ماشین تحریم، دنده عقب گرفت

عصرایران ؛ رضا غبیشاوی -  با تصویب قطعنامه 2231 در شورای امنیت سازمان ملل متحد در تایید توافق جامع هسته ای میان ایران و گروه 1+5 و لغو تحریم های اعمالی شورای امنیت علیه تهران می توان گفت ماشین تحریم دنده عقب گرفته و در مسیر برگشت به عقب در حال حرکت است.

این یک دستاورد و موفقیت بزرگ برای دولت ایران است.

تا قبل از سال 1392، ماشین تحریم ها در حال حرکت بود. هم فعال بود و هم در حال حرکت. در توافق موقت ژنو (آذر ماه 1392 ) موتور تحریم ها روشن بود اما ماشین تحریم متوقف شده بودو حرکت نمی کرد.

 تا پیش از سال 1392 و انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری، ماشین تحریم به صورت فعال و روشن در حال حرکت به سمت سمت جلو بود  یعنی روز به روز بر کمیت و کیفیت تحریم ها علیه ایران اضافه می شد و همزمان هم تحریم های قبلی فعال بودند. این تحریم ها در آن مقطع توسط آمریکا (کنگره و کاخ سفید)، اتحادیه اروپا و شورای امنیت و با ایجاد زمینه مناسب توسط برخی داخلی ها (غیرمستقیم) اعمال شدند.


در نتیجه عملکرد 8 ساله دولت محمود احمدی نژاد و مجموعه تحریم های خارجی، تولید نفت خام ایران از 4.2 میلیون بشکه در روز در سال 1384 به رقمی زیر 2.5 میلیون بشکه در روز سال 1391 رسید. صادرات نفت ایران از بیش از 2.5 میلیون بشکه در روز در سال 1384 به زیر 800 هزار بشکه در روز در سال 1391 رسید . در این مدت رقمی بین 100 تا 150 میلیارد دلار از پول ها و دارائی های ایران در بانک های خارجی بلوکه شد.

بسیاری از پروژه های نفت و گاز و انرژی ایران یا نیمه کاره رها شدند. شرکت های بزرگ خارجی بخش های مختلف کشور از جمله انرژی را ترک کرده بودند. سرمایه گذاری های خارجی در ایران به شدت افت کرد.

دولت ها و بانک های خارجی از ایران از پرداخت پول ایران به دلیل و بهانه تحریم ها خودداری می کردند. نهاد دولت به جای اداره کشور عملا مشغول دور زدن تحریم ها بود و دور زدن تحریم ها یعنی افزایش فساد مالی - اداری و در نتیجه انجام فعالیت های مختلف و اداره کشور روز به روز گران تر و گران تر می شد

در این وضعیت ماشین تحریم هم فعال بود و هم در حال حرکت و پیشروی. روز به روز تحریم های جدیدی علیه ایران تصویب می شد و هر روز هم دستگاه های مسؤول در کشورها و سازمان ملل به دنبال مصداق یابی تحریم های قبلی و افزودن افراد و سازمان ها و شرکت های ایرانی و خارجی به فهرست خود بودند.

ارزش پول ایرانی در چند سال به یک سوم کاهش یافت. مردم در مقابل صرافی ها و بانک ها به صف شدند تا پول نقد خود را با هر چه جز ریال ایرانی مبادله کنند بلکه دارائی های نقدی شان را از بی ارزش شدن نجات دهند. مردم هر روز از یکدیگر قیمت سکه و دلار را می پرسیدند.

با انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری در بهار 1392 وضعیت تغییر کرد. به دنبال تدبیر دولت جدید و تغییر شیوه و تیم ایران در مذاکرات هسته ای، توافق موقت ژنو در آذرماه 1392 یعنی در کمتر از سه ماه از آغاز به کار رسمی کابینه روحانی به دست آمد. در این توافق طرف خارجی یعنی اروپا و آمریکا متعهد شد به طور موقت از تصویب و اعمال تحریم های جدید علیه ایران خودداری کند. برخی تحریم های قبلی تعلیق شدند اما بقیه تحریم ها باقی ماندند.

مانند خودرویی که موتور آن روشن است اما حرکتی به سمت جلو ندارد در این وضعیت تحریم جدیدی علیه ایران تصویب و اعمال نشد اما تحریم های قبلی هنوز فعال باقی ماندند و مصداق یابی آنها در داخل و خارج از ایران هم ادامه داشت.
 
در  مرحله بعدی توافق جامع هسته ای تیرماه 1394 به دست آمد. در این مرحله قرار شد ماشین تحریم نه تنها متوقف شود بلکه به سمت عقب هم حرکت کند یعنی نه تنها تحریم جدیدی علیه ایران اعمال نخواهد شد بلکه تحریم های قبلی هم لغو می شوند.

نخستین گام از لغو تحریم ها با تصویب قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد برداشته شد. با این قطعنامه، تمامی قطعنامه های قبلی تحریم ایران در شورای امنیت لغو شدند و این به معنی "دنده عقب" ماشین تحریم هاست.

"ماشین تحریم های هسته ای" هم اکنون در حال دنده عقب است تا به جایگاه قبلی خود یعنی صفر برسد و زندگی مردم ایران فارغ از تحریم ها ادامه یابد.