بورس وایبری؛ بورس تلگرامی!

عصر ایران ؛ علیرضا باغانی^* - بازار سهام در شرایطی به استقبال تعطیلات سه روزه رفت که عرضه اولیه پتروشیمی مبین تنها رخداد مهم آن بود و همچنان معاملات بازار سهام اسیر سفته بازانی است که براحتی در شبکه های اجتماعی به ویژه تلگرام جولان می دهند و سهم های بی بنیاد و کوچک را تبلیغ می کنند.

معاملات اصطلاحا وایبری یا تلگرامی به نفوذ این اپلیکیشن ها در ایران طی دو سال گذشته بر می گردد، شبکه هایی که حتی سال گذشته تا مرز فیلتر هم پیش رفتند اما اصل درست دسترسی آزاد به اطلاعات در کنار سایر ملاحظات دیگر سبب شد تا این شبکه ها در ایران همچنان ادامه فعالیت دهند.

اما این اپلیکیشن ها مدتی است که به آفت بزرگی برای بازار سهام تبدیل شده اند، برخی افراد همیشه از تکنولوژی های نوین به جای استفاده، سوءاستفاده می کنند در تلگرام گروهی 200 نفره تشکیل می دهند و هر چه دلشان خواست در آن می نویسند بدون این که نهادی یا کسی از آن ها توضیحی بخواهد.

از توهین و هتاکی به متولیان بازار سهام به ویژه مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار گرفته تا ده ها تحلیل و خبر بی محتوا و جهت دار در این شبکه ها روزانه منتشر می شود،برخی سفته بازان با هم جمع می شوند و هر یک گروه 200 نفره ای را اداره می کنند و حداقل 2000 مخاطب را به خود جذب می کنند.

به تعبیری واضح تر این عده از سوداگران ، سلامت بازار سرمایه را هدف قرار داده و براحتی در بورس بدون این که مجوزی از وزارت ارشاد یا سازمان بورس و اوراق بهادار داشته باشند،کار رسانه ای می کنند و عملا رسانه هایی تاثیر گذار دارند و این زنگ خطری است برای بازاری که برچسب شفافیت را یدک می کشد.

غیر حرفه ای ها به کجا مراجعه کنند؟

هدف از بیان این واقعیت ها این بود که اولا غیر حرفه ای ها که سودای کسب سود در بورس را در سر می پرورانند مراقب اطلاعاتی که در شبکه های اجتماعی رد و بدل می شود باشند و اساسا به اطلاعاتی که در این شبکه ها منتشر می شود،اعتماد نکنند چون در بورس قطعا کسی بدون چشمداشت اطلاعات خود که ارزشمندترین دارایی است را در اختیار شما به رایگان قرار نمی دهد.

چه دلیلی دارد کسی که اطلاعات نهانی از سهمی دارد و در واقع از رشد یک سهم خبر دارد، آن را به جای این که خودش استفاده کند سخاوتمندانه در اختیار شما قرار دهد؟!

بنابراین راه رسیدن به سود عضویت در گروه های بی محتوای تلگرام و وایبر نیست، مگر این که گروه هایی را پیدا کنید که چهره های شناخته شده، تحلیل گران خبره یا افراد مورد وثوق بازار سهام در آن عضویت داشته باشند. نکته دیگری که لازم است غیر حرفه ای ها بدانند این است که برای دریافت مشاوره در بورس شرکت های مشاور سرمایه گذاری پیش بینی شده اند.
طبق اعلام سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهادار در حال حاضر 10 شرکت مشاور سرمایه گذاری دارای مجوز فعالیت در بازار سهام هستند و غیر حرفه ای ها و نیمه حرفه ای و حتی حرفه ای های نیازمند تحلیل و اطلاعات می توانند از خدمات این شرکت های دارای مجوز استفاده کنند. فرق مشاوران دارای مجوز با مشاوران بدون مجوز تلگرامی و وایبری این است که بر فعالیت آن ها نظارت می شود و آن ها براحتی هر اطلاعات خلاف واقع یا تحلیل جهت داری را نمی توانند به خورد مخاطبان خود دهند و دراین صورت می توان آن ها را تحت پیگرد قانونی قرار داد. حتی این شرکت های مشاوره سایت های اطلاع رسانی و تالارهای گفت و گوی بورسی را اداره می کنند که در این تالارها که با نظارت بورس فعالیت می کنند اطلاعات داغ و تحلیل های بروز سهامداران حرفه ای و نیمه حرفه ای قابل مشاهده است.

در این میان البته رسانه های دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز هستند که اطلاعاتی را درباره بازار سهام و بعضا سهم ها منتشر می کنند که قابل اعتماد هستند.

شبکه های اجتماعی برای بورس خطرناک است

اما سخن ما با مسئولان این است که حتما باید چاره ای اساسی برای این شبکه های اجتماعی بیندیشند. شاید در برخی  حوزه ها وجود این شبکه ها آنقدر آسیب زننده نباشد که در بورس هست.در بازار سهام نباید براحتی اجازه داد که با استفاده از این رسانه های خود ساخته براحتی تاثیر گذار بود و بدون آن که بازخواستی وجود داشته باشد با  سرمایه مردم بازی کرد و ثروتمند شد.

یادمان نرود که همین سال گذشته بود که انتشار شایعه دروغین فرار مدیران یکی از بانک های خصوصی چه تبعات ناخوشایندی داشت و ضمن هدف قرار دادن آبروی افراد شناخته شده و دارای اعتبار، سهامداران این بانک و حتی سپرده گذارانش را نگران کرده بود. بنابراین از همین لحظه هم اگر برای مقابله با خطرات این شبکه ها اقدام کنید دیر است.

عرضه های اولیه برای غیر حرفه ای ها

بازار سهام این هفته شاهد عرضه اولیه سهام شرکت 1400 میلیارد تومانی پتروشیمی مبین بود.مبین یکی از دارایی های ارزشمند هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس است که ارائه کننده خدمات یا همان یوتیلیتی در پارس جنوبی است. هر سهم این شرکت 290 تومان کشف قیمت شد که با توجه به پیش بینی سود 67 تومانی شرکت برای سال جاری،کشف قیمت مناسبی بود.ضمن این که در هفته های آینده سهامداران مبین در مجمع سالانه شرکت دست کم حدود 40 تومان هم سود نقدی به خانه می برند.

اما عرضه های اولیه یکی از توصیه های همیشگی برای غیر حرفه ای هاست.اگر یک سرمایه گذار دارای کد معاملاتی در هفته گذشته تنها از کارگزار خود دریافت خدمات معامله آنلاین را تقاضا می کرد،بدون نیاز به هر گونه پارتی بازی می توانست روز سه شنبه گذشته 10 هزار برگه سهم مبین را در ساعت 12:40 دقیقه در سامانه معاملات آنلاین کارگزاری ها بدون هیچ درد سری خریداری نماید و غیر از این سهمیه قانونی تعیین شده حتی اگر سرمایه گذار، سرمایه ای هم در صندوق های سرمایه گذاری داشت یا معاملات مستقیمی در کارگزاری ها انجام می داد می توانست از کارگزار خود تقاضای سهم بیشتری از مبین داشته باشد.هر چند هنوز هم سهم اصلی از سود شیرین عرضه های اولیه ویژه خود کارگزاری هاست!

عرضه های اولیه در ایران عموما از طریق سیستم حراج کشف قیمت می شوند به این دلیل برای اهالی بازار سهام اعم از حرفه ای ها یا آماتور ها جذاب است.
در ایران با فرض کشف قیمت عادلانه و شفاف شرکت های تازه وارد،سهام آن ها در پروسه ای چند روزه 15 تا 20 درصد رشد می کند و حتی در برخی مواقع مثل عرضه اولیه فولاد هرمزگان سهم در 10 روز معاملاتی حدود 50 درصد سود به سرمایه گذاران خود می رساند.

در بازار چه خبر بود؟

در معاملات هفته گذشته بازار سهام با احتساب عرضه اولیه پتروشیمی مبین 1320 میلیارد تومان سهم معامله شد که فقط 1033 میلیارد تومان آن مربوط به معاملات خرد و بلوک بازار بود.
به تعبیری واضح تر در بازارهای بورس و فرابورس طی 5 روز معاملاتی هفته شده به طور متوسط روزانه 200 میلیارد تومان سهم معامله شده،در حالی که در روزهای طلایی سال 92 ارزش روزانه معاملات به حدود 1000 میلیارد تومان هم رسیده بود.این متغیر مهم نشان می دهد که بازار سهام چقدر با دوران رونق خود فاصله دارد.

در این هفته شاخص بورس تهران نیز از سطح 66569 واحد در پایان هفته به عدد 65634 واحد رسید که برابر با افت 1.4 درصدی است. در فرابورس هم شاخص آیفکس عدد 741 واحدی را نشان می داد تا با افت 1.2  درصدی همگرایی خود را با شاخص بورس نشان دهد.البته بخش عمده ای از این افت ناشی از تجهیز نقدینگی بازار برای خرید سهام شرکت پتروشیمی مبین بود.

 اما در هفته پیش رو...

در هفته پیش رو بازار سهام بیش از هر چیز از گزارش های 12 ماهه شرکت ها به عنوان یک عامل درونی تاثیر می پذیرد و البته از گزارش های 12 ماهه هم نمی توان انتظار خاصی را داشت.در بیرون بازار نیز خبرهای مذاکرات نیویورک بازار را تحت تاثیر قرار خواهد داد،به ویژه این که اعلام شده که تا چند روز آینده پیش نویس توافق تکمیل می شود.بنابراین توصیه می شود که خریداران از فروشندگان دست به ماشه نترسند و خرید سهام با دید سه تا 6 ماهه به احتمال قوی، زیانی به همراه ندارد و حتی می تواند سهامداران را به سود خوبی هم برساند.

*کارشناس بازار سرمایه