بود، تصحیح کنند. خود من بارها در مصاحبه‌هایم تعریف کرده‌ام که از کودکی به موسیقی علاقه‌مند بودم و در جوانی برای فراگیری موسیقی به فرهنگ و هنر رفتم اما چون فضای آن را نپسندیدم، وارد کار اجرایی نشدم. من آموزش و سپس فعالیت موسیقی را به‌طور جدی پس از انقلاب شروع کردم.

این هنرمند پیشکسوت درباره‌ نحوه‌ فعالیت بانوانی که به‌تازگی به حرفه‌ موسیقی وارد شده‌اند نیز گفت: این هم یکی از نتایج گسترده‌ شدن دنیای ارتباطات و فضاهای مجازی است. هر کسی می‌تواند بدون محدودیت و نظارت، کاری را ضبط و پخش کند اما اینها ربطی به آن چیزی که در فضای رسمی جامعه می‌گذرد، ندارد.

او در این‌باره افزود: من در مقام خواننده و مدرس که در همین‌جا به‌طور رسمی فعالیت می‌کنم، در جایگاهی نیستم که بتوانم درباره‌ درستی یا نادرستی فعالیت آنها اظهارنظر کنم اما پیش‌تر هم گفته‌ام که همه‌ این سال‌ها من و امثال من تلاش کرده‌ایم، آهسته و پیوسته و منطبق بر عرف و قانون کشور فعالیت کنیم و به نظرم حرکت‌های ناگهانی این‌چنینی، همه‌ رشته‌ها را پنبه می‌کند. متأسفانه برخی هنرمندان، جوانند و جویای نام و می‌خواهند ره 100 ساله را یک‌شب‌ه طی کنند و سریع به شهرت برسند.

ملکی معتقد است: برخی رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران نیز در این زمینه مقصرند چراکه بدون تحقیق و بررسی صحت یک خبر، آن را منتشر و موضوعات را وارونه اطلاع‌رسانی می‌کنند. همه‌ این اتفاقات به ضرر موسیقی بانوان و به‌ویژه فعالیت من تمام شده است اما من همچنان به آینده‌ موسیقی بانوان و راهی که طی می‌کنم، امیدوار و معتقدم و به راهم ادامه می‌دهم. همان‌طور که فکر می‌کنم زنان هنرجو و دانشجویان موسیقی از نوازنده و خواننده (که تعدادشان بیشتر از مردان است) آینده‌ای روشن پیش رو دارند.